1-2. Sadɔki tun ye jɔn lo ye? (1 Tilew Kibaru 12:23, 27-29).

 MIIRI k’a filɛ, cɛɛw jamaba mɔgɔ 340000 ni kɔ lajɛnna walisa ka Dawuda kɛ masacɛ ye Israɛldenw bɛɛ kun na. O cɛɛw tora kuluyɔrɔw la, Eburɔn dugu gɛrɛfɛ tile saba kɔnɔ. U tun be yɛlɛko, ka baro kɛ ani u ninsɔndiyanin tun be tandoli dɔnkiliw la Jehova ye (1 Til. Kib. 12:40). Kanbele Sadɔki tun be o jamaba cɛma. N’a sɔrɔ mɔgɔ caaman yɛrɛ m’a kɔrɔsi. Nka Jehova y’a kɔrɔsi ani a tun b’a fɛ an k’a lɔn ko a tun be yen (1 Tilew Kibaru 12:23, 27-29 kalan). Sadɔki tun ye jɔn lo ye?

² Sadɔki tun ye sarakalasebaga dɔ ye min tun be baara kɛ ni sarakalasebagaw kuntigi Abiyatari ye. Ala ye hakilitigiyaba ani setigiya kabakoman di a ma walisa a k’ale sago faamu (2 Sam. 15:27). Ni mɔgɔw tun be ladili ɲumanw ɲinina, u tun be kaan bɔ Sadɔki lo ma. Cɛɛ jagwɛlɛ tun lo fana. Sadɔki y’a yira cogo min na ko a jaa ka gwɛlɛ, an bena o lo lajɛ barokun nin na.

3. a) Mun na Jehova sagokɛlaw mako be jagwɛlɛya la? b) An bena mun lo lajɛ barokun nin na?

³ Laban loon nunu na, ka tɛmɛ sanga ni wagati bɛɛ kan, Sutana be koo bɛɛ kɛra walisa k’an ka limaniya nagasi (1 Piyɛri 5:8). O la, an mako be jagwɛlɛya la ka muɲuli kɛ fɔɔ tuma min na Jehova bena daan sigi Sutana n’a ka duniɲa juguman na (Zab. 31:25). An be se ka Sadɔki ka  jagwɛlɛya ladegi cogo di? An ka cogo saba lajɛ.

ALA KA MASAYA LAFASA

4. Walisa ka Jehova ka Masaya lafasa, mun an mako be jagwɛlɛya la? (jaa lajɛ fana).

⁴ An ye Jehova sagokɛlaw ye minkɛ, an b’a ka Masaya lafasa n’an dusu bɛɛ ye. Nka tuma caaman na, an mako be jagwɛlɛya la walisa k’o kɛ (Mat. 6:33). Misali la, duniɲa juguman nin kɔnɔ, an mako be jagwɛlɛya la walisa ka Jehova ka sariyaw labato ani ka Masaya kibaro diiman fɔ (1 Tes. 2:2). Duniɲa kɔnɔ, mɔgɔw be faranfaranna ka taga fana politikikow kosɔn. O la, an mako be jagwɛlɛya la walisa an kana an seen don o koow la (Zan 18:36). Jehova sagokɛla caaman bɔnɛna u ka nafolo la, u ye u dɔw tɔɔrɔ kosɔbɛ wala k’u don kaso la sabu u banna k’u seen don politikikow wala kɛlɛkow la.

5. Mun na Sadɔki mako tun be jagwɛlɛya la walisa ka Dawuda dɛmɛ?

⁵ Sadɔki ma taga Eburɔn Dawuda sigiko dɔrɔn lo kama masaya la. A tagara n’a ka kɛlɛkɛminanw ye ani a tun labɛnnin lo kɛlɛ kama (1 Til. Kib. 12:39). A tun labɛnnin lo ka tugu Dawuda kɔ kɛlɛ la walisa ka Israɛldenw juguw kɛlɛ. N’a sɔrɔ Sadɔki tun tɛ kɛlɛkɛla ŋana ye, nka a jaa tun ka gwɛlɛ kosɔbɛ.

