1. Mun na Jehova t’an suma ni tɔɔw ye?

JEHOVA t’a fɛ fɛɛnw bɛɛ wala mɔgɔw bɛɛ cogoya ka kɛ kelen ye. An b’o lɔn sabu a ye yiriw, bɛgɛnw ani mɔgɔ sifa caaman dan. An kelen kelen bɛɛ be dan na. O kama, Jehova t’i suma ni tɔɔw ye abada! A b’a lɔn i ye mɔgɔ tigitigi min ye (1 Sam. 16:7). I be se min na koɲuman, i tɛ se min na ka ɲɛ ani i lamɔna cogo min na, a b’o lɔn fana. I tɛ se min na, a t’o ɲini i fɛ. An ka ɲi k’an yɛrɛ jati i ko Jehova b’an jati cogo min na. O la, an bena an “yɛrɛ majigi” ani an tɛna a miiri ko an ka fisa ni tɔɔw ye wala ko nafa foyi t’an na.—Ɔrɔm. 12:3.

2. Mun na an man ɲi k’an yɛrɛ suma ni tɔɔw ye?

² An be se ka tɔɔw ka ɲɛyirali ɲumanw ladegi. Misali la, n’a sɔrɔ an be balima dɔ lɔn min be se waajuli la koɲuman (Eburuw 13:7). A ka ɲɛyirali ɲuman be se k’an dɛmɛ k’a lɔn cogo minw na an be se k’an ka waajuli kɛcogo fisaya (Filip. 3:17). Nka, ka mɔgɔ dɔ ka ɲɛyirali ɲuman ladegi ani k’an yɛrɛ suma n’a ye, o tɛ kelen ye. N’an b’an yɛrɛ suma ni tɔɔw ye, o be se k’a to an be ɲɛbɔ u fɛ, an fari be faga wala an yɛrɛ b’a jati ko nafa foyi t’an na. I ko an y’a ye barokun tɛmɛnin na cogo min na, n’an be sanga ni kafoden tɔɔw ye, o be se ka an ni Jehova ka jɛnɲɔgɔnya nagasi fana. O kama, Jehova b’an jija ni kanuya ye ko: “Mɔgɔ kelen kelen bɛɛ k’a yɛrɛ sɛgɛsɛgɛ, n’i ye koo dɔ ye n’i be se k’i yɛrɛ boɲa o la, e k’i yɛrɛ boɲa, o ka kɛ i yɛrɛ ka koo la, mɔgɔ si kan’a ta kɛɲɛ n’a tɔɲɔgɔn ta ye ka sɔrɔ k’a yɛrɛ boɲa.”—Gal. 6:4.

3. I ye ɲɛtaga jumanw lo kɛ Alako ta fan fɛ minw be i ninsɔn diya?

 ³ I ye ɲɛtaga minw kɛ Alako ta fan fɛ, Jehova b’a fɛ i ka ninsɔn diya o kosɔn. Misali la, n’i batizera, i ka ɲi ka ninsɔn diya kosɔbɛ sabu i y’o laɲinita dafa. Ele yɛrɛ lo y’a latigɛ k’o kɛ sabu i be Ala kanu. Miiri k’a filɛ i ye ɲɛtaga minw bɛɛ kɛ kabi o wagati! Yala Bibulu kalan ani kelenna kalan ka di i ye kosɔbɛ sisan wa? Yala i be delili kɛ n’i dusu bɛɛ ye sisan ka tɛmɛ fɔlɔ kan wa? (Zab. 141:2). Yala waajuli la, i be se baro daminɛcogo ani baara kɛcogo la n’an ka waajulikɛ minanw ye sisan ka tɛmɛ fɔlɔ kan wa? Ni denbaya b’i fɛ, yala Jehova y’i dɛmɛ i kɛra furucɛ, furumuso wala bangebaga ɲuman ye ka tɛmɛ fɔlɔ kan wa? I ye ɲɛtaga minw bɛɛ kɛ o koow la, i be se ka ninsɔn diya kosɔbɛ o kosɔn.

