1. Mun na a tɛ bari an na k’a ye ko mɔgɔw lanin tɛ ɲɔgɔn na duniɲa nin kɔnɔ?

 SUTANA ka duniɲa nin na, mɔgɔw t’a lɔn u be se ka la tigi min na. Jagokɛlaw, politikimɔgɔw ani diinan kuntigiw be u jigi tigɛ tuma bɛɛ. Mɔgɔ caaman b’a miiri ko u tɛ se ka la u teriw, u sigiɲɔgɔnw ani u somɔgɔw yɛrɛ la. O man ɲi ka bari an na, sabu Bibulu tun kɔnna k’a fɔ ko: “Laban tuma na, . . . mɔgɔw bena kɛ . . . mɔgɔ tɔgɔcɛnbagaw . . . mɔgɔjuguw . . . janfaciw” ye. O kɔrɔ ko mɔgɔw sɔɔn tun bena kɛ i ko Sutana ta. Ale lo ye duniɲa nin kuntigi ye ani lannamɔgɔ tɛ fewu!—2 Tim. 3:1-4; 2 Kor. 4:4.

2. a) An be se k’an jigi bɛɛ la jɔn lo kan? b) Dɔw be se k’u yɛrɛ ɲininga mun lo la?

² Nka komi an ye kerecɛnw ye, an b’a lɔn ko an be se k’an jigi bɛɛ la Jehova kan (Zer. 17:7, 8). An lanin b’a la ko a b’an kanu ani ko a tɛ a teriw “bila abada”! (Zab. 9:11). An be se ka la Yezu Krista la fana sabu a y’a niin di an kosɔn (1 Piyɛri 3:18). An yɛrɛ ka koo b’a yira ka gwɛ ko an be se ka la Bibulu ka ladiliw la (2 Tim. 3:16, 17). An lanin b’a la kosɔbɛ ko an be se k’an jigi la Jehova ni Yezu kan ani ka la Bibulu ka fɔta la. Nka, n’a sɔrɔ dɔw b’u yɛrɛ ɲininga n’u be se ka la kafo balimaw na tuma bɛɛ. N’an be se ka la u la, mun na an ka ɲi k’o kɛ?

3. Nɛɛmaba juman lo b’an fɛ? (Mariki 10:29, 30).

³ Jehova y’an sugandi k’an kɛ a ka denbayamɔgɔ dɔw ye minw b’a batora duniɲa kuru bɛɛ kɔnɔ. O ye nɛɛmaba yɛrɛ lo ye min be nafa caaman lase an ma! (Mariki 10:29, 30 kalan). An be ni balimaw ye duniɲa kuru bɛɛ kɔnɔ minw be Jehova kanu i ko anw ani u be u seko bɛɛ kɛ k’a  ka sariyaw labato. N’a sɔrɔ an ka kaan, an ka kokɛcogo ani an ka fanidoncogo tɛ kelen ye. Nka, an b’u kanu hali n’an siɲɛ fɔlɔ lo ka u kunbɛn. A ka di an ye kosɔbɛ ka kɛ n’u ye walisa k’an sankolola Faa kanutigi tando ani k’a bato.—Zab. 133:1.

4. Mun na an mako be an balimaw na?

⁴ A ka ɲi an kaan bɛnnin ka to n’an balimaw ye sisan ka tɛmɛ sanga ni wagati bɛɛ kan. Tuma dɔw la, u b’an dɛmɛ an k’an ka gwɛlɛyaw muɲu (Ɔrɔm. 15:1; Gal. 6:2). U b’an jija fana an kisɛyanin ka to Jehova ka baara la ani an ka to ka jɛnɲɔgɔnya ɲuman kɛ n’a ye (1 Tes. 5:11; Eburuw 10:23-25). Miiri k’a filɛ min tun bena kɛ ni balimaw tun tɛ an dɛmɛ walisa an ka lɔ kelen kan an juguw ɲɛ. O juguw ye Sutana n’a ka duniɲa juguman nin lo ye. Yanni dɔɔni, Sutana n’a kɔmɔgɔw bena wuli Ala sagokɛlaw kama. Nka, an ninsɔn bena diya kosɔbɛ sabu an balimaw bena kɛ n’an ye!