6. Dawuda kɛra ɲɛyirali ɲuman ye Sadɔki fɛ cogo di jagwɛlɛya koo la? (Zaburuw 138:3).

⁶ Mun lo y’a to sarakalasebaga Sadɔki jaa tun ka gwɛlɛ ten? A tun be cɛɛ jagwɛlɛ caaman lɔn, fanga tun be minw na. Siga t’a la, a ye kalan sɔrɔ u fɛ. Misali la, Dawuda jaa tun ka gwɛlɛ minkɛ, ale “lo tun be to ka bila Isirayɛlidenw ɲa ka taga kɛlɛyɔrɔ la.” O kama Israɛldenw bɛɛ tun b’a fɛ a ka kɛ u ka masacɛ ye (1 Til. Kib. 11:1, 2). Dawuda tun be dɛmɛ ɲini Jehova  fɛ tuma bɛɛ walisa ka see sɔrɔ a juguw kan (Zab. 28:7; Zaburuw 138:3 kalan). Sadɔki ye kalan sɔrɔ ka bɔ cɛɛ jagwɛlɛ wɛrɛw fɛ. U dɔw ye nunu ye: Yoyada, a dencɛ Benayawu (Benaya), o min tun ye kɛlɛkɛla ŋana ye ani Sadɔki somɔgɔ 22 minw tun ye kuntigiw ye. O kuntigiw ye Dawuda dɛmɛ (1 Til. Kib. 11:22-25; 12:27-29). O cɛɛw bɛɛ tun cɛsirinin lo ka Dawuda kɛ u ka masacɛ ye ani k’a latanga.

7. a) An ka wagati la, mɔgɔ jumanw lo y’a yira ko u jaa ka gwɛlɛ ani an be kalan juman lo sɔrɔ u fɛ? b) An be kalan juman lo sɔrɔ balimacɛ Nsilu fɛ min yirala videwo nin na?

⁷ Minw ye Jehova ka Masabaya lafasa ni jagwɛlɛya ye, n’an be miiri olu ka koo la, an bena fanga ni jagwɛlɛya sɔrɔ. Ka an ka Masacɛ Yezu Krista to dugukolo kan, a banna pewu k’a seen don Sutana ka duniɲa ka politikikow la (Mat. 4:8-11; Zan 6:14, 15). A tun b’a jigi la Jehova kan tuma bɛɛ walisa a k’ale jaa gwɛlɛya. Bi fana, kanbele caaman banna k’u seen don kɛlɛkow ni politikikow la ani u ye ɲɛyirali ɲumanw ye an fɛ. U dɔw ka koo lajɛ jw.org kan. a

I BALIMAW DƐMƐ

8. N’a sɔrɔ tuma juman lo la diinan mɔgɔkɔrɔw mako be jagwɛlɛya la walisa k’u balimaw dɛmɛ?

⁸ A ka di Jehova sagokɛlaw ye ka ɲɔgɔn dɛmɛ (2 Kor. 8:4). Nka tuma dɔw la, o tɛ ɲɛ jagwɛlɛya kɔ. Misali la, kɛlɛ tuma na, diinan mɔgɔkɔrɔw b’a lɔn k’u balimaw mako be dɛmɛ na Alako ani bololafɛnw ta fan fɛ. U b’u balimaw kanu minkɛ, u b’u makoɲɛfɛnw di u ma hali ni faratiba b’a la k’o kɛ (Zan 15:12, 13). O la, u be Sadɔki ka jagwɛlɛya lo ladegira.

