Kɛlɛba filanan wagati la, n’ bangebagaw bɔra Ɛsitoni ka taga sigi Alemaɲi ani n’ wolola yen. N’ wolonin kɔ, u y’a daminɛ ka labɛnw kɛ walisa ka yɛlɛma Kanada. An ka boon fɔlɔ tun ye boon dennin dɔ lo ye Otawa dugu gɛrɛfɛ Kanada ani an ni sisɛw tun be si a kɔnɔ. An ka fantanya tun ka jugu, nka an kɔni tun be faan sɔrɔ k’a dumu daraka ye.

Loon dɔ, Jehova Seerew ye Yirali 21:3, 4 kalan n’ bamuso ye. O vɛrise y’a dusu sɔrɔ fɔɔ a ɲɛji jigira. N’ bamuso ni n’ facɛ y’a daminɛ ka bibulukalan kɛ ani dɔɔni dɔrɔn o kɔ, u ye ɲɛtaga kɛ ka batize.

U tun tɛ angilikan mɛn ka ɲɛ, nka u ye tiɲɛn ta sɔbɛ la. N’ facɛ tun be baara kɛ Sidberi dugu la, Ɔntario ani u tun be nikɛli lo yeelen. Hali n’a tun ye baara kɛ suu kuru bɛɛ la, samediw fanba la, a tun be bɔ ni ne ni n’ dɔgɔmuso Sylvia ye waajuli la. Lɔgɔkun o lɔgɔkun, an tun be Kɔrɔsili Sangaso kalan kɛ denbaya kɔnɔ. N’ bamuso ni n’ facɛ ye Ala kanu don n’ dusu la. O y’a to saan 1956, n’ ye n’ yɛrɛkun di Jehova ma n’ saan 10nan na. N’ bangebagaw tun be Jehova kanu cogo min na, n’ mana miiri o la, o be n’ jija n’ ka to k’a sago kɛ.

N’ tilanin kɔ lise la, Jehova sago kɛli lo tun tɛ n’ ɲɛnako fɔlɔ ye. N’ tun b’a fɛ ni n’ dusu bɛɛ ye ka don awiyɔn kɔnɔ walisa ka duniɲa yaala. O kama, n’ y’a miiri ko ni n’ kɛra piyɔniye ye, n’ tɛna wari caaman sɔrɔ walisa k’o laɲinita dafa. N’ ye baara sɔrɔ arajobon dɔ la ani n’ tun be miziki lo don walisa mɔgɔw k’a lamɛn. O baara tun ka di n’ ye yɛrɛ le! Nka, n’ tun be baara kɛ sufɛ le. O kama, n’ tun ka teli ka fɔn lajɛnw na ani n’ tun be jɛn ni mɔgɔw ye minw tɛ Ala kanu. N’ dusukun tun be to ka n’ kɛlɛ minkɛ, a laban, n’ ye yɛlɛmaniw kɛ.

N’ yɛlɛmana Osawa dugu la, Ɔntario. N’ ye Ray Norman, a dɔgɔmuso Lesli ani piyɔniye wɛrɛw kunbɛn yen. U bɛɛ ye u mako don n’ na kosɔbɛ. N’ y’a ye u bɛɛ ninsɔn tun ka di kosɔbɛ minkɛ, o ye n’ lasun ka miiri n’ ka laɲinitaw koo la. U ye n’ jija n’ ka kɛ piyɔniye ye ani n’ y’o lo kɛ saan 1966, sɛtanburukalo la. N’ ninsɔn tun ka di ani n’ tun wasanin lo. Nka, yɛlɛmani dɔw kɛra n’ ka ɲɛnamaya la, n’ tun tɛ miirila minw na.

Ka n’ to lise la, n’ ye demandi dɔ dafa walisa ka taga baara kɛ Torɔnto Betɛli la, Kanada. N’ kɛra piyɔniye ye ani o kɔ u ye n’ weele ka na baara kɛ  Betɛli la saan 4. Nka, Lesli koo tun ka di n’ ye sɔbɛ la ani n’ tun be siranna ko ni n’ sɔnna ka taga Betɛli la, n’ tɛna a ye tugun. N’ ye delili kɛ kosɔbɛ wagatijan kɔnɔ ani a laban, n’ tagara Betɛli la. Nka, n’ dusu tun man di ka taga ka Lesli to yen.

