1. An be Jehova ka ɔriganisasiyɔn kɔnɔ minkɛ, an be duga jumanw lo sɔrɔla?

 LABAN loon gwɛlɛ nunu na, an be Jehova ka ɔriganisasiyɔn kɔnɔ minkɛ, o ye dugaba yɛrɛ lo ye. K’a to duniɲa ka koow be ferekera ka taga, Jehova ye balimaw di an ma an ni minw kaan bɛnnin lo denbaya kelen kɔnɔ (Zab. 133:1). A b’an dɛmɛ an ka kɛ hɛɛrɛ la o denbaya kɔnɔ (Efɛz. 5:33–6:1). An mako be hakilitigiya min na, a b’o di an ma walisa an ka see sɔrɔ an ka haminankow kan ani ka ninsɔndiya sɔrɔ.

2. An ka ɲi ka mun lo kɛ ani mun na?

² Nka, an ka ɲi k’an jija kosɔbɛ walisa ka to ka Jehova bato kantigiya la. Mun na do? Sabu dɔw be se ka don an gasi la tuma dɔw la u ka dafabaliya kosɔn. An yɛrɛ ka filiw fana be se k’an fari faga sanko n’an be segi u kan tuma caaman na. An ka ɲi k’an timinandiya Jehova ka baara la 1) n’an balima dɔ donna an gasi la, 2) n’an furuɲɔgɔn y’an jigi tigɛ ani 3) n’an yɛrɛ ka filiw be ɲini k’an fari faga. An bena o koow kelen kelen bɛɛ lajɛ barokun nin na. Mɔgɔ kantigi minw kofɔra Bibulu kɔnɔ, an bena u dɔ ka ɲɛyirali lajɛ fana.

I TIMINANDIYA JEHOVA KA BAARA LA N’I BALIMA DƆ DONNA I GASI LA

3. Gwɛlɛya juman lo be Jehova sagokɛlaw kan?

³ Gwɛlɛya. An kerecɛnɲɔgɔn dɔw ka kokɛcogow b’an dusu gwan. U dɔw be se ka koo dɔ kɛ min b’an jigi tigɛ wala u t’an minɛ ka ɲɛ. An ɲɛminɛbagaw fana be fili tuma dɔw la. O koow be se k’a to dɔw b’a miiri  ko Ala lo t’an ka ɔriganisasiyɔn ɲɛminɛna. Sanni u ka to ka Ala bato ni “dusu kelen ye” n’u balimaw ye, balima minw donna u gasi la, n’a sɔrɔ u tɛ jɛn n’olu ye tugun wala u yɛrɛ tɛ taga lajɛnw na tugun (Sof. 3:9). O kɔni tɛ hakilitigiyako ye. Mɔgɔ minw kofɔra Bibulu kɔnɔ ani o gwɛlɛya ɲɔgɔn y’u sɔrɔ, an k’a filɛ an be se ka kalan min sɔrɔ u dɔ fɛ.

4. Ciden Pol ye gwɛlɛya jumanw lo sɔrɔ?

⁴ Ɲɛyirali dɔ Bibulu kɔnɔ. Ciden Pol tun b’a kala ma ko a kerecɛnɲɔgɔnw dafanin tɛ. Misali la dɔɔni a tuubinin kɔ, Zeruzalɛmu kafoden dɔw tun be siran a ɲɛ sabu u tun lanin t’a la ko a kɛra Krista ka kalanden ye sɔbɛ la (Kɛw. 9:26). Kɔfɛ, dɔw ye kuma jugu fɔ a koo la walisa k’a tɔgɔ tiɲɛ (2 Kor. 10:10). Pol y’a ye ko diinan mɔgɔkɔrɔ dɔ ye desizɔn jugu dɔ ta min tun be se ka tɔɔw kunnatiɲɛ (Gal. 2:11, 12). Pol tagamaɲɔgɔn sɔbɛ Mariki y’a jigi tigɛ fana (Kɛw. 15:37, 38). O koow dɔ tun be se k’a to Pol be ban ka jɛn n’a balimaw ye minw donna a gasi la. Nka a m’o kɛ. A tora k’a balimaw filɛ ni ɲɛɛ ɲuman ye ani k’a timinandiya Jehova ka baara la. Mun lo y’a dɛmɛ k’o kɛ do?