4. An bena mun lo lajɛ barokun nin na?

⁴ Tɔɔw be ɲɛtaga minw kɛra Alako ta fan fɛ, an be se k’u dɛmɛ u ka ninsɔn diya o kosɔn. An be se k’u dɛmɛ fana u kana to k’u yɛrɛ suma ni tɔɔw ye. Bangebagaw be se k’u deenw dɛmɛ cogo di? Furuɲɔgɔnw be se ka ɲɔgɔn dɛmɛ cogo di? Ani, diinan mɔgɔkɔrɔw ni tɔɔw be se k’u balimaw dɛmɛ cogo di? An bena o ɲiningaliw jaabi barokun nin na. A laban, an bena Bibulu ka sariyakolo dɔw lajɛ minw be se k’an kelen kelen bɛɛ dɛmɛ ka laɲinitaw latigɛ an be se ka minw dafa.

5. Ka kɛɲɛ ni Efɛzikaw 6:4 ye, bangebagaw man ɲi ka mun lo kɛ?

⁵ Bangebagaw man ɲi k’u deenw suma ni ɲɔgɔn ye ani u man ɲi ka koo dɔ ɲini u deen fɛ a tɛ se min na. N’u b’o kɛ, o be se k’u deen fari faga (Efɛzikaw 6:4 kalan). Balimamuso Sachiko * ko: “N’ ka kalanfaw tun b’a fɛ n’ ka baara kɛ ka ɲɛ lakɔli la ka tɛmɛ n’ ka klasiden tɔɔw kan. N’ facɛ tun tɛ Jehova Seere ye. N’ bamuso fana tun b’a fɛ n’ ka baara kɛ ka ɲɛ lakɔli la walisa o ka kɛ seereya ɲuman ye n’ facɛ ani n’ ka kalanfa fɛ. A tun b’a fɛ n’ kana fili foyi kɛ n’ ka ɛkizamɛnw na. Nka, o tun tɛ se ka kɛ. N’ tilara lakɔli la a saan caaman ye nin ye. Nka, n’ be n’ seko fisaman min kɛra Jehova ka baara la, tuma dɔw la n’ bele be n’ yɛrɛ ɲininga n’o be bɔri kɛ a fɛ.”

6. Min fɔra Zaburuw 131:1, 2 kɔnɔ, o be bangebagaw dɛmɛ ka mun lo faamu?

 ⁶ Min fɔra Zaburuw 131:1, 2 kɔnɔ, o be bangebagaw dɛmɛ ka koo nafaman dɔ faamu (o vɛrisew kalan). Masacɛ Dawuda ko ale te “koo daminɛ, min barika ka bon” a ma wala min ka gwɛlɛ a ma kojugu. A tun majiginin lo ani a tun b’a seko daan lɔn minkɛ, a tun b’a “ɲamalɔ ka je.” Bangebagaw be kalan jumanw lo sɔrɔ Dawuda ka kumaw na? Bangebagaw b’a yira ko u majiginin lo ani ko u b’u seko daan lɔn, n’u t’a ɲini ka koo dɔw kɛ minw ka gwɛlɛ u ma kojugu ani u t’o ɲini u deenw fɛ fana. Deen ka ɲi k’a lɔn a be se min na ani a tɛ se min na koɲuman ka sɔrɔ ka laɲinitaw latigɛ a be se ka minw dafa. Ni bangebagaw be u deen dɛmɛ o la, o bena a to a be la a yɛrɛ la. Balimamuso Marina ko: “N’ bamuso tun tɛ n’ suma abada ni n’ kɔrɔcɛ ni n’ dɔgɔcɛw ye wala ni denmisɛn wɛrɛw ye. A ye n’ dɛmɛ k’a faamu ko mɔgɔ bɛɛ n’a seko lo ani ko an kelen kelen bɛɛ koo ka gwɛlɛ Jehova ma. O dɛmɛ sababu la, n’ man teli ka n’ yɛrɛ suma ni tɔɔw ye.”