9. Ka kɛɲɛ ni 2 Samuyɛli 15:27-29 ka fɔta ye, Dawuda ko Sadɔki ka mun lo kɛ? (jaa lajɛ fana).

⁹ Dawuda niin tun be farati la. A dencɛ  Abisalɔn tun cɛsirinin lo k’a faga ani ka sigi masaya la a nɔɔ na (2 Sam. 15:12, 13). Dawuda tun ka ɲi ka teliya ka Zeruzalɛmu dugu bila! A y’a fɔ a ka baaradenw ye ko: “An ka wili ka boli! Bari kisiyɔrɔ t’an fɛ Abisalɔn bolo.” (2 Sam. 15:14). Dawuda ka baaradenw bɔtɔ dugu kɔnɔ, a y’a faamu ko mɔgɔ dɔ tun ka ɲi ka to Zeruzalɛmu walisa ale ka se k’a lɔn Abisalɔn bena min kɛ. O la, a ko Sadɔki ni sarakalasebaga wɛrɛw ka kɔsegi Zeruzalɛmu walisa u ka se ka kunnafoniw lase ale ma (2 Samuyɛli 15:27-29 kalan). U tun ka ɲi ka koow kɛ nɛmɛnɛmɛ. Dawuda ye min ɲini o sarakalasebagaw fɛ, faratiba tun b’o la. Abisalɔn tun ka fari, a tun be miiri a yɛrɛ nafa dɔrɔn lo la ani a y’a wolofa janfa. Miiri k’a filɛ a tun bena min kɛ Sadɔki ni sarakalasebaga tɔɔw la, n’a tun bɔra a kala ma ko Dawuda lo ye u ci!

10. Sadɔki n’a nɔfɛmɔgɔw ye Dawuda latanga cogo di?

¹⁰ Dawuda y’a ɲini a teri kantigiw Sadɔki ni Usayi fɛ, u k’ale dɛmɛ koo dɔ la (2 Sam. 15:32-37). Usayi ka ɲi k’a yɛrɛ kɛ Abisalɔn dɛmɛbaga ye ani k’a fɔ a ye a ka ɲi ka Dawuda kɛlɛ cogo min na. O tun bena wagati to Dawuda ye a k’a yɛrɛ labɛn kɛlɛ kama. Usayi y’o lo kɛ ani Abisalɔn sɔnna a ta ma. O kɔ, Usayi y’o koo fɔ Sadɔki ni Abiyatari ye (2 Sam. 17:8-16). O cɛɛ fila y’o kunnafoni lase Dawuda ma (2 Sam. 17:17). Jehova ka dɛmɛ barika la, Sadɔki ni sarakalasebaga tɔɔw ye Dawuda latanga koo jugu ma.—2 Sam. 17:21, 22.

11. N’an b’an balimaw dɛmɛna, an be se ka Sadɔki ka jagwɛlɛya ladegi cogo di?

¹¹ Ni an balimaw be farati la, ani a ɲinina an fɛ ko an k’u dɛmɛ, an be se ka Sadɔki ka jagwɛlɛya ladegi cogo di? 1) Tugu cikanw kɔ. O koo ɲɔgɔn  na, a kɔrɔtanin lo an kaan bɛnnin ka to. Tɔnbolo ka cikanw labato (Eburuw 13:17). Diinan mɔgɔkɔrɔw ka ɲi ka to ka cikanw lajɛ minw b’a yira labɛn minw ka ɲi ka kɛ ka kɔn balawo tuma ɲɛ ani balawo tuma na (1 Kor. 14:33, 40). 2) I jaa gwɛlɛya, nka i janto i yɛrɛ la (Talenw 22:3). Koow kɛ ni hakilitigiya ye. Kana i niin bila farati la gwansan. 3) I jigi la Jehova kan. Kana ɲinɛ ko Jehova b’a fɛ ele n’i balimaw latanganin ka to. A be se ka tɛmɛ i fɛ k’i balimaw dɛmɛ cogo latanganin na.

12-13. I be kalan juman sɔrɔ Viktor ni Vitalii ka koo la? (jaa lajɛ fana).

