1. Masacɛ Solomani ye tiɲɛn kuma juman lo fɔ Waajulikɛla 7:20 kɔnɔ?

 MASACƐ Solomani y’a fɔ ko: “Mɔgɔ te dugukolo kan min tilennin lo, n’a be koɲuman dama kɛ, n’a te kojugu kɛ ka ye.” (Waaj. 7:20). O ye tiɲɛn yɛrɛ lo ye! An bɛɛ ye jurumutɔw ye (1 Zan 1:8). O kama, an bɛɛ mako b’a la Ala n’an mɔgɔɲɔgɔnw ka yafa an ma.

2. N’i teri sɔbɛ dɔ yafara i ma, o be mun lo kɛ i la do?

² Siga t’a la, i hakili b’a la ko i delila ka don i teri sɔbɛ dɔ gasi la. I tun b’a fɛ aw ka kɛ teriw ye kokura. O kama, i ye yafa deli a fɛ n’i dusu bɛɛ ye. Tuma min na i teri yafara i ma, o ye mun lo kɛ i la do? O ye i dusu suma wa? Ɔnhɔn, o yɛrɛ y’i ninsɔn diya!

3. An bena mun lo ye barokun nin na?

³ An b’a fɛ Jehova ka kɛ an Teri sɔbɛ ye. Nka an be don a gasi la tuma dɔw la an ka kumaw wala an ka kɛwalew fɛ. Mun na an be se ka la a la ko Jehova labɛnnin lo ka yafa an ma? Faranfasi juman lo be Jehova ka yafali ni an ta cɛ? Ala be yafa jɔn lo ma?

4. Mun na an be se ka la a la ko Jehova labɛnnin lo ka yafa an ma?

⁴ Bibulu b’an hakili sigi ko Jehova labɛnnin lo ka yafa an ma. Tuma min na Jehova y’a yɛrɛ yira Musa la Sinayi kulu kan, a tɛmɛna mɛlɛkɛ dɔ fɛ k’a fɔ a ye ko:  “Masaba, Masaba, makaritigi, hinɛbaga Ala. A te dimi joona, a ka ɲumanya n’a ka kantigiya ka bon. A b’a ka ɲumanya yira adamadenw kɔmɔgɔw la fɔɔ filankuru caaman. A be tilenbaliyako, ni murutili, ani hakɛ yafa.” (Ɛkiz. 34:6, 7). Jehova Ala ka ɲi ani a be makari. A labɛnnin lo tuma bɛɛ ka yafa jurumukɛlaw ma n’u nimisara.—Neemi 9:17; Zab. 86:15.

5. Ka kɛɲɛ ni Zaburuw 103:13, 14 ye, Jehova be adamadenw lɔn koɲuman minkɛ, o b’a lasun ka mun lo kɛ?

⁵ Jehova ye an Danbaga ye minkɛ, a be koo bɛɛ lɔn an koo la. A be adamaden kelen kelen cogoya bɛɛ lɔn. O be mɔgɔ kabakoya yɛrɛ le! (Zab. 139:15-17). O la, a b’a lɔn an ye dafabaliyako minw bɛɛ sɔrɔ cɛɛn ye an bangebagaw fɛ. A yɛrɛ b’a lɔn koo minw bɛɛ y’an sɔrɔ an ka ɲɛnamaya kɔnɔ ani o y’a to an be ten. Jehova b’an lɔn koɲuman minkɛ, o b’a lasun ka mun lo kɛ? O b’a lasun ka makari an na.—Zab. 78:39; Zaburuw 103:13, 14 kalan.

