1. Siak nsio nsio n̄kpọ oro owụtde ke inam utom ye Jehovah.

JEHOVAH okoyom mbon oro ẹfọnde ẹma ẹdiana ye imọ ẹnam uduak imọ osu. Kpa ye oro mîdụhe eke ọfọnde ama, mbon oro ẹmade Jehovah ẹsụk ẹkeme ndinam utom ye enye kpukpru usen. Ke uwụtn̄kpọ, nnyịn ndikwọrọ eti mbụk Obio Ubọn̄ Abasi nnyụn̄ nnam mme owo ẹdi mbet Christ anam nnyịn “idi nsan̄autom Abasi.” (1 Cor. 3:​5-9) Kam kere utọ ukpono emi idiade ke nditiene Ata Ọkpọsọn̄ Abasi emi okobotde ekondo nnam akpan utom emi! Edi idịghe ndikwọrọ ikọ nnyụn̄ nnam mme owo ẹdi mbet Christ kpọt ke idiana ye Jehovah inam. Iyeneme ke ibuotikọ emi nte ndin̄wam ubon nnyịn ye nditọete, ndikama owo esen, nditiene mbọp n̄kpọ nnọ esop Abasi, nnyụn̄ nnam utom Abasi n̄kan nte inamde idahaemi owụtde n̄ko ke inam utom ye Jehovah.​—Col. 3:23.

2. Ntak emi mîfọnke imen se inamde inọ Jehovah idomo ye se mbon en̄wen ẹnamde?

² Nte isụk inemede ibuotikọ emi, kûmen se afo ekemede ndinam nnọ Jehovah udomo ye se owo en̄wen ekemede ndinam. Ti ke nnyịn idịghe ukem isua emana, ikemeke ndinam n̄kpọ ukem ukem, udọn̄ọ iyakke ndusụk nnyịn inam se mbon en̄wen ẹkemede ndinam, nte n̄kpọ onyụn̄ etiede ye nnyịn idịghe ukem.  Ntak edi oro apostle Paul ọkọdọhọde ete: “Yak owo kiet kiet owụt se utom esie edide, ndien adan̄aoro enye eyenyene ntak ndidat esịt mban̄a idemesie, idịghe ke ndimen idem ndomo ye owo en̄wen.”​—Gal. 6:4.

3. Ntak emi idọhọde ke owo emi esede aban̄a ubon esie anam se Abasi ọdọhọde enye anam?

³ Jehovah oyom ikọt esie ẹse ẹban̄a ubon mmọ. Ke uwụtn̄kpọ, ana afo anam utom man enyene okụk ese aban̄a ubon fo. Ndusụk eka ẹsitie ke ufọk ẹse nseknditọ mmọ enyịn. Ndusụk nditọ oro ẹma ẹkekponi ẹsise ẹban̄a mme ete ye eka mmọ oro mîkemeke ndise mban̄a idemmọ aba. Ọfọn ndinam mme n̄kpọ emi. Bible ọdọhọ ete: “Edieke owo ekededi mîtịmke n̄kpọ inọ ikọt esie, akpan akpan mbonufọk esie, enye akan̄ mbuọtidem onyụn̄ ọdiọk akan owo eke mînịmke ke akpanikọ.” (1 Tim. 5:8) Edieke enyenede mbonubon oro afo esisede enyịn, oro ekeme ndinam fi okûnyene ini unam n̄kpọ Abasi nte akpamade ndinam. Edi kûyak oro afịna fi akaha. Esịt esinem Jehovah ke ini esede ubon fo enyịn.​—1 Cor. 10:31.