7-8. Cɛɛ be se k’a yira cogo di ko a be bonya la a muso kan?

⁷ Kerecɛn furucɛ ka ɲi ka bonya la a muso kan (1 Piyɛri 3:7). Ka bonya la mɔgɔ kan, o kɔrɔ ko k’i janto a la kosɔbɛ ani ka danbe la a kan. Misali la, cɛɛ b’a muso bonya n’a be danbe la a kan. A muso tɛ se min na, a t’o ɲini a fɛ. A fana t’a suma ni muso tɔɔw ye. Ni cɛɛ b’a muso suma ni tɔɔw ye, o be se ka nɔɔ juman lo to a muso kan? Balimamuso Rosa cɛɛ tɛ Jehova Seere ye ani a be to k’a suma ni muso tɔɔw ye. A ka kuma juguw y’a to Rosa tɛ ni miiriya ɲuman ye a yɛrɛ koo la ani a b’a miiri ko ale koo man di mɔgɔ si ye. Rosa ko: “Tuma o tuma, n’ mako b’a la mɔgɔ ka n’ hakili sigi ko nafa be n’ na Jehova ɲɛɛ kɔrɔ.” Kerecɛn furucɛ kɔni be bonya la a muso kan. A b’a lɔn ko n’a b’o kɛ, o be ale n’a muso ka jɛnɲɔgɔnya sabati ani k’ale ni Jehova ka teriya barika bonya. *

⁸ Cɛɛ min be bonya la a muso kan, a b’a tɔgɔ ɲuman fɔ tɔɔw ye, a b’a fɔ a ye ko a b’a kanu ani ko nafa b’a la (Talenw 31:28). An kumana Katerina min koo la barokun tɛmɛnin na, ale cɛɛ y’o lo kɛ k’a dɛmɛ. Katerina tun b’a miiri ko nafa foyi t’ale la. A denmisɛn tuma, a bamuso tun b’a mafiɲɛya ani a tun be to k’a suma n’a teriw ani musodennin wɛrɛw ye. O kama, Katerina y’a daminɛ k’a yɛrɛ suma ni tɔɔw ye ani a tora k’o kɛ hali a kɛnin kɔ Jehova Seere ye! Nka, a cɛɛ y’a dɛmɛ a y’o dabila ani ka kɛ ni miiriya ɲuman ye a yɛrɛ koo la. Katerina ko: “A be n’ kanu, n’ be koo ɲuman minw kɛ, a be n’ tando o kosɔn ani a be delili kɛ n’ ye. A be n’ hakili jigi fana Jehova ka jogo kabakomanw koo la ani a be n’ dɛmɛ ka n’ ka miiriya juguw yɛlɛma.”

9-10. Diinan mɔgɔkɔrɔ ɲuman dɔw ye balimamuso dɔ dɛmɛ cogo di walisa a kana to k’a yɛrɛ suma ni tɔɔw ye?

⁹ Minw ka teli k’u yɛrɛ suma ni tɔɔw ye, diinan mɔgɔkɔrɔw be se k’olu dɛmɛ cogo di? An ka balimamuso Hanuni ka koo lajɛ. A denmisɛn tuma, u tun man teli k’a tando. A ko: “Kuma tun man di n’ ye ani n’ tun b’a miiri ko denmisɛn tɔɔw ka fisa ni n’ ye. N’ y’a daminɛ ka n’ yɛrɛ suma ni tɔɔw ye kabi n’ denmisɛn tuma.” Hanuni kɛnin kɔ Jehova Seere ye, a bele tora k’a yɛrɛ suma ni tɔɔw ye. O  kama, a tun b’a miiri ko nafa bɛrɛ t’ale la kafo kɔnɔ. Nka sisan, a ye piyɔniye ye ani a ninsɔn ka di. Mun lo y’a dɛmɛ a y’a miiricogo yɛlɛma?

