1. Ntak emi Jehovah edide Akwa Oboteso?

KE November 2010, owo kiet ke London, England, ama enyịme ndisio n̄kpọ nte biliọn naira 14 ndep otu mbat emi mbon China ẹkebotde ke n̄kpọ nte isua 200 emi ẹkebede. Akpa nnyịn idem ndikụt nte oboteso adade ikpîkpu ntan obot ata ediye n̄kpọ oro ọsọn̄de urua ntre! Edi idụhe oboteso ndomokiet emi ekemede ndibot n̄kpọ nte Jehovah. Ke utịt ọyọhọ usen itiokiet emi Abasi okobotde n̄kpọ, enye ama ada “ntan isọn̄” obot mfọnmma owo onyụn̄ anam enye ekeme ndikpebe nti edu esie. (Gen. 2:7) Ẹkekot Adam, mfọnmma owo oro Abasi akadade ntan obot do, “eyen Abasi.”—Luke 3:38.

2, 3. Didie ke ikeme ndikpebe nditọ Israel oro ẹkekabarede esịt?

² Adam ikedịghe aba eyen Abasi ke ntak emi enye ọkọsọn̄de ibuot ye Abasi. Edi ke ediwak isua emi ẹbede, ediwak nditọ Adam ẹda ẹnọ ukara Abasi; Bible okot mmọ “akwa otu ntiense.” (Heb. 12:1) Mmọ ndisụk ibuot nnọ Abasi owụt ke mmọ iyomke Satan, edi ẹyom Abasi edi Ete mmimọ onyụn̄ anam mmimọ itie nte enye oyomde. (John 8:44) Mmọ ndisọn̄ọ nda ye Abasi eti nnyịn se nditọ Israel emi ẹkekabarede esịt ẹketịn̄de ẹte: “O Jehovah, afo edi Ete nnyịn. Nnyịn idi mbateso, afo onyụn̄ edi  Oboteso; kpukpru nnyịn inyụn̄ idi utom ubọk fo.”—Isa. 64:8.

³ Mfịn, kpukpru mbon oro ẹtuakde ibuot ẹnọ Jehovah ke spirit ye ke akpanikọ ẹda idemmọ ntre, oro edi, nte mbateso. Mmọ ẹda ke edi ata n̄kpọ ukpono ndida Jehovah nte Ete mmimọ nnyụn̄ nsụk ibuot nnọ enye nte Akwa Oboteso. Ndi amada idemfo nte mmemmem mbat emi esịnede ke ubọk Jehovah, onyụn̄ eben̄e idem ndiyak enye anam fi etie nte enye oyomde? Ndi amada nditọete fo nte esombat emi Jehovah osụk obotde ke ubọk? Man se itịn̄de emi enen̄ede an̄wan̄a nnyịn, ẹyak ise n̄kpọ ita emi Jehovah anamde nte Akwa Oboteso, oro edi: Nte enye esimekde mbon emi enye edinamde ẹtie nte enye oyomde, ntak emi enye esinamde mmọ ẹtie nte enye oyomde, ye nte enye esinamde mmọ ẹtie nte enye oyomde.

4. Didie ke Jehovah esimek mbon oro enye odụride adian idem? Nọ uwụtn̄kpọ.

⁴ Jehovah isisehe mme owo nte nnyịn isisede. Enye esise esịt owo. (Kot 1 Samuel 16:7b.) Se Abasi akanamde edi emi ke ini enye ọkọtọn̄ọde esop mme Christian. Enye okodụri mbon emi mme owo ẹkedade nte ndiọi owo ọnọ idemesie ye Eyen esie. (John 6:44) Kiet ke otu mbon emi ekedi Pharisee kiet emi ekekerede Saul. Saul ekedi “osụn̄i isụn̄i ye andikọbọ ye owo emiom.” (1 Tim. 1:13) Edi Jehovah emi ‘esidụn̄ọrede owo esịt’ ikadaha Saul nte mbat emi owo mîkemeke ndida mbot n̄kpọ ndomokiet. (N̄ke 17:3) Abasi akakam ada enye nte mbat emi ẹkemede ndida mbot ata ọsọn̄urua n̄kpọ. Emi akanam ‘ẹmek’ enye ọkọkwọrọ ikọ ọnọ “mme idụt ye ndidem ye nditọ Israel.” (Utom 9:15) Ndusụk mbon en̄wen emi Abasi okodụride adian idem ẹkedi mme akpammịn, mbon use, ye mme inọ, sia enye ama okụt ke imekeme ndida mmọ mbot n̄kpọ emi ẹnịmde ẹnọ “itie ukpono.” (Rome 9:21; 1 Cor. 6:9-11) Nte mmọ ẹkekpepde Ikọ Abasi ẹnyụn̄ ẹnen̄erede ẹbuọt idem ye Jehovah, ntre ke mmọ ẹkeyak enye anam mmọ ẹtie nte enye oyomde.

