ANNA * ọdọhọ ete: “Ini ekededi oro mfụhọde, isidọn̄ke mi ndinam n̄kpọ ndomokiet, esịnede mme n̄kpọ emi nsimade ndinam. N̄kukụre se isidọn̄de mi esidi ndide idap. Esitie mi nte ke owo imaha mi, ke n̄wọrọke n̄kpọ, ke nnyụn̄ ndi mfịna nnọ mbon en̄wen.”

Julia ọdọhọ ete: “Mma n̄kere ndiwot idem. Idịghe nte n̄koyom ndikpakpa. N̄koyomke ndika iso mfụhọ aba. Mmesikere mban̄a mbon en̄wen, edi nsikereke mban̄a owo m̀mê n̄kpọ ndomokiet ke ini mfụhọde.”

Anna ekedi n̄kpọ nte isua 13, Julia edi n̄kpọ nte isua 14 ke ini mmọ ẹketọn̄ọde ndifụhọ. Kpa ye oro edide ndusụk uyen ẹsifụhọ ke ini ke ini, Anna ye Julia ẹma ẹsifụhọ ke ediwak urua m̀mê ọfiọn̄. Anna ọdọhọ ete: “Ọkpọsọn̄ mfụhọ ekeme ndinam etie nte owo esịne ke n̄kịmn̄kịm obube emi enye mîkemeke ndiwọrọ. Esinam etie nte owo ọmọn̄ adama, ke uwem esie itiehe aba nte ekesitiede.”

Se itịbede inọ Anna ye Julia esitịbe ọnọ ediwak uyen. Ibat uyen oro dọkta ẹdọhọde ke mfụhọ mmọ edi udọn̄ọ edi eyo esiere awak akan nte ekesidide, ndien Esop Emi Ẹsede Ẹban̄a Nsọn̄idem Ererimbot ẹdọhọ ke emi anam mme uyen emi ẹdide isua 10 esịm 19 ẹdọn̄ọ nsio nsio udọn̄ọ mîdịghe ẹbiomo ndo.

Mme n̄kpọ emi ẹkemede ndida ndiọn̄ọ ke mfụhọ edi udọn̄ọ edi edieke eyenọwọn̄  okponde m̀mê ekpride akan nte ekesidide, mîsidehe idap nte ekesidede, mînyụn̄ idiaha udia nte ekesidiade. N̄kpọ en̄wen edi enye ndikere ke imọ inyeneke ufọn ndomokiet, ke imọ inyụn̄ iwọrọke n̄kpọ. Enye ekeme nditọn̄ọ ndisidu ikpọn̄, isọpke iti n̄kpọ aba, ọdọhọ ke imọn̄ iwot idem, mîdịghe anam mme n̄kpọ emi owụtde ke enye oyom ndiwot idem. Enye ekeme n̄ko ndinyene mme mfịna emi dọkta mîdiọn̄ọke se idide ntak. Edieke mme dọkta ẹkerede ke mfụhọ owo edi udọn̄ọ, mmọ ẹsise m̀mê ẹyekụt mme n̄kpọ eken oro owụtde ke mfụhọ oro edi udọn̄ọ, ẹnyụn̄ ẹse m̀mê mme n̄kpọ oro afịna owo oro ebịghi inyụn̄ iyakke enye anam n̄kpọ nte ekesinamde.

Esop Emi Ẹsede Ẹban̄a Nsọn̄idem Ererimbot ẹdọhọ ke nsio nsio n̄kpọ ẹkeme ndinam mfụhọ akabade udọn̄ọ. Emi esịne nte ẹnamde n̄kpọ ye owo, se owo etịmerede esịt aban̄a, ye se enye esinamde. Mme n̄kpọ en̄wen oro ẹkemede ndinam mfụhọ akabade udọn̄ọ ẹdi:

Nte idem owo etiede. Mme owo ke ubon mme Julia ẹsifụhọ ntem n̄ko. Emi owụt ke mfịna emi esesịne ndusụk owo ke iyịp. N̄kpọ en̄wen emi ekemede ndinam mme uyen ẹfụhọ ẹkaha edi udọn̄ọ esịt, idem mmọ ndikpụhọde, ye ndida n̄kpọsọn̄ ibọk. Ndika iso nda n̄kpọsọn̄ ibọk ekeme ndinam uyen emi mîkesifụhọke ọtọn̄ọ ndifụhọ mîdịghe anam enye enen̄ede ofụhọ. *

Editịmede esịt. Idiọkke nditịmede esịt esisịt, edi nditịmede esịt n̄kaha ifọnke ye owo. Ọkpọsọn̄ editịmede esịt ekeme ndinam owo ofụhọ tutu edidi udọn̄ọ. Edi ọsọsọn̄ ndidiọn̄ọ akpan n̄kpọ kiet emi esinamde mfụhọ owo akabade udọn̄ọ. Nte ima iketetịn̄, nsio nsio n̄kpọ ẹkeme ndinam owo enyene mfịna emi.