5. Mun lo ye Pol dɛmɛ a m’a mabɔ a balimaw na? (Kɔlɔsikaw 3:13, 14; jaa lajɛ fana).

⁵ Pol tun b’a balimaw kanu. O kanuya y’a dɛmɛ a ma to ka miiri u ka dafabaliyakow la, nka a tora ka sinsin u ka jogo ɲumanw lo kan. Pol ye min sɛbɛ Kɔlɔsikaw 3:13, 14 kɔnɔ, kanuya y’a dɛmɛ ale yɛrɛ y’o sira tagama (o vɛrisew kalan). A kɔrɔsi Pol yafara Mariki ma cogo min na. A ka voyazi fɔlɔ la a ka misɔndenya baara sen fɛ, Mariki faranna a la. Nka Pol diminin ma to a kɔrɔ. Kɔfɛ, tuma min na a tun be kuma diimanw sɛbɛra lɛtɛrɛ dɔ kɔnɔ k’a ci Kɔlɔsi kafo ma, a ye Mariki tando. A ko baarakɛɲɔgɔn ɲuman lo min ye ale ‘jigi tugula’ ye (Kɔlɔs. 4:10, 11). Tuma min na Pol tun be kaso la Ɔrɔmu, a ko Mariki ka na ale dɛmɛ (2 Tim. 4:11). O b’a yira ka gwɛ ko Pol m’a mabɔ a balimaw na. An be kalan juman lo sɔrɔ a fɛ?

6-7. Mun lo be se k’an dɛmɛ an ka to k’an balimaw kanu u ka dafabaliyakow bɛɛ n’a ta? (1 Zan 4:7).

⁶ An be kalan min sɔrɔ. Jehova b’a fɛ an ka to k’a yira an balimaw na ko an b’u kanu (1 Zan 4:7 kalan). N’u dɔ m’an minɛ ka ɲɛ, an kana a miiri ko a y’a dabɔ a kama le. Nka, an k’a miiri ko a b’a ɲinina ka koo tilennin  lo kɛ (Talenw 12:18). Ala b’a sagokɛla kantigiw kanu u ka dafabaliyakow bɛɛ n’a ta. N’an filila, a tɛ ban an na ani a diminin tɛ to an kɔrɔ (Zab. 103:9). A kɔrɔtanin lo an k’an Faa ladegi ale min be yafa!—Efɛz. 4:32–5:1.

⁷ An kana ɲinɛ fana ko laban be surunyana minkɛ, a ka ɲi an magwɛrɛnin ka to an balimaw na. An k’a lɔn ko kɔrɔbɔliw bena to ka juguya ka taga le. U be se k’an don kaso la yɛrɛ an ka limaniya kosɔn. N’o kɛra, an mako bena kɛ an balimaw na ka tɛmɛ sanga ni wagati bɛɛ kan (Talenw 17:17). Diinan mɔgɔkɔrɔ dɔ tɔgɔ ko Joseph a ani a be Ɛsipaɲi. An k’a filɛ min y’a sɔrɔ. Ale ni balima wɛrɛw banna ka sɔrɔdasiya kɛ minkɛ, u y’u minɛ ka don kaso la. A ko: “An bɛɛ tun be ɲɔgɔn kan kaso la minkɛ, tuma dɔw la, an tun be ɲɔgɔn dusu gwan. O la, an tun ka ɲi ka muɲu ɲɔgɔn kɔrɔ ani ka yafa ɲɔgɔn ma n’an dusu bɛɛ ye. O y’a to an magwɛrɛnin tora ɲɔgɔn na. An tun be ɲɔgɔn latanga kasoden tɔɔw ma minw tun tɛ Jehova bato. Loon dɔ, n’ mandimina. U ye bandi siri n’ bolo la ani n’ tun tɛ se ka foyi kɛ n’a ye. N’ balima dɔ ye n’ ka faniw ko ani k’a janto n’ na cogo wɛrɛw la. N’ balimaw y’a yira n’ na ko u be n’ kanu sɔbɛ la, tuma min na n’ mako gwɛlɛ tun b’o la.” Tiɲɛn na, o b’a yira ko bɛnbaliyako minw be an n’an balimaw cɛ, an ka ɲi k’u ɲɛnabɔ kabi sisan!

