BAROKUN KALANTA KAFO KƆNƆ 2
DƆNKILI 132 Sisan, an ye mɔgɔ kelen ye
Cɛɛw, aw ye bonya la aw musow kan
“Cɛɛw, . . . aw k’u boɲa.”—1 PIYƐRI 3:7.
BAROKUN KƆNƆNAKOW
Cɛɛ be se ka bonya la a muso kan cogo min na a ka kumaw n’a ka kɛwalew fɛ.
1. Kuun minw kama Jehova ye furu sigi sen kan, u dɔ ye juman ye?
JEHOVA ye “ninsɔndiyatigi Ala” ye ani a b’a fɛ an fana ka ninsɔn diya (1 Tim. 1:11, NW). A ye fɛɛn caaman di an ma walisa an ka ɲɛnamaya diyabɔ (Zaki 1:17). U la dɔ ye furu lo ye. Ni cɛɛ ni muso furula, u be layidu ta ɲɔgɔn ye ko u bena to ka ɲɔgɔn kanu, ka ɲɔgɔn bonya ani ka ɲɔgɔn ladiya. N’u be to k’u jija ka ɲɔgɔn kanu kosɔbɛ, u be se ka ninsɔn diya sɔbɛ la.—Talenw 5:18.
2. Bi, cɛɛ caaman b’u musow minɛ cogo di?
2 A fɔ man di nka, furuɲɔgɔn caaman ye layidu minw ta ɲɔgɔn ye u furulon na, u be ɲinɛ o kɔ. O kama, u ninsɔn man di. Jɛnkulu min be kɛnɛyako kun na duniɲa kɔnɔ, a ma mɛɛn, a ka rapɔɔri dɔ y’a yira ko cɛɛ caaman b’u musow bugɔ, ka kuma juguw fɔ u ma wala k’u tɔɔrɔ cogo wɛrɛw la. Cɛɛ min b’o koow ɲɔgɔn kɛ, n’a sɔrɔ a be bonya la a muso kan tɔɔw ɲɛɛ fɛ, nka a b’a tɔɔrɔ soo kɔnɔ. Furu caaman nagasira fana sabu cɛɛ dɔw be porno filɛ.
3. Mun na cɛɛ dɔw b’u musow tɔɔrɔ?
3 Mun na cɛɛ dɔw b’u musow tɔɔrɔ? A be se ka kɛ ko u facɛ tun ka fari. O la, n’a sɔrɔ u b’a jati ko koo jugu tɛ k’u musow tɔɔrɔ. Cɛɛ dɔw b’u musow tɔɔrɔ sabu u lamɔna yɔrɔ min na, mɔgɔw fanba b’o lo kɛ. N’a sɔrɔ o cɛɛw b’a jati ko u ka ɲi ka fariya u musow ma walisa u k’a lɔn k’olu lo ye sotigi ye. Cɛɛ dɔw bangebagaw m’a yira u la fana u be se k’u yɛrɛ minɛ ani ka see u dusu kɔrɔ cogo min na. Cɛɛ dɔw fana tɛ musow ani cɛnimusoko jati cogo ɲuman na sabu u delinanko lo ka porno filɛ. Ka fara o kan, rapɔɔri caaman y’a yira ko COVID-19 fɔɲɔbana tuma na, cɛɛ minw be fariyako kɛ u musow la, dɔ farala u hakɛ kan. Nka, o koow si tɛ joo di cɛɛ ma a k’a muso tɔɔrɔ.
4. Kerecɛn furucɛw man ɲi ka mun lo kɛ ani mun na?
4 Kerecɛn furucɛw man ɲi ka kɛ ni miiriya bɛnbali ye musow koo la. a Mun na do? Sabu mɔgɔ be min miiri, a ka teli k’o lo kɛ. Kerecɛn mɔlen minw tun be Ɔrɔmu, ciden Pol ye u jija ko ‘u kana u yɛrɛ kɛɲɛ ni bii diɲɛ ye.’ (Ɔrɔm. 12:1, 2). Tuma min na Pol ye bataki ci Ɔrɔmukaw ma, o kafo tun juu sigira a saan caaman ye nin ye. Nka, Pol ka kumaw y’a yira ko o kafoden dɔw tun b’a tora duniɲamɔgɔw ka miiricogo ka nɔɔ to u kan. O lo kama, a y’u jija ko u k’u miiricogo n’u ka kɛwalew yɛlɛma. Siga t’a la, o ladili ɲɛsinna kerecɛn furucɛw fana ma bi. A fɔ man di nka duniɲamɔgɔw ka miiriya ye nɔɔ to dɔw kan, fɔɔ u ka fari u musow ma. b Jehova b’a fɛ cɛɛ k’a muso minɛ cogo di? An b’o jaabili sɔrɔ barokun nin ka vɛrise jɔnjɔn kɔnɔ.
