Felisa: Nto Spain, n̄konyụn̄ mmana ke ufọk ubuene. Ikedi mbon Catholic, ndien ima isisịn idem ke n̄kpọ ufọkabasi etieti. Owo 13 ke ubon nnyịn ẹkedi oku mîdịghe ẹnam utom ke ufọkabasi. Eyen eyeneka eka mi ekedi oku, afiak ekpep n̄wed ke ufọkn̄wed Catholic. Ke ini enye akakpade, Pope John Paul II ama anam enye kiet ke otu ndisana owo Catholic. Ete mi ekedi odomutịm, eka mi ekesitọ in̄wan̄. Nnyịn ikedi nditọ itiaita, ami ndi akpa eyen.

Ke ini n̄kedide isua 12, ẹma ẹn̄wana ekọn̄ ke idụt nnyịn. Ke ekọn̄ ama okokụre, ukara ẹma ẹsịn ete mi ke ufọk-n̄kpọkọbi, sia enye ama esiwak ndidọhọ ke nte mmọ ẹkarade ifọnke. Ama enen̄ede ọsọn̄ eka mi ndinọ kpukpru nnyịn udia ke usen. Ntem, enye ama ọnọ n̄kpri nditọeka mi ita, Araceli, Lauri, ye Ramoni, ẹkedụn̄ ye mme nun, ke Bilbao. Mmọ ẹma ẹsinyene udia ẹdia do.

Araceli: N̄kedi isua 14 ini oro, Lauri edi isua 12, ndien Ramoni edi isua 10. Ufọk ama esidọn̄ nnyịn etieti. Utom nnyịn ekedi ndinam ufọkidụn̄ mme nun asana. Ke isua iba ẹbede, mme nun ẹma ẹnọ nnyịn ikodụn̄ ke ata akamba ufọkidụn̄ mme nun ke Zaragoza. Do ke ẹkesise ẹban̄a mbon oro ẹma ẹkesọn̄. Nnyịn ikesinam itie utem udia do asana, utom emi ama esinam idem emem nnyịn.

Felisa: Ke ini ẹkenọde nditọeka mi ẹkedụn̄ ke ufọkidụn̄ mme nun ke Zaragoza, eka mi ye eyeneka esie emi ekedide oku, ẹma ẹnam ntiene mmọ  n̄kodụn̄ do. Mmọ ẹkeyom ndidian̄ade mi ye ekpri akparawa kiet emi akamade mi. Ama enen̄ede ọdọn̄ mi ndika n̄kodụn̄ do sia mma mma Abasi. N̄kesika ufọkabasi kpukpru usen. N̄koyom ndidi isụn̄utom Catholic nte eyen eyeneka eka mi edide ke Africa.

Edi n̄kekemeke ndinam ediwak n̄kpọ oro ọkọdọn̄de mi ndinam ke ini n̄kodude do. Mme nun ikan̄wamke mi n̄ka idụt en̄wen n̄kanam n̄kpọ Abasi nte n̄koyomde. Ntre ke isua kiet ebede, mma mfiak nnyọn̄ ufọk n̄kese mban̄a eyeneka eka mi emi ekedide oku. N̄kesinam utom ke ufọk nnọ enye, ndien ima isitie kiet ibat n̄kwa akam ke ini ibọn̄de akam kpukpru mbubreyo. Mma nsima ndise mban̄a flawa, mbiet Mary ye eke inua-okot ndisana owo eken emi ẹkebonde ke ufọkabasi.

Araceli: Ke ini n̄kodude ke Zaragoza, mma nta akpa un̄wọn̄ọ emi mbon emi ẹyomde ndidi nun ẹsitade. Ekem, mme nun ẹma ẹdian̄ade nnyịn mbita. Ẹkenọ mi n̄ka ufọkidụn̄ mme nun ke Madrid, ẹnọ Lauri aka eke Valencia. Edi Ramoni okosụk odu ke Zaragoza. Ke Madrid ke n̄kata udiana un̄wọn̄ọ emi mbon emi ẹyomde ndidi nun ẹsitade. Ata ediwak owo, utọ nte nditọ ufọkn̄wed ye mbon oro ẹma ẹkesọn̄, ẹma ẹdidụn̄ ye nnyịn do. Ntem, utom nnyịn ama okpon etieti. N̄kanam utom ke ufọkibọk oro okodude do.