I TIMINANDIYA JEHOVA KA BAARA LA N’I FURUƝƆGƆN Y’I JIGI TIGƐ

8. Gwɛlɛya juman lo be furuɲɔgɔnw kan?

⁸ Gwɛlɛya. Gwɛlɛyaw be furu bɛɛ kɔnɔ. Bibulu b’a fɔ ka gwɛ ko minw furula, olu bena “tɔɔrɔba sɔrɔ.” (1 Kor. 7:28). Mun na do? Sabu cɛɛ n’a muso fila bɛɛ ye mɔgɔ dafabaliw ye. U jogow ani u diyanyekow tɛ kelen ye. A be se ka kɛ ko u bɔyɔrɔ ani u ka kokɛcogow tɛ kelen ye. Tuma dɔw la, u be se ka fiɲɛ dɔw ye u furuɲɔgɔn na, u tun ma minw kɔrɔsi ka kɔn u ka furu ɲɛ. O koo kelen kelen bɛɛ be se ka na ni gwɛlɛyaw ye u ka furu kɔnɔ. Sanni u ka jɛn k’o gwɛlɛyaw ɲɛnabɔ, u ka teli ka ɲɔgɔn jalaki le k’a sɔrɔ u fila bɛɛ be fili. U yɛrɛ be se k’a jati ko a ka fisa u ka faran ɲɔgɔn na wala k’u ka furu sa. Nka, yala o lo bena a to u be hɛɛrɛ ni ninsɔndiya sɔbɛ sɔrɔ wa? b An ka muso dɔ ka koo lajɛ min kofɔra Bibulu kɔnɔ. Gwɛlɛyabaw tun be a ka furu kɔnɔ, nka a m’a ɲini k’a ka furu sa.

9. Gwɛlɛya juman lo tun be Abigayɛli kan?

⁹ Ɲɛyirali dɔ Bibulu kɔnɔ. Abigayɛli tun furunin lo Nabali ma. Bibulu b’a fɔ ko Nabali ka koo tun ka gwɛlɛ ani a tun ka jugu (1 Sam. 25:3). Siga t’a la, a tun ka gwɛlɛ Abigayɛli ma ka ɲɛnamaya kɛ n’o cɛɛ sugu ye. Yala sababu tun b’a fɛ k’a ka furu sa wa? Ɔnhɔn. Loon dɔ Dawuda, min tun bena kɛ Israɛl masacɛ ye, ale wulila ko a bena Nabali faga sabu a ye ale n’a nɔfɛcɛw nɛni (1 Sam. 25:9-13). Abigayɛli tun be se ka boli ani k’a to Dawuda be Nabali faga. Nka, a m’o kɛ. A yɛrɛ ye Dawuda deli ko a kana Nabali faga (1 Sam. 25:23-27). Mun lo y’a lasun k’o kɛ do?

10. Hali ni gwɛlɛyaw tun be Abigayɛli ka furu kɔnɔ, mun na a m’a ɲini k’o furu sa?

 ¹⁰ Abigayɛli tun be Jehova kanu ani a tun b’a ka sariyaw labato furu koo la. Tuma min na Jehova tun be Awa dira Adama ma furu la, a ye min fɔ, siga t’a la Abigayɛli tun b’o lɔn (Zɛnɛzi 2:24). A tun b’a lɔn ko furu ye fɛɛn senuman ye Jehova ɲɛɛ kɔrɔ ani a tun b’a fɛ k’a ka Ala dusu diya. O lo y’a lasun k’a seko bɛɛ kɛ walisa k’a ka sokɔnɔmɔgɔw niin kisi, hali a cɛɛ yɛrɛ. A teliyara ka taga kuma Dawuda fɛ walisa a kana Nabali faga. A yɛrɛ ma koo min kɛ, a sɔnna ka yafa deli o kosɔn fana. A tun tɛ miiri a yɛrɛ dɔrɔn na ani a jaa tun ka gwɛlɛ. Siga t’a la, o muso koo tun ka di Jehova ye. Furucɛw ni furumusow be kalan juman lo sɔrɔ Abigayɛli fɛ?

11. a) Jehova be mun lo ɲini furuɲɔgɔnw fɛ? (Efɛzikaw 5:33). b) Karmen ye min kɛ walisa a ka furu kana sa, i be kalan juman lo sɔrɔ o la? (jaa lajɛ fana).