Betɛli la, n’ ye baara kɛ fanikoyɔrɔ la. O kɔ, n’ ye sekeretɛri baara kɛ. O wagati la, Lesli kɛra dan na piyɔniye ye Gatino dugu la, Kebɛki. N’ tun be to ka n’ yɛrɛ ɲininga ko: “A be mun lo kɛra sisan? Yala n’ ye desizɔn ɲuman lo ta wa?” O kɔ, kabako dɔ kɛra min ye n’ ninsɔndiya yɛrɛ le! U ye Lesli kɔrɔcɛ Ray weele ka na baara kɛ Betɛli la ani an tun be si boon kelen kɔnɔ! O y’a to ne ni Lesli kɛra teriw ye kokura. An furula saan 1971, feburukalo tile 27nan na. N’ ka Betɛli baara loon laban tun lo.

U ye ne ni Lesli ci ka taga Kebɛki, faransɛkan kafo dɔ kɔnɔ. Saan damanin o kɔ, u ko n’ ka kɛ kafokulu kɔrɔsibaga ye n’ saan 28. O barila n’ na yɛrɛ le! N’ y’a miiri ko n’ tɛ se k’o baara kɛ sabu n’ ye kanbele ye kojugu ani n’ tɛ koo caaman lɔn. Nka, Zeremi 1:7, 8 kɔnɔnakumaw ye n’ jija. Lesli tun ye aksidan fila kɛ ni mobili ye ani sinɔgɔ tun ka gwɛlɛ a ma. O kama, an tun b’a miiri ko a bena gwɛlɛya an ma kojugu ka kafokulu kɔrɔsili baara kɛ. O bɛɛ n’a ta, Lesli ko: “Ni Jehova ko an ka baara dɔ kɛ, mun na an t’a kɛ k’a filɛ?” An sɔnna o baara la ani an y’a diyabɔ saan 17 kɔnɔ.

Tuma min na n’ tun ye kafokulu kɔrɔsibaga ye, n’ bolo tun degunnin lo kosɔbɛ ani tuma caaman, n’ tun tɛ wagati bɛrɛ kɛ ni Lesli ye. O y’a to n’ ye koo wɛrɛ faamu. Tɛnɛlon dɔ sɔgɔma joona, an ye daa gosikan mɛn. An bɔra k’a sɔrɔ mɔgɔ si tɛ yen. Piknik segi dɔ lo tun bilanin be yen ani yiridenw, foromazi, buru kalaw, diwɛn, vɛriw ani fani dɔ tun b’a kɔnɔ. A tun sɛbɛra papiye dɔ kan ko: “I muso ta ka taga n’a ye piknik la.” Tile tun be yen, yɔrɔ ɲɛɛ tun ka ɲi yɛrɛ le! Nka, n’ y’a ɲɛfɔ Lesli ye ko n’ ka ɲi ka n’ ka kalanw labɛn. A y’a faamu, nka a dusu tiɲɛna dɔɔni. Tuma min na n’ sigira ko n’ be n’ ka kalanw labɛn, n’ dusukun y’a daminɛ ka n’ kɛlɛ. N’ miirila Efɛzikaw 5:25, 28 kɔnɔnakow la. O yɔrɔ la, Jehova be n’ jija ko n’ ka n’ janto n’ muso dusukunnakow la. N’ ye delili kɛ ani n’ y’a fɔ Lesli ye ko: “An ka taga.” O diyara a ye kosɔbɛ! An tagara yɔrɔ cɛɲumanin dɔ la baji gwɛrɛ fɛ ani an ye fani ben ka sigi. An y’o wagati diyabɔ ɲɔgɔn fɛ cogo min na, a tɛ se ka fɔ! O kɔ, n’ sera ka n’ ka kalanw labɛn fana.