N̄kesitetie mbet ini emi ndidide nun. N̄kekere ke ndisikot nnyụn̄ n̄kpep Bible kpukpru ini. Edi ikedịghe ntre. Owo ndomokiet ikokotke Bible m̀mê nditetịn̄ n̄kpọ mban̄a Abasi ye Jesus. Mma n̄kpep Latin ekpri, n̄kpep n̄kpọ mban̄a mme inua-okot ndisana owo Catholic, nsinyụn̄ ntuak ibuot nnọ Mary. Ikesiwak ndinam ọkpọsọn̄ utom kpukpru ini.

Itie oro ama ọtọn̄ọ ndidorode mi. N̄kekere ke akpana n̄koyom utom nnam man nnyene okụk nse mban̄a ubon mi utu ke nditie nnam mbon en̄wen ẹforo. Ntre, mma ndọhọ eka iban mme nun ke mmọn̄ nnyọn̄. Edi enye ama ọkọbi mi ke ekpri ubet kiet. Enye ekekere ke emi ayanam n̄kpụhọde ekikere.

Mme nun ẹma ẹdisio mi ke ekpri ubet oro, edi ke ini mmọ ẹkekụtde ke nsụk nyomke ndidu do aba, mmọ ẹma ẹfiak ẹkọbi mi. Ke mmọ ẹma ẹkekọbi mi utịm-ikata, mmọ ẹma ẹdọhọ ke ẹyeyak mi nnyọn̄ edieke n̄wetde nte: “Nyom ndinyọn̄ sia mmama ndinam n̄kpọ Satan n̄kan n̄kpọ Abasi.” Mma ndịghe! Kpa ye oro ekenen̄erede ọdọn̄ mi ndinyọn̄, n̄kamaha ndiwet utọ n̄kpọ oro. Ke akpatre mma n̄ka n̄ketịn̄ ofụri se iketịbede nnọ oku. Enye ama aka ekekpe bishop ubọk ete anam mi mfiak nnyọn̄ ufọkidụn̄ mme nun ke Zaragoza. Ke mma n̄kodu ke Zaragoza ke ọfiọn̄ ifan̄, ẹma ẹyak mi nnyọn̄. Ikebịghike, Lauri ye Ramoni ẹma ẹkpọn̄ ufọkidụn̄ mme nun n̄ko.

Felisa: Nte ini akakade, mma ndọ ebe nnyụn̄ n̄kodụn̄ ke Cantabria, ke Spain. N̄kosụk n̄kaka ufọkabasi kpukpru ini. Sunday kiet, oku nnyịn ama ayat esịt emenede n̄wed Akpanikö oro Adade osim Nsinsi Uwem owụt kpukpru owo, onyụn̄ ọdọhọ ete: “Owo ekededi oro enyenede n̄wed emi emen ọsọk mi, mîdịghe emen okotop ọduọk.”

Ama ọdọn̄ mi ndinyene n̄wed oro. Edi ke usen ifan̄ ẹbede, iban iba ẹma ẹdi ufọk mi ẹdinọ mi n̄wed oro. Mmọ ẹkedi Mme Ntiense Jehovah. Mma n̄kot enye mma usen oro. Ke ini iban oro ẹkefiakde ẹdi, mmọ ẹma ẹbụp mi m̀mê n̄kpama ndikpep Bible, mma nnyịme.

Esinen̄ede ọdọn̄ mi ndinam n̄kpọ Abasi. Mma n̄kpep n̄kpọ mban̄a Jehovah nnyụn̄ ndinen̄ede mma enye. N̄koyom kpukpru owo ẹfiọk se n̄kpepde mban̄a enye. Mma nna baptism ke 1973. Mma nsidomo ndikwọrọ ikọ nnọ mbonubon mi ini ekededi oro ifet odude. Edi mbonubon mi ikamaha se n̄kọkwọrọde. Araceli eyeneka mi akasua ukwọrọikọ nnyịn akan. Enye ọkọdọhọ ke ikwọrọ edem Bible.