¹¹ An be kalan min sɔrɔ. Jehova b’a fɛ cɛɛ n’a muso ka to ɲɔgɔn fɛ hali n’u dɔ ka koo man nɔgɔ. N’u be jijalibaw kɛ k’u ka gwɛlɛyaw ɲɛnabɔ ɲɔgɔn fɛ, k’a yira ko u be ɲɔgɔn kanu ani ka ɲɔgɔn bonya sɔbɛ la, o ka di Jehova ye kosɔbɛ (Efɛzikaw 5:33 kalan). An ka balimamuso Karmen ka koo lajɛ. Saan wɔɔrɔ ɲɔgɔn a furunin kɔ, a y’a daminɛ ka bibulukalan kɛ ni Jehova Seerew ye ani kɔfɛ a batizera. A ko: “O ma diya n’ cɛɛ ye fewu! A dimina sabu n’ tun b’ale to yen ka taga lajɛnw na ani n’ tun cɛsirinin lo ka Jehova bato. A tun be to ka n’ nɛni ani ka n’ bagabaga ko a bena taga ka n’ to yen.” O bɛɛ n’a ta, Karmen m’a ɲini k’a ka furu sa. Saan 50 kɔnɔ, a y’a jija kosɔbɛ ka to k’a cɛɛ kanu ani k’a bonya. A ko: “Saanw tɛmɛtɔ, n’ y’a ɲini ka n’ cɛɛ dusukunnakow faamu ka ɲɛ ani ka kuma a fɛ ni ɲumanya ye. Komi n’ tun b’a lɔn ko furu ye fɛɛn senuman ye Jehova ɲɛɛ kɔrɔ, n’ ye n’ seko bɛɛ kɛ walisa n’ ka furu kana sa. N’ m’a ɲini fewu ka n’ ka furu sa sabu n’ be Jehova kanu.” c N’i y’a daminɛ ka gwɛlɛyaw sɔrɔ i ka furu kɔnɔ, la a la ko Jehova bena i dɛmɛ walisa i ka to kantigiya la a ye.

I TIMINANDIYA JEHOVA KA BAARA LA N’I KA FILIW BE ƝINI K’I FARI FAGA

12. Mun lo ka teli k’an sɔrɔ n’an ye jurumuba dɔ kɛ?

¹² Gwɛlɛya. N’an ye jurumuba dɔ kɛ, an fari ka teli ka faga. Bibulu yɛrɛ b’a fɔ ko an ka jurumuw be se k’an “jusu kasi”  kosɔbɛ (Zab. 51:19, Biblu Ala ta Kuma). Balimacɛ dɔ tɔgɔ ko Robert ani a ye jijalibaw kɛ saan caaman kɔnɔ ka saratiw dafa walisa ka kɛ kɔrɔsigi ciden ye. Nka kɔfɛ, a ye jurumuba dɔ kɛ ani a y’a faamu ko ale ye Jehova janfa. A ko: “N’ dusukun tora ka n’ kɛlɛ kosɔbɛ. O kɔ, a kɛra komi n’ man kɛnɛ. N’ kasira ani n’ ye Jehova deli. N’ hakili b’a la ko n’ tun b’a miiri ko Jehova tɛna sɔn ka n’ lamɛn tugun sabu n’ y’a janfa.” N’an ye jurumuba dɔ kɛ, an dusu be se ka kasi fɔɔ an b’a miiri ko Jehova banna an na. An yɛrɛ be se k’a miiri ko kuun t’a la an k’a bato tugun (Zab. 38:5). N’o ɲɔgɔn y’i sɔrɔ, miiri cɛɛ kantigi dɔ koo la min kofɔra Bibulu kɔnɔ. A y’a timinandiya Jehova ka baara la, hali k’a sɔrɔ a ye jurumuba dɔ kɛ.

13. Ciden Piyɛri ye jurumuba juman lo kɛ, ani fili jumanw lo y’a lasun k’o kɛ?

¹³ Ɲɛyirali dɔ Bibulu kɔnɔ. Yezu ka suu laban na dugukolo kan, ciden Piyɛri ye fili dɔw kɛ ka tugu tugu ɲɔgɔn kɔ ani o y’a to a ye jurumuba dɔ kɛ. A fɔlɔ, a lara a yɛrɛ la kojugu. A y’a disi gosi ko hali ni ciden tɔɔw bɛɛ bolila ka Yezu to yen, ale kɔni tɛna boli (Mariki 14:27-29). A filanan, Piyɛri ma se ka to ɲɛɛ na Zɛtisemane nankɔ kɔnɔ (Mariki 14:32, 37-41). A sabanan, tuma min na jamaba dɔ nana Yezu minɛyɔrɔ, Piyɛri bolila k’a to yen (Mariki 14:50). A laban, a y’a fɔ siɲɛ saba bɛɛ ko ale tɛ Yezu lɔn. A yɛrɛ kalila ko n’ale ye ngalon lo tigɛ Ala kana ale to (Mariki 14:66-71). Tuma min na Piyɛri bɔra a kala ma ko a ye jurumuba lo kɛ, a ye mun lo kɛ do? A kasira yɛrɛ le! N’a sɔrɔ a tun b’a yɛrɛ jalakira kojugu o jurumu kosɔn (Mariki 14:72). Lɛri damanin o kɔ, u y’a tericɛ Yezu faga. Miiri k’a filɛ, o ye Piyɛri dusu kasi cogo min na. Siga t’a la, a tun b’a yɛrɛ jatira fugari yɛrɛ lo ye!