5. Ka kɛɲɛ ni 1 Piyɛri 3:7 ye, cɛɛ ka ɲi k’a muso minɛ cogo di?
5 Vɛrise nin kalan: 1 Piyɛri 3:7. Jehova b’a ɲini cɛɛw fɛ u k’u musow bonya. Cɛɛ min b’a muso bonya, a b’a minɛ ni ɲumanya ani kanuya ye. Barokun nin na, an bena a ye cogo minw na cɛɛ be se k’a yira ko a b’a muso bonya. Nka, an k’a filɛ fɔlɔ kɛcogo minw tɛ bonya la musow kan.
KANA SƆN KƐCOGOW MA MINW TƐ BONYA LA I MUSO KAN
6. Cɛɛ minw b’u musow bugɔ, Jehova be mun lo miiri olu koo la? (Kɔlɔsikaw 3:19).
6 Dɔw b’u musow bugɔ. Mɔgɔ o mɔgɔ be fariyako kɛ, o tigi koo ka gwo Jehova ye (Zab. 11:5). Cɛɛ minw b’u musow bugɔ, olu yɛrɛ lo koo ka gwo Jehova ye ka tɛmɛ (Mal. 2:16; Kɔlɔsikaw 3:19 kalan). Ka kɛɲɛ ni 1 Piyɛri 3:7 ye, o min ye barokun nin ka vɛrise jɔnjɔn ye, cɛɛ min t’a muso minɛ ka ɲɛ, a b’a yɛrɛ ni Jehova ka jɛnɲɔgɔnya nagasi. O be se k’a to Jehova yɛrɛ t’a ka deliliw lamɛn.
7. Ka kɛɲɛ ni Efɛzikaw 4:31, 32 ye, cɛɛ man ɲi ka kuma sifa jumanw lo fɔ? (“Kuma dɔ ɲɛfɔli lajɛ fana”).
7 Dɔw be kuma juguw fɔ u musow ma. Cɛɛ dɔw be sɔngɔ u muso kan wala ka kuma juguw fɔ a ma. Nka Bibulu b’a fɔ ko: “Aw kana dimi mara, aw dusu kana bɔ. Aw ka mankan caaman dabila, ka tɔgɔcɛn dabila” sabu o koow ka gwo Jehova ye c (Efɛzikaw 4:31, 32 kalan). An be fɛɛn o fɛɛn fɔ, Jehova tulo b’a bɛɛ la. Cɛɛ be kuma a muso fɛ cogo min na hali n’u b’u kelen na, o kɔrɔtanin lo Jehova fɛ. Cɛɛ min be kuma juguw fɔ a muso ma, a b’u ka furu nagasira le. Nka o dɔrɔn tɛ, a be jɛnɲɔgɔnya min kɛra ni Jehova ye, a b’o fana nagasira.—Zaki 1:26.
8. Jehova be porno jati cogo di ani mun na?
8 Cɛɛ dɔw be porno filɛ. Jehova be mun lo miiri porno koo la? A ka gwo a ye! O la cɛɛ min be malobaliyakow filɛ, a be ale ni Jehova ka jɛnɲɔgɔnya nagasi ani a b’a muso mafiɲɛya. d Jehova b’a fɛ furucɛw ka to ka kantigiya kɛ u musow ye u ka kɛwalew n’u ka miiriyaw fɛ. Yezu ko cɛɛ min be muso wɛrɛ filɛ ka ɲɛbɔ a fɛ, “o tigi ye kakalaya kɛ a dusu la n’o muso ye ka ban.” e—Mat. 5:28, 29.
