1, 2. Ntak emi akpanade inọ mme owo ke esop ukpep?

ATA akpan utom Jesus ekedi ndikwọrọ eti mbụk Obio Ubọn̄ Abasi. Edi enye ama esida ini ekpep mbet esie n̄kpọ man mmọ ẹkpekeme ndise mban̄a ikọt Abasi nnyụn̄ n̄kpep mmọ Ikọ Abasi. (Matt. 10:5-7) Kpa ye oro Philip ekesisịnde idem ọkwọrọ ikọ, enye okosụk enyenyene ini ekpep nditọ esie iban inan̄ ẹnen̄ede ẹfiọk ndikwọrọ ikọ. (Utom 21:8, 9) Ntak emi enen̄erede ọfọn ẹnọ mme owo ke esop ukpep mfịn?

² Ata ediwak owo ẹnen̄ede ẹma ndikop eti mbụk mfịn. Oyom ẹkpep mbufa mme asuanetop ke enen̄ede ọfọn mmọ ẹsitie ke idemmọ ẹkpep Bible. Ana ẹkpep mmọ ndikwọrọ ikọ nnyụn̄ n̄kpep mme owo n̄kpọ n̄ko. Oyom ẹn̄wam nditọete iren man mmọ ẹdot ndidi mme asan̄autom unamutom ye mbiowo. Edieke nditọete oro ẹsọn̄de idem ke esop ẹtịmde ẹnọ mbufa mme asuanetop ukpep, emi ekeme ndin̄wam mmọ ẹkọri ke esop.—N̄ke 4:2.

3, 4. (a) Didie ke Paul okowụt ke ndisịn idem n̄kpep Bible ayanam isịn idem ikwọrọ ikọ? (b) Nso ke ana nnyịn inam mbemiso in̄wamde nditọ ukpepn̄kpọ Bible nnyịn ẹsima ndikpep Bible?

³ Ntak emi enen̄erede ọfọn isitie ke idem nnyịn ikpep Ikọ Abasi? Apostle Paul ama ọbọrọ mbụme emi ke leta oro enye ekewetde ọnọ nditọete ke Colossae. Enye ọkọdọhọ ete: “Nnyịn itreke ndibọn̄ akam mban̄a mbufo nnyụn̄ mben̄e nte mbufo ẹkpekam ẹyọhọ ye nnennen ifiọk uduak esie ke kpukpru ọniọn̄ ye ifiọk emi spirit esie ọnọde, man ẹsan̄a nte odotde ye Jehovah, ẹnem enye esịt ọyọhọ ọyọhọ nte mbufo ẹkade iso ẹn̄wụm mfri ke kpukpru nti utom ẹnyụn̄ ẹkọride ke nnennen ifiọk Abasi.” (Col. 1:9, 10) Edieke nditọete ke Colossae ẹnyenede nnennen ifiọk Abasi, mmọ ẹyekeme ndisan̄a “nte odotde ye Jehovah, ẹnem enye esịt ọyọhọ ọyọhọ.” Emi ayanam mmọ ẹka iso “ẹn̄wụm mfri ke kpukpru nti utom,” akpan akpan utom edikwọrọ eti mbụk. Ọfọn inam eyen ukpepn̄kpọ Bible nnyịn ọfiọk ke ana asan̄autom Abasi esikpep Bible kpukpru ini man enye ekeme ndinam n̄kpọ Abasi.