5, 6. Sia idiọn̄ọde ke Jehovah esimek mbon emi enye odụride adian idem, didie ke ikpanam n̄kpọ ye (a) mme owo ke efakutom nnyịn? (b) nditọete nnyịn?

⁵ Didie ke se inemede emi ekeme ndin̄wam nnyịn? Sia idiọn̄ọde ke Jehovah ọfiọk se isịnede owo ke esịt, ke enye esinyụn̄ emek mbon emi enye odụride adian idem, ikpanaha ikpe ikpe inọ nditọete nnyịn m̀mê mme owo ke efakutom nnyịn. Da ete kiet emi ekerede Michael ke uwụtn̄kpọ. Enye ọkọdọhọ ete: “Ke ini Mme Ntiense Jehovah ẹkesidide ndikwọrọ ikọ nnọ mi, n̄kesinọhọ mmọ iso nnyụn̄ mbọrọke mmọ ikọ. Mma nsisọn̄ ido ye mmọ etieti. Nte ini akakade, mma nsobo ubon kiet emi n̄kenen̄erede mma ido mmọ. Idem ama enen̄ede akpa mi usen kiet ndifiọk ke mmọ ẹdi Mme Ntiense Jehovah! Nte mmọ ẹkedude uwem ama anam mi mfiak ntie n̄kere se inamde nsua Mme Ntiense Jehovah. Mma ndikụt ke n̄kasua mmọ ke ntak emi mmen̄kọfiọkke mmọ ye ke ntak se mme owo ẹtịn̄de ẹban̄a mmọ.” Michael ama ọtọn̄ọ ndikpep Bible ye Mme Ntiense Jehovah man enen̄ede ọdiọn̄ọ mmọ. Enye ama akabade edi Ntiense Jehovah nte ini akakade, onyụn̄ ọtọn̄ọ utom usiakusụn̄.

⁶ Edieke inịmde ke kpukpru nnyịn itie nte mbat emi Jehovah ekemede ndida mbot se ededi oro enye amade, iyọfiọk nte inamde n̄kpọ ye nditọete nnyịn. Ndi ada nditọete fo nte esombat oro Jehovah osụk obotde ke ubọk m̀mê nte enye oro enye ama okobot okụre? Enye ọfiọk se isịnede owo nnyịn kiet kiet ke esịt onyụn̄ ọfiọk se nnyịn ikemede ndidi. Emi anam Jehovah  esise nti n̄kpọ emi nnyịn inamde, utu ke ndudue emi inamde ke ntak emi nnyịn mîfọnke ima. (Ps. 130:3) Nnyịn n̄ko imekeme ndikpebe Jehovah ke ndisise nti n̄kpọ emi nditọete nnyịn ẹnamde. Nnyịn imekeme ndidiana ye Jehovah n̄n̄wam nditọete nnyịn ẹka iso ẹkpụhọde. (1 Thess. 5:14, 15) Sia mbiowo ẹdide enọ emi Jehovah ọnọde esop esie, ana mmọ ẹda iso ke ndinam emi.—Eph. 4:8, 11-13.

7. Ntak emi amade ntụnọ Jehovah?

⁷ Ekeme ndidi omokop owo ọdọhọde ete: ‘Ikesin̄wan̄ake mi ntak emi ete ye eka mi ẹkesinọde mi ndusụk item, idahaemi nnyenede nditọ mi ke edin̄wan̄a mi.’ Nte ikponde owo, iyedikụt ke mme ete ye eka nnyịn ẹketụnọ nnyịn ke ntak emi mmọ ẹmade nnyịn. (Kot Mme Hebrew 12:5, 6, 11.) Jehovah n̄ko esinyene ime otụnọ nnyịn ke ntak emi enye amade nnyịn. Enye oyom nnyịn inyene ọniọn̄, ikop inemesịt, inyụn̄ ima enye. (N̄ke 23:15) Enye imaha ndikụt nnyịn ibọde ufen, inyụn̄ iyomke nnyịn ikpan̄a nte “nditọ ntụtutọn̄,” kpa nte Adam akakpade.—Eph. 2:2, 3.