An ninsɔn tun ka di kafokulu kɔrɔsili baara la. An cira ka taga yɔrɔ caaman na, k’a ta Kolɔnbi Biritanik ka taga se Tɛrnev. Sisan, n’ be taga jamana ni jamanaw na i ko n’ tun b’a fɛ cogo min na n’ denmisɛn tuma. N’ tun b’a fɛ ka demandi dafa walisa ka taga Gilead lakɔli la. Nka, n’ tun t’a fɛ ka kɛ misɔnden ye jamana wɛrɛ la. N’ tun b’a jati ko misɔndenw ɲɔgɔn tɛ yen ani ko ne tɛ se k’o baara kɛ. N’ tun be siranna fana ko u bena an ci ka taga jamana dɔ la Afiriki, yɔrɔ min na  banaw ni marifakɛlɛ be yen. N’ tun wasanin lo n’ ka yɔrɔ la.

Saan 1992, bali wulila an ka baara kan Soviyetiki jamana kɔrɔw la. U y’an ɲininga n’an bena sɔn ka taga misɔndenya baara kɛ Ɛsitoni. O barila an na kosɔbɛ, nka an ye delili kɛ o koo la. An miirila tugun ko: “Ni Jehova ko an ka baara dɔ kɛ, mun na an t’a kɛ k’a filɛ?” An sɔnna ka taga yen ani n’ y’a fɔ n’ yɛrɛ ye ko: “Ayiwa, an kɔni tɛ tagara Afiriki.”

An sinna k’a daminɛ ka ɛsitonikan degi. Kalo fila kɛnin kɔ o jamana na, u kɔ an ka kafokulu kɔrɔsili baara kɛ. An tun ka ɲi ka taga bɔ kafow ni jɛnkulu 46 ɲɔgɔn lo ye Baltik jamana saba kɔnɔ ani Kalinigrad dugu la, Irisi. O kɔrɔ ko an tun ka ɲi k’an jija ka letɔnkan, lituyanikan ani irisikan degi. O tun man nɔgɔ. Nka, an ka jijaliw diyara an teriw ye ani u y’an dɛmɛ. Saan 1999, tɔnbolo dɔ yɛlɛla Ɛsitoni ani n’ kɛra kɔmite mɔgɔ dɔ ye. Toomas Edur, Lembit Reile, ani Tommi Kauko fana tun ye kɔmite mɔgɔ dɔw ye.

U tun ye balima minw cɛ ka taga n’u ye kaso la Siberi, an ni u caaman ye ɲɔgɔn lɔn. U tun tɛ n’u somɔgɔw ye ani u ye u tɔɔrɔ kaso la. O bɛɛ n’a ta, u ma dimi mara. U ninsɔndiyanin tora ani u tun kisɛyanin lo waajuli la. O y’an dɛmɛ k’a faamu ko an be se ka muɲuli kɛ ani ka to ninsɔndiya la wagati gwɛlɛw na.

An ye baara gwɛlɛ kɛ saan caaman kɔnɔ ani an tun tɛ wagati bɛrɛ ta ka lafiɲɛ. Wagati dɔ la, Lesli tun be sɛgɛn kojugu. An tun m’a lɔn fɛɛn min b’a la. O kama, an tun b’a fɛ sɔbɛ la ka kɔsegi Kanada. Tuma min na u y’an weele kɔmite mɔgɔw ka lakɔli la Patɛrsɔn, Niyɔriki mara la Etazini, n’ tun b’a miiri ko an tɛna se ka taga. Nka, an ye delili kɛ kosɔbɛ, ani o kɔ, an tagara. Jehova y’an duga o desizɔn kosɔn. O lakɔli tuma na le an bɔra a kala ma ko bana dɔ lo tun be Lesli sɛgɛnna (fibromyalgie) ani a mako tun be furakɛli min na, a y’o sɔrɔ. O y’a to an sera k’an ka baaraw bɛɛ daminɛ kokura.

K’an to Ɛsitoni saan 2008, loon dɔ wulafɛ, sigiyɔrɔsoba mɔgɔ dɔ ye n’ weele telefɔni na. A ye n’ ɲininga n’an bena sɔn u k’an ci ka taga Kɔngo jamana na. O barila n’ na yɛrɛ le, sanko n’ tun ka ɲi k’a jaabi o loon dugusagwɛ bɛɛ. N’ ma sin k’o fɔ Lesli ye sabu n’ tun b’a lɔn ko o tun bena a bali ka sinɔgɔ sufɛ. Nka o koo ye ne yɛrɛ lo bali ka sinɔgɔ. N’ tun be siranna min ɲɛ Afiriki, n’ tora ka delili kɛ o koo la.

