Dɔwuame Nutsinu Dze Mɔ!
Dɔwuame Nutsinu Dze Mɔ!
ÀBIA be ‘dɔwuame ka tɔgbee?’ Gbɔgbɔmenuɖuɖu ŋuti dɔwuamee! Blema Hebri-nyagblɔɖila aɖe gblɔ dɔwuame sia ŋu nya ɖi be: “Ale Aƒetɔ Yehowa gblɔ esi: Kpɔ ɖa, ŋkekewo li gbɔna, eye maɖo dɔwuame ɖe anyigba dzi, ke menye abolodɔ alo tsikɔwuame ɖe tsi ŋu o, ke boŋ ɖe Yehowa ƒe nyawo sese ŋu.” (Amos 8:11) Be woatsi gbɔgbɔmedɔwuamea nu la, Gbetakpɔxɔ Habɔbɔa ƒe Gilead Biblia Suku, si le Patterson, New York, ƒe klass 112 lia me tɔ 48 la yina ɖe dukɔ 19 me le anyigbagã 5 kple ƒukpowo dzi.
Menye lã kple bli ŋutɔŋutɔe wotsɔ yinae o, ke boŋ sidzedze, nuteƒekpɔkpɔ, kpakple hehexɔxɔe. Wokpɔ gome le Biblia-srɔ̃ɖoɖo deto si ŋu wotrɔ asi le be woatsɔ ado ŋusẽ woƒe xɔse hena dutanyanyuigblɔdɔ wɔwɔ le dutanyigbawo dzi me ɣleti atɔ̃. Le March 9, 2002, dzi la, ame 5,554 siwo va sukunuwuwɔnaa teƒe la tsɔ dzidzɔ ɖo to se nyaawoe.
Stephen Lett, si nye Yehowa Ðasefowo ƒe Dziɖuhaa me tɔ, lae ʋu wɔnaa nu dzonɔamemetɔe. Edo wòezɔ na amedzro gbogbo siwo tso xexeame ƒe teƒe vovovo va la etɔxɛe. Emegbe etsɔ Yesu ƒe nya siwo nye “Miawoe nye xexeame ƒe kekeli” la sɔ kple dutanyanyuigblɔla yeyeawo ƒe dɔ. (Mateo 5:14) Eɖe eme be: ‘Le miaƒe dɔdasiawo me la, miana Yehowa ƒe dɔ wɔnukuwo ƒe akpa vovovoawo “naklẽ,” si ana dzianukwaretɔwo nakpɔ Yehowa kple eƒe tameɖoɖowo ƒe nyonyo adze sii.’ Nɔviŋutsu Lett de dzi ƒo na dutanyanyuigblɔlaawo be woazã Mawu ƒe Nya ƒe akaɖia atsɔ aɖe alakpanufiafiawo ƒe viviti la ɖe goe ahafia mɔ nyateƒedilawo.
Nɔnɔme Nyui Hiã Hena Dzidzedzekpɔkpɔ
Le zimenɔlaa ƒe ŋdɔdonyawo megbe la, Baltasar Perla, si nye United States Alɔdzedɔwɔƒea ƒe Kɔmiti me tɔ, ƒo nuƒo vovovo siwo ŋu wotrɔ asi le be woatsɔ akpe ɖe sukunuwulaawo ŋu be woakpɔ dzidzedze le dutanyanyuigblɔdɔa me la ƒe gbãtɔ. Eƒo nuƒo si ƒe tanyae nye “Sẽ Ŋu eye Nàlé Dzi Ðe Ƒo Awɔ Nu.” (Kronika I, 28:20) Wode dɔ sesẽ aɖe si blema Israel-fia Salomo mewɔ kpɔ o la asi nɛ be wòawɔ—si nye be wòatu gbedoxɔ ɖe Yerusalem. Salomo wɔ dɔa nyateƒe, eye le Yehowa ƒe kpekpeɖeŋu me la, wotu gbedoxɔa. Nɔviŋutsu Perla tsɔ nusɔsrɔ̃ si le eme sɔ kple nɔnɔme si me klass la le hegblɔ be: ‘Wode dɔ yeye aɖe si nye dutanyanyuigbɔgblɔ asi na mi, eye ehiã be mialé dzi ɖe ƒo ahasẽ ŋu.’ Kakaɖedzinya si nye be zi alesi sukuviawo le Yehowa ŋu kplikplikpli ko la, maɖe asi le wo ŋu alo agblẽ wo ɖi o la fa akɔ na wo ŋutɔ. Nɔviŋutsu Perla gblɔ eya ŋutɔ ƒe nuteƒekpɔkpɔ aɖe tsɔ ƒo nuƒoa tae, si wɔ dɔ ɖe nyaselawo dzi ŋutɔ: ‘Nu nyui geɖe ate ŋu ato mi dutanyanyuigblɔlawo dzi adzɔ. Dutanyanyuigblɔlawoe tsɔ nyateƒea vɛ na mía kple dzinyelawo kple nɔvinyenyɔnu!’