8, 9. Didie ke Jehovah ekpep nnyịn n̄kpọ mfịn, ndien didie ke enye edikpep nnyịn n̄kpọ ke ini iso?

⁸ Sia nnyịn ikedide “nditọ ntụtutọn̄,” ima isinam ediwak n̄kpọ emi Abasi mîmaha; ndusụk nnyịn ikodu uwem nte idiọk unam. Edi imọkọm Jehovah nte enye anamde nnyịn ikpụhọde idu uwem nte erọn̄. (Isa. 11:6-8; Col. 3:9, 10) Nnyịn idu ke ndamban̄a paradise. Mi ke Jehovah aka iso ndinam nnyịn itie nte enye oyomde. Nnyịn imenyene emem ye ifụre ke ndamban̄a paradise emi, kpa ye oro idude ke idiọk ererimbot. Mbon emi ẹtode ufọk emi ima mîdụhe ẹsinen̄ede ẹnem esịt ndikụt nte ẹmade mmọ ata ima ke ndamban̄a paradise emi. (John 13:35) Nnyịn imonyụn̄ ikpep ndima mbon en̄wen n̄ko. Se idide akpan n̄kpọ ikan edi ke nnyịn imedifiọk Jehovah, ndien enye enen̄ede ama nnyịn nte Ete.—Jas. 4:8.

⁹ Idinen̄ede idia ufọn ndamban̄a paradise emi ke obufa ererimbot. Uwem oyonyụn̄ enem nnyịn ke ata ata paradise ke ini Obio Ubọn̄ Abasi akarade isọn̄. Ini oro, Jehovah ayaka iso ndinam nnyịn itie nte enye oyomde, oyonyụn̄ ekpep nnyịn n̄kpọ akan nte akanam ekpepde. (Isa. 11:9) Adianade do, Abasi ayanam nnyịn ifọn ima man ikeme ndifiọk kpukpru se enye ekpepde nnyịn inyụn̄ inam mmọ ketket. Ntre, ẹyak kpukpru nnyịn ika iso isụk ibuot inọ Jehovah inyụn̄ iwụt ke imama nte enye otụnọde nnyịn ke ntak emi enye amade nnyịn.—N̄ke 3:11, 12.

10. Didie ke Jesus ekekpebe Jehovah ke ndinyene ime n̄n̄wam mme apostle esie?

¹⁰ Kpa nte oboteso emi enen̄erede ọfiọk utom esie, Jehovah enen̄ede ọfiọk nte “mbat” kiet kiet etiede ye se enye akpadade mbat oro obot. (Kot Psalm 103:10-14.) Jehovah ọfiọk nnyịn owo kiet kiet, ọfiọk se nnyịn ikemede ndinam, ọfiọk mmeme nnyịn, onyụn̄ ọfiọk ukeme oro isịnde ndikpụhọde. Nte Eyen esie akanamde n̄kpọ ye mme apostle esie anam nnyịn ifiọk nte Jehovah esinamde n̄kpọ ye nnyịn. Ke uwụtn̄kpọ, kere nte Jesus ekesinamde n̄kpọ ye mme apostle esie, akpan akpan ke ini mmọ ẹfan̄ade m̀mê anie okpon akan ke otu mmimọ. Edieke okpokodude ye mme apostle Jesus ke ini mmọ ẹfan̄ade mfan̄a emi, ndi ọkpọkọdọhọ ke mmọ ẹsụhọde idem? Edi Jesus ikadaha mmọ nte ndiọi owo. Enye ama ọdiọn̄ọ ke mmọ ẹkeme ndikpụhọde edieke mmọ ẹkụtde nte imọ isụhọrede idem, ifọnde  ido, inyụn̄ inyenede ime inọ mmọ item. (Mark 9:33-37; 10:37, 41-45; Luke 22:24-27) Ke Jesus ama ekeset ke n̄kpa, mme apostle ẹma ẹbọ edisana spirit, mmọ ẹma ẹnen̄ede ẹsịn idem ẹnam utom emi ẹkedọn̄de mmọ utu ke ndiyom ikpọ itie m̀mê uwọrọiso.—Utom 5:42.

