1-2. I ko Lɔti, gwɛlɛya juman lo be kerecɛnw kan bi?

 DUNIƝAMƆGƆW ka sɔnkolonya b’a to an be kɛ ni cɛɛ kantigi Lɔti dusukunnakow ɲɔgɔn ye. “A tɔɔrɔnin tun be a sigiɲɔgɔnw ka kɛwalijuguw kosɔn” sabu a tun b’a lɔn ko an sankolola Faa b’o kɛwale juguw kɔniya (2 Piyɛri 2:7, 8). Lɔti tun be siran Ala ɲɛ ani a tun b’a kanu minkɛ, o y’a lasun k’a sigiɲɔgɔnw ka kakalayakow kɔniya. Bi fana, mɔgɔw be Jehova ka sariyaw mafiɲɛya cɛnimusoko ta fan fɛ. O bɛɛ n’a ta, an saniyanin be se ka to n’an be Ala kanu ani n’an be siran a ɲɛ cogo bɛnnin na.—Talenw 14:2.

² Walisa k’an dɛmɛ an saniyanin ka to, Jehova ye jijali kumaw lase an ma Talenw ka kitabu kɔnɔ. N’an b’o hakilitigiya kumaw lajɛ, u be se k’an bɛɛ nafa: cɛɛw fara musow kan, denmisɛnw fara mɔgɔkɔrɔbaw kan.

3. Ka kɛɲɛ ni Talenw 17:3 ye, kuun minw kama an ka ɲi k’an dusukun latanga, u dɔ ye juman ye? (Jaa lajɛ fana.)

³ Kuun jɔnjɔn minw kama an ka ɲi k’an dusukun latanga, u dɔ ye ko Jehova b’an dusukun sɛgɛsɛgɛ. O kɔrɔ ko Jehova tɛ dan an ɲɛnayeli ma. Nka, an ye mɔgɔ sifa min ye tigitigi, a b’o lo filɛ (Talenw 17:3 kalan). Jehova ka ladiliw be se k’a to an be ɲɛnamaya kɛ fɔɔ abada. N’an be to ka miiri o ladiliw la, an koo bena diya a ye (Zan 4:14). O la, Sutana n’a ka mɔgɔ juguw ka kakalayakow n’u ka ngalon kumaw tɛna an kunnatiɲɛ abada! (1 Zan 5:18, 19). N’an tora k’an magwɛrɛ Jehova la, dɔ bena to ka fara an ka kanuya kan a koo la ani an bena a bonya kosɔbɛ. Ka  jurumu kɛ, o miiriya dama bena gwoya an ye sabu an t’a fɛ k’an Faa dusu kasi. Ni kojugukɛ nege y’an minɛ, an bena an yɛrɛ ɲininga ko: “Mɔgɔ min y’a yira ko a be ne kanu kosɔbɛ, mun na ne bena tugu k’o tigi hakɛ ta?”—1 Zan 4:9, 10.

4. Cogo juman na Ala ɲɛsiran ye balimamuso dɔ bali ka jurumu kɛ?

⁴ Balimamuso Marta be Krowasi jamana na ani a tun be ɲini ka kakalayako kɛ. A ko: “A tun ka gwɛlɛ n’ ma ka miiri cogo bɛnnin na ani ka kakalaya nege kɛlɛ. Nka Jehova ɲɛsiran ye n’ latanga.” b O y’a latanga cogo di? A ko ale miirila k’a filɛ n’ale ye desizɔn jugu ta, o nɔfɛkow bena kɛ min ye. An fana be se ka Marta ladegi. N’an ye desizɔn jugu ta, o nɔfɛkow bɛɛ la juguman ye ko an bena Jehova dusu tiɲɛ ani an tɛna se k’a bato fɔɔ abada.—Zɛnɛzi 6:5, 6.