⁴ Edieke nnyịn mîdaha ndikpep Bible ke akpan n̄kpọ, nnyịn idikemeke ndin̄wam nditọ ukpepn̄kpọ nnyịn ẹda enye ke akpan n̄kpọ n̄ko. Ọfọn nnyịn isikpep Bible kpukpru ini. Ntre, bụp idem fo ete: ‘Edieke owo etịn̄de n̄kpọ emi mîsịneke ke Bible m̀mê obụpde mi mbụme emi ọsọn̄de etieti, ndi n̄kpekeme ndida Bible mbọrọ enye? Ke ini n̄kotde nte Jesus, Paul, ye ikọt Abasi eken ẹkesịnde idem ẹkwọrọ ikọ kpa ye mfịna, ndi mmesitie n̄kere nte ami n̄ko n̄kpesịnde idem nnam n̄kpọ Jehovah?’ Kpukpru nnyịn imoyom item ye ifiọk emi odude ke Ikọ Abasi. Edieke inamde mbon en̄wen ẹfiọk ufọn oro ibọde ke ndikpep Bible, emi ekeme ndin̄wam mmọ ẹsịn idem ẹkpep Bible man ẹtiene ẹbọ ufọn n̄ko.

5. Tịn̄ nte afo ekemede ndin̄wam eyen ukpepn̄kpọ fo ama ndisikpep Bible kpukpru ini.

⁵ Owo ekeme ndibụp ete, ‘Ndisan̄a didie n̄n̄wam eyen ukpepn̄kpọ mi esikpep Bible kpukpru ini?’ Emekeme nditọn̄ọ ke ndiwụt enye nte enye ekpetịmde idem ọnọ ukpepn̄kpọ esie mbemiso afo edide. Emekeme ndinọ enye itie ke Se Ẹwetde Ẹdian ke n̄wed Bible Ekpep Nnyịn ete okot, onyụn̄ okot mme Itie N̄wed Abasi oro ẹsiakde ẹsịn do. N̄wam enye etịm idem ọnọ mbono esop man ekpetiene ọbọrọ mbụme. Dọhọ enye esikot kpukpru Enyọn̄-Ukpeme ye Ẹdemede! Wụt enye nte enye ekemede ndida Watchtower  Library, m̀mê Watchtower LIBRARY EKE INTANET mbọrọ mbụme Bible. Edieke anamde emi, eyenem eyen ukpepn̄kpọ fo ndisitie ke idemesie n̄kpep Bible.

6. (a) Didie ke afo ekeme ndin̄wam eyen ukpepn̄kpọ fo esima ndikpep Bible? (b) Editie eyen ukpepn̄kpọ didie ke idem edieke enye amade ndikpep Bible?

⁶ Edi ikpanaha inyịk owo ndomokiet okot m̀mê ekpep Bible. Utu ke oro, ẹyak ida mme n̄kpọ oro esop Jehovah ẹsion̄ode in̄wam eyen ukpepn̄kpọ nnyịn enen̄ede ama ndikpep Bible. Nte ini akade, ekeme nditie eyen ukpepn̄kpọ emi nte eketiede andiwet psalm emi ọkọdọhọde ete: “Ọfọn mi ndisan̄a n̄kpere Abasi. Ami mmada Jehovah, Akakan Ọbọn̄ Andikara, ke ebiet ubọhọ mi.” (Ps. 73:28) Spirit Jehovah ayan̄wam eyen ukpepn̄kpọ emi esimade ndisịn idem n̄kpep Bible.

7. Didie ke Jesus ekekpep mme apostle esie ndikwọrọ ikọ? (Se akpa ndise ibuotikọ emi.)

⁷ Matthew ibuot 10 etịn̄ se Jesus ekenemede ye mme apostle esie 12 mbemiso mmọ ẹkedahade ukwọrọikọ. Jesus ama etịn̄ nnennen se mmọ ẹkpenamde. ^[1] Mme apostle Jesus ẹma ẹnen̄ede ẹkpan̄ utọn̄ ke ini Jesus ekekpepde mmọ nte ẹkpekwọrọde ikọ. Ekem mmọ ẹma ẹdaha ukwọrọikọ. Ikebịghike, mmọ ẹma ẹdifiọk ndinam utom emi ọfọn kpa nte Jesus ekesinamde. (Matt. 11:1) Nnyịn imekeme ndikpep nditọ ukpepn̄kpọ nnyịn ndinen̄ede mfiọk ndikwọrọ eti mbụk. Ẹyak ineme usụn̄ iba oro ikemede ndinam emi.