N y’o koo fɔ Lesli ye o loon dugusagwɛ ani an y’a fɔ an yɛrɛ ye ko: “Jehova b’a fɛ an ka taga Afiriki. N’an ma taga, an bena a lɔn cogo di ko an be se ka sigi yen ani ka ninsɔndiya sɔrɔ.” O la, saan 16 kɛnin kɔ Ɛsitoni, an ye awiyɔn ta ka taga Kinsasa dugu la, Kɔngo. O yɔrɔ Betɛli ye lafiya yɔrɔ ye ani a zaradɛn cɛ ka ɲi. Lesli ye fɛɛn fɔlɔ minw bila an ka boon kɔnɔ, u dɔ ye karti dɔ ye min  tun b’a fɛ kabi Kanada. A tun sɛbɛnin be o karti kan ko: “N’u ye i tutu yɔrɔ o yɔrɔ, yiriwa yen.” An ni balimaw ye ɲɔgɔn lɔn, an tora ka bibulukalanw kɛ ani an y’a ye misɔndenya baara ka di cogo min na. O ye dɔ fara an ka ninsɔndiya kan Jehova ka baara la. Kɔfɛ, an ye nɛɛma sɔrɔ ka taga bɔ tɔnbolow ye jamana 13 ɲɔgɔn kɔnɔ Afiriki. O y’a to an ye siya caaman mɔgɔw lɔn, ani k’a ye jogo ɲuman minw b’u la. Siranya min tun b’an na Afiriki koo la, o banna, ani an ye Jehova fo sabu a y’an ci ka taga baara kɛ yen.

An y’a ye ko dumuni sifa caaman be Kɔngo. N’ tun b’a miiri ko an tɛna se k’u dɔw dumu abada. Nka tuma min na an y’a ye ko balimaw b’u diyabɔra, an y’u nɛnɛ k’a filɛ ani u diyara an ye.

Kɔngo kɔrɔn fan fɛ, benkannikɛlaw tun be ben dugu den-denninw kan ka koo jugu kɛ musow ni denmisɛnw na. An tagara dɛmɛ lase balimaw ma o yɔrɔ la Alako ani bololafɛnw ta fan fɛ. Bololafɛn bɛrɛ tun tɛ balimaw fanba fɛ. Nka u ka jigiya barika tun ka bon sukununi koo la, u tun be Jehova kanu ani ka kantigiya kɛ a ka ɔriganisasiyɔn ye minkɛ, o ye an dusukun sɔrɔ. O y’an lasun an miirila k’a filɛ fɛɛn min kama an be Jehova sago kɛra ani o y’an ka limaniya sabati. Balima dɔw tun bɔnɛna u ka soow n’u ka sɛnɛfɛnw na. O ye n’ hakili jigi ko an be se ka bɔnɛ an bololafɛnw na yɔrɔnin kelen ani ko an be jɛnɲɔgɔnya min kɛra ni Jehova ye, o lo kɔrɔtanin lo kosɔbɛ. O gwɛlɛyabaw bɛɛ n’a ta, balimaw tun man teli ka ŋunuŋunu. U ka koo y’an jija an tora ka an ka gwɛlɛyaw n’an ka kɛnɛyakow muɲu ni jagwɛlɛya ye.

Kɔfɛ, u ko an ka taga Hɔn Kɔng tɔnbolo la. O barila an na! An tun ma deli k’a miiri ko loon dɔ, an bena ɲɛnamaya kɛ Azi mara la! Nka an tun cira ka taga yɔrɔ minw bɛɛ la, an y’a ye Jehova y’an dɛmɛ cogo min na ni kanuya ye. O kama, an sɔnna ka taga Azi. Saan 2013, an ɲɛɛw fara ɲɛji la tuma min na an tun be faranna an teri sɔbɛw la ani ka taga ka Afiriki yɔrɔ cɛɲumanin to yen. An tun t’a lɔn min b’an kɔnɔna Azi.