5. Mun na tuma dɔw la a ka gwɛlɛ dɔw ma ka la u balimaw na?

⁵ Nka, a ka gwɛlɛ dɔw ma ka la u balimaw na. Mun na do? N’a sɔrɔ balima dɔ ye u janfa wala a m’a ka layidu dɔ dafa. Wala a be se ka kɛ ko kafoden dɔ ye kuma dɔ fɔ wala ka koo dɔ kɛ min digira u la kosɔbɛ. O koow ɲɔgɔn be se k’a to a be gwɛlɛya an ma ka la tɔɔw la. N’o lo, mun lo be se k’an dɛmɛ an ka la an balimaw na kokura?

6. Kanuya b’an dɛmɛ cogo di ka la tɔɔw la? (1 Korɛntikaw 13:4-8).

⁶ Lanaya basiginin lo kanuya lo kan. Korɛntikaw fɔlɔ sapitiri 13nan be kanuya cogoya caaman lakali. O kanuya be se  k’an dɛmɛ ka la tɔɔw la wala ka la u la kokura n’u y’an jigi tigɛ (1 Korɛntikaw 13:4-8 kalan). Misali la, vɛrise 4nan b’a fɔ ko “kanuya be mɔgɔ min dusu la, o tigi be muɲuli kɛ, a be koɲuman kɛ.” Jehova be muɲu an kɔrɔ hali n’an ye a hakɛ ta. O cogo kelen na, an ka ɲi ka muɲu an balimaw kɔrɔ n’u ye kuma dɔ fɔ wala ka koo dɔ kɛ min digira an na. Vɛrise 5nan b’a fɔ ko: “[Kanuya be mɔgɔ min dusu la, o tigi] dusu te bɔ, a te dimi mara.” An t’a fɛ ka “dimi mara” an balimaw kɔrɔ. O kɔrɔ ko u ye koo jugu minw kɛ an na, an t’a fɛ k’o to an hakili la. Waajulikɛla 7:9 b’a fɔ ko an ‘kana kɔn k’an dusu gwan.’ Nka, a ka fisa an ka Efɛzikaw 4:26 ka ladili sira tagama. A fɔra yen ko: “Kana dimi mara fɔɔ ka tilekun don.”

7. Sariyakolo minw be Matiyo 7:1-5 kɔnɔ, u b’an dɛmɛ cogo di an ka la an balimaw na?

⁷ Fɛɛrɛ wɛrɛ min be se k’an dɛmɛ an ka la an balimaw na, o ye k’u jati i ko Jehova b’u jati cogo min na. Ala b’u kanu ani a t’u ka filiw jati minɛ. An fana man ɲi k’o kɛ (Zab. 130:3). Sanni an ka to ka u ka filiw filɛ, an ka ɲi k’an ɲɛɛ lɔnin to u ka jogo ɲumanw lo kan. U be se ka koo ɲuman minw kɛ, an ka miiri o la fana (Matiyo 7:1-5 kalan). An lanin b’a la ko u t’a fɛ ka koo jugu kɛ an na abada, nka u b’a fɛ ka koo ɲuman lo kɛ. An lanin b’o la sabu kanuya “be la koo bɛɛ la.” (1 Kor. 13:7). O kɔrɔ tɛ ko Jehova b’a fɛ an ka la tɔɔw la an kunfɛ. Nka, a b’a fɛ an ka la u la sabu u y’a yira ko u ye lannamɔgɔw ye. *

8. Mun lo be se k’an dɛmɛ an ka la an balimaw na?

⁸ An ka kɛwalew lo b’a to mɔgɔ b’an bonya. O cogo kelen na, an ka kɛtaw lo b’a to u be la an na ani walisa mɔgɔw ka la an na, o be wagati ta. Mun lo be se k’i dɛmɛ i ka la i balimaw na? A ɲini k’u lɔn koɲuman. Baro kɛ n’u ye ka kɔn lajɛnw ɲɛ ani lajɛnw bannin kɔ. Labɛnw kɛ walisa ka waajuli kɛ n’u ye. Muɲu u kɔrɔ ani sababu di u ma u k’a yira k’u ye lannamɔgɔw ye. A daminɛ na, i tɛna i kɔnɔnakumaw bɛɛ fɔ mɔgɔ dɔ ye i b’a ɲinina ka min lɔn. N’i tora k’a tigi lɔn bɛrɛbɛrɛ, n’a sɔrɔ a bena nɔgɔya i ma k’i kɔnɔnakow fɔ a ye (Luka 16:10). Nka, i be se ka mun lo kɛ n’i balima dɔ ye i janfa? Kana sin k’i ka teriya sa n’a ye, nka wagati to a ye. Ani kana a to mɔgɔ kelen wala mɔgɔ damanin ka kɛtaw k’a to i be tigɛ i balima tɔɔw la. O la, an ka Jehova sagokɛla kantigi dɔw ka koo lajɛ. Hali ni dɔw tun ye u jigi tigɛ, u tora ka la tɔɔw la.