8, 9. (a) Didie ke Jesus ekesineme nneme ye mme owo aban̄a Obio Ubọn̄? (b) Didie ke ikeme ndikpep mbufa mme asuanetop nte ẹkpenemede nneme ye mme owo?

⁸ Nyene nneme ye mme owo. Jesus ekesitie ufan ufan ye mme owo ke ini enemede n̄kpọ aban̄a Obio Ubọn̄ Abasi. Ke uwụtn̄kpọ, enye ama eneme nneme ye n̄wan kiet ke obube mmọn̄ Jacob emi ekekperede obio Sychar. (John 4:5-30) Enye ama eneme nneme n̄ko ye Matthew, ọbọ a-tax emi ẹkesikotde Levi. Mme Gospel itịn̄ke ofụri n̄kpọ oro Jesus ekenemede ye enye, edi Matthew ama enyịme ndidi mbet Jesus. Matthew ye mbet eken ẹma ẹkop nte Jesus enemede nneme ye mme owo ke itie usọrọ ke ufọk Matthew.—Matt. 9:9; Luke 5:27-39.

⁹ Isan̄ en̄wen, Jesus ama eneme nneme ata ufan ufan ye Nathanael emi mîkesidaha mbon Nazareth ke n̄kpọ. Ndien nneme oro ama anam enye okpụhọde. Enye ama enyịme ndikpan̄ utọn̄ n̄kop se Jesus eyen Nazareth ekekpepde. (John 1:46-51) Ntem, ọfọn ikpep mbufa mme asuanetop nte mmọ ẹkpetiede ufan ufan ye mme owo ẹnyụn̄ ẹneme nneme ukpono ukpono ye mmọ. ^[2] Ke ini ikpepde mbufa mme asuanetop nte mmọ ẹkpenemede nneme ye mme owo, emi ayanam ukwọrọikọ etetịm enem mmọ.

10-12. (a) Nso ke Jesus ekesinam ke ini mme owo ẹmade ndikpan̄ utọn̄ nnọ enye? (b) Didie ke ikeme ndin̄wam mbufa mme asuanetop ẹnen̄ede ẹfiọk ndikpep mme owo Bible?

¹⁰ Kpep n̄kpọ ye mbon oro ẹmade ndikpan̄ utọn̄. Jesus ekenyene isua ifan̄ kpọt ndikwọrọ ikọ. Kpa ye oro, ke ini mme owo ẹkemade ndikpan̄ utọn̄ nnọ enye, enye ama esida ini ekpep mmọ ediwak n̄kpọ en̄wen. Ke uwụtn̄kpọ, Jesus ama esịne ke ubom ekpep mme owo n̄kpọ. Ekem, enye ama anam Peter omụm ata ediwak iyak onyụn̄ ọdọhọ enye ete: “Ọtọn̄ọde ke emi afo edikọ owo ye uwem.” Nso ke utịben̄kpọ Jesus emi ye se enye eketịn̄de akanam Peter ye mbon oro ẹkedude ye enye ẹnam? Mmọ ẹma “ẹwat  ubom ẹdidian ke obot, ẹnyụn̄ ẹkpọn̄ kpukpru n̄kpọ ẹtiene [Jesus].”—Luke 5:1-11.

¹¹ Nicodemus, owo Sanhedrin, ama enen̄ede ama se Jesus ekesikpepde. Enye ama oyom Jesus ekpep imọ ediwak n̄kpọ, edi enye ama ekere nte mme owo ẹdidade imọ edieke mmọ ẹkụtde nte inemede nneme ye Jesus. Enye ama aka ebịne Jesus ke okoneyo. Jesus ama osụhọde etie eneme nneme ye enye onyụn̄ ekpep enye ediwak n̄kpọ. (John 3:1, 2) Nso ke mbụk emi ekpep nnyịn? Eyen Abasi ama esima ndida ini esie n̄kpep mme owo Ikọ Abasi. Ndi nnyịn ikpesịnke ifịk ifiak ibịne mbon oro ẹkemade ukwọrọikọ nnyịn inyụn̄ ikpep mmọ Bible?

