Ebebịghi awawara, nditọ fo ẹyekụt ke n̄kpọ isan̄ake nte mmimọ ikekerede. Didie ke afo ekeme ndin̄wam mmọ ẹdiọn̄ọ se ẹkpenamde?

•  Se akpanade ọdiọn̄ọ

•  Se akpanamde

 Idịghe kpukpru ini ke n̄kpọ edisan̄a nte ikekerede. Bible ọdọhọ ke “kpukpru nnyịn idedue ediwak ini.” (James 3:2) Nditọwọn̄ ẹsidue n̄ko. Edi, n̄kpọ nditre nditie nte nditọwọn̄ ẹkekerede ekeme ndikam mfọn ye mmọ sia ekeme ndin̄wam mmọ ẹkpep ndiyọ n̄kpọ. Nditọwọn̄ idaha-da ukeme ndiyọ n̄kpọ imana, edi mmọ ẹkeme ndikpep. Eka kiet emi ekerede Laura ọdọhọ ete: “Ami ye ebe mi imokụt ke nditọwọn̄ ndikpep nnennen se ẹkpenamde ke ini n̄kpọ mîsan̄ake nte mmọ ẹkekerede ọfọn ye mmọ akan ndinam nte inyeneke se itịbede. Mmọ ẹkeme ndikpep ndiyọ n̄kpọ.”

 Nte ediwak nditọwọn̄ ẹsinamde n̄kpọ ini n̄kpọ mîsan̄ake nte mmọ ẹkekerede isifọnke. Ndusụk nditọwọn̄ ikpepke nnennen se ẹkpenamde ini n̄kpọ mîtiehe nte mmọ ẹkekerede, sia mme ete ye eka mmọ ẹsinam mmọ ẹkere ke inyeneke se mmọ ẹduede. Ke uwụtn̄kpọ, edieke eyenọwọn̄ mîbehe n̄wed, ndusụk ete ye eka ẹsisọp ẹdọhọ ke titia edi ntak. Eyen mmọ ọkpọtọhọ ye ufan esie, mme ete ye eka isibiatke ini ndidọhọ ke ufan oro edue.

 Nditọwọn̄ ẹdinam didie ẹkpep ndinyịme ndudue mmọ nnyụn̄ nnam n̄kpọ man ẹnen̄ede se ndudue mmọ akadade edi edieke mme ete ye eka mîyakke mmọ ẹkụt mfịna emi ndudue mmọ akamande?

•   Kpep nditọ fo ke se mmọ ẹnamde asan̄a ye utịp.

   Bible ọdọhọ ete: “Se ededi eke owo ọtọde, oro ke enye edinyụn̄ ọdọk.”​—Galatia 6:7.

   Se ededi emi inamde asan̄a ye utịp. Edieke ibiatde n̄kpọ, esikpa okụk ndidiọn̄ se ikabiarade. Ndudue emi inamde esida mfịna edi. Akpana ẹnam nditọwọn̄ ẹdiọn̄ọ ke se ededi emi owo anamde asan̄a ye utịp, ke mmimọ imetiene inyene ubọk ke se iketịbede. Ntre nditọ fo ẹma ẹdue n̄kpọ, kûsuduọhọ owo en̄wen, m̀mê ndidọhọ ke nditọ fo ikokoho-koi inam. Yak mmọ ẹbọ utịp ndudue mmọ nte ekemde ye isua emana mmọ. Edi nam mmọ ẹnen̄ede ẹkụt ke utịp n̄kpọ emi mmimọ ikanamde ke mmimọ ibọ oro.

•   N̄wam nditọ fo ẹdiọn̄ọ se ẹkpenamde mbak n̄kpọ oro idifiak itịbe.

   Item Bible: “Edinen owo ekeme ndiduọ utịm ikatiaba, onyụn̄ adaha ada.”​—Mme N̄ke 24:16.