6. Jehova y’a yira cogo di ko a labɛnnin lo ka yafa an ma?

⁶ Jehova y’a yira ko a labɛnnin lo ka yafa an ma. A b’a faamu ko cɛɛ fɔlɔ Adama ka kɛwalew lo kosɔn an bɛɛ ye jurumukɛlaw ye ani an be sa (Ɔrɔm. 5:12). Fɛɛrɛ si tun t’an fɛ k’an yɛrɛ wala mɔgɔ wɛrɛ kisi ka bɔ jurumu ni saya bolo (Zab. 49:8-10). Nka, an ka Ala kanutigi makarila an na ani a ye labɛn dɔ kɛ walisa k’an kisi. A ye mun lo kɛ do? I ko Zan 3:16 b’a yira cogo min na, Jehova y’a Dencɛ kelenpe bangelen ci walisa a ka na sa an kosɔn (Mat. 20:28; Ɔrɔm. 5:19). Yezu sara an nɔɔ na walisa mɔgɔ o mɔgɔ limaniyara ale la, o tigi ka kisi (Eburuw 2:9). U ye Yezu tɔɔrɔ k’a lamaloya ani k’a faga. Miiri k’a filɛ o ye Jehova dusu tiɲɛ cogo min na k’a ye ko u y’a Dencɛ kanulen faga o cogo la! Siga t’a la, ni Jehova tun t’a fɛ ka yafa an ma, a tun tɛna sɔn u k’a Dencɛ faga.

7. Mɔgɔ minw kofɔra Bibulu kɔnɔ, u dɔw kofɔ Jehova yafara minw ma.

⁷ Mɔgɔ caaman kofɔra Bibulu kɔnɔ Jehova yafara minw ma (Efɛz. 4:32).  N’a sɔrɔ i be miirila masacɛ Manase koo la. O masacɛ jugu ye Jehova hakɛ ta fɔɔ ka juguya. A tun be ngalon alaw bato ani a ye tɔɔw jija k’o kɛ. A y’a deenw saraka ngalon alaw ye. A yɛrɛ ye ngalon ala dɔ jaa lɛsɛ ani k’a bila Jehova batosoba senuman kɔnɔ. O ye kojuguba yɛrɛ lo ye! Bibulu b’a fɔ Manase koo la ko: “A ye kojugu caaman kɛ Masaba ɲakɔrɔ k’a dimi.” (2 Til. Kib. 33:2-7). O bɛɛ n’a ta, tuma min na Manase nimisara sɔbɛ la, Jehova yafara a ma. A yɛrɛ ye Manase sigi a ka masaya la kokura (2 Til. Kib. 33:12, 13). N’a sɔrɔ i be miirila masacɛ Dawuda koo la fana ale min ye kojugubaw kɛ ka Jehova hakɛ ta. Misali la, a ye kakalaya kɛ ani ka mɔgɔ faga. Nka tuma min na Dawuda nimisara sɔbɛ la ani a sɔnna a ka filiw ma, Jehova yafara ale fana ma (2 Sam. 12:9, 10, 13, 14). Tiɲɛn na, an be se ka la a la ko Jehova labɛnnin lo ka yafa an ma. Jehova ka yafali ɲɔgɔn tɛ yen. I ko an bena a ye cogo min na, a ka yafali be dan na adamadenw ta la.

8. Mun na Jehova ye Kititigɛla ye min ɲɔgɔn tɛ yen?

⁸ Jehova lo be “adamaden bɛɛ kiti.” (Zɛnɛzi 18:25). Kititigɛla ka ɲi ka sariya faamu koɲuman. Jehova lo ye an ka Kititigɛla ye ani a be sariya faamu koɲuman sabu ale lo ye sariya Sigibaga ye (Ezayi 33:22). Mɔgɔ si tɛ yen min be koo jugu ni koo ɲuman lɔn bɛrɛbɛrɛ ka se Jehova ma. Kititigɛla ɲuman mako be koo wɛrɛ juman lo la? A ka ɲi k’a ɲini ka koo bɛɛ lɔn ka sɔrɔ ka kiti tigɛ koo dɔ la. O kama, Jehova ye Kititigɛla ye min ɲɔgɔn tɛ yen sabu a be koo bɛɛ kala ma tuma bɛɛ.