¹⁰ Hanuni y’a fɔ ko diinan mɔgɔkɔrɔ ɲuman dɔw lo y’ale dɛmɛ. U y’a yira ko u lanin b’a la ani u y’a tando a ka ɲɛyirali ɲuman kosɔn. Hanuni ko: “Siɲɛ damanin, o diinan mɔgɔkɔrɔw y’a ɲini n’ fɛ n’ ka balimamuso dɔw jija. O y’a to n’ y’a ye ko nafa be n’ na. Wagati dɔ la, n’ ye balimamuso sunguru dɔw jija. N’ hakili b’a la ko o diinan mɔgɔkɔrɔ ɲumanw ye n’ fo o kosɔn. O kɔ, u ye 1 Tesalonikaw 1:2, 3 kalan n’ ye. O ye n’ dusu sɔrɔ yɛrɛ le! O diinan mɔgɔkɔrɔ ɲumanw ka dɛmɛ sababu la n’ b’a lɔn sisan ko nafa be n’ na kafo kɔnɔ.”

11. Ka kɛɲɛ ni Ezayi 57:15 ye, an be se ka dusukasibagatɔw dɛmɛ cogo di?

¹¹ Ezayi 57:15 kalan. Jehova be ni “nimisabaga [wala dusukasibagatɔ] ye, min majiginin be.” An bɛɛ be se ka o balima kanulenw jija. Diinan mɔgɔkɔrɔw dɔrɔn ka kunkanbaara tɛ. An be se k’o balimaw jija cogo minw na, u dɔ ye k’an mako don u la sɔbɛ la. Jehova b’a fɛ an k’a yira u la ko ale b’u kanu kosɔbɛ (Talenw 19:17). N’an majiginin lo ani n’an b’an seko daan lɔn, an bena o balimaw dɛmɛ fana. A t’an yɛrɛ yira sabu o be se k’a to tɔɔw be ɲɛbɔ an fɛ. Nka, an be baara kɛ n’an ka setigiya n’an ka lɔnniya ye ka ɲɔgɔn jija.—1 Piyɛri 4:10, 11.

12. Mun na a tun ka di mɔgɔ majigininw ye ka kɛ ni Yezu ye? (Jaa lajɛ ɲɛɛ fɔlɔ kan.)

¹² Yezu tun b’a ka kalandenw minɛ cogo min na, n’an be miiri o la, o be se k’an dɛmɛ k’a lɔn an ka ɲi ka tɔɔw minɛ cogo min na. Yezu ɲɔgɔn mɔgɔba ma sɔrɔ ka ye dugukolo kan. O bɛɛ n’a ta, a tun “sabalinin lo” ani a tun “te mɔgɔ si dɔgɔya fana.” (Mat. 11:28-30). A m’a yɛrɛ yira fewu a ka hakilitigiya n’a ka lɔnniyaba kosɔn. Kuma minw faamuyali ka nɔgɔ ani ɲɛyirali minw be mɔgɔ majigininw dusukun sɔrɔ, a tɛmɛna olu lo fɛ ka mɔgɔw kalan (Luka 10:21). Diinan kuntigiw tun be kuncɛbaya kɛ. Nka Yezu tun tɛ ten. Tuma bɛɛ, a tun be mɔgɔw dɛmɛ u k’a ye ko u koo ka gwɛlɛ Ala ma (Zan 6:37). A tun be danbe la mɔgɔw kan.