9. a) Jehova ka lasigidenw ka filiw bɛɛ n’a ta, Anɛ tora k’a jigi la Jehova ka labɛnw kan cogo di? b) Anɛ ka koo b’an dɛmɛ cogo di k’a faamu ko a kɔrɔtanin lo an k’an jigi la Jehova ka labɛnw kan? (Jaa lajɛ.)

⁹ Balimacɛ minw be ni kunkanbaaraw ye Jehova ka ɔriganisasiyɔn kɔnɔ, u dɔ delila k’i jigi tigɛ wa? N’o lo, Anɛ ka koo bena i nafa. A ka wagati la, sarakalasebagaw kuntigiba Eli lo tun be Jehova batoli kun na Israɛl. Nka, a somɔgɔ dɔw tun tɛ ɲɛyirali ɲumanw ye. A dencɛ minw tun ye sarakalasebagaw ye, olu tun be to ka kakalayakow ni kojuguba wɛrɛw kɛ. Nka, u facɛ ma u kolo bɛrɛbɛrɛ. Jehova ma sin ka Eli bɔ a ka baara la. Nka, Anɛ bele tora  ka taga Jehova bato fanibugu kɔnɔ hali k’a sɔrɔ Eli lo tun ye sarakalasebagaw kuntigi ye. Loon dɔ, Anɛ dusu kasininba tun be delili kɛra. Eli y’a ye tuma min na, a y’a miiri ko a sunin lo. Sanni a ka sɛgɛsɛgɛri kɛ k’a filɛ ni tiɲɛn lo, Eli y’a jalaki, k’a sɔrɔ o muso dusu kasininba tun lo (1 Sam. 1:12-16). O bɛɛ n’a ta, Anɛ y’a daa di ko n’ale ye dencɛ sɔrɔ, a bena na n’a ye walisa a ka baara kɛ fanibugu kɔnɔ. Eli lo tun bena a janto o deen na yen (1 Sam. 1:11). Yala Eli dencɛw tun ka kan ka kolo wa? Ɔnhɔn! Ani Jehova y’u ɲangi wagati bɛnnin na (1 Sam. 4:17). Kɔfɛ, Jehova ye Anɛ duga a kɛtɔ ka dencɛ di a ma, o min tɔgɔ ko Samuyɛli.—1 Sam. 1:17-20.

10. Mun lo ye masacɛ Dawuda dɛmɛ a tora ka la tɔɔw la hali k’a sɔrɔ a ka mɔgɔ sɔbɛ dɔw y’a janfa?

¹⁰ Yala i teri sɔbɛ dɔ delila k’i janfa wa? N’o lo, masacɛ Dawuda ka koo be se k’i nafa. A tericɛ dɔ tɔgɔ tun ko Ayitofɛli. Nka, tuma min na Dawuda dencɛ Abisalɔn y’a ɲini ka masaya bɔsi a la, Ayitofɛli farala Abisalɔn kan a ka murutili la. Siga t’a la, Dawuda dusu kasira kosɔbɛ k’a ye ko a dencɛ n’a tericɛ y’a janfa. Nka, o m’a to a tigɛra tɔɔw la. A tora k’a jigi la a teri kantigi Usayi kan. Ale ma sɔn ka fara Abisalɔn kan a ka murutili la. Joo tun be Dawuda fɛ ka la Usayi la sabu a kɛra teri ɲuman ye a fɛ ani a yɛrɛ y’a niin bila farati la walisa ka Dawuda dɛmɛ.—2 Sam. 17:1-16.