14. Mun lo ye Piyɛri dɛmɛ a tora ka Jehova bato kantigiya la? (jaa lajɛ fɔlɔ kan).

¹⁴ Piyɛri tora ka Jehova bato kantigiya la kuun caaman kosɔn. A m’a yɛrɛ mabɔ tɔɔw la, a tora ni kalanden tɔɔw ye ani siga t’a la, olu y’a jigi tugu (Luka 24:33). Ka fara o kan, Yezu suu kununin kɔ, a y’a yɛrɛ yira Piyɛri la. Siga t’a la, a y’o kɛ walisa k’a jija (Luka 24:34; 1 Kor. 15:5). Kɔfɛ, sanni Yezu k’a tericɛ Piyɛri jalaki a ka filiw kosɔn, a ye kunkanbaarabaw kalifa a ma (Zan 21:15-17). Piyɛri tun b’a lɔn ko ale ye jurumuba lo kɛ. Nka, a m’a fari faga o kosɔn. Mun na do? Sabu a  tun lanin b’a la ko ale bele koo ka di a Matigi Yezu ye. Kalanden tɔɔw fana tora ka Piyɛri dɛmɛ. An be kalan juman lo sɔrɔ Piyɛri ka koo la?

15. Jehova b’a fɛ an ka la mun lo la? (Zaburuw 86:5; Ɔrɔmukaw 8:38, 39; jaa lajɛ fana).

¹⁵ An be kalan min sɔrɔ. Jehova b’a fɛ an ka la a la ko a b’an kanu ani a be yafa an ma (Zaburuw 86:5; Ɔrɔmukaw 8:38, 39 kalan). N’an ye jurumu kɛ, an b’an yɛrɛ jalaki. O tɛ koo jugu ye ani o bɛnnin lo yɛrɛ. Nka, an man ɲi k’a miiri ko Jehova t’an kanu tugun ani ko a tɛna yafa an ma. An ka ɲi ka min kɛ, o ye ka sin ka dɛmɛ ɲini. Robert min kofɔra ka tɛmɛ ale ko: “N’ ye jurumu kɛ sabu n’ tun lanin be n’ yɛrɛ la kojugu. N’ tun b’a miiri ko n’ bena se ka lɔ kelen kan kɔrɔbɔli tuma na.” A y’a faamu ko a ye jurumu min kɛ, a ka ɲi k’o fɔ diinan mɔgɔkɔrɔw ye. A ko: “Tuma min na, n’ y’o kɛ, u ye n’ dɛmɛ k’a ye ko Jehova be n’ kanu. N’ y’a ye ko diinan mɔgɔkɔrɔw fana be n’ kanu. U ye n’ dɛmɛ n’ lara a la ko Jehova ma ban n’ na.” N’an ye jurumu kɛ, an ka dɛmɛ ɲini ani an k’an jija kosɔbɛ an kana o jurumu kɛ tugun. O la, an fana be se ka la a la ko Jehova b’an kanu kosɔbɛ ani ko a bena yafa an ma (1 Zan 1:8, 9). N’an lanin b’o la, an tɛna Jehova sago kɛli dabila hali n’an ye jurumu dɔ kɛ.

16. Mun na i cɛsirinin lo ka to k’i timinandiya Jehova ka baara la?

¹⁶ An be jijali minw kɛra ka to ka Jehova sago kɛ laban loon gwɛlɛ nunu na, o ka di a ye kosɔbɛ. A ka dɛmɛ barika la, an be se k’an timinandiya a ka baara la jigitigɛkow bɛɛ n’a ta. An be se ka to ka yafa an balimaw ma ani k’u kanu, hali n’u donna an gasi la. Ni gwɛlɛyaw b’an ka furu kɔnɔ, an k’an seko bɛɛ kɛ k’u ɲɛnabɔ. An bena a yira o fɛ ko an be Ala kanu kosɔbɛ ani ko an be bonya la furu kan. N’an ye jurumu kɛ, an ka dɛmɛ ɲini Jehova fɛ, an ka sɔn a ma ko a b’an kanu, ko a be yafa an ma ani an ka to k’a sago kɛ. An ka la a la ko n’an ma “sigɛn koɲuman kɛli la,” Jehova bena an duga kosɔbɛ.—Gal. 6:9.