11. Nso ke David akanam man enye etie nte Abasi oyomde enye etie, ndien didie ke ikeme ndikpebe enye?

¹¹ Mfịn, Jehovah esinen̄ede ada Ikọ, edisana spirit, ye esop esie anam ikọt esie ẹtie nte enye oyomde. Bible ekeme ndinam nnyịn itie nte Abasi oyomde edieke ikotde enye ke ofụri esịt, itie ikere se ikotde, inyụn̄ iben̄e Abasi an̄wam nnyịn inam se ikotde. David ọkọdọhọ ete: “Ke ini ntide fi ke bed mi, ke mme ini ukpeme okoneyo, nyetie n̄kere fi.” (Ps. 63:6) Enye ama ọdọhọ n̄ko ete: “Nyotoro Jehovah emi ọnọde mi item. Ke akpanikọ, mme ekpụt mi ẹnen̄ede mi ke okoneyo.” (Ps. 16:7) Kpa ye oro ẹkenen̄erede ẹsua ẹnọ David ke se enye akanamde, enye ama ayak item Abasi osụhọde odụk enye esịt man anam enye ekere onyụn̄ anam se ifọnde. (2 Sam. 12:1-13) Nte David akanamde n̄kpọ ekpep nnyịn ndisụhọde idem nnyụn̄ nsụk ibuot. Ndi afo n̄ko emesitie ekere se okotde ke Bible onyụn̄ ayak enye osụhọde odụk fi esịt? Ndi ikpọfọnke esinam emi kpukpru ini?—Ps. 1:2, 3.

12, 13. Didie ke Jehovah esida edisana spirit ye esop esie an̄wam nnyịn itie nte enye oyomde?

¹² Enyene nsio nsio usụn̄ emi edisana spirit ekemede ndinam nnyịn itie nte Abasi oyomde. Ke uwụtn̄kpọ, enye ekeme ndin̄wam nnyịn ikpebe Christ, oro edi, inyene mbun̄wụm spirit Abasi. (Gal. 5:22, 23) Ikpehe mbun̄wụm emi edi ima. Nnyịn imama Abasi, imoyom ndikop uyo esie nnyụn̄ nyak enye anam nnyịn itie nte enye oyomde, sia imọfiọk ke mme ewụhọ esie idobike mbiomo. Edisana spirit ekeme ndin̄wam nnyịn ibiọn̄ọ spirit ererimbot emi ikûnyụn̄ utie nte mbon ererimbot. (Eph. 2:2) Ke ini apostle Paul ekedide akparawa, enye ama ekpebe mme ada iso ido ukpono mme Jew emi ẹketan̄de idem. Edi edisana spirit ama an̄wam enye okpụhọde. Enye ọkọdọhọ ete: “Mmenyene ukeme ndinam kpukpru  n̄kpọ ebe ke enye emi ọnọde mi odudu.” (Phil. 4:13) Ẹyak nnyịn ika iso iben̄e Abasi edisana spirit esie nte Paul ekeben̄ede. Jehovah iditreke ndinam se iben̄ede emi.—Ps. 10:17.

¹³ Jehovah esida esop esie ye mbiowo an̄wam nnyịn owo kiet kiet itie nte enye oyomde. Ke uwụtn̄kpọ, ke ini mbiowo ẹkụtde ke imodụk idiọk afan̄, mmọ ẹsidomo ndin̄wam nnyịn, edi isidaha ifiọk ibuot mmọ inam emi. (Gal. 6:1) Utu ke oro, mmọ ẹsibọn̄ akam eben̄e Abasi ọnọ mmimọ ọniọn̄ ye ikike. Ekem mmọ ẹsitie ẹkot Bible ye mme n̄wed esop Abasi. Ndien emi esin̄wam mmọ ẹfiọk nte ẹkpen̄wamde nnyịn. Ke uwụtn̄kpọ, ke ini mbiowo ẹdide ndinọ fi item mban̄a nte esisịnede n̄kpọ, ti ke item oro mmọ ẹdide ndinọ fi owụt ke Abasi ama fi. Edieke afo enyịmede item mmọ, afo owụt ke etie nte mmemmem mbat ke ubọk Jehovah, ke omonyụn̄ oyom enye anam fi etie nte enye oyomde man n̄kpọ ọfọn fi.