4. Didie ke mme ete ye eka ẹkeme ndida n̄kpọ Abasi nte akpa n̄kpọ ke uwem mmọ, ndien nso iditịbe edieke mmọ ẹnamde emi?

⁴ Mme ete ye eka ẹnam utom ye Jehovah ke ini mmọ ẹn̄wamde nditọ mmọ ẹmek se mmọ ẹdinamde inọ Abasi. Ediwak nditọ oro mme ete ye eka mmọ ẹken̄wamde ẹmek se mmọ ẹdinamde inọ Abasi ẹdidu ke ebiet oro oyomde usụn̄ ọkpọn̄ ufọk ẹnam utom uyọhọ ini. Ndusụk mmọ ẹdi mme isụn̄utom, ndusụk ẹdu ke Bethel, mîdịghe ẹdi mme asiakusụn̄ ke ebiet oro ẹyomde-yom mme ọkwọrọikọ. Ekeme ndisọn̄ nditọ oro ẹdude ke ebiet oro oyomde usụn̄ ndisisọp n̄kese mme ete ye eka mmọ. Kpa ye oro, mme ete ye eka mmọ ẹsikam ẹdọdọhọ mmọ ẹkûkpọn̄ utom mmọ. Nso isinam mmọ ẹdọhọ ntre? Esinenem mmọ ke nditọ mmimọ ẹda n̄kpọ Abasi nte akpa n̄kpọ ke uwem mmọ, esịt esinyụn̄ ana mmọ sụn̄. (3 John 4) Esitie ediwak ete ye eka nte eketiede Hannah emi akadade Samuel ‘ọbuọt Jehovah.’ Mmọ ẹda ke emi edi akwa n̄kpọ ukpono, ke inyụn̄ idụhe n̄kpọ en̄wen oro ọkpọnọde mmimọ inemesịt ntem.​—1 Sam. 1:28.

5. Didie ke afo ekeme ndin̄wam nditọete ke esop mbufo? (Se akpa ndise ibuotikọ emi.)

⁵ Edieke mbiomo ubon fo mînen̄ekede ikpon, ndi emekeme ndin̄wam eyenete emi esede aban̄a owo emi idem mîsọn̄ke? Ndi emekeme ndin̄wam mbon emi mîkemeke ndise mban̄a idemmọ aba, mbon oro ẹma ẹkesọn̄, m̀mê mbon emi ẹyomde un̄wam ekededi? Se esop mbufo ise m̀mê enyene owo emi afo ekemede ndin̄wam. Ekeme ndidi enyene Sista emi esisede aban̄a ete m̀mê eka esie emi ama ọkọsọn̄. Ndi emekeme ndin̄wam nse mban̄a ete esie man Sista oro enyene ini anam n̄kpọ en̄wen? Ekeme ndidi odu mbon emi oyomde ẹsimen mmọ ẹka mbono esop, ẹn̄wam mmọ ẹdep n̄kpọ, ẹka utom ẹnọ mmọ, mîdịghe ẹmen mmọ ẹkese owo ke ufọkibọk. Ndi emekeme ndin̄wam utọ mbon emi? Edieke an̄wamde mmọ, ọwọrọ Jehovah ada fi ọbọrọ akam mmọ.​—Kot 1 Corinth 10:24.

6. Nso idin̄wam nnyịn ikama owo esen?

⁶ Mbon oro ẹdide nsan̄autom Abasi ẹsima ndikama owo esen. (Heb. 13:2) Ediwak mbụk ke Bible ẹkpep nnyịn ndikama owo esen. (Gen. 18:​1-5) Akpana isiyom usụn̄ in̄wam mme owo, edide mmọ ẹdi nditọete nnyịn m̀mê idịghe. Isọn̄ke ikan nnyịn ndinam emi.​—Gal. 6:10.

7. Nso idi ufọn nnyịn ndikama mbon oro ẹnamde utom uyọhọ ini esen?

 ⁷ Ndi emekeme ndikama mbon emi ẹnamde utom uyọhọ ini esen ke ini mmọ ẹdide edem mbufo? (Kot 3 John 5, 8.) Ndidu ye mmọ ọyọsọn̄ọ fi idem onyụn̄ ọsọn̄ọ mmọ idem. (Rome 1:​11, 12) Ukem n̄kpọ emi ama ọsọn̄ọ Olaf idem. Enye ọdọhọ ke ediwak isua ko ke esenyịn circuit oro mîdọhọ n̄wan ama edi edise esop mmimọ. Edi idụhe eyenete ndomokiet emi ekenyenede itie se enye odụn̄de. Olaf ama obụp ete ye eka esie m̀mê esenyịn circuit ekeme ndidụn̄ ye mmimọ. Kpa ye oro mmọ mîkedịghe Mme Ntiense Jehovah, mmọ ẹma ẹnyịme, edi ẹdọhọ ke Olaf edina ke n̄kpọitie. Akakam ọfọn Olaf. Enye ọdọhọ ete: “Ama enem mi ke idem urua oro tutu. Ami ye esenyịn circuit ima isibak idemede kpukpru usenubọk isat ata nti nneme ineme ke ini idiade udia. Se ikesinemede oro akanam ọdọn̄ mi ndinam utom uyọhọ ini.” Olaf anam utom isụn̄utom ke nsio nsio idụt ebe isua 40 idahaemi.