13. Yezu y’a ka ɲumanya n’a ka kanuya yira a ka kalandenw na cogo di?

¹³ Yezu tun b’a ka kalandenw minɛ ni ɲumanya ni kanuya ye. A tun b’a lɔn ko u ka setigiya n’u ka koow cogoya tɛ kelen ye. O la, u bɛɛ ka kunkanbaara tun tɛ se ka kɛ kelen ye ani u tun be min kɛ waajuli la, o tun tɛ se ka kɛ kelen ye fana. Nka u kelen kelen tun be u seko fisaman min kɛ, o tun ka di a ye. Yezu y’o yira a ka talen na, a ye min la wari talanw koo la. O talen na, baaradenw kuntigi ye baara kalifa u ma “ka kɛɲɛ n’u kelen kelen bɛɛ seko ye.” Baaraden ɲuman fila nunu cɛma, kelen ye tɔnɔ caaman sɔrɔ ka tɛmɛ tɔɔ kelen kan. O bɛɛ n’a ta, u kuntigi ye u fila bɛɛ tando cogo kelen na ko: “O ɲana, i ye baaradenɲuman ani mɔgɔsɔbɛ ye.”—Mat. 25:14-23.

14. Yezu tun be tɔɔw minɛ cogo min na, an be se k’a ladegi o la cogo di?

¹⁴ Yezu b’an minɛ ni ɲumanya ni kanuya ye tuma bɛɛ. A b’a lɔn ko an ka setigiya n’an ka koow cogoya tɛ kelen ye ani n’an be an seko bɛɛ kɛ, o ka di a ye. An ka ɲi ka tɔɔw minɛ i ko Yezu b’an minɛ cogo min na. An man ɲi k’a to an balima dɔ be maloya wala a b’a miiri ko nafa foyi t’ale la sabu a tɛ sera ka baara caaman kɛ i ko tɔɔw. Nka, an ka sababuw ɲini ka balimaw  tando sabu u b’u seko bɛɛ kɛra Jehova ka baara la.

15-16. Balimamuso dɔ ye nafa jumanw lo sɔrɔ sabu a ye laɲinitaw latigɛ a be se ka minw dafa?

¹⁵ N’an be laɲinitaw latigɛ an yɛrɛ ye Jehova ka baara la, o b’a to an be kuun sɔrɔ an ka ɲɛnamaya la ani an be wasa. Nka, an ka ɲi k’o kɛ ka kɛɲɛ ni an yɛrɛ ka setigiya n’an ka koow cogoya ye. An man ɲi ka tɔɔw filɛ ka sɔrɔ ka laɲinitaw latigɛ. N’an y’o kɛ, o be se k’an jigi tigɛ ani k’an fari faga (Luka 14:28). An ka balimamuso dɔ ka koo lajɛ. Piyɔniye lo ani a tɔgɔ ko Midori.

¹⁶ Midori facɛ tɛ Jehova Seere ye. A denmisɛn tuma, a facɛ tun b’a mafiɲɛya a kɛtɔ k’a suma n’a dɔgɔninw ani a klasiɲɔgɔnw ye. Midori ko: “N’ tun b’a jati ko nafa foyi tɛ n’ na.” Nka a kɔrɔbayatɔ, a y’a daminɛ ka kɛ ni miiriya ɲuman ye a yɛrɛ koo la. A ko: “N’ be Bibulu kalan loon o loon sabu o b’a to n’ hakili be sigi ani n’ b’a ye ko n’ koo ka di Jehova ye.” Ka fara o kan, a tun be se ka laɲinita minw dafa, a y’olu latigɛ a yɛrɛ ye. O kɔ, a ye Jehova deli a k’ale dɛmɛ k’o laɲinitaw dafa. O cogo la, Midori ninsɔn diyara k’a ye a tun be sera ka min kɛ Jehova ka baara la.