14. Ntak emi Jehovah anamde nnyịn ifiọk se enye amade?

¹⁴ Edieke ifiọkde nte Abasi esisan̄ade anam nnyịn itie nte enye oyomde, iyọfiọk nte inamde n̄kpọ ye nditọete nnyịn, mme owo ke efakutom nnyịn, ye nditọ ukpepn̄kpọ Bible nnyịn. Ke eyo Bible, ikesidịghe oboteso ama ọdọdọk mbat enye ọtọn̄ọ ndida mbot n̄kpọ. Enye esibem iso asat itiat ye mme n̄kpọ eken oro mîfọnke osion̄o ke mbat oro. Kpasụk ntre ke Abasi esinam ye nnyịn man nnyịn itie nte mmemmem mbat ke ubọk esie. Enye isinyịkke nnyịn ikpụhọde, edi enye esinam nnyịn ifiọk se imọ imade man nnyịn idomo ke idem nnyịn ndikpụhọde.

15, 16. Didie ke nditọ ukpepn̄kpọ Bible ẹkeme ndiwụt ke imoyom Jehovah anam mmimọ itie nte enye oyomde? Nọ uwụtn̄kpọ.

¹⁵ Da Sista Tessie emi odụn̄de ke Australia ke uwụtn̄kpo. Sista emi ekekpepde Tessie Bible ọkọdọhọ ete: “Tessie ama esinyịme kpukpru se enye ekekpepde ke Bible. Edi enye ikanamke se enye ekekpepde, ikonyụn̄ idụkke mbono esop. Ke mma n̄kọbọn̄ akam mban̄a n̄kpọ emi, mma mbiere ke ndikpepke enye n̄kpọ aba. Edi enye ama anam n̄kpọ emi akakpade mi idem akpatre usen oro n̄kakade ndikpep enye n̄kpọ. Enye ama ọdọhọ ke etie imọ nte idi mbubịk sia imọ ke isụk ibebre mbre mfọniso, edi ke imebiere ke imọ idibreke aba mbre emi.”

¹⁶ Ikebịghike, Tessie ama ọtọn̄ọ ndidụk mbono esop nnyụn̄ ndu eti uwem kpa ye oro mme ufan esie ẹkesisakde enye. Sista oro ekekpepde enye n̄kpọ ama ọdọhọ n̄ko ete: “Nte ini akakade, Tessie ama ana baptism ndien ekem ọtọn̄ọ ndisiak usụn̄, kpa ye oro enye ekenyenede n̄kpri nditọ.” Ntem ke ini nditọ ukpepn̄kpọ Bible ẹkpụhọrede uwem mmọ ẹtọn̄ọ ndinam se Abasi amade, Abasi oyodụri mmọ adian idem onyụn̄ anam mmọ ẹtie nte enye oyomde.

17. (a) Ntak emi enemde fi ndifiọk ke Jehovah edi Akwa Oboteso? (b) Nso ke idineme ke ibuotikọ oro etienede?

¹⁷ Tutu esịm emi, ndusụk mme oboteso ẹsụk ẹkakama ubọk ẹbot ndiye n̄kpọ, edi emi esiyom ime. Kpasụk ntre, Jehovah esinyene ime ke ini enye ọnọde nnyịn item onyụn̄ esise nte nnyịn idinamde item oro enye ọnọde nnyịn. (Kot Psalm 32:8.) Ndi omokụt ke Jehovah ekere aban̄a fi? Ndi omokụt ke Jehovah ke odomo ndinam fi etie nte enye oyomde? Edieke edide omokụt, ewe edu edin̄wam fi etie nte mmemmem mbat emi Jehovah ekemede ndida mbot se enye amade? Ewe edu edinam fi okûtie nte mmemmem mbat? Didie ke mme ete ye eka ẹkeme ndidiana ye Jehovah nnam nditọ mmọ ẹtie nte Jehovah oyomde? Ẹyebọrọ mme mbụme emi ke ibuotikọ oro etienede.