¹² Edieke isan̄ade ye mbufa mme asuanetop ke an̄wautom, mmọ ẹkeme ndikpep nte ẹsikpepde mme owo Bible. Imekeme ndikpep mmọ ẹsifiak ẹbịne mbon oro ẹtiede nte ẹma ukwọrọikọ nnyịn; imonyụn̄ ikeme ndisan̄a ye mmọ n̄ka mfiakn̄ka ye ukpepn̄kpọ Bible nnyịn. Edieke inamde emi, mbufa mme asuanetop ẹyekeme ndifiak mbịne mbon oro mmọ ẹkekwọrọde ikọ ẹnọ ẹnyụn̄ ẹfiọk ndikpep mme owo Bible. Mmọ ẹyenyụn̄ ẹkpep ndinyene ime mfiak n̄ka ndien ndien mbịne mbon oro mmọ mîsikwe ke ufọk.—Gal. 5:22; se ekebe oro “ Enen̄ede Ọfọn Ndinyene Ime.”

13, 14. (a) Nso ke afo ekpep oto mme owo ke Bible emi ẹkenamde n̄kpọ ẹnọ mbon en̄wen? (b) Didie ke afo ekeme ndikpep mme uyen ye mbufa mme asuanetop ẹnam n̄kpọ ẹnọ nditọete ke esop?

¹³ Bible owụt ke ana nnyịn ima nditọete nnyịn ke “ofụri esịt” inyụn̄ inam n̄kpọ inọ mmọ. (Kot 1 Peter 1:22; Luke 22:24-27.) Eyen Abasi ama ayak kpukpru n̄kpọ atak enye, onyụn̄ akam enyịme ndikpa ke ntak mbon en̄wen. (Matt. 20:28) Dorcas ama esinam nti n̄kpọ ọnọ mme owo onyụn̄ esinọ owo n̄kpọ. (Utom 9:36, 39) Mary emi okodude ke esop ke Rome ama esinam “ediwak utom” ọnọ nditọete. (Rome 16:6) Didie ke ikeme ndin̄wam mbufa mme asuanetop ẹfiọk ke ọfọn ndisinam n̄kpọ nnọ nditọete ke esop?

¹⁴ Nditọete emi ẹsọn̄de idem ke esop ẹkeme ndisan̄a ye mbufa mme asuanetop n̄kese mbon oro ẹdọn̄ọde ye mbon oro ẹsọn̄de. Mme ete ye eka ẹkeme ndisan̄a ye nditọ mmọ ke ini ẹkade ndise utọ mbon emi. Mbiowo ẹkeme ndisan̄a ye mme uyen m̀mê mbufa mme asuanetop ke ini ẹkade ndin̄wam mbon oro ẹsọn̄de. Emi eyekpep mme uyen m̀mê mbufa mme asuanetop ndisinam n̄kpọ nnọ mbon en̄wen. Ebiowo kiet esiwaha ese nditọete emi ẹdụn̄de ke efakutom emi enye esikwọrọde ikọ. N̄kpọ emi ama ekpep ekpri eyenete emi esiwakde ndisan̄a ye enye n̄ka ukwọrọikọ ke ana nnyịn ima kpukpru nditọete ke esop.—Rome 12:10.

