SE IDIN̄WAMDE UBON | UKAMA NDITỌ
Nditọwọn̄ Ndinyene Ufan ke Intanet—Ọyọhọ Ikpehe 2: Nte N̄kpan̄wamde Eyen Mi Ọdiọn̄ọ Nte Enye Anamde N̄kpọ ye Mme Ufan Esie ke Intanet
Ediwak mme ete ye eka isiyakke nditọ mmọ ẹnam ufan ke Intanet ke ntak ediwak afanikọn̄ oro esidade edi. Edi, edieke mûfịnake uban̄a eyen fo ndinyene ufan ke Intanet, didie ke ekeme ndin̄wam enye ọdiọn̄ọ nte enye akpanamde n̄kpọ ke Intanet?
Ibuotikọ emi eyeneme
Se eyen fo adade ke akpan n̄kpọ
Se anade ọdiọn̄ọ: Sia ndidụk ndụk ke Intanet esimehede-mehe owo, ọfọn enen̄ede an̄wam eyen fo ọdiọn̄ọ udomo ini oro enye ekpesibiatde ke Intanet.
Se Bible ọdọhọde: ‘Ẹdụn̄ọde ẹfiọk se idide akpan n̄kpọ ikan.’—Philippi 1:10.
Kere ise: Ndi eyen fo odụk ndụk ke Intanet tutu inyeneke ini ide idap, inam se ẹnọde enye anam ke ufọkn̄wed, m̀mê ndinyene ini nnọ owo ndomokiet ke ufọk? Ntaifiọk ẹdọhọ ke ọkpọfon mme uyen ẹside idap n̄kpọ nte hour usụkkiet kpukpru okoneyo, edi mbon oro ẹsidụn̄de-dụn̄ ke Intanet isikemeke ndide nsịm hour itiaba.
Se akpanamde: Tie ye eyen fo neme mme n̄kpọ emi enye ekpesibemde iso anam, nyụn̄ tịn̄ ufọn emi enye edibọde edieke enye mîbiatke ini ikaha ye mme ufan esie ke Intanet. Dọhọ nditọ fo ẹkûsumen fon udụk ubet ini ẹyomde ndidụk idap. Nen̄ede n̄wam eyen fo esimụm idem akama sia idịghe kpukpru se idọn̄de enye ke enye edinam. Ndisinam emi ayan̄wam enye idem ke ini enye okponde owo.—1 Corinth 9:25.
Se ndidụk ndụk ke Intanet ekemede ndinam eyen fo
Se anade ọdiọn̄ọ: Nditie nse nsio nsio ndise ye vidio oro mme ufan fo ẹsion̄ode ẹdọn̄ ke Intanet nte mmọ ẹdiade uwem ye mme ufan ekeme ndinam eyen fo etịmede esit onyụn̄ ekere ke ufọn imọ idụhe.
Se Bible ọdọhọde: “Ẹduọn̄ọ kpukpru . . . isịnenyịn.”—1 Peter 2:1.
Kere ise: Ndi eyen fo ndisidụk ndụk ke Intanet esinam enye ekere ke akpana imọ itie nte mbon oro imọ isikụtde ke Intanet? Ndi eyen fo esikere ke mbon en̄wen ke ẹdia uwem ẹnyụn̄ ẹkop inemesịt edi imọ mi ke ikpa ndobo?
Se akpanamde: Nam eyen fo ọdiọn̄ọ ke ifọnke enye ndimen idem ndomo ye mbon en̄wen. Diọn̄ọ ke se itịn̄de emi esinen̄ede afịna nditọiban akan nte afịnade nditọiren, sia nditọiban ẹsinen̄ede ẹma ndinyene ufan nnyụn̄ ntie nte mme ufan mmọ. Emekeme ndidọhọ eyen fo enyene ini emi enye mînemeke-neme nneme ye mme ufan esie ke Intanet. Akparawa kiet emi ekerede Jacob ọdọhọ ete: “Enyene ini n̄kosiode app emi nsidade nneme nneme ye mme ufan mi mfep ke fon mi. Emi ama an̄wam mi ndikụt se inen̄erede idi akpan n̄kpọ ke uwem, nnyụn̄ n̄kpụhọ nte nsede idem mi ye mbon en̄wen.”
Nte eyen fo esinamde n̄kpọ ke Intanet
Se anade ọdiọn̄ọ: Mme owo ẹwak etieti ke Intanet emi ẹsinemede nneme ye mme owo, ntre diọn̄ọ ke ebiet emi mme owo ẹwakde ntre, ke utọk isitreke-tre ndisiaha.
Se Bible ọdọhọde: “Ẹsion̄o kpukpru idiọk udu ye iyatesịt ye ifụtesịt ye mfiori ye ikọ isụn̄i ẹfep ke idem mbufo . . . ẹfọn ido ye kiet eken.”—Ephesus 4:31, 32.
Kere ise: Ndi ndidụk ndụk ke Intanet anam eyen fo ọtọn̄ọ ndiban̄a owo, esitọhọ ye owo, m̀mê esitịn̄ ikọ usọn̄enyịn usọn̄enyịn?
Se akpanamde: N̄wam eyen fo ọdiọn̄ọ nte ekpesinamde n̄kpọ ke Intanet. N̄wed emi ẹkotde Digital Kids ọdọhọ ete: “Edi utom nnyịn mme ete ye eka ndin̄wam nditọ nnyịn ẹdiọn̄ọ ke ndibak ibak ye mme owo ifọnke edide ke Intanet m̀mê ke ọkpọbot.”
Ti ke idịghe owo enyenyene ufan ke Intanet enye odu uwem, ke inyụn̄ idịghe kpukpru mme ete ye eka ẹsiyak nditọ mmọ ẹnam ufan ke Intanet. Edieke mûfịnake eyen fo ndinyene ufan ke Intanet, kụt ete ke enye eyesidu ke Intanet etre ke ini oro enịmde, ọyọdiọn̄ọ utọ mbon emi enye odụkde ndụk, oyonyụn̄ esịn ndise m̀mê ndikop mme n̄kpọ oro mîfọnke.