9. Ni Jehova b’a latigɛra n’a ka ɲi ka yafa wala n’a man ɲi ka yafa, a be basigi kunnafoni jumanw lo kan?

⁹ Jehova Ala tɛ komi adamadenw ka kititigɛlaw. A be kiti o kiti tigɛ, a be ni kunnafoniw bɛɛ ye o koo la tuma bɛɛ (Zɛnɛzi 18:20, 21; Zab. 90:8). Adamadenw be min ye ani u be min mɛn, Jehova tɛ dan o ma. A b’a lɔn bɛrɛbɛrɛ ko koo nunu be se ka nɔɔ to an ka kɛwalew kan: an ye sɔɔn min ta an bangebagaw fɛ, an lamɔcogo, an lamɔyɔrɔ, an dusukunnakow ani an ka kɛnɛyako. Jehova b’a lɔn fana min b’an dusu la. A b’a lɔn bɛrɛbɛrɛ an ŋaniya ani an ka laɲinita ye min ye. Koo si dogonin tɛ Jehova la (Eburuw 4:13). O la, ni Jehova yafara mɔgɔ dɔ ma, a y’o kɛ sabu a be koo bɛɛ kala ma.

10. Mun na an be se k’a fɔ ko Jehova ka kitikow tilennin lo tuma bɛɛ? (Deteronɔmu 32:4).

¹⁰ Jehova ka kitikow tilennin lo tuma bɛɛ. A tɛ wolomani kɛ fewu! A tɛ basigi abada koo nunu kan ka yafa mɔgɔ ma: a tigi ɲɛnayeli, a ka nafolotigiya, a ka lɔyɔrɔba wala a ka setigiya (1 Sam. 16:7; Zaki 2:1-4). Mɔgɔ si tɛ se ka Jehova waajibiya wala ka surafɛn di a ma (2 Til. Kib. 19:7). A ka dimiya wala a dusukunnakow tɛ nɔɔ to abada a ka desizɔnw kan (Ɛkiz. 34:7). Siga t’a la, Jehova ye Kititigɛla ye min ɲɔgɔn tɛ yen sabu a b’an ka koow bɛɛ faamu.—Deteronɔmu 32:4 kalan.

11. Mun na Jehova ka yafali ɲɔgɔn tɛ yen?

¹¹ Eburukan sɛbɛninw sɛbɛbagaw y’a yira ko Jehova ka yafali ɲɔgɔn tɛ yen. Tuma dɔw la, u tɛmɛna eburu kumaden dɔ fɛ ka kuma Jehova ka yafali koo  lo. Lɔnniya gafe dɔ y’a fɔ o kumaden koo la ko: “Ala be yafa jurumukɛlaw ma cogo min na, o kumaden ɲɛsinna o lo ma. O kumaden ma ɲɛsin abada adamadenw ma, olu minw ka yafali ma se Jehova ta ma hali dɔɔni.” Jurumukɛla min nimisanin lo, see be Jehova kelenpe lo ye ka yafa o tigi ma pewu pewu. Ni Jehova yafara an ma, an be nafa juman lo sɔrɔ o la?

12-13. a) Ni Jehova yafara mɔgɔ dɔ ma, o tigi be nafa juman lo sɔrɔ o la? b) Ni Jehova yafara mɔgɔ dɔ ma, o be mɛɛn fɔɔ tuma juman?

¹² N’an sɔnna a ma ko Jehova yafara an ma, an be lafiya sɔrɔ, o kɔrɔ an hakili be sigi ani an dusukun tɛ an kɛlɛ tugun. Ni Jehova ye an ka “hakɛw yafa,” o dɔrɔn lo b’an lafiya o cogo la (Kɛw. 3:19). N’a yafara an ma, a be sɔn an be kɛ a teriw ye kokura ani a be kɛ i n’a fɔ an ma deli ka jurumu kɛ.