15. Ntak emi ọfọnde mbiowo ẹnọ nditọete iren ukpep?

¹⁵ Jehovah ọdọhọ irenowo ẹsikpep ikọt esie n̄kpọ ke esop, ntem ọfọn mmọ ẹsịn idem ẹkpep ndisinọ utịn̄ikọ ọfọn. Edieke afo edide ebiowo, ndi eyenyene ini ọnọ asan̄autom unamutom anam owụt fi nte enye aduakde ndinọ utịn̄ikọ esie? Edieke anamde emi, afo ayan̄wam enye enen̄ede ọfiọk ndikpep esop Ikọ Abasi.—Neh. 8:8. ^[3]

16, 17. (a) Didie ke Paul akan̄wam Timothy? (b) Didie ke mbiowo ẹkeme ndin̄wam mme asan̄autom unamutom ẹdot ndidi mbiowo?

¹⁶ Ẹnen̄ede ẹyom mbiowo ke esop Abasi mfịn; ntre ana ẹnọ nditọete iren ukpep mfịn man mmọ ẹkpedot ndidi mbiowo ke ini iso. Paul ama etịn̄ nte ẹkpenọde ukpep  emi ke ini enye ọkọdọhọde Timothy ete: “Afo eyen mi, ka iso kop odudu ebe ke mfọnido oro owo mîdotke emi odude ke Christ Jesus, nyụn̄ yak mme ikọ oro okokopde mi ke inua, emi ediwak ntiense ẹkenyụn̄ ẹsọn̄ọde, sịn ke ubọk mbon akpanikọ, emi, n̄ko, ẹditịmde ẹdot ndikpep mbon en̄wen.” (2 Tim. 2:1, 2) Timothy ama ekpep ediwak n̄kpọ ke ini enye akasan̄ade ye apostle Paul. Timothy ama anam se enye ekekpepde oto Paul ke ini enye ọkwọrọde ikọ m̀mê anamde utom Abasi eken.—2 Tim. 3:10-12.

¹⁷ Paul ama esisan̄a ye Timothy man ekeme ndinọ enye ukpep. (Utom 16:1-5) Mbiowo ẹkeme ndikpebe Paul ke ndisan̄a ye mme asan̄autom unamutom oro ẹdotde n̄ka utom ubọkerọn̄ ke ini oro odotde. Emi ayan̄wam mme asan̄autom unamutom ẹfiọk ndikpep mbon en̄wen n̄kpọ, ndime ime, ndima nditọete, ndinyụn̄ mberi edem ye Jehovah ke ini mmọ ẹsede ẹban̄a “otuerọn̄ Abasi.”—1 Pet. 5:2.

18. Ntak emi anade isịn idem inọ mbon en̄wen ukpep?

¹⁸ Ke utịt ini emi, oyom ẹnọ mbufa mme asuanetop ukpep man mmọ ẹkeme ndikwọrọ ikọ ọfọn. Oyom ẹnọ nditọete irenowo n̄ko ukpep man mmọ ẹkeme ndise mban̄a esop. Jehovah oyom ẹnen̄ede ẹnọ kpukpru ikọt esie ukpep, esịnede mbufa mme asuanetop. Ntre, ọfọn isịn idem inọ mbon en̄wen ukpep kpa nte Jesus ye Paul ẹkenọde. Ana inọ ediwak owo nte ikekeme ukpep sia ke inyenyene akamba utom ndinam mbemiso utịt edide.

19. Nso inam enịm ke afo eyekeme ndinọ mbon en̄wen ukpep?

¹⁹ Imọdiọn̄ọ ke esida ini ndinọ owo ukpep onyụn̄ enen̄ede oyom ẹsịn ukeme. Edi Jehovah ye Jesus Eyen esie ẹyen̄wam nnyịn ifiọk nte ikpanamde emi. Esịt eyenem nnyịn ke ini ikụtde nte mbon oro ikan̄wamde ẹkade iso ‘ẹsịn idem ẹnam’ n̄kpọ Abasi. (1 Tim. 4:10) Ẹyak nnyịn emi inọde mbon en̄wen ukpep ika iso isịn idem n̄ko inam n̄kpọ Jehovah.