11. Nabali ka baaraden dɔ y’a yira cogo di ko a lanin be Abigayɛli la?

¹¹ An ka Nabali ka baaraden dɔ ka koo lajɛ fana. Dawuda n’a ka cɛɛw tun ye ɲumanya kɛ Israɛlcɛ dɔ ye u kɛtɔ k’a ka baaradenw latanga. O cɛɛ tɔgɔ ko Nabali. Dɔɔni o kɔ, Dawuda ye Nabali deli ko a mana dumuni fɛɛn o fɛɛn sɔrɔ, a k’o di ale ka cɛɛw ma. Nka Nabali banna k’a sɔrɔ Dawuda tun ma kooba lo ɲini a fɛ. Dawuda dimina kosɔbɛ fɔɔ a y’a latigɛ ka Nabali ka sokɔnɔcɛw bɛɛ faga! Baaraden dɔ y’o koo lakali Nabali muso Abigayɛli ye. Komi a tun be baara kɛ Nabali ka soo kɔnɔ, a tun b’a lɔn ko Abigayɛli be se k’ale niin kisi.  A ma boli k’a yɛrɛ ɲini. A tun lanin b’a la ko Abigayɛli tun be se k’o koo ɲɛnabɔ sabu bɛɛ tun b’a lɔn ko muso hakilitigi lo. Min kɛra o kɔ, o b’a yira ko joo tun be o baaraden fɛ k’a jigi la Abigayɛli kan. Abigayɛli y’a jaa gwɛlɛya ka kuma Dawuda fɛ walisa a kana Nabali ka sokɔnɔcɛw faga (1 Sam. 25:2-35). A tun lanin b’a la ko Dawuda bena koo bɛnnin kɛ.

12. Yezu y’a yira cogo di ko a lanin be a ka kalandenw na u ka filiw bɛɛ n’a ta?

¹² Yezu tun lanin b’a ka kalandenw na u ka filiw bɛɛ n’a ta (Zan 15:15, 16). Loon dɔ, Zaki ni Zan ko Yezu ka lɔyɔrɔba di u ma a ka Masaya kɔnɔ. Nka, Yezu m’a fɔ ko u be Jehova sago kɛra ni ŋaniya jugu ye ani a tora k’u jati a ka cidenw ye (Mariki 10:35-40). Suu min na u ye Yezu minɛ, a ka kalandenw bɛɛ bolila k’a to yen (Mat. 26:56). Nka, Yezu ma tigɛ u la. A tun b’u ka dafabaliya kala ma. O bɛɛ n’a ta, “a y’u kanu fɔɔ ka taga se a daan na.” (Zan 13:1). A suu kununin kɔ, a yɛrɛ ye kunkanbaaraba dɔ kalifa a ka ciden kantigi 11 ma. A ko u ka waajuli baara ɲɛminɛ ani k’u janto a ka sagaden kanulenw na (Mat. 28:19, 20; Zan 21:15-17). Joo tun b’a fɛ ka la o cɛɛ dafabaliw la sabu u bɛɛ tora kantigiya la fɔɔ ka taga se u saya ma. Anɛ, Dawuda, Nabali ka baaraden, Abigayɛli ani Yezu lara mɔgɔ dafabaliw la. U ye ɲɛyirali ɲumanw ye an fɛ o koo la.

13. Mun lo be se k’a to a be gwɛlɛya an ma ka la tɔɔw la?

¹³ Yala i delila k’i ka gundo dɔ kalifa balima dɔ ma ani kɔfɛ i y’a ye ko a y’o fɔ mɔgɔ wɛrɛ ye wa? O be digi mɔgɔ la kosɔbɛ! Loon dɔ, balimamuso dɔ y’a ka koo gwɛlɛ dɔ fɔ diinan mɔgɔkɔrɔ dɔ ye. O loon dugusagwɛ, o diinan mɔgɔkɔrɔ muso ye o balimamuso weele walisa k’a jija. Siga t’a la, a cɛɛ lo tun ye balimamuso ka koo lakali a ye. A tɛ bari an na k’a ye ko o balimamuso tigɛra o diinan mɔgɔkɔrɔ la. Nka, o balimamuso ye koo ɲuman kɛ a kɛtɔ ka dɛmɛ ɲini diinan mɔgɔkɔrɔ wɛrɛ fɛ. Ale y’a dɛmɛ a lara diinan mɔgɔkɔrɔw la kokura.

14. Mun lo ye balimacɛ dɔ dɛmɛ a lara a kerecɛnɲɔgɔnw na kokura?

¹⁴ Kabi wagatijan, bɛnbaliya tun be balimacɛ dɔ ni diinan mɔgɔkɔrɔ fila cɛ ani a tun b’a miiri ko a tɛ se ka la u la tugun. Nka, a y’a daminɛ ka miiri balimacɛ dɔ ka kumaw na, a be bonyaba la min kan. O balimacɛ y’a fɔ ko: “Sutana lo y’an jugu ye, an balimaw tɛ.” O kumaw kɔrɔ ka dun yɛrɛ le! An balimacɛ miirila kosɔbɛ o kumaw na, a ye delili kɛ ani a laban, a sera ka hɛɛrɛ kɛ ni diinan mɔgɔkɔrɔ fila nunu ye.