9. Cɛɛ minw tɛ danbe la u musow kan cɛnimusoko ta fan fɛ, mun na olu koo ka gwo Jehova ye?
9 Cɛɛ dɔw tɛ danbe la u musow kan cɛnimusoko la. Cɛɛ dɔw b’u musow waajibiya ka cɛnimusoko dɔw kɛ minw b’a mafiɲɛya, k’a to a dusukun b’a kɛlɛ wala a b’a miiri ko a cɛɛ t’a kanu. O cɛɛw be miiri u yɛrɛ dɔrɔn lo la ani u t’u janto u musow la. O ka gwo Jehova ye. A b’a fɛ cɛɛ k’a muso kanu, k’a minɛ ni ɲumanya ye ani k’a janto a dusukunnakow la (Efɛz. 5:28, 29). Nka ni cɛɛ be to k’a muso mafiɲɛya, ka kuma juguw fɔ a ma wala ka porno filɛ do? A be se k’a miiricogo n’a ka kɛwalew yɛlɛma cogo di?
FURUCƐ BE SE KA KƐWALE JUGUW DABILA COGO DI?
10. Yezu ka ɲɛyirali be se ka furucɛ nafa cogo di?
10 Ni cɛɛ be kuma juguw fɔ a muso ma ani k’a mafiɲɛya, a be se k’o dabila cogo di? A kɛtɔ k’a jija ka Yezu ladegi. Hali ni Yezu ma furu ka ye, a tun b’a ka kalandenw minɛ cogo min na, furucɛw be se k’a ladegi o la (Efɛz. 5:25). Misali la, Yezu tun b’a ka cidenw minɛ ani ka kuma u fɛ cogo min na, an k’a filɛ furucɛw be se ka kalan min sɔrɔ o la.
11. Yezu tun b’a ka cidenw minɛ cogo di?
11 Yezu tun b’a ka cidenw minɛ ni ɲumanya ye ani a tun be bonya la u kan. A tun tɛ kuma juguw fɔ u ma wala k’a fanga digi u kan abada. Tiɲɛn lo ko ale lo tun y’u Matigi ye. Nka, a m’a ɲini k’u waajibiya walisa u ka sɔn a ka kuntigiya ma. A tora k’u dɛmɛ ni majigilenya ye (Zan 13:12-17). A y’a fɔ u ye ko: “Aw ka kɛ ne ka kalandenw ye, bari ne sabalinin lo, n te mɔgɔ si dɔgɔya fana. N’aw sɔnna ne ka kuma ma, aw bena lafiya sɔrɔ.” (Mat. 11:28-30). A kɔrɔsi ko Yezu tun sabalinin lo. Mɔgɔ sabalinin tɛ fagobagatɔ ye sabu a be se a dusu kɔrɔ. N’u y’a darabɔ, a b’a yɛrɛ minɛ ani k’a hakili sigi.
12. Yezu tun be kuma tɔɔw fɛ cogo di?
12 Yezu tun be kuma tɔɔw fɛ walisa k’u dusu saalo ani k’u jija. A tun tɛ kuma jugu fɔ a ka kalandenw ma (Luka 8:47, 48). Hali tuma min na a kɛlɛbagaw tun b’a nɛnina ani k’a darabɔ, “a ma sɔn k’u nɛni.” (1 Piyɛri 2:21-23). Tuma dɔw la yɛrɛ, Yezu jera sanni ka kuma jugu fɔ (Mat. 27:12-14). A ye ɲɛyirali ɲuman yɛrɛ lo ye kerecɛn furucɛw fɛ!
13. Ka kɛɲɛ ni Matiyo 19:4-6 ka fɔta ye, cɛɛ be se “ka nɔrɔ a muso la” cogo di? (jaa lajɛ fana).
13 Yezu ko cɛɛw ka to ka kantigiya kɛ u musow ye. Tuma min na a ko cɛɛ ka ɲi ka “ka nɔrɔ a muso la,” a segira a Faa ka kumaw lo kan (Matiyo 19:4-6 kalan). Jɛnɲɔgɔnya min be cɛɛ n’a muso cɛ, o barika ka ɲi ka bonya fɔɔ a be kɛ i n’a fɔ u ye fɛɛn fila nɔrɔ ni kɔli ye. O la, ni dɔ donna tɔɔ kelen gasi la, u fila bɛɛ lo be tɔɔrɔ. Furucɛ min nɔrɔnin be a muso la o cogo la, a tɛ sɔn ka porno filɛ cogo si la. A be sin k’a ɲɛɛ cɛ ka bɔ yen “fɛɛn fufafu” kan (Zab. 119:37). A be komi a ye layidu ta n’a ɲɛɛw ye le ko a tɛna ɲɛbɔ muso wɛrɛ fɛ.—Zɔbu 31:1.