Ka ɲɛnamaya kɛ Hɔn Kɔng, o tun ye yɛlɛmaniba  lo ye an fɛ. Duguba lo, min fanin lo jamana caaman mɔgɔw la. A ma nɔgɔya an ma ka kantonɛkan degi. Nka balimaw y’an bisimila koɲuman ani o yɔrɔ dumuniw diyara an ye kosɔbɛ. Baara kɛta tun be cayara ka taga tɔnbolo la. Nka, boonw ni yɔrɔw sɔgɔ fana tun be gwɛlɛyara ka taga joona joona. O kama, Koow Ɲɛnabɔla Jɛnkulu y’a latigɛ ni hakilitigiya ye ka tɔnbolo ka boonw fanba feere. Dɔɔni o kɔ, saan 2015 u y’an bila ka taga Kore worodugu fan fɛ, ani an b’an ka cidenyabaara kɛra yen. A man nɔgɔ an ma fana k’o yɔrɔ kaan degi. Nka hali n’an tɛ sera ka Korekan fɔ ka ɲɛ fɔlɔ, balimaw be to k’an jija ko an be ɲɛtaga kɛra.

A man nɔgɔ tuma bɛɛ ka teri kuraw sɔrɔ. Nka, an y’a ye ko n’an b’a bɔ an yɛrɛ la ka tɔɔw weele ka na an fɛ, an ka teli k’u lɔn joona joona. An y’a ye fana ko faranfasi bɛrɛ tɛ balimaw ni ɲɔgɔn cɛ ani ko Jehova y’an dan cogo ɲuman na walisa an ka kɛ ni teri caaman ye ani k’an ka kanuya yira u la.—2 Kor. 6:11.

An y’a ye ko a kɔrɔtanin lo an ka sɔn mɔgɔw la, i ko Jehova b’a kɛ cogo min na. A kɔrɔtanin lo an ka to ka daliluw lajɛ fana minw b’a yira ko Jehova b’an kanu ani k’an ɲɛminɛ. An fari tun mana faga wala n’an tun b’a miiri ko balimaw t’an kanu, an tun be segi k’an teriw ka kartiw n’u ka lɛtɛrɛw kalan. An y’a ye ka gwɛ ko Jehova y’an ka deliliw jaabi, a y’an hakili sigi ko a b’an kanu ani a ye barika don an na.

Saanw tɛmɛtɔ, ne ni Lesli y’a ye ko an bolo mana degun cogo o cogo, a kɔrɔtanin lo an ka wagati kɛ ɲɔgɔn fɛ. An y’a faamu fana ko an ka ɲi ka to ka yɛlɛ an ka filiw la, sanko n’an be kaan kura dɔ degira. Ani loon bɛɛ sufɛ, an b’an jija ka miiri koo ɲuman dɔ la ani an be Jehova fo o kosɔn.

Tiɲɛn fɔ ka di, n’ tun b’a miiri ko n’ tɛ se ka misɔndenya baara kɛ abada jamana wɛrɛw la. Nka n’ ye ninsɔndiya sɔrɔ k’a ye ko an be se ka fɛɛn bɛɛ kɛ Jehova ka dɛmɛ barika la. Kira Zeremi ka kuma nunu be na n’ hakili la: “Matigi Ala, i ka ne nɛgɛ ka ne sɔrɔ.” (Zer. 20:7, Biblu Ala ta Kuma). Tiɲɛn na, Jehova ye kabako caaman kɛ an ye minw y’an ninsɔn diya ani a y’an duga cogo minw na, an tun ma miiri o la. N’ ye voyaziw kɛ awiyɔn na i ko n’ tun b’a fɛ cogo min na. An tagara yɔrɔ caaman na, hali n’ denmisɛn tuma yɛrɛ tun tɛ miirila yɔrɔ minw na. An tagara bɔ tɔnbolow ye, duniɲa yɔrɔ bɛɛ la. Lesli sɔnna ka n’ dɛmɛ o kunkanbaaraw bɛɛ la. N’ b’a waleɲuman lɔn kosɔbɛ o kosɔn.

An be baara kɛra mɔgɔ min ye ani fɛɛn min kama an b’o kɛra, an b’o to an hakili la tuma bɛɛ. An be duga minw sɔrɔla sisan, o b’a yira ɲɛnamaya banbali bena diya cogo min na, tuma min na Jehova bena a “tɛgɛ yɛlɛ, [ka] nimanfɛnw bɛɛ wasa.”—Zab. 145:16.