5. An be kalan juman lo sɔrɔ Leo ka koo la?

⁵ N’an be siran Jehova ɲɛ, an tɛna teriya kɛ ni kojugukɛlaw ye. Leo be bɔ Kɔngo ani ale y’o lo faamu. Saan naani a batizenin kɔ, a y’a daminɛ ka teriya kɛ ni kojugukɛla dɔw ye. A tun b’a miiri ko ale tɛ a seen don u ka koo juguw la minkɛ, a tun tɛ Jehova hakɛ tara. Nka dɔɔni o kɔ, a teri juguw y’a lasun a ye dɔrɔ min kojugu ani ka kakalaya kɛ. A bangebaga kerecɛnw tun y’a kalan koo minw na ani a ninsɔn tun ka di cogo min na Jehova sago kɛli la, a y’a daminɛ ka miiri o la. Mun lo sɔrɔla o la? A y’a daminɛ ka miiri cogo bɛnnin na. Diinan mɔgɔkɔrɔw y’a dɛmɛ a kɔsegira Jehova ma. Bi, diinan mɔgɔkɔrɔ ni dan na piyɔniye lo ani a ninsɔn ka di.

6. An bena kuma muso fila jumanw lo koo la sisan?

 ⁶ An ka Talenw sapitiri 9nan lajɛ, o min be kuma muso fila koo la. O musow ye hakilitigiya ni nalomanya tagamasiɲɛ lo ye. c O sapitiri lajɛtɔ, an k’a to an hakili la ko kakalayakow ni porno ka di Sutana ka duniɲamɔgɔw ye kosɔbɛ (Efɛz. 4:19). O kama, a kɔrɔtanin lo kosɔbɛ an k’a ɲini ka kɛ ni Ala ɲɛsiran ye ani k’an yɔrɔ janya koo juguw ma (Talenw 16:6). N’an b’o kɛ, Talenw sapitiri 9nan kɔnɔnakow bena an bɛɛ nafa, cɛɛw fara musow kan. O muso fila kelen kelen bɛɛ be welekan lase “kolɔnbaliw” ma ko: “Aw ye na ne ka dumuni kɛ.” (Talenw 9:1, 5, 6, 13, 16, 17). Minw be sɔn o welekanw ma, u be min sɔrɔ o la, o tɛ kelen ye.

7. Ka kɛɲɛ ni Talenw 9:13-18 ka fɔta ye, minw be sɔn nalomanmuso ka welekan ma, o be mun lo lase u ma? (Jaa lajɛ fana.)

⁷ An ka kuma nalomanmuso ka welekan koo la (Talenw 9:13-18 kalan). A be kolɔnbaliw weele ni kaanba ye ko u “ka na” dumuniba kɛ. Mun lo b’o kolɔnbaliw sɔrɔ? “U be saya kɔrɔ” le. N’a sɔrɔ i hakili be o tagamasiɲɛ kumaw ɲɔgɔn na Talenw daminɛyɔrɔ la. O yɔrɔ la, u b’an lasɔmi “kakalamuso” wala lonanmuso dɔ koo la ko: “A ka soo be tagara banyɔrɔ la.” (Talenw 2:11-19). Talenw 5:3-10 b’an lasɔmi “kakalamuso” wɛrɛ koo la, min “be taga ni mɔgɔ ye saya yɔrɔ la.”

8. An ka ɲi ka desizɔn juman lo ta?

⁸ Minw be nalomanmuso ka welekan lamɛn, olu ka ɲi ka desizɔn dɔ ta. U ka ɲi k’a latigɛ n’u bena sɔn o welekan ma, wala n’u bena ban a la. N’a sɔrɔ an fana ka ɲi k’o desizɔn ɲɔgɔn ta. Misali la, ni mɔgɔ dɔ b’an lasunna ka kakalayako kɛ wala ni jaa nɔgɔnin dɔ barila ka bɔ an ka ekran kan, an bena mun lo kɛ do?

9-10. Kuun minw kama an ka ɲi ka ban ka kakalayakow kɛ, u dɔw ye jumanw ye?