8. Ntak emi ikpọfọnde ido ye mme owo ekpededi mmọ imaha se inamde inọ mmọ? Nọ uwụtn̄kpọ.

⁸ Enyene ediwak usụn̄ oro ikemede ndifọn ido ye mbon oro nnyịn mîdiọn̄ọke, ekpededi mmọ imaha se inamde ke nsonso oro. Ke uwụtn̄kpọ, Sista kiet ke Spain esikpep Yesica Bible. Yesica oto Ecuador. Usen kiet, ekedi mmọ ke ẹkpep n̄kpọ, Yesica ke atua. Sista oro ama obụp m̀mê nso inam enye atua. Enye ama ọdọhọ ke ima ibuene etieti mbemiso ikọwọrọde idi Spain, ke enyene usen kiet emi imọ mîkenyeneke udia ndomokiet, ke ikọnọ eyen imọ mmọn̄ kpọt. Enye ọdọhọ ke ima ibok eyen imọ ede inyụn̄ ibọn̄ akam idọhọ Abasi an̄wam imọ. Ikebịghike, Sista iba ẹma ẹdi ufọk esie, edi Yesica ama osụn̄i mmọ onyụn̄ awak magazine oro mmọ ẹkenọde enye. Enye ama obụp mmọ ete: “Ndi udia ndinọde eyen mi edi emi?” Mme Sista oro ẹma ẹdomo ndidọn̄ enye esịt, edi ẹkeduọn̄ọ inụn̄ ke nsia ebiọn̄. Ekem, mmọ ẹma ẹdọn̄ udia ke akpasa ẹkenịm ke enyịnusụn̄ esie. Mfọnido mme Sista oro ama enen̄ede otụk Yesica. Enye akatua sia ama afịna enye nditi ke imọ ikamaha ndikụt ke Abasi ọkọbọrọ akam imọ oro. Enye ama edinen̄ede ebiere ndikpono Jehovah ndien. Omokụt se mfọnido ekemede ndinam do!​—Eccl. 11:​1, 6.

9, 10. (a) Siak nsio nsio ini emi okoyomde nditọ Israel ẹtiene ẹn̄wam ke n̄kpọ Abasi. (b) Nso idi ndusụk n̄kpọ emi nditọete ẹsisede ẹban̄a ke esop?

⁹ Ama enyene mme ini oro ẹkeyomde nditọ Israel ẹtiene ẹn̄wam ke n̄kpọ Abasi. (Ex. 36:2; 1 Chron. 29:5; Neh. 11:2) Awawak usụn̄ emi afo n̄ko ekemede ndida ini fo, inyene fo, ye se ọdiọn̄ọde ndinam n̄n̄wam nditọete fo. Esịt eyenen̄ede enem fi edieke anamde emi, Jehovah oyonyụn̄ ọdiọn̄ fi.

¹⁰ Bible ọdọhọ irenowo ke esop ẹnam n̄kpọ man ẹdot ndidi mme asan̄autom unamutom ye mbiowo sia emi etiene owụt ke mmọ ẹnam utom ye Jehovah. (1 Tim. 3:​1, 8, 9; 1 Pet. 5:​2, 3) Mbon oro ẹyomde ndidi mme asan̄autom unamutom ye mbiowo ẹsinam ntre man ẹn̄wam nditọete mmọ ẹnyụn̄ ẹsọn̄ọ mmọ idem ẹka iso ẹnam n̄kpọ Jehovah. (Utom 6:​1-4) Ndi mbiowo ẹbụp fi m̀mê akpama ndidi adaidaha, nse mban̄a n̄wed, efakutom, Ufọkmbono Obio Ubọn̄, m̀mê n̄kpọ ntre? Okpobụp mbon oro ẹnamde utọ utom emi ke esop, mmọ ẹyedọhọ fi ke idụhe se inemde ntre.