Dziɖuha la me tɔ bubu si nye Samuel Herd ƒo nuƒo si ƒe tanyae nye “Kpɔ Yehowa Sinu be Nàkpɔ Dzidzedze.” Ðeko sukuviawo le dutanyanyuigbɔgblɔdɔa gɔme dzemee nye ma, eye woa kple Yehowa dome ƒomedodo koŋ dzie woƒe dzidzedzekpɔkpɔ nɔ te ɖo. Nɔviŋutsu Herd xlɔ̃ nu wo be: ‘Biblia me sidzedze geɖe su mia si to nusiwo miesrɔ̃ le Gilead la me. Mienɔ wo xɔm kple dzidzɔ geɖe. Ke azɔ la, mieyina egɔme dze ge anɔ nusiwo miesrɔ̃ la tsɔm na amewo hafi akpɔ dzidzedze ŋutɔŋutɔ.’ (Dɔwɔwɔwo 20:35) Mɔnukpɔkpɔ geɖe asu dutanyanyuigblɔlaawo si be woawɔ esia ne ‘wotsɔ wo ɖokui na’ ɖe ame bubuwo ta.—Filipitɔwo 2:17.
Kaklã nuxlɔ̃amenya kae le nufialaawo si na sukuviawo? Mark Noumair tu eƒe nyatia ɖe Rut 3:18 dzi be, “Gbɔ Dzi Ði Vaseɖe Esime Nànya Alesi Nya la Ava Nɔ!” Nuƒolaa zã Naomi kple Rut ƒe kpɔɖeŋu tsɔ de dzi ƒoe na sukunuwulaawo be woaka ɖe Mawu ƒe anyigba dzi habɔbɔa ƒe ɖoɖowo dzi bliboe ahade bubu teokrasiŋusẽ ŋu. Nɔviŋutsu Noumair gblɔ nya aɖe si wɔ dɔ ɖe sukuviawo ƒe dzi dzi: ‘Ɣeaɖewoɣi miase nusita wowɔ nyametsotso aɖe si lɔ mi ɖe eme la gɔme o alo miase le mia ɖokui me vevie be ele be woawɔ nane le mɔ bubu aɖe nu. Nukae miawɔ? Ðe miatsi dzi axɔ nyaa aƒu akɔ alo ɖe ‘miagbɔ dzi ɖi,’ aɖo ŋu ɖe Mawu ƒe mɔfiafia ŋu, ahaka ɖe edzi be ana nyaa nava yi nyuie mlɔebaa?’ (Romatɔwo 8:28) Ðikekemanɔmee la, aɖaŋu si woɖo na dutanyanyuigblɔla yeyeawo be ‘woƒe susu nanɔ Fiaɖuƒenuwo dodo ɖe ŋgɔ ŋu ahanɔ ŋku lém ɖe nusi wɔm Yehowa ƒe habɔbɔa le ŋu tsɔ wu ŋkuléle ɖe ame ɖekaɖekawo ŋu’ la aɖe vi na wo ŋutɔ le woƒe dutanyanyuigbɔgblɔdɔa me.