Araceli: N̄kenen̄ekede mma ufọkabasi nnyịn aba ke ntak nte ẹkenamde n̄kpọ ye ami ke ufọkidụn̄ mme nun. Edi mma nsika ufọkabasi ke Sunday, nsinyụn̄ mbat n̄kwa akam ke ini mbọn̄de akam kpukpru usen. Ama enen̄ede ọdọn̄ mi ndifiọk Bible, mma nnyụn̄ mben̄e Abasi nte an̄wam mi. Ini oro ke Felisa eketịn̄ se enye ekekpepde ke Bible ọnọ mi. Nte enye eketịn̄de aban̄a se enye ekekpepde ama anam n̄kere m̀mê ibuot akam ebe enye. N̄kenịmke se enye ekesikwọrọde.

Mma mfiak n̄ka Madrid n̄kanam utom, nnyụn̄ ndọ ebe nte ini akakade. Ke ediwak isua emi ẹbede, mma n̄kụt ke ediwak mbon emi ẹsikade ufọkabasi kpukpru ini isidụhe uwem nte Jesus ekekpepde. Ntre, mma ntre ndisika ufọkabasi. N̄kenịmke aba ke mme inua-okot ndisana owo m̀mê hell ikan̄ ẹdu, n̄konyụn̄ nnịmke ke mme oku ẹkeme ndifen idiọkn̄kpọ owo. Mma n̄kam ntan̄ mme mbiet emi n̄kenyenede n̄kọduọn̄ọ. N̄kọdiọn̄ọke m̀mê se nnamde oro ọfọn. N̄kamaha se ẹkenamde ke ufọkabasi, edi mma n̄ka iso mben̄e Abasi nte: “Mbọk n̄wam mi ndiọn̄ọ fi.” Mmeti ke Mme Ntiense Jehovah ẹma  ẹsidikọn̄ usụn̄ufọk mi, edi n̄kesimaha ndiberede. N̄kada kpukpru ufọkabasi ukem ukem.

Lauri eyeneka mi okodụn̄ ke France ini oro, ndien Ramoni odụn̄ ke Spain. Etie nte mmọ ẹketọn̄ọ ndikpep Bible ye Mme Ntiense Jehovah ke 1980. N̄kekere ke ẹkekpep mmọ nsu, kpa nte ẹkekpepde Felisa. Nte ini akakade, mma nnam ufan ye mbọhọidụn̄ mi kiet emi ekerede Angelines. Enye n̄ko ekedi Ntiense Jehovah. Angelines ye ebe esie ẹma ẹbụp mi ediwak ini m̀mê n̄kpama mmimọ ikpep mi Bible. Mmọ ẹma ẹkụt ke mmama Bible kpa ye emi mmemmaha ufọkabasi. Ke akpatre, mma ndọhọ mmọ nte: “Mmenyịme ẹkpep mi Bible, edi nyom ẹda Bible mi ẹkpep mi.” N̄kenyene Bible emi ẹkotde Nácar-Colunga.

Felisa: Ke ini n̄kanade baptism ke 1973, n̄kpọ nte Mme Ntiense Jehovah 70 ẹkedu ke Santander, ibuot obio Cantabria. Ima isiwat ke ata anyan usụn̄ man ikọkwọrọ ikọ inọ mme owo ke ediwak obio Santander. Ima isisan̄a ke bus, ekem isan̄a ke ubomisọn̄ ikwọrọ ikọ ke obio ke obio.

Ke ediwak isua emi ẹbede, mmekpep ediwak owo Bible, ndien owo 11 ke otu mmọ ẹma ẹna baptism. Ediwak mbon emi n̄kpepde Bible ẹdi mbon Catholic. Mmesinen̄ede nnyene ime ye mmọ, sia mmọdiọn̄ọ ke mmọ idisọpke ikụt ke ẹkpep mmimọ nsu kpa nte mmen̄kọsọpke n̄kụt. Mmọdiọn̄ọ n̄ko ke Bible ye edisana spirit Jehovah ikpọn̄ ẹkeme ndin̄wam owo okpụhọde ekikere onyụn̄ ọfiọk akpanikọ. (Mme Hebrew 4:12) Bienvenido ebe mi emi ekedide owo bodisi ama ana baptism ke 1979, ndien eka mi ama ọtọn̄ọ ndikpep Bible esisịt ini mbemiso enye akakpade.