¹³ Ni Jehova yafara an ma, a tɛna an jalaki wala k’an ɲangi abada o jurumu kelen kelen nin kosɔn tugun (Ezayi 43:25; Zer. 31:34). “Kɔrɔn fɛ ni tileben ka jan ɲɔgɔn na cogo min na,” Jehova b’an ka filiw yɔrɔ janya an na o cogo la * (Zab. 103:12). Jehova be yafa kosɔbɛ cogo min na, n’an miirila o la, o b’an kabakoya. O b’an lasun fana k’a waleɲuman lɔn (Zab. 130:4). Nka, Jehova be yafa jɔn lo ma?

14. Fɔɔ ka na se sisan ma, an ye mun lo faamu Jehova ka yafali koo la?

¹⁴ I ko an y’a ye cogo min na, an ka jurumu ka bon wo, a man bon wo, Jehova tɛ basigi o lo kan k’a filɛ n’a bena yafa wala n’a tɛna yafa. An y’a ye fana ko Jehova ye Danbaga, sariya Sigibaga ani Kititigɛla ye. A be ni lɔnniya min ye o koow la, a be basigi o kan k’a latigɛ n’a bena yafa mɔgɔ dɔ ma wala n’a tɛna yafa a ma. Walisa k’o latigɛ, Jehova be basigi koo jumanw lo kan?

15. Ka kɛɲɛ ni Luka 12:47, 48 ye, Jehova be basigi koo minw kan k’a filɛ n’a bena yafa wala n’a tɛna yafa, u la dɔ ye juman ye?

¹⁵ Jehova be basigi koo minw kan k’a  filɛ n’a bena yafa wala n’a tɛna yafa, u la dɔ ye nin ye: Jurumukɛla ye min kɛ, yala a tun b’a kala ma ko koo jugu lo wa? Yezu y’o koo yira ka gwɛ Luka 12:47, 48 kɔnɔ. (A kalan.) Ni mɔgɔ dɔ ye koo dɔ kɛ k’a sɔrɔ a tun b’a lɔn k’o man di Jehova ye ani ko koo jugu lo, o tigi ye jurumuba lo kɛ. Jehova be se ka ban ka yafa a ma (Mariki 3:29; Zan 9:41). Nka tiɲɛn fɔ ka di, tuma dɔw la an be koo dɔ kɛ ka sɔrɔ k’a lɔn ko koo jugu lo. O koo ɲɔgɔn na, Jehova bena yafa an ma wa? Ɔnhɔn, a bena yafa an ma. An k’a filɛ a be basigi koo wɛrɛ min kan ka sɔrɔ k’o kɛ.

16. Ka nimisa, o kɔrɔ ko di? Mun na a kɔrɔtanin lo an ka nimisa n’an b’a fɛ Jehova ka yafa an ma?

¹⁶ Jehova be basigi koo wɛrɛ min kan o ye nin ye: Yala jurumukɛla nimisanin lo sɔbɛ la wa? Ka nimisa, o kɔrɔ ko di? O kɔrɔ ko “k’i ka miiriya, i ka koow jaticogo wala i ka laɲinita yɛlɛma.” O kɔrɔ ko fana tunkalɔn b’i minɛ ani i dusu be kasi kosɔbɛ sabu i ye koo jugu dɔ kɛ wala i ma koo bɛnnin kɛ. Mɔgɔ min nimisara, o tigi dusu kasinin lo a ka koo jugu kama. A dusu kasinin lo fana sabu a y’a to ale ni Jehova ka jɛnɲɔgɔnya nagasira, o min y’a bila kojugukɛ la. A to i hakili la ko masacɛ Manase ani masacɛ Dawuda fila bɛɛ ye jurumubaw kɛ. O bɛɛ n’a ta, Jehova yafara u ma sabu u nimisara sɔbɛ la (1 Mas.14:8). Tiɲɛn na, n’an b’a fɛ Jehova ka yafa an ma, a ka ɲi k’a ye ko an nimisanin lo sɔbɛ la. Nka tunkalɔn dama tɛ bɔri kɛ. An ka ɲi k’a yira ko an labɛnnin lo ka dɔ kɛ dɔ ye. * An k’a filɛ sisan Jehova be basigi koo wɛrɛ min kan k’a filɛ n’a bena yafa wala n’a tɛna yafa.