   Ekeme ndibiak owo n̄kpọ mîtiehe nte enye ekekerede, edi oro iwọrọke ke eke esie okụre. N̄wam nditọ fo ẹdiọn̄ọ se ẹkpenamde mbak n̄kpọ oro idifiak itịbe utu ke nditie mfịna idem ndọhọ ke enyene se owo mîkanamke ọfọn. Ke uwụtn̄kpọ, edieke eyen fo mîbehe udomo ufọkn̄wed, n̄wam enye ọdiọn̄ọ ke edieke enye esịnde idem ekpep n̄kpọ ke enye ekeme ndibe ini en̄wen. (Mme N̄ke 20:4) Eyen fo an̄wan ọkpọtọhọ ye ufan esie, n̄wam enye ọdiọn̄ọ nte enye ekemede ndikpe ubọk nnyụn̄ mbiere utọk oro, inamke n̄kpọ m̀mê anie ekedue.​—Rome 12:18; 2 Timothy 2:24.

•   Kpep nditọ fo ẹdiọn̄ọ ke enyene se mmimọ mîdikemeke ndinam.

   Item Bible: “Ntịn̄ nnọ kpukpru owo do ke otu mbufo nte owo okûkere aban̄a idemesie akan nte enye ekpekerede.”​—Rome 12:3.

   Ndidọhọ eyen fo ke enye ọdiọn̄ọ n̄kpọ enye emi m̀mê n̄kpọ enye oko “akan kpukpru owo” idin̄wamke eyen oro, inyụn̄ ifọnke nditịn̄ utọ ikọ oro. Imọfiọk ke idịghe kpukpru ini ke nditọwọn̄ emi ẹnen̄erede ẹdiọn̄ọ n̄wed ẹsibe n̄wed ọfọn. Nditọwọn̄ emi ẹnyụn̄ ẹnen̄erede ẹdiọn̄ọ ndusụk mbre mbuba isikanke ke mbuba oro. Nditọwọn̄ emi ẹdiọn̄ọde ke enyene se mmimọ mîkemeke ndinam ẹyekeme ndiyọ ke ini n̄kpọ mîtiehe nte mmọ ẹkekerede m̀mê n̄kpọ mîyakke mmọ ẹnam se mmọ ẹkeduakde ndinam.

   Bible ọdọhọ ke afanikọn̄ ekeme ndinam itetịm isọn̄ idem inyụn̄ ikpep ndiyọ n̄kpọ. (James 1:​2-4) Ntre, kpa ye emi esibiakde owo ini n̄kpọ mîtiehe nte enye ekekerede m̀mê n̄kpọ mîyakke enye anam se akaduakde ndinam, emekeme ndin̄wam nditọ fo ẹkûda nte eke mmọ okụre ama etịbe ntre.

   Ndikpep nditọwọn̄ nte ẹkpeyọde n̄kpọ esida ini onyụn̄ oyom ẹsịn ukeme kpa nte esidide ye n̄kpọ en̄wen ekededi emi ẹkpepde mmọ. Edi mmọ ẹyedia ufọn ẹma ẹkọri ẹdụk isua uyen. N̄wed kiet emi ẹkotde Letting Go With Love and Confidence ọdọhọ ke nditọwọn̄ emi ẹnen̄erede ẹdiọn̄ọ ndiyọ n̄kpọ isiwakke ndinam ndisịme m̀mê ndinam se idisịnde mmọ ke mfịna ini n̄kpọ mîsan̄ake nte mmọ ẹkekerede, ke mmọ ẹyenam n̄kpọ ọfọn ini mmọ ẹsobode se mmọ mîsoboke akpa ye ke ini se mmọ mîkodorike enyịn etịbede. Imọdiọn̄ọ ke ndikeme ndiyọ n̄kpọ ọyọfọn ye mmọ idem ke mmọ ẹma ẹkekpon ẹwọrọ owo.

 Nam emi ise: Nịm uwụtn̄kpọ nọ mmọ. Kûfre ke nte afo anamde n̄kpọ ini n̄kpọ mîsan̄ake nte afo ekekerede ayan̄wam nditọ fo ẹdiọn̄ọ se ẹnamde ama onyụn̄ ọwọrọ mmọ.