11. Didie ke mme ufan oro Sista kiet enyenede ke ini enye ọbọpde n̄kpọ ọnọ esop Abasi ẹsin̄wam enye?

¹¹ Mbon oro ẹsitienede ẹbọp n̄kpọ ẹnọ esop Abasi ẹsinyene mbufa ufan.  Sista Margie etiene ọbọp Ufọkmbono Obio Ubọn̄ ke isua 18 idahaemi. Enye emen ediwak n̄kaiferi nnyịn adian idem onyụn̄ ekpep mmọ utom ubọpn̄kpọ. Enye ọdọhọ ke utom emi an̄wam mmimọ ikeme ndisọn̄ọ kiet eken idem. (Rome 1:12) Mme ufan esie emi ẹsisọn̄ọ enye idem ke ini enye enyenede mfịna. Ndi akanam emetiene ọbọp n̄kpọ ọnọ esop Abasi? Ndi emekeme nditiene mbọp m̀mê emenyene ubọkutom m̀mê unyeneke?

12. Didie ke afo ekeme nditiene n̄n̄wam nditọete oro afanikọn̄ esịmde?

¹² Ikọt Abasi ẹsin̄wam nditọete mmọ ke ini afanikọn̄ etịbede. Usụn̄ en̄wen emi inamde utom ye Jehovah edi emi. Mmọ ẹsitịp okụk man ẹda ẹn̄wam nditọete mmọ emi afanikọn̄ esịmde. (John 13:​34, 35; Utom 11:​27-30) Mmọ ẹsinyụn̄ ẹfiak ẹbọp ufọk nditọete mmọ emi akabiarade mîdịghe ẹtiene ẹnam asana. Ke uwụtn̄kpọ, ukwọ ama enen̄ede abiat ufọk Sista Gabriela ke Poland. Edi esịt ama enem enye etieti ke ini nditọete ke mme esop oro ẹdude ẹkpere esop mmọ ẹkedide ẹdin̄wam enye. Enye ọdọhọ ete: “Nyomke nditịn̄ mban̄a se itakde mi. Mmọ inen̄ekede idi akpan n̄kpọ. Nyom nditịn̄ mban̄a ediwak ufọn oro ndiade. Nditọete ndidi ndin̄wam mi anam ntetịm nnịm ke edi ata n̄kpọ ukpono ndidu ke esop Abasi. Emi esinam esịt enen̄ede adat mi.” Ediwak nditọete nnyịn oro isin̄wamde ke ini afanikọn̄ esịmde mmọ ẹsidọhọ ke oro esinam esit enen̄ede enem mmimọ. Esinen̄ede enem mbon oro ẹsin̄wamde nditọete oro afanikọn̄ esịmde sia mmọ ẹnam utom ye Jehovah.​—Kot Utom 20:35; 2 Corinth 9:​6, 7.

13. Didie ke ndin̄wam nditọete nnyịn ekeme ndinam itetịm ima Jehovah? Nọ uwụtn̄kpọ.

¹³ Ama enem Stephanie ye nditọete eken ndidiana ye Jehovah n̄n̄wam nditọete nnyịn oro ekọn̄ akanamde ẹfehe ẹka United States. Mmọ ẹma ẹn̄wam nditọete oro ẹyom ufọk ẹnyụn̄ ẹdọn̄ n̄kpọ ndụn̄ufọk ẹnọ mmọ. Stephanie ọdọhọ ete: “Esịt ama enem mmọ ke se ikanamde inọ mmọ sia mmọ ẹma ẹkụt ke imama idem nnyịn ke ofụri ererimbot. Ama enem nnyịn n̄ko. Mmọ ẹkeda ke iman̄wam mmimọ, edi mmọ ẹkekam ẹn̄wam nnyịn  ẹkan. Ndikụt nte nditọete nnyịn ẹnyenede ima, ẹdianade kiet, ẹnyụn̄ ẹbuọtde idem ye Jehovah anam itetịm ima Jehovah ye kpukpru se esop esie ẹnọde nnyịn.”

14, 15. (a) Nso ke prọfet Isaiah ọkọdọhọ ini Jehovah okoyomde owo se enye ọdọn̄de utom? (b) Didie ke ikeme ndikpebe Isaiah?

¹⁴ Ndi akpama ndinam utom ye Jehovah n̄kan nte anamde idahaemi? Ndi akpama ndikanam n̄kpọ Abasi ke ebiet emi ẹyomde-yom nditọete? Imọdiọn̄ọ ke idịghe kpukpru ikọt Abasi ẹdikeme ndiwọrọ n̄ka ebiet oro oyomde usụn̄ n̄kanam n̄kpọ Abasi man ẹwụt ke imatat ubọk. Edi nte n̄kpọ etiede ye ndusụk nditọete esiyak mmọ ẹkeme ndika ebiet oro oyomde usụn̄ n̄kanam n̄kpọ Abasi. Mmọ ẹkpebe prọfet Isaiah emi Jehovah okobụpde enye ete: “Anie ke ami ndidọn̄ utom, anie edinyụn̄ aka utom ọnọ nnyịn?” Isaiah ọkọbọrọ ete: “Se mi mi! Dọn̄ mi utom.” (Isa. 6:8) Ndi ọdọn̄ fi ndin̄wam esop Abasi? Ndi nte n̄kpọ etiede ye afo ayayak fi ekeme ndin̄wam? Nso ye nso ke afo ekeme ndin̄wam esop Abasi nnam?