15. Walisa ka la mɔgɔ dɔ la kokura, mun na o be se ka wagati ta? Ɲɛyirali dɔ fɔ.

¹⁵ I delila ka bɔnɛ nɛɛma baara dɔ la kafo kɔnɔ wa? O koo be mɔgɔ dusu tiɲɛ yɛrɛ le! Ka kɔn kɛlɛba 2nan ɲɛ, balimamuso Grete n’a bamuso tun ye Jehova Seere kantigiw ye Alemaɲi, Naziw ka kuntigiya tuma na. O wagati la, bali tun sigira an ka baara kan yen. Grete lo tun be to ka Kɔrɔsili Sangaso kopiw kɛ a balimaw ye ani o nɛɛma baara tun b’a ninsɔn diya kosɔbɛ. Nka, tuma min na balimaw bɔra a kala ma ko tiɲɛn batoli koo man di Grete facɛ ye, u y’a ka nɛɛma baara bɔsi a la. U tun be siranna ko a facɛ bena u janfa. Grete ye kɔrɔbɔli wɛrɛw sɔrɔ. Kɛlɛba 2nan tuma na, balimaw tun  tɛ to ka zurunaliw di ale n’a bamuso ma. Ka fara o kan, balimaw tun tɛ sɔn ka kuma n’u ye n’u y’u kunbɛn sira kan. O koo ye Grete tɔɔrɔ kosɔbɛ, fɔɔ a ye wagati caaman ta ka sɔrɔ ka yafa o balimaw ma ani ka la u la kokura. A laban, a y’a faamu ko Jehova yafara o balimaw ma, o kama, ale fana ka ɲi ka yafa u ma. *

16. Mun na an ka ɲi k’an jija kosɔbɛ ka la an balimaw na kokura?

¹⁶ N’o jigitigɛko ɲɔgɔn y’i sɔrɔ, i jija kosɔbɛ walisa ka la balimaw na kokura. N’a sɔrɔ i mako be wagati la o kama. Nka i be jijali minw kɛra o koo la, kuun b’o la. Misali la, n’an delila ka dumuni dɔ kɛ pɔsɔni be min na, n’a sɔrɔ an bena an yɛrɛ kɔrɔsi kosɔbɛ dumunifɛnw ma. Nka, o tɛ a to an be ban ka dumuni kɛ pewu! O cogo kelen na, an b’a lɔn ko an balimaw ye mɔgɔ dafabaliw ye. O kama ni balima dɔ y’an jigi tigɛ, an man ɲi k’a to o koo b’a kɛ an be tigɛ balima tɔɔw la. Balima min y’an jigi tigɛ, an ka ɲi ka la a la kokura. O la, an bena ninsɔndiya kosɔbɛ ani an bena a lɔn an ka ɲi ka min kɛ walisa kafodenw ka la ɲɔgɔn na.

17. Mun na a kɔrɔtanin lo an ka la an balimaw na kosɔbɛ? An bena mun lo lajɛ barokun nata la?

¹⁷ Lannamɔgɔw daa ka dɔgɔ Sutana ka duniɲa nin kɔnɔ. Nka, an be se ka la an balimaw na sabu an be ɲɔgɔn kanu. O lanaya be dɔ fara an ka ninsɔndiya n’an ka kelenya kan ani o bena an latanga gwɛlɛya nataw tuma na. Nka, i ka ɲi ka mun lo kɛ n’a y’a sɔrɔ ko dɔ y’i janfa? I jija ka koow jati i ko Jehova b’u jati cogo min na. Bibulu ka sariyakolow sira tagama, a ɲini k’i balimaw kanu kosɔbɛ ani minw ka koo lakalila Bibulu kɔnɔ, a filɛ i be se ka kalan minw sɔrɔ u fɛ. N’an balima dɔ y’an jigi tigɛ, an be se ka see sɔrɔ o koo kan ani ka la an balima na kokura. N’an y’o kɛ, an ninsɔn bena diya sabu an bena teri caaman sɔrɔ minw ‘ka fisa ni badenw ye.’ (Talenw 18:24). Tiɲɛn lo ko an ka ɲi ka la tɔɔw ka, nka olu fana ka ɲi ka la an na. Barokun nata la, an bena a ye an be se ka min kɛ walisa an balimaw ka la an na.