⁹ An ka ɲi ka ban ka kakalayakow kɛ kuun kɔrɔtanin caaman kosɔn. Nalomanmuso min kofɔra, ale ko: “I ye jii min soɲa, o ka di dɛ!” ‘jii min soɲana,’ o ye mun lo ye? Furuɲɔgɔnw be cɛnimusoko min kɛ u ni ɲɔgɔn cɛ, Bibulu b’o suma ni jii ye, min be mɔgɔ lafiya (Talenw 5:15-18). Furucɛ n’a muso be se ka ninsɔndiya sɔrɔ cɛnimusoko la, u ka furu kɔnɔ. O be dan na pewu ni jii soɲanin ye. Cɛnimusoko minw bɛnnin  tɛ, jii soɲanin ɲɛsinna o lo ma. Minw be kakalayakow kɛ, u ka teli k’o kɛ dogo la i ko soon be soɲɛni kɛ dogo la cogo min na. Jii soɲanin be se ka diya a minbagaw daa sanko n’a b’u ɲɛɛ na ko mɔgɔ si tɛ u ka kɛwale juguw kala ma. Nka u b’u yɛrɛ lafilila le! Jehova be koo bɛɛ kala ma. N’an ni Jehova ka jɛnɲɔgɔnya nagasira, koo si man jugu ka se o ma ani o tɛ koo diiman ye fewu! (1 Kor. 6:9, 10). Kakalaya be bɔnɛ wɛrɛw lase mɔgɔ ma.

¹⁰ Kakalayakow be se ka maloya bila mɔgɔ la ani k’a to a be tigɛ a yɛrɛ la. A be se k’a to mɔgɔ be kɔnɔ ta k’a sɔrɔ a ma sigi n’a ye ani a be se ka soo ci. Tiɲɛn na, n’an be ban ka don nalomanmuso ka “soo” kɔnɔ ani k’a ka dumuni kɛ, o ye hakilitigiyako lo ye. Kakalayakow be se ka mɔgɔ faga Alako ta fan fɛ, o kɔrɔ, k’a ka jɛnɲɔgɔnya nagasi ni Jehova ye. Ka fara o kan, minw be kakalaya kɛ, bana juguw ka teli k’u caaman minɛ ani k’u faga yɛrɛ yɛrɛ la (Talenw 7:23, 26). Talenw sapitiri 9 vɛrise 18nan yɔrɔ laban b’a fɔ ko: “Muso nin ka mɔgɔ weleninw be jigira lahara le,” o kɔrɔ kaburu kɔnɔ. O la do, mun na mɔgɔ caaman be sɔn o muso ka welekan ma k’a sɔrɔ a be bɔnɛ lase u ma?—Talenw 9:13-18.

11. Mun na porno filɛ ye kojuguba ye?

¹¹ Koo min be yɔrɔ bɛɛ ani an ka ɲi k’an yɛrɛ tanga o ma, o ye porno lo ye. Dɔw b’a miiri ko ka porno filɛ, o tɛ koo jugu ye. Nka, o tɛ tiɲɛn ye, kojuguba lo. Minw be porno filɛ, u tɛ danbe la u yɛrɛ ni tɔɔw kan ani a ka gwɛlɛ kosɔbɛ k’o delinanko dabila. Jaa minw ɲɛsinna kakalayakow ma, u man teli ka bɔ mɔgɔ hakili la. Min yɛrɛ ka jugu, o ye ko porno t’an dɛmɛ ka an ka nege juguw kɛlɛ, nka a b’a to u be gwan an na le (Kɔlɔs. 3:5; Zaki 1:14, 15). Tiɲɛn na, minw be porno filɛ, u caaman laban be kakalayakow kɛ.