17. Ka segi Ala ma, o kɔrɔ ko di? Mun na a kɔrɔtanin lo an ka segi Ala ma n’an t’a fɛ ka an ka jurumu tɛmɛninw kɛ tugun? (Ezayi 55:7).

¹⁷ Jehova be basigi koo kɔrɔtanin wɛrɛ min kan, o ye nin ye: Yala jurumukɛla segira ale ma wa? Ka segi Ala ma, o kɔrɔ ko “ka yɛlɛma.” Mɔgɔ b’a yira ko a segira Ala ma, n’a y’a ka kojugukɛ dabila ani a  b’a daminɛ ka koow kɛ ka kɛɲɛ ni Jehova sago ye (Ezayi 55:7 kalan). A tigi ka ɲi k’a ka miiriya yɛlɛma k’a bɛn Jehova ta ma (Ɔrɔm. 12:2; Efɛz. 4:23). A ka ɲi k’a jija k’a ka miiricogo kɔrɔ ani a ka kɛwale tɛmɛninw dabila (Kɔlɔs. 3:7-10). Nka, fɔɔ jurumukɛla ka limaniya Yezu ka kunmabɔ saraka koo la fɔlɔ walisa Jehova ka yafa a ma ani k’a saniya ka bɔ a ka jurumu na. Ni Jehova y’a ye ko jurumukɛla be jijaliw kɛra sɔbɛ la walisa k’a ka kɛwalew yɛlɛma, a be yafa a ma Yezu Krista ka kunmabɔ saraka barika la.—1 Zan 1:7.

18. An ye mun lo ye Jehova ka yafali koo la?

¹⁸ An ye miiriya jɔnjɔn minw lajɛ, an ka segi dɔɔni u dɔw kan. Tiɲɛn na, Jehova ɲɔgɔn tɛ yen yafali koo la. Mun na an b’o fɔ? A fɔlɔ, a labɛnnin lo tuma bɛɛ ka yafa an ma. A filanan, a be koo bɛɛ lɔn an koo la. A b’an lɔn bɛrɛbɛrɛ ani a b’a lɔn koɲuman n’an nimisanin lo sɔbɛ la wala n’an nimisanin tɛ. A sabanan, ni Jehova yafara an ma, ale fɛ a be komi an ma jurumu kɛ. O b’a to an dusukun t’an kɛlɛ tugun ani an koo be diya Jehova ye.

19. Hali n’an dafanin tɛ ani an bena to ka jurumu kɛ, mun na an be se ka ninsɔn diya?

¹⁹ Tiɲɛn na, k’an to mɔgɔ dafabaliw ye an bena to ka jurumu kɛ. Nka min fɔra gafe Étude perspicace des Écritures (gafe 2nan), ɲɛɛ 765nan na, o b’an hakili sigi. A fɔra yen ko: “Jehova ye makaritigi ye ani a b’a lɔn ko a sagokɛlaw ye barikantanw ye. O kama, u man ɲi ka to ka u yɛrɛ jalaki tuma bɛɛ sabu u ye mɔgɔ dafabaliw ye ani u be fili (Zab. 103:8-14; 130:3). N’u b’u seko bɛɛ kɛ ka tagama ka kɛɲɛ ni Ala ka sariyaw ye, u be se ka ninsɔn diya (Filip. 4:4-6; 1 Zan 3:19-22).” O miiriya b’an jija yɛrɛ le!

20. An bena mun lo lajɛ barokun nata la?

²⁰ N’an ye jurumu kɛ ani an nimisanin lo sɔbɛ la, Jehova labɛnnin lo ka yafa an ma. An b’a waleɲuman lɔn o kosɔn! Nka, an be se ka Jehova ka yafali ladegi cogo di? Cogo jumanw na an ka yafali bɔnin be Jehova ta ma? Nka, faranfasi jumanw lo be u ni ɲɔgɔn cɛ? Mun na a kɔrɔtanin lo an k’o faamu? An bena o ɲiningaliw jaabi barokun nata la.