Wallace Liverance, amesi ŋutɔ hã nye dutanyanyuigblɔla si nye Gilead-nufiala fifia lae ƒo gɔmedzenuƒoawo ƒe mamlɛtɔ. Eƒe nuƒoa ƒe tanyae nye “Minɔ Ŋute, Minɔ Mawu ƒe Subɔsubɔdɔa Me.” Eɖee fia be nyagblɔɖila Daniel kpɔe dze sii le Babilon ƒe anyidzedze kple nya si Yeremya gblɔ ɖi me be Israel-viwo ƒe ɖeɖekpɔkpɔ tso aboyo me gogo. (Yeremya 25:11; Daniel 9:2) Daniel ƒe susu nɔ Yehowa ƒe ɣeyiɣi ɖoɖiwo ŋu eye emae kpe ɖe eŋu eƒe susu nɔ Mawu ƒe tameɖoɖowo me vava ŋu. Gake Israel-vi siwo nɔ anyi le nyagblɔɖila Xagai ŋɔli ya gblɔ be: ‘Azã la meɖo edzi haɖe o.’ (Xagai 1:2) Woƒe susu dzo le ɣeyiɣi si me wonɔ dzi, heva nɔ nusiwo woawɔ be ŋutilãmenuwo nasu wo si eye woƒe dzi nadze eme la yome heɖe asi le dɔ si ta woɖe wo le Babilon kluvinyenye me, si nye gbedoxɔa gbugbɔgatu la ŋu. Nɔviŋutsu Liverance ƒo nuƒoa ta be: “Eyata minɔ ŋute to Yehowa ƒe tameɖoɖo léle ɖe susu me ɣesiaɣi me.”
Gilead-nufiala Lawrence Bowen kpɔ akpa si ƒe tanyae nye “Yehowa Yraa Amesiwo Zãa Agbenya La” dzi. (Hebritɔwo 4:12) Akpa sia ku ɖe sukuviawo ƒe gbeadzinuteƒekpɔkpɔwo ŋu, hete gbe ɖe alesi Yehowa yraa amesiwo zãa Biblia le gbeƒãɖeɖe kple nufiafia mee la dzi. Akpa sia dzikpɔlaa ɖee fia be Yesu Kristo ɖo kpɔɖeŋu nyui aɖe ɖi na Mawu-subɔlawo katã: ‘Yesu te ŋu gblɔ anukwareɖiɖitɔe be yeƒe nufiafia menye ye tɔ o, ke boŋ Mawu ƒe Nya mee wotso.’ Dzianukwaretɔwo kpɔ nyateƒea dze sii hexɔe nyuie. (Yohanes 7:16, 17) Nenema wògale egbea hã.
Gilead Hehexɔxɔ Naa Wosua Te Hena Dɔ Nyui Sia Dɔ Nyui Wɔwɔ
Eyome, Richard Abrahamson kple Patrick LaFranca, amesiwo nye Betel-ƒomea me tɔwo ƒe geɖe la, bia gbe Gilead-sukunuwula ade siwo le subɔsubɔm le ɣeyiɣiawo katã ƒe subɔsubɔdɔ tɔxɛa ƒe akpa vovovowo fifia la. Ede dzi ƒo na klass 112 lia nuwulawo esi wose be togbɔ be ame ade mawo wu Gilead Suku nu ƒe geɖewo va yi hã la, woyi edzi gazãa nusiwo wosrɔ̃ le sukua, siwo ku ɖe Biblia ŋuti nusɔsrɔ̃, numekukuwɔwɔ, kpakple anyinɔnɔ kple ame nɔewo le ŋutifafa me ŋu la kokoko, metsɔ le eme be dɔdasi vovovowo wɔmee wole fifia o.