 Mme n̄kpọ emi ẹkemede nditịmede uyen esịt ẹsịne aksiden, udọn̄ọ, owo mmọ ndikpa, ete ye eka esie ndidian̄ade, ndikama enye ke idiọk usụn̄, ndisabade enye, owo ndisak enye ke ntak emi enye mîdiọn̄ọke n̄wed, ye ete ye eka esie ndiyom enye ọdiọn̄ọ n̄kpọ akan ukeme esie. N̄kpọ en̄wen emi ekemede nditiene nnam mfụhọ eyenọwọn̄ akabade udọn̄ọ ẹdi mfiomo, nditịmede esịt mban̄a nte ini iso esie editiede, ete m̀mê eka esie nditre ndidian idem ye enye m̀mê ndinam n̄kpọ ye enye ke usụn̄ oro mîn̄wan̄ake enye. Edieke eyenọwọn̄ ofụhọde tutu mfụhọ esie akabade udọn̄ọ, nso ikeme ndin̄wam enye?

Edieke ẹdiọn̄ọde ke mfụhọ eyenọwọn̄ edidi udọn̄ọ, dọkta ekeme ndinọ enye ibọk onyụn̄ eteme enye mme n̄kpọ oro enye akpanamde. * Jesus Christ ọkọdọhọ ete: “Mbon emi idem ọsọn̄de isiyomke abiausọbọ, edi mbon emi ẹdọn̄ọde ẹsiyom.” (Mark 2:17) Udọn̄ọ ekeme ndinam nnyịn ke itie ekededi ke idem nnyịn, esịnede mfre nnyịn. Ntre ana itịm ise iban̄a idem nnyịn inyụn̄ idiọn̄ọ se ikerede sia mfre nnyịn ye idem nnyịn ẹsan̄a kiet.

Edieke edide mfụhọ fo akabade udọn̄ọ, kûwawan̄ ubọk utie. Nam mme n̄kpọ oro ẹdin̄wamde fi, utọ nte ndidia nti udia, ndide idap ọfọn, nnyụn̄ nsịn̄ede idem. Ndisịn̄ede idem esinam idem enem owo, ọnọ owo odudu, onyụn̄ anam owo ekeme ndide idap ọfọn. Edieke ekemede, yom usụn̄ fiọk mme n̄kpọ emi ẹsinamde ofụhọ nyụn̄ babak biere se edinamde aban̄a oro. Nyene owo emi ekemede nditịn̄ mfịna fo nnọ. Mbonubon fo ye mme ufan fo ẹkeme ndin̄wam fi ọyọ mfịna emi. Wet se ekerede ye nte etiede fi ke idem ke  n̄wed. Se ikan̄wamde Julia oro iketịn̄de iban̄a edi oro. Se idide akpan n̄kpọ ikan edi ndinam mme n̄kpọ emi ẹdinamde fi ekpere Abasi. Emi ekeme ndinam okop inem uwem. Jesus Christ ọkọdọhọ ete: “Mmọ oro ẹkerede ẹban̄a unana mmọ ke n̄kan̄ eke spirit ẹkop inemesịt.”—Matthew 5:3.

Anna ye Julia ẹkụt ke se Jesus eketịn̄de emi edi akpanikọ. Anna ọdọhọ ete: “Ndinam n̄kpọ Abasi esinam n̄kere mban̄a mbon en̄wen utu ke ndikere mban̄a mfịna mi. Idịghe nte esimem mi utom ndinam emi, edi emi esinam esịt enem mi.” Ndibọn̄ akam nnyụn̄ n̄kot Bible isiyakke esịt enen̄ede etịmede Julia. Enye ọdọhọ ete: “Nditịn̄ mfịna mi nnọ Abasi ke akam esin̄wam mi. Bible anam mfiọk ke mmọsọn̄ urua ke enyịn Abasi, ke enye onyụn̄ ekere aban̄a mi. Ndikot Bible onyụn̄ anam ndori enyịn ke n̄kpọ ọyọfọn ke ini iso.”

Jehovah Abasi emi edide Andibot nnyịn enen̄ede ọdiọn̄ọ nnyịn. Enye ọdiọn̄ọ nte ẹkebọkde nnyịn, se isobode ke uwem, ye se ikadade ito ete ye eka nnyịn. Enye onyụn̄ ọdiọn̄ọ nte mme n̄kpọ emi ẹsifịnade nnyịn. Ntre, enye ayan̄wam nnyịn ke ini iyomde un̄wam. Enye ekeme ndinam mme owo ẹtua nnyịn mbọm ẹnyụn̄ ẹn̄wam nnyịn. N̄ko, ini ke edi emi Abasi edikọkde kpukpru udọn̄ọ nnyịn. Isaiah 33:24 ọdọhọ ete: “Baba andidụn̄ kiet ididọhọke ite: ‘Ndọdọn̄ọ.’”

Bible ọdọhọ ke Abasi “ọyọkwọhọde kpukpru mmọn̄eyet ke enyịn [nnyịn] efep, n̄kpa idinyụn̄ idụhe aba, mfụhọ m̀mê ntuan̄a m̀mê ubiak idinyụn̄ idụhe aba.” (Ediyarade 21:4) Un̄wọn̄ọ emi enen̄ede ọdọn̄ owo esịt. Edieke edimade ndifiọk mme n̄kpọ en̄wen emi Abasi aduakde ndinam nnọ mme owo ke isọn̄ emi, mbọk ka ikpehe Intanet emi jw.org/efi. Oyokụt Bible emi ẹkabarede ọfọn, onyụn̄ okụt ediwak ibuotikọ en̄wen, esịnede mme ibuotikọ emi aban̄ade mfụhọ.