¹² An ka balimacɛ Viktor ni Vitalii ka koo lajɛ. U tun be to ka taga dumuni ni jii di balimaw ma Ikrɛni. Viktor ko: “An tun be taga dumuni ɲini yɔrɔ bɛɛ. Tuma caaman na, ciriw tun be kɛ an gɛrɛfɛ yɔrɔw la. Balimacɛ dɔ ye dumunifɛnw bɔ a ka bitigi la, k’u di an ma. O dumunifɛnw ye balima caaman mako wasa wagati dɔ la. O dumunifɛnw dontɔ mobili kɔnɔ, bɔnbu dɔ benna mɛtɛrɛ 20 ɲɔgɔn, an gɛrɛfɛ. O loon kuru bɛɛ la, n’ tora ka Jehova deli a ka n’ jaa gwɛlɛya walisa n’ ka to ka balimaw dɛmɛ.”

¹³ Balimacɛ Vitalii ko: “An mako tun be jagwɛlɛya la yɛrɛ le. N’ ka voyazi fɔlɔ mɛɛnna lɛri 12. N’ tora ka Jehova deli o voyazi kuru bɛɛ la.” Vitalii jaa tun ka gwɛlɛ, nka, a tun b’a janto a yɛrɛ la fana. A ko: “N’ tora ka Jehova deli a ka hakilitigiya di n’ ma ani a ka n’ dɛmɛ n’ ka n’ seko daan lɔn. Faamanw tun ko mɔgɔw be se ka tɛmɛ sira minw kan, n’ tun be tɛmɛ olu dɔrɔn lo fɛ. N’ ka limaniya barika bonyana tuma min na n’ y’a ye balimaw be baara kɛra ɲɔgɔn fɛ cogo min na. U tun be ɲamaɲamaw cɛ ka bɔ sira kan, ka dumunifɛnw, faniw ani fɛɛn nafaman wɛrɛw lajɛn ani k’u cɛ ka don mobili kɔnɔ. Sira kan, balima dɔw tun be dumuni ni siyɔrɔ di an ma.”

TO KANTIGIYA LA JEHOVA YE

14. N’an ka mɔgɔ kanulen dɔ bɔra Jehova kɔ, o be se ka nɔɔ juman lo to an kan?

¹⁴ N’an somɔgɔ wala an teri sɔbɛ dɔ bɔra Jehova kɔ, o b’an fari faga cogo min na, o tɛ se ka fɔ (Zab. 78:40; Talenw 24:10). A be se ka gwɛlɛya an ma yɛrɛ le k’o koo muɲu sanko n’an b’o tigi kanu kosɔbɛ. N’o dusukasiko ɲɔgɔn b’i kan, Sadɔki ka kantigiya be se k’i jija.

15. Mun na Sadɔki mako tun be jagwɛlɛya la walisa ka to kantigiya la Jehova ye? (1 Masacɛw 1:5-8).

¹⁵ Sadɔki tora kantigiya la Jehova ye, hali k’a sɔrɔ a teri sɔbɛ Abiyatari bɔra Jehova kɔ. O kɛra Dawuda ka masaya laban tuma na. Tuma min na Dawuda tun kɔrɔla ani a satuma tun sera, a dencɛ Adoniya y’a ɲini ka sigi masaya la a nɔɔ na k’a sɔrɔ Jehova tun ko Solomani lo bena sigi masaya la (1 Til. Kib. 22:9, 10). Abiyatari ye Adoniya dɛmɛ (1 Masacɛw 1:5-8 kalan). O la, a ma kantigiya kɛ Dawuda ni Jehova ye. Miiri k’a filɛ Sadɔki dusu kasira ani a jigi tigɛra cogo min na! Ale ni Abiyatari tun ye sarakalasebaara kɛ ɲɔgɔn fɛ saan 40 ni kɔ kɔnɔ (2 Sam. 8:17). U tun be u janto “Ala ka layidu taamasiɲɛ kɛsu” la ɲɔgɔn fɛ (2 Sam. 15:29). U fila bɛɛ tun ye Dawuda ka masaya lafasa ani ka koo caaman wɛrɛw kɛ ɲɔgɔn fɛ Jehova ka baara la.—2 Sam. 19:12-15.

