Edieke afo esidụkde Intanet, fiọk ete ke ebebịghi awawara ke oyokụt ndise idan̄ ke utọ ke utọ. Hayley emi edide isua 17 ọdọhọ ete: “Ẹkesiyoyom ebiet emi enye odude ke Intanet, edi idahaemi enye ọwọwọrọ ada ikpọn̄ ke idem esie.”

 Ndise idan̄ ekeme ndiwọrọ nda ke iso mbon oro ẹdọhọde ke mmịmọ ididehedei ise utọ n̄kpọ oro. Greg emi edide isua 18 ọdọhọ ete: “N̄kọdọhọ idem mi ke tutu amama ndisehe ndise idan̄, edi mma nse. Ufọn idụhe ndidọhọ ke ududehedei use.”

 Enen̄ede emem utom idahaemi ndisise ndiọi ndise oro. Ediwak uyen ẹsisio ndise mmọ oro ẹdade iferi ẹdọn̄ ke fon m̀mê ke tablet ẹsuan ẹnọ mme owo.

 Se anade ọfiọk: Afo omokụt ediwak n̄kpọ emi ete ye eka fo m̀mê ete ete ye eka eka fo mîkekwe ke ini ẹkedide uyen. Ntre bụp idem fo ete, ndi mmekeme ndinam n̄kpọ mbak ndisise ndise idan̄?—Psalm 97:10.

 Ibọrọ edi Ih ke emekeme—edieke afo ediyomde ndinam. Edi akpa kan̄a, fiọk ete ke ifọnke ndisise ndise idan̄. Yak ise nsu ye akpanikọ ifan̄ emi ẹtịn̄de ẹban̄a ndise idan̄.

 Nsu: Ndisise ndise idan̄ idinamke fi n̄kpọ ndomokiet.

 Akpanikọ: Se sika esinamde ye obufre fo ke ndise idan̄ esinam ye mfre fo. Enye esinam owo edehe. Esịn ubahade ke ubon, iyakke ebe ye n̄wan ẹka iso ẹdụn̄ ọtọkiet nte Abasi okoyomde. (Genesis 2:24) Nte ini akade, afo ududaha aba ibet Abasi oro aban̄ade se ifọnde ye se idiọkde ke n̄kpọ. Ke uwụtn̄kpọ, ndusụk ntaifiọk ẹdọhọ ke iren oro esisede ndise idan̄ ndien ndien ẹkeme nditọn̄ọ ndidu uwem afai afai ye iban.

  Bible etịn̄ nte esịt ndusụk owo ‘okodorode ufiọn.’ (Ephesus 4:19) Ndien se ededi idiọkn̄kpọ oro mmọ ẹnamde idịghe n̄kpọ ndomokiet inọ mmọ sia ubieresịt mmọ ama akpa.

 Nsu: Ndise idan̄ ekeme ndikpep fi n̄kpọ mban̄a idan̄.

 Akpanikọ: Ndise idan̄ esikpep owo idiọkitọn̄. Iyakke ẹda owo ke n̄kpọ onyụn̄ anam ẹkere ke ẹkebot owo n̄kukụre man ẹda ẹkop inem idan̄. Edi emi isidịghe ntre sia n̄wed kiet ọdọhọ ke idan̄ isiyụhọke mbon oro ẹsisede ndise idan̄ kpukpru ini ke mmọ ẹma ẹkedọ ndọ.

  Bible ọdọhọ mme Christian ẹfehe ẹkpọn̄ “use, mbubiam ido, ọkpọsọn̄ udọn̄ idan̄, idiọk udọn̄, ye edisịn esịt ke n̄kpọ owo”—kpukpru emi ẹdi ndiọi edinam oro ndise idan̄ esinamde mme owo ẹnam.—Colossae 3:5.

 Nsu: Mbon oro mîsisehe ndise idan̄ edi mbon oro esifehede-fehe idan̄.

 Akpanikọ: Mbon oro mîsisehe ndise idan̄ isidaha idan̄ ke n̄kpọ mbubru. Mmọ ẹda idan̄ nte ẹnọ emi Abasi ọnọde ebe ye n̄wan ndida n̄kop inemesịt. Utọ mbon emi ẹsidade idan̄ ntem ẹsinen̄ede ẹkop inemesịt ke mmọ ẹma ẹkedọ ndọ.

  Bible etịn̄ ikọ in̄wan̄-in̄wan̄ aban̄a idan̄. Ke uwụtn̄kpọ, enye ọdọhọ mme ebe ete: “Dara ye n̄wan uyen fo, . . . Yak ima esie osụk adat fi esịt.”—Mme N̄ke 5:18, 19.

 Edieke ekerede ke esisọn̄ etieti ndisio enyịn n̄kpọn̄ ndise idan̄, n̄wed emi ẹkpewetde se ẹkerede ẹban̄a “Se Akpanamde Mbak Udususe Ndise Idan̄” ekeme ndin̄wam fi.

 Fiọk ete ke afo emekeme ndinam n̄kpọ mbak udususe ndise idan̄. Omonyụn̄ ẹkeme nditre ndisise ndiọi ndise emi edieke esisede mmọ. Ọyọbọ ufọn edieke anamde emi.

 Calvin emi ọkọtọn̄ọde ndisise ndise idan̄ ke ini ekedide isua 13, ọdọhọ ete: “Mma mfiọk ke se n̄kanamde oro ifọnke, edi n̄kekemeke ndibe idomo oro. Ndien ke mma n̄kese ndise emi, esịt mi isinemke. Usen kiet ete mi ama edimụm mi nte nsede—ndien ke nditịn̄ akpanikọ, ama ọfọn etieti nte ete mi okomụmde mi! Sia oro ama anam ẹnen̄ede ẹn̄wam mi.”

 Calvin ekpep idahaemi nditre ndisise ndise idan̄. Enye ọdọhọ ete: “Ke nsụk mbọbọ ufen ndise idan̄ oro n̄kesisede sia ke ini ke ini mmesifiak nti ndiọi n̄kpọ oro n̄kesisede. Ndusụk ini, mmesitie n̄kere se ndikụtde edieke mfiakde n̄kese se mîkpanaha nse. Mmesinyụn̄ ntie n̄kere ke nyokop inemesit, nyasana ke enyịn Abasi, nnyụn̄ ndia ediwak ufọn ke ini iso edieke nnamde se Jehovah amade.”