17. An be se ka to k’an ka “miiriya yɛlɛma” cogo di ani nafa jumanw lo b’o la?

¹⁷ An be ni miiriya jugu minw ye an yɛrɛ koo la, walisa k’u yɛlɛma, o be wagati ta. O kama, Jehova b’an jija ko an ka to k’an ka “miiriya yɛlɛma.” (Efɛz. 4:23, 24). Walisa k’o kɛ, an ka ɲi ka delili kɛ, ka Ala ka Kuma sɛgɛsɛgɛ ani ka miiri a kan. O la, to k’i jija k’o koow kɛ ani fanga deli Jehova fɛ. A ka hakili senu bena i dɛmɛ walisa  i kana to k’i yɛrɛ suma ni tɔɔw ye. Ni jogo jugu dɔw b’i la i n’a fɔ ɲangoya wala kuncɛbaya, Jehova bena i dɛmɛ k’o lɔn ani ka yɛlɛmaniw kɛ joona joona.

18. Min fɔra 2 Tilew Kibaru 6:29, 30 kɔnɔ, o be se k’i jija cogo di?

¹⁸ Vɛrise nunu kalan: 2 Tilew Kibaru 6:29, 30. Jehova b’an dusukunnakow lɔn. A b’a lɔn fana ko an be bondori kɛra walisa ka see sɔrɔ duniɲa nin ka miiriya ani an ka dafabaliyakow kan. Jehova mana a ye ko an cɛsirinin lo o bondori la, o be dɔ fara a ka kanuya kan an koo la.

19. Jehova be min miiri an koo la, a y’o ɲɛfɔ cogo di?

¹⁹ Kanuya min be denɲɛnin n’a bamuso cɛ, Jehova ye ɲɛyirali ta o koo la. A y’o kɛ walisa k’an dɛmɛ k’a faamu a be min miiri an koo la (Ezayi 49:15). An ka denbatigi dɔ ka koo lajɛ. A tɔgɔ ko Rachel ani a y’a sɛbɛ ko: “N’ denmuso Stephanie wolola k’a sɔrɔ a tun ma kɔgɔ. Tuma min na n’ ɲɛɛ lara a kan, a tun ka dɔgɔ kojugu ani fanga foyi tun t’a la. Nka a kalo fɔlɔ la dɔgɔtɔrɔso la, dɔgɔtɔrɔw sɔnna n’ ka to k’a ta loon o loon. O wagatiw la, ne ni n’ deen kanu donna ɲɔgɔn na kosɔbɛ! Sisan, a be ni saan wɔɔrɔ ye ani a ka dɔgɔ n’a filankuru tɔɔw ye. Nka, n’ b’a kanu kosɔbɛ sabu a ye bondori kɛ walisa ka to niin na. A kɛra ninsɔndiyaba sababu ye fana n’ ka ɲɛnamaya kɔnɔ!” Jehova b’an kanu o cogo la, n’a y’a ye ko an be bondori kɛra k’a sago kɛ n’an dusu bɛɛ ye. O b’an jija yɛrɛ le!

20. Jehova sagokɛlaw be ninsɔn diya mun lo kosɔn?

²⁰ Jehova sagokɛlaw si tɛ kelen ye. I ye u dɔ ye minkɛ, i kɛra a ka denbaya mɔgɔ dɔ ye ani i koo ka gwɛlɛ a ma. A ma kɛ komi i ka fisa ni tɔɔw ye o kama lo Jehova y’i dɛmɛ i y’ale lɔn. A y’o kɛ sabu a y’i dusukun filɛ ani a y’a ye ko i majiginin lo ani i be sɔn ale ka kalanw ma ani i be sɔn ka yɛlɛmaniw kɛ (Zab. 25:9). La a la ko n’i b’i seko bɛɛ kɛra a ka baara la, o ka di a ye. I ka muɲuli n’i ka kantigiya b’a yira ko i be ni “dusuɲuman” ye (Luka 8:15). O kama, to k’i seko bɛɛ kɛ Jehova ka baara la. O la, i bena sababu sɔrɔ ka ninsɔn diya “i yɛrɛ ka koo la.”