Cɛɛ kantigi tɛ sɔn ka porno filɛ (dakun 13nan lajɛ). g
14. Cɛɛ min b’a muso bugɔ wala ka kuma jugu fɔ a ma, ale ka ɲi ka mun ni mun lo kɛ walisa ka jɛnɲɔgɔnya ɲuman kɛ n’a muso ani Jehova ye kokura?
14 Cɛɛ min b’a muso bugɔ wala ka kuma jugu fɔ a ma, ale ka ɲi ka koo caaman wɛrɛw kɛ walisa ka jɛnɲɔgɔnya ɲuman kɛ kokura n’a muso ani Jehova ye. A ka ɲi ka mun ni mun lo kɛ do? A fɔlɔ, a ka ɲi ka sɔn a ma ko a be min kɛra, o man ɲi hali dɔɔni. Koo si dogonin tɛ Jehova ma (Zab. 44:22; Waaj. 12:14; Eburuw 4:13). A filanan, a man ɲi k’a muso bugɔ wala ka kuma jugu fɔ a ma tugun ani a ka ɲi k’a sɔɔn yɛlɛma (Talenw 28:13). A sabanan, a ka ɲi ka yafa deli a muso ani Jehova fɛ (Kɛw. 3:19). A ka ɲi ka Jehova deli fana walisa a k’a dɛmɛ ka yɛlɛmaniw kɛ ani a k’a dɛmɛ k’a miiricogo, a ka kumaw n’a ka kɛwalew kɔrɔsi (Zab. 51:12-14; 2 Kor. 10:5; Filip. 2:13). A naaninan, a ka ɲi ka koow kɛ ka kɛɲɛ n’a ka deliliw ye, a kɛtɔ ka kuma juguw ani fariyako sifa bɛɛ kɔniya (Zab. 97:10). A duurunan, a ka ɲi ka sin ka dɛmɛ ɲini kafo ka diinan mɔgɔkɔrɔw fɛ (Zaki 5:14-16). A wɔɔrɔnan, a ka ɲi ka labɛnw kɛ walisa a kana o koow ɲɔgɔn kɛ tugun. Furucɛ min be porno filɛ, ale fana ka ɲi k’o ladiliw sira tagama. A be jijali minw kɛra walisa k’a sɔɔn yɛlɛma, Jehova bena a duga o kosɔn (Zab. 37:5). Koo minw tɛ bonya la a muso kan, furucɛ ka ɲi k’o dabila. Nka o dama tɛ bɔri kɛ. A ka ɲi k’a ɲini k’a lɔn a be se ka bonya la a muso kan cogo minw na. A be se k’o kɛ cogo di?
I BE SE KA BONYA LA I MUSO KAN COGO MINW NA
15. Cɛɛ be se k’a yira cogo di ko a b’a muso kanu?
15 A yira i muso la ko i b’a kanu. Balimacɛ minw ninsɔn ka di u ka furu kɔnɔ, u dɔw be koo dɔw kɛ loon o loon walisa k’a yira u muso la ko u b’a kanu kosɔbɛ (1 Zan 3:18). Cɛɛ be se ka koo den-dennin dɔw kɛ walisa k’a yira a muso la ko a b’a kanu. Misali la, a be se k’a bolo minɛ wala ka meleke a la. A be se ka mesazi dɔ ci a ma k’a fɔ a ye ko a ɲɛnafin b’ale la wala k’a ɲininga a ka koow be cogo min na. Tuma kelen kelen, a be se ka lɛtɛrɛ dɔ sɛbɛ a muso ma k’a fɔ a ye ko a b’a kanu kosɔbɛ. Ni furucɛ b’o koow kɛ, a b’a yira ko a b’a muso bonya ani o be u ka furu sabati.
16. Mun na furucɛ ka ɲi k’a muso tando?
16 A yira i muso la ko i b’a waleɲuman lɔn. Cɛɛ min be bonya la a muso kan, ale b’a muso jija ani k’a yira a la ko nafa b’a la. Misali la, a b’a muso waleɲuman lɔn a ka dɛmɛ kosɔn (Kɔlɔs. 3:15). Ni furucɛ b’a kɔnɔ gwɛ k’a muso tando, o ka di a ye kosɔbɛ. A b’a ye ko ale latanganin lo, a cɛɛ b’a kanu ani a b’a bonya.—Talenw 31:28.