12. Jaa minw be cɛnimusoko nege don mɔgɔ la, an b’a yira cogo di ko an b’an yɛrɛ tanga u ma?

¹² Kerecɛn ka ɲi ka mun lo kɛ ni porno fɛɛnw bɔra a ka telefɔni, tablɛti wala a ɲɔgɔnna kan? A ka ɲi ka k’a ɲɛɛ cɛ ka bɔ a kan. A bena nɔgɔya an ma k’o kɛ, n’an b’a to an hakili la ko an be jɛnɲɔgɔnya min kɛra ni Jehova ye, o lo koo ka gwɛlɛ an ma ka tɛmɛ fɛɛn bɛɛ kan. Hali jaa minw tɛ porno ye, u dɔw be se ka cɛnimusoko nege don an na. Mun na an man ɲi k’o jaaw filɛ? Sabu an t’a fɛ koo si k’a to an be miiri kakalayakow la (Mat. 5:28, 29). David be Tayilandi ani diinan mɔgɔkɔrɔ lo. A ko: “N’ be n’ yɛrɛ ɲininga ko: ‘Hali n’o jaaw tɛ pornoko ye, yala a bena diya Jehova ye n’ ka to k’u filɛ wa?’ O miiriya ɲɔgɔn be n’ dɛmɛ ka koow kɛ ni hakilitigiya ye.”

13. Mun lo b’an dɛmɛ ka koow kɛ ni hakilitigiya ye?

¹³ N’an be siran ka koo dɔ kɛ min bena Jehova dusu tiɲɛ, an bena to ka koow kɛ ni hakilitigiya ye. Ala ɲɛsiran ye hakilitigiya “daminɛyɔrɔ ye.” (Talenw 9:10). O lo yirala Talenw sapitiri 9nan daminɛ na. O yɔrɔ la, “lɔnniya [wala hakilitigiya, NW]” sɔbɛ sumana ni muso wɛrɛ ye.

14. Welekan wɛrɛ juman lo kofɔra Talenw 9:1-6 kɔnɔ?

¹⁴ Talenw 9:1-6 kalan. Jehova min ye an Danbaga ye ani hakilitigiya sɔbɛ bɛɛ Tigi lo, ale be welekan dɔ lase an ma o vɛrisew kɔnɔ (Talenw 2:6; Ɔrɔm. 16:27). Boonba dɔ kofɔra fana, tutunan  wolonfila be min kɔnɔ. O b’a yira ko Jehova tɛgɛ labilanin lo ani mɔgɔ o mɔgɔ b’a fɛ ka kalan sɔrɔ ka bɔ a yɔrɔ walisa ka kɛ hakilitigi ye, a be sɔn o tigi ma.

15. Ala be welekan lase an ma ko an ka mun lo kɛ?

¹⁵ Jehova tɛgɛ labilanin lo ani a b’an mako wasa koɲuman. Muso min ye hakilitigiya sɔbɛ tagamasiɲɛ ye Talenw sapitiri 9nan kɔnɔ, ale ka koo b’o lo yira. A fɔra ko o muso ye sogo tobi, ka diwɛn labɛn ani ka dumuni kɛyɔrɔ labɛn koɲuman (Talenw 9:2). O kɔ, vɛrise 4 ni 5nan kɔnɔ, “[hakilitigiya sɔbɛ] ko hakilitanw ma: ‘Aw ye na ne ka dumuni kɛ.’” Mun na an ka ɲi ka don hakilitigiya sɔbɛ ka soo kɔnɔ ani k’a ka dumuni kɛ? Jehova b’a fɛ a deenw ka kɛ hakilitigiw ye ani u latanganin ka to. A t’a fɛ an ka tɔɔrɔ an ka filiw kosɔn. O lo kama, “a be see [wala hakilitigiya] di mɔgɔtilenninw ma.” (Talenw 2:7). N’an be siran Jehova ɲɛ cogo bɛnnin na, an bena a ɲini k’an koo diya a ye. An bena a ka hakilitigiya kumaw lamɛn ani an b’u sira tagama.—Zaki 1:25.

