MFRE ifan̄ ke afo enyene? Edieke ọdọhọde ke inyene mfre kiet, emenen. Edi enyene n̄kpọ en̄wen emi etiede nte mfre ke esịt idem nnyịn. Enye awak n̄kukọhọ tutu ndusụk ntaifiọk ẹkot enye “ọyọhọ mfre iba.” Enye idụhe nnyịn ke ibuot, edi esịne nnyịn ke idịbi.

Enyene nsio nsio n̄kpọ emi ẹsitịbede mbemiso udia oro idiade ataha nnyịn ke idịbi onyụn̄ ọnọ nnyịn n̄kpọ ke idem. Mfre isimenke kpukpru utom inam ikpọn̄. Enye esiyak n̄kpọ emi ntaifiọk ẹkotde “ọyọhọ mfre iba” anam udia ataha nnyịn ke idem.

N̄kpọ emi awak n̄kukọhọ etieti, edi ikpetke-kpet ndiwak n̄kukọhọ nte ata mfre. Enye enyene n̄kpọ nte esịp miliọn 200 esịm miliọn 600. Ntaifiọk ẹdọhọ ke edieke mme n̄kpọ emi ẹsitịbede ke “ọyọhọ mfre iba” ẹkpetịbede ke ata mfre, ke mme esịp oro ẹkpenamde utom emi okpokpon akaha. N̄wed oro ẹkotde The Second Brain ọdọhọ ke ọfọn nte mîdịghe mfre esinam udia ataha owo ke idịbi.

Ke ini idiade udia, esiyom idem nnyịn osion̄o ata ediwak mmọn̄ibọk ke nnennen ini man udia ekeme nditaha nnyịn ke idem. Ntak edi oro Prọfesọ Gary Mawe okotde ndutịm emi esinamde udia ataha nnyịn ke idịbi “ufọkutom mmọn̄ibọk.” Ndutịm emi awak n̄kukọhọ etieti. Ke uwụtn̄kpọ, enyene nsen emi odude nnyịn ke nsia. Nsen emi esifiọk utọ mmọn̄ibọk emi odude ke udia oro idiade, ndien emi esinam idem nnyịn ọfiọk utọ mmọn̄ibọk emi enye edision̄ode man abuaha ye mmọn̄ibọk emi odude ke udia oro onyụn̄ anam udia oro ataha man ọnọ nnyịn n̄kpọ ke idem.

Yak idọhọ ke n̄kpọ emi esinamde udia ataha nnyịn ke idịbi etie nte akwa ufọkutom. N̄kpọ emi ntaifiọk ẹkotde “ọyọhọ mfre iba” mi esinam udia oro asan̄a sụn̄sụn̄ okodụk nnyịn idịbi. Esịp emi odude nnyịn ke usụn̄itọn̄, akpa, ye nsia ẹsitara ẹnyụn̄ ẹfụrọ man udia oro asan̄a ebe.

N̄kpọ emi ẹkotde “ọyọhọ mfre iba” enyene ufọn en̄wen. Enye esinam idem nnyịn osion̄o nsen emi ẹdin̄wanade ye n̄kpri unam udọn̄ọ sia ndusụk udia emi nnyịn idiade ẹsinyene n̄kpri unam udọn̄ọ. Ntak edi oro nsen emi ẹsin̄wanade ye n̄kpri unam udọn̄ọ awakde ke idịbi nnyịn akan. Edieke n̄kpri unam udọn̄ọ ẹdude ke udia emi nnyịn idiade, n̄kpọ oro ẹkotde “ọyọhọ mfre iba” mi ekeme ndinam idịbi osio nnyịn mîdịghe anam ikpọhi.

Kpa ye oro n̄kpọ emi ẹkotde “ọyọhọ mfre iba” esinamde udia ataha nnyịn ke idịbi, enye isidaha ikpọn̄ inam emi. Mfre esitiene an̄wam enye. Ke uwụtn̄kpọ, n̄kpọ emi esinamde udia ataha nnyịn ke idịbi esision̄o mmọn̄ibọk emi esinamde mfre ọdiọn̄ọ ke biọn̄ ọdọn̄ nnyịn onyụn̄ anam  idiọn̄ọ udomo udia oro ikpadiade. N̄kpọ emi esinam mfre ọdiọn̄ọ ini emi udia oyụhọde nnyịn onyụn̄ anam udia efek owo edieke idiade awak akaha.

Idem mbemiso ọkọtọn̄ọde ndikot ibuotikọ emi, anaedi ama ekekere ke mfre ye idịbi nnyịn ẹsidiana kiet ẹnam utom. Ke uwụtn̄kpọ, enyene ndusụk udia oro ẹsinamde esịt enem fi. Mme anam-ndụn̄ọde ẹdọhọ ke enyene mmọn̄ibọk emi idem owo esision̄ode ke ini enye adiade utọ udia emi, ndien mmọn̄ibọk oro esinam mfre owo anam esịt enem enye. Ntak edi oro ndusụk owo ẹsimade ndidia utọ udia oro ke ini esịt etịmerede mmọ. Ntaifiọk ke ẹdụn̄ọde nte ẹkpenamde idem owo esision̄o mmọn̄ibọk emi ọkpọkọm owo idiaha utọ udia oro man ẹkpeda ifiọk oro ẹn̄wam mbon emi ẹsitiede mfụhọ mfụhọ kpukpru ini.

Enyene n̄kpọ en̄wen emi owụtde ke mfre ye idịbi ẹsidiana kiet ẹnam utom ke idem nnyịn. Ke ini esịt etịmerede owo, mfre nnyịn esinam n̄kpọ emi ẹkotde “ọyọhọ mfre iba” ọfiọk, ndien “ọyọhọ mfre iba” emi esinam iyịp okûbe odụk mme esịp emi ẹdude nnyịn ke idịbi. Se isinamde nsia oyomo owo edi oro. Se isinyụn̄ inamde esịt etek owo ndusụk ini edi oro, sia mfre esitịmerede n̄kpọ ke esịt idịbi owo.

Kpa ye oro ndusụk ntaifiọk ẹkotde n̄kpọ emi esinamde udia ataha nnyịn ke idịbi “ọyọhọ mfre iba,” enye idịghe mfre. Enye ikemeke ndikere n̄kpọ nnọ nnyịn inyụn̄ ikemeke ndin̄wam nnyịn ibiere n̄kpọ. Enye ikemeke ndin̄wam nnyịn iwet ikwọ, idian ibat, m̀mê inam utom ufọkn̄wed emi ẹnọde nnyịn. Edi nte n̄kpọ emi esisan̄ade anam udia ataha nnyịn ke idem enen̄ede akpa ntaifiọk idem, ndien mmọ isụk ifiọkke ata ediwak n̄kpọ iban̄a enye. Ntre, ke ini oyomde ndifiak ndia udia, da esisịt ini kere nsio nsio n̄kpọ emi ẹditịbede ke esịt idịbi fo mbemiso udia oro ataha fi ke idịbi. Kere n̄ko se mfre fo edinamde man kpukpru emi asan̄a ke nde ke nde!