¹⁵ Jesus ọkọdọhọ ete: “Idọk okpon, edi mme anamutom iwakke. Mmọdo, ẹben̄e Enyene-idọk ẹte enye osio mme anamutom ọnọ ẹdi ke idọk esie.” (Matt. 9:​37, 38) Enye eketịn̄ aban̄a ndikwọrọ ikọ nnyụn̄ nnam mme owo ẹdi mbet esie. Ndi afo emekeme ndika ebiet oro ẹyomde-yom mme ọkwọrọikọ n̄kasiak usụn̄? Ndi emekeme ndin̄wam owo en̄wen aka? Ediwak nditọete ẹdọhọ ke mfọnn̄kan usụn̄ mmimọ ndiwụt ke imama Abasi ye mbọhọidụn̄ mmimọ edi ndikasiak usụn̄ ke efakutom oro ẹyomde-yom mme ọkwọrọikọ. Ndi odu n̄kpọ en̄wen emi akpanamde ọnọ Abasi? Esịt eyenem fi edieke anamde.

16, 17. Nso ye nso ke ekeme ndinam edieke ọdọn̄de fi ndinam n̄kpọ Abasi n̄kan nte anamde idahaemi?

¹⁶ Ndi akpama ndikodu ke Bethel ke ibio ini m̀mê nditiene mbọp n̄kpọ nnọ esop Abasi ke ibio ini? Mîdịghe, ndi akpama ndisito ufọk fo n̄ka? Esop Abasi ẹsiyoyom nditọete emi ẹkemede ndika ebiet ekededi emi ẹnọde mmọ ẹka, ẹnyụn̄ ẹmade ndinam utom ekededi oro ẹnọde mmọ. Emi ọwọrọ ke ẹkeme ndidọhọ mmọ ẹnam utom emi oyomde ẹsọsọp ẹnam ẹsio ekpededi enyene utom en̄wen emi mmọ ẹnen̄erede ẹdiọn̄ọ. Jehovah ama mbon oro ẹyakde n̄kpọ atak mmọ man ẹn̄wam ke ebiet ekededi oro ẹyomde mme anamutom.​—Ps. 110:3.

¹⁷ Ndi akpama Jehovah ekpep fi n̄kpọ efen efen man enen̄ede odot ndinam utom oro enye ọnọde fi? Ekpedi ntre, bọ fọm Ufọkn̄wed Mme Ọkwọrọ Obio Ubọn̄. Nditọete oro ẹmade Abasi ẹnyụn̄ ẹnamde utom uyọhọ ini ẹsika ufọkn̄wed emi. Ẹsikpep mmọ nte ẹkpenen̄erede ẹsịn idem ẹkwọrọ ikọ. Ana mbon oro ẹkade ufọkn̄wed emi ẹnyịme ndinam utom ekededi oro ẹnọde mmọ ke ini mmọ ẹkụrede. Ndi akpama Jehovah ekpep fi n̄kpọ ke ufọkn̄wed emi man ekeme ndinam utom esie n̄kan nte anamde idahaemi?​—1 Cor. 9:23.

18. Nso ufọn ke afo edidia edieke anamde utom ye Jehovah kpukpru usen?

¹⁸ Nnyịn ikọt Jehovah imesitat ubọk, ifọn ido, inam nti n̄kpọ inọ mme owo, inyụn̄ ima mme owo. Imesinyụn̄ ikere se ikpanamde man in̄wam mme owo. Emi esinam esịt adat nnyịn, onyụn̄ anam idu ke emem. (Gal. 5:​22, 23) Inamke n̄kpọ m̀mê n̄kpọ etie didie ye afo, omosụk ekeme nditat ubọk nnọ owo n̄kpọ nte Jehovah, omonyụn̄ ekeme ndidi nsan̄autom esie. Emi ayanam esịt enen̄ede enem fi!​—N̄ke 3:​9, 10.