16. N’a sɔrɔ mun lo ye Sadɔki dɛmɛ a tora kantigiya la?

¹⁶ Sadɔki tora kantigiya la Jehova ye,  hali k’a sɔrɔ Abiyatari bɔra Jehova kɔ a kɛtɔ ka Dawuda janfa. Dawuda tun b’a lɔn ko a be se k’a jigi la tuma bɛɛ Sadɔki kan. Tuma min na u bɔra Adoniya ka nanbarakow kala ma, Dawuda ko Sadɔki, Natan ani Benayawu ka Solomani mɔ k’a kɛ masacɛ ye (1 Mas. 1:32-34). Siga t’a la, Jehova sagokɛla kantigi wɛrɛw ka ɲɛyirali ye Sadɔki jija. U la dɔ ye Natan ye, ale min tun be masacɛ Dawuda dɛmɛna ani ka kantigiya kɛ Jehova ye (1 Mas. 1:38, 39). Solomani siginin kɔ masaya la, a ye “sarakalasebaga Sadɔki bila Abiyatari nɔɔ na.”—1 Mas. 2:35.

17. N’i ka mɔgɔ sɔbɛ dɔ bɔra Jehova kɔ, i be se ka Sadɔki ladegi cogo di?

¹⁷ I be se ka Sadɔki ladegi cogo di n’i ka mɔgɔ sɔbɛ dɔ bɔra Jehova kɔ? A yira ka gwɛ ko i b’a fɛ ka to kantigiya la Jehova ye (Zozuwe 24:15). I mako be fanga ni jagwɛlɛya min na, a bena o di i ma. To ka Jehova deli ani i magwɛrɛnin ka to a sagokɛla kantigiw la. I be kantigiya min kɛra, o ka di a ye ani a bena i duga o kosɔn.—2 Sam. 22:26.

18. I be kalan juman lo sɔrɔ Marco ni Sidse ka koo la?

¹⁸ An ka Marco n’a muso Sidse ka koo lajɛ. U denmuso kɔrɔba fila bɔra Jehova kɔ. Marco ko: “I deenw koo ka di i ye kosɔbɛ kabi u wololon. I labɛnnin lo ka koo bɛɛ kɛ walisa k’u latanga. O la, n’u bɔra Jehova kɔ, o b’i dusu kasi yɛrɛ le!” Marco y’a fɔ fana ko: “Nka Jehova y’an dɛmɛ tuma bɛɛ ka muɲuli kɛ. Ni ne fari fagara, o b’a sɔrɔ n’ muso barika ka bon. Ni ale fari fagara, o b’a sɔrɔ ne barika ka bon.” Sidse ko: “An tun tɛna se k’o koo muɲu ni Jehova tun ma fanga di an ma. An denmusow bɔra Jehova kɔ minkɛ, n’ tun be to ka n’ yɛrɛ jalaki o kosɔn. O kama, n’ tun be n’ dusukunnakow fɔ Jehova ye delili la. Dɔɔni o kɔ, balimamuso dɔ gwɛrɛla n’ na, k’a bolo bila n’ gaman kan, ka n’ ɲɛda filɛ ani k’a fɔ n’ ye ko: ‘Sidse, ele nɔɔ tɛ.’ Ne ni o balimamuso tun ye saan caaman kɛ an ma ɲɔgɔn ye. Jehova ka dɛmɛ barika la, n’ tora ka n’ seko kɛ k’a bato ninsɔndiya la.”

19. I cɛsirinin lo ka mun lo kɛ?

¹⁹ Jehova b’a fɛ a sagokɛlaw bɛɛ ka kɛ ni Sadɔki ka jagwɛlɛya ɲɔgɔn ye (2 Tim. 1:7). Nka, a b’a fɛ an k’an jigi la ale lo kan sanni k’an jigi la an yɛrɛ kan. O la, ni koo dɔ y’i sɔrɔ o min na i mako be jagwɛlɛya la, Jehova deli. I ka la a la ko a bena i jaa gwɛlɛya i ko Sadɔki!—1 Piyɛri 5:10.