Theodore Jaracz, si nye Dziɖuhaa me tɔ lae ƒo wɔnaa me nuƒo vevitɔa. Eƒe tanyae nye “Nusi Míete Ŋu Wɔ to Tenɔnɔ Ðe Satana ƒe Fuléle Nu Me.” Le ɣleti atɔ̃ siwo va yi me la, sukuviawo nɔ afisi teokrasiɖoɖo si me lɔlɔ̃ le wɔa dɔ le. Gake abe alesi woɖee fia le woƒe nusɔsrɔ̃wo me le sukuxɔ me ene la, míele xexe si me fuléle le me. Woho ɖe Yehowa ƒe amewo ŋu le xexeame katã. (Mateo 24:9) Nɔviŋutsu Jaracz zã Biblia me nudzɔdzɔ geɖe tsɔ ɖee fia be ‘míenye amesiwo Abosam tɔ ŋkui vevie. Ele be míado ŋusẽ mía kple Yehowa dome ƒomedodo bena ŋusẽ nanɔ mía ŋu míakpe akɔ kple dodokpɔawo.’ (Hiob 1:8; Daniel 6:4; Yohanes 15:20; Nyaɖeɖefia 12:12, 17) Nɔviŋutsu Jaracz ƒo nuƒoa ta be togbɔ be fuléle Mawu ƒe amewo kpɔtɔ le edzi yim hã la, ‘lãnu sia lãnu si wotu ɖe mía ŋu madze edzi o, abe alesi Yesaya 54:17 gblɔe ene. Yehowa aɖe mí godoo le eya ŋutɔ ƒe ɣeyiɣi kple mɔ dzi.’
Ðikeke mele eme o be Gilead Sukua ƒe klass 112 lia nuwulawo ‘su te bliboe’ awɔ dɔ geɖe le dukɔ siwo me woasubɔ le la ƒe gbɔgbɔmedɔwuame nutsitsi ŋu. (Timoteo II, 3:16, 17) Míele mɔ kpɔm vevie na alesi woatsɔ gbedasi siwo me nunyiame le la ayi na amewo le dukɔ siawo me la ŋuti nyatakakawo.
[Aɖaka si le axa 23]
SUKUVIAWO ŊUTI NYATAKAKA
Dukɔ siwo me wotso ƒe xexlẽme: 6
Dukɔ siwo me woɖo wo ɖo ƒe xexlẽme: 19
Sukuviawo ƒe xexlẽme: 48
Ƒe si woxɔ le mama dedie nu: 33.2
Ƒe si wole nyateƒea me le mama dedie nu: 15.7
Ɣeyiɣiawo katã ƒe subɔsubɔƒewo le mama dedie nu: 12.2
[Nɔnɔmetata si le axa 24]
Gbetakpɔxɔ Habɔbɔa ƒe Gilead Biblia Suku ƒe Klass 112 lia Nuwulawo
Ðoɖo si nu woŋlɔ ŋkɔawo ɖo le ete: Woxlẽ fliawo tso ŋgɔgbe yi megbee, eye woŋlɔ ŋkɔawo tso miame yi ɖusime le fli ɖesiaɖe dzi.
(1) Parotte, M.; Hooker, E.; Anaya, R.; Reynolds, J.; Gesualdi, K.; Gonzalez, J. (2) Robinson, C.; Phillips, B.; Maidment, K.; Moore, I.; Noakes, J.; Barnett, S. (3) Stires, T.; Palmer, B.; Yang, C.; Groothuis, S.; Groppe, T.; Bach, C. (4) Anaya, R.; Soukoreff, E.; Stewart, K.; Simozrag, N.; Simottel, C.; Bach, E. (5) Stewart, R.; Yang, H.; Gilfeather, A.; Harris, R.; Barnett, D.; Parotte, S. (6) Maidment, A.; Moore, J.; Groothuis, C.; Gilfeather, C.; Noakes, S.; Stires, T. (7) Gesualdi, D.; Groppe, T.; Soukoreff, B.; Palmer, G.; Phillips, N.; Simottel, J. (8) Harris, S.; Hooker, P.; Gonzalez, J.; Simozrag, D.; Reynolds, D.; Robinson, M.