16. Ala ɲɛsiran ye Alain dɛmɛ cogo di ka desizɔn ɲuman ta ani mun lo sɔrɔla o la?

¹⁶ An k’a filɛ Ala ɲɛsiran ye Alain dɛmɛ cogo min na ka desizɔn ɲuman ta. Diinan mɔgɔkɔrɔ ni lakɔli kalanfa lo. A ko: “N’ baarakɛɲɔgɔn caaman be porno filimuw filɛ ani u b’a jati ko o be u dɛmɛ ka cɛnimusoko faamu.” Nka Alain y’a faamu k’o tɛ tiɲɛn ye. A ko: “Komi n’ be siran Ala ɲɛ, n’ banna pewu k’o filimuw filɛ ani n’ y’a ɲɛfɔ n’ baarakɛɲɔgɔnw ye fɛɛn min kama n’ t’u filɛ.” A y’a yira ko a sɔnna hakilitigiya sɔbɛ ka ladili ma, a kɛtɔ ka “hakilitigiyasira ta.” (Talenw 9:6). Alain lɔra kelen kan minkɛ, o y’a baarakɛɲɔgɔn dɔw kabakoya. Sisan, u dɔw be bibulukalan kɛra ani u be taga lajɛnw na.

17-18. Minw be sɔn hakilitigiya sɔbɛ ka welekan ma, olu be duga jumanw lo sɔrɔla? U bena mun lo sɔrɔ sini ma? (Jaa lajɛ fana.)

¹⁷ Jehova tɛmɛna muso fila dɔw fɛ k’a yira an be se ka siniɲasigi hɛɛrɛman sɔrɔ cogo min na. Minw be sɔn nalomanmuso ka welekan ma, olu b’a ɲini ka ninsɔndiya sɔrɔ kakalayakow la. Nka u t’a faamu ko u be min kɛra, o bena nɔɔ to u ka siniɲasigi kan. U ka kɛwalew nɔfɛkow ye saya lo ye.—Talenw 9:13, 17, 18.

¹⁸ Minw be sɔn hakilitigiya sɔbɛ ka welekan ma, olu ka siniɲasigi bena kɛ dan na! Kabi sisan, u ninsɔn ka di sabu u mako be fɛɛn o fɛɛn na walisa u  magwɛrɛnin ka to Jehova la, u b’o sɔrɔ (Ezayi 65:13). Jehova tɛmɛna kira Ezayi fɛ k’a fɔ ko: “Aw ka mɛnni kɛ ne fɛ. Fɛɛn min ka di, aw k’o dumu. Aw bena nisɔndiya, dumunifɛn diman sababu la.” (Ezayi 55:1, 2). Min ka di Jehova ye, an b’an jija o ka diya an ye ani a be min kɔniya, an b’o kɔniya (Zab. 97:10). A ka di an ye fana ka mɔgɔ wɛrɛw dɛmɛ u ka nafa sɔrɔ hakilitigiya sɔbɛ la. A be komi an “be pɛrɛnna dugu sanfɛ yɔrɔw la ko: ‘Kolɔnbaliw, aw ka na yan!’” Anw ani an lamɛnbagaw be nafa sɔrɔla hakilitigiya sɔbɛ la kabi sisan yɛrɛ. Nka o dɔrɔn tɛ. O nafa bena mɛɛn fɔɔ abada sabu o bena a to an be ɲɛnamaya kɛ fɔɔ abada n’an tora ka tagama “hakilitigiyasira” kan.—Talenw 9:3, 4, 6.

19. Ka kɛɲɛ ni Waajulikɛla 12:13, 14 ye an ka ɲi k’an cɛsiri ka mun lo kɛ? (Koorilen nin fana lajɛ: “ Ala ɲɛsiran b’an nafa.”)

¹⁹ Waajulikɛla 12:13, 14 kalan. An k’an jija ka kɛ ni Ala ɲɛsiran ye. O bena to ka an latanga, k’an dɛmɛ an saniyanin ka to tagamacogo ta fan fɛ ani an magwɛrɛnin ka to Jehova la laban loon jugu nunu na. O Ala ɲɛsiran bena an lasun an ka to ka mɔgɔ caamanba weele walisa u ka hakilitigiya sɔbɛ ɲini ani ka nafa sɔrɔ a la.