17. Cɛɛ b’a yira cogo di ko a b’a muso bonya?
17 I muso minɛ ni ɲumanya ye ani a bonya. Cɛɛ min b’a muso kanu, a b’a yira ko a koo ka gwɛlɛ ale ma ani a b’a ladiya. A b’a muso jati Jehova ka nilifɛn nafamanba ye (Talenw 18:22; 31:10). O la, a b’a minɛ ni ɲumanya ye ani ka bonya la a kan, hali tuma min na u be cɛnimusoko kɛra. N’u be cɛnimusoko kɛra, a tɛna a muso waajibiya ka koo si kɛ min be maloya bila a la, k’a mafiɲɛya wala k’a dusukun kɛlɛ. f Furucɛ fana ka ɲi ka to k’a jija ka kɛ ni dusukun ɲuman ye Jehova ɲɛɛ kɔrɔ.—Kɛw. 24:16.
18. Furucɛw ka ɲi k’u jija ka mun lo kɛ? (koorilen nin fana lajɛ: “ Koo naani dɔw, i be se ka minw kɛ k’a yira ko i be bonya la i muso kan”).
18 Furucɛ, i ka ɲɛnamaya faan bɛɛ la, i b’i jijara cogo min na ka bonya la i muso kan, Jehova ɲɛɛ b’o la ani o ka di a ye. Koo o koo tɛ bonya la i muso kan, i jija walisa i kana o kɛ. Bonya la i muso kan, a minɛ ni ɲumanya ye ani a yira a la ko a koo ka di i ye. N’i b’o koow kɛ, i bena a yira ko i b’a kanu ani ko a koo ka gwɛlɛ i ma. I be jɛnɲɔgɔnya min kɛra ni Jehova ye, o ɲɔgɔn tɛ yen. Walisa k’o latanga, to ka bonya la i muso kan.—Zab. 25:14.
DƆNKILI 131 “Ala ye min jɛn ka kɛ kelen ye”
a A ka ɲi kerecɛn furucɛw ka barokun nin kalan: “I be musow minɛ i ko Jehova b’u minɛ cogo min na wa?” A be sɔrɔ saan 2024, zanwiyekalo ka Kɔrɔsili Sangaso kɔnɔ.
b Minw furuɲɔgɔnw ka fari u ma, barokun nin be se k’u nafa: “De l’aide pour les victimes de violences conjugales.” A be sɔrɔ jw.org ani JW Library® kan yɔrɔ nin na: “Divers.”
c KUMA DƆ ƝƐFƆLI: Ka sɔngɔ mɔgɔ kan, k’a nɛni, k’a jalaki tuma o tuma wala ka kuma dɔw fɔ minw b’a to a b’a miiri ko nafa foyi t’a la, o lo ye kuma jugu wala “tɔgɔcɛn” kumaw ye. O la, ni furucɛ be sɔngɔ a muso kun na, k’a mafiɲɛya wala k’a nɛni, a be kuma jugu lo fɔra a ma ani k’a tɔgɔ tiɲɛ.
d Barokun nin lajɛ JW Library ani jw.org kan: “La pornographie peut briser votre couple.”
e Muso minw cɛɛw be porno filɛ, a ka ɲi olu ka barokun nin kalan: “I be se ka mun lo kɛ n’i furuɲɔgɔn be porno filɛ?” A be sɔrɔ saan 2023, utikalo ka Kɔrɔsili Sangaso kɔnɔ.
f Bibulu t’a fɔ cɛnimusoko minw bɛnnin lo ani minw bɛnnin tɛ furuɲɔgɔnw cɛ. Kerecɛn furuɲɔgɔnw lo ka ɲi ka desizɔnw ta minw b’a yira ko u cɛsirinin lo ka bonya la Jehova kan, k’u koo diya ɲɔgɔn ye ani ka kɛ ni dusukun ɲuman ye. Koo minw ɲɛsinna u ka cɛnimusokow ma, u man ɲi ka baro kɛ ni mɔgɔ wɛrɛw ye o koo la.
g JAA ƝƐFƆLI: Balimacɛ dɔ baarakɛɲɔgɔnw tɛ Jehova Seerew ye ani u b’a fɛ ka porno yira a la zurunali dɔ kɔnɔ.