Araceli: Ke ini n̄kọtọn̄ọde ndikpep Bible ye Mme Ntiense Jehovah, n̄kamaha ndidian idem ye mmọ. Edi nte ini akakade, mma ndinen̄ede mmehe ye mmọ. Mme Ntiense Jehovah ẹsinam se mmọ ẹkpepde. Mma ntetịm mbuọt idem ye Jehovah nnyụn̄ mma Bible; emi ama anam nsikop inemesịt. Ndusụk mbọhọidụn̄ mi ẹma ẹkụt ke mmenen̄ede n̄kop inemesịt idahaemi, ẹnyụn̄ ẹdọhọ mi ẹte: “Araceli, kûkpọn̄ ufọkabasi enye emi, ke ọfọn ye afo!”

Mmeti nte n̄kọdọhọde Abasi usen kiet nte, “Jehovah mbọk sọsọn̄ọ-o nte mûkusion̄oke idem ukpọn̄ mi, ye nte akan̄wamde mi ndifiọk akpanikọ emi n̄koyomde ke Bible.” Mma nnyụn̄ n̄kpe Felisa eyeneka mi ubọk nte efre aban̄a kpukpru se n̄ketịn̄de ye enye. Ọtọn̄ọde ke ini oro, utu ke nditie mfan̄a mfan̄a, esinenem nnyịn nditie kiet nneme n̄kpọ ke Bible. Mma nna baptism ke 1989, ke ini n̄kedide isua 61.

Felisa: Ndi isua 91 idahaemi. Ebe mi ama akpa. N̄kemeke ndinam kpukpru se n̄kesinamde aba. Edi ke nsụk n̄kokot Bible kpukpru usen, ndụk mbono esop, nnyụn̄ n̄kwọrọ ikọ ini ekededi oro n̄kemede.

Araceli: Sia n̄kedide nun, mmesima ndikwọrọ ikọ nnọ mme oku ye mme nun oro nsikụtde. Ediwak mmọ ẹsima ukwọrọikọ nnyịn, ẹsinyụn̄ ẹma ndibọ mme n̄wed ye magazine nnyịn. Mmeti oku kiet emi n̄kọkwọrọde ikọ nnọ. Ke mma n̄kọkwọrọ ikọ nnọ enye usen ifan̄, enye ama enyịme ke se ntịn̄de edi akpanikọ. Edi enye ama ọdọhọ mi ete: “Ndi emi mma n̄kọsọn̄ mi ke nyom ndikpọn̄ ufọkabasi nnyịn? Nso ke mbon ufọkabasi nnyịn ye ubon mi ẹdidọhọ?” Mma ndọhọ enye nte: “Afo ekere ke nso ke Abasi edidọhọ?” Enye ama ofụhọ sia enye ama ọfiọk ke ufọkabasi mmimọ ikpepke akpanikọ. Edi etie nte enye ikenyeneke uko ndikpọn̄ ufọkabasi oro.

Ndifreke usen emi ebe mi ọkọdọhọde mi ke imọn̄ itiene mi ika mbono esop. Enye ama ebe isua 80 akpa ini emi enye ekedide mbono esop, ikonyụn̄ ifiakke mbono esop ọtọn̄ọde ke usen oro. Ẹma ẹkpep enye Bible tutu enye odot ndiwọrọ an̄wautom. Ke nteti nte ekesinemde nnyịn ndisan̄a kiet n̄kwọrọ ikọ. Edi ke ayakde ọfiọn̄ iba kpọt enye ndina baptism, enye ama akpa.

Felisa: N̄kpri nditọeka mi iban ita ẹma ẹbiọn̄ọ mi ke ini n̄kọtọn̄ọde ndinam n̄kpọ Jehovah. Edi nte ini akakade, mmọ n̄kọ ẹma ẹditiene mi ẹnam n̄kpọ Jehovah. Idụhe n̄kpọ emi akanam enemde mi ntem. Idahaemi, esinen̄ede enem nnyịn nditie kiet nneme n̄kpọ mban̄a Jehovah Abasi ye Bible. Enen̄ede enem mi ndikụt kpukpru nnyịn inamde n̄kpọ Jehovah. *