Paul ọdọhọ ete: “Ini owo mme eka mi ọkọtọn̄ọde utọk ye ami, mma mfịk enye itọn̄ tutu ibifịk ababa enye. N̄koyom ndiwowot enye.”

Marco ọdọhọ ete: “Ekesidi ekpri ekpri n̄kpọ ke ufọk, ami nyat esịt. Mma nsimia se ededi emi odụkde mi ubọk nsuan, m̀mê edi n̄kpọ ufọk m̀mê n̄kpọ mbre nditọ mi.”

Ekeme ndidi nnyịn idiyatke esịt nte owo iba emi. Edi esisọn̄ kpukpru nnyịn ndimụm idem n̄kama ndusụk ini. Akpan ntak edi ke ikadada idiọkn̄kpọ imana ito Adam. (Rome 5:12) Ndusụk owo ẹbiet Paul ye Marco, esisọn̄ mmọ ndimụm idem n̄kama ini esịt ayatde mmọ. Se ikemede ndisọn̄ mbon en̄wen edi mmọ nditre ndikere ndiọi n̄kpọ. Ke uwụtn̄kpọ, mmọ ẹsika iso ẹkere ẹban̄a mme n̄kpọ emi ẹsinamde mmọ ndịk m̀mê emi ẹsinamde idem emem mmọ. Mfịna mbon en̄wen ekeme ndidi ke esisọn̄ mmọ nditre ndinam use, ndin̄wọn̄ ọkpọsọn̄ mmịn mbe ubọk, m̀mê ndida n̄kpọsọn̄ ibọk.

Mbon emi mîkemeke ndikpeme se mmọ ẹkerede ye se mmọ ẹnamde, emi ẹsinyụn̄ ẹnamde se ededi emi ọdọn̄de mmọ ẹkeme ndisịn idem ke akamba mfịna. Edi nso ke ikeme ndinam mbak utọ n̄kpọ oro idiwọrọ nnyịn? Ana ikpep ndifara ke idem. Ẹyak ineme mbụme ita emi ẹdin̄wamde nnyịn ifara ke idem: (1) Nso idi mfara ke idem? (2) Ntak emi anade inyene edu emi? (3) Didie ke ikeme ndinyene edu emi spirit Abasi esin̄wamde owo enyene mi? (Gal. 5:22, 23) Ekem iyeneme se ikemede ndinam edieke nnyịn mîfarake idem ndusụk ini.

Owo emi afarade ke idem isidịghe se idọdọn̄ enye, enye anam. Utu ke oro, enye esikpeme mbak iditịn̄ ikọ m̀mê idinam n̄kpọ emi ediyatde Abasi esịt.

Jesus ama owụt nnyịn se owo ndifara ke idem ọwọrọde. Bible ọdọhọ ete: “Ke ini ẹsụn̄ide enye, enye isụn̄ike owo usiene. Ke ini enye okụtde ukụt, enye ikesịnke owo ndịk ke idem, edi aka iso ayak idemesie ọnọ enye emi ekpede edinen ikpe.” (1 Pet. 2:23) Ntre ke Jesus okomụm idem akama ini enye ọkọn̄ọde ke eto ndutụhọ yak mme asua ẹsak enye. (Matt. 27:39-44) Mbemiso ini oro, enye ama enen̄ede omụm idem akama ini ikpọ owo ido ukpono emi ẹkesuade enye ẹkebụpde enye mbụme mbọ-uyo. (Matt. 22:15-22) Enye ama onyụn̄ enịm ata eti uwụtn̄kpọ ini ndusụk mme Jew ẹkeyatde esịt ẹtan̄ itiat ẹyom nditọ enye! Utu ke Jesus ndisio usiene, enye ama “edịbe ọwọrọ ke temple.”—John 8:57-59.

Ndi imekeme ndikpebe Jesus? Imekeme ndidomo ndikpebe enye. Apostle Peter ekewet ete: “Christ ama okụt ukụt ke ntak mbufo, onyụn̄ ọkpọn̄ uwụtn̄kpọ ọnọ mbufo man mbufo ẹkpetiene nde ikpat esie ketket.” (1 Pet. 2:21) Kpa ye emi nnyịn mîfọnke ima, imekeme ndidomo ndifara ke idem nte Jesus ketket. Ntak emi anade inyene edu emi?

Edieke iyomde Jehovah ama nnyịn, ana ifara ke idem. Ọkpọkọm imọsọn̄ọ ida inam n̄kpọ Jehovah ke anyan ini, imekeme nditre ndidi ufan esie edieke nnyịn mîkpemeke se itịn̄de ye se inamde.

Ti Moses emi ekedide “ata sụn̄sụn̄ owo akan kpukpru owo oro ẹkedude ke iso isọn̄” ini oro. (Num. 12:3) Moses ama enyene ime ọyọ n̄kụni nditọ Israel ke ediwak isua, edi usen kiet, enye ama etre ndimụm idem n̄kama. Enye ama ayat esịt ini mmọ ẹkefiakde ẹkụni ẹdọhọ ke mmọn̄ ikemke mmimọ. Enye ama etịn̄ ikọ iyatesịt iyatesịt ye mmọ ete: “Ẹkpan̄ utọn̄, mbufo mbon nsọn̄ibuot! Nte nnyịn idisio mmọn̄ ke akamba itiat emi inọ mbufo?”—Num. 20:2-11.

Moses ikomụmke idem ikama. Jehovah ọkọnọ mmọn̄ oro ke utịbe utịbe usụn̄, edi enye ikọnọhọ Jehovah ubọn̄. (Ps. 106:32, 33) Oro akanam Jehovah okûyak enye odụk Isọn̄ Un̄wọn̄ọ. (Num. 20:12) Anaedi Moses ama atua n̄kpọfiọk tutu esịm usen n̄kpa esie nte enye mîkomụmke idem ikama ini esịt akayatde enye.—Deut. 3:23-27.

Nso ke oro ekpep nnyịn? Ọkpọkọm imodu ke esop Abasi ibịghi, ikpanaha itịn̄ ikọ usọn̄enyịn usọn̄enyịn ye mbon emi ẹnamde se iyatde nnyịn m̀mê mbon emi iyomde ndinọ item. (Eph. 4:32; Col. 3:12) Ekeme ndisọn̄ nnyịn ndinyene ime ndusụk ini sia nte isọn̄de ika, ntre ke idem emem nnyịn aka. Edi yak iti Moses. Nnyịn iyomke eti enyịn̄ emi inyenede ke enyịn Jehovah adan̄a ediwak isua emi abiara ke ntak emi itrede ndifara ke idem. Nso ke ikpanam man isifara ke idem?

Bọn̄ akam ben̄e edisana spirit. Ntak oyomde inam oro edi ke mfara ke idem edi edu kiet emi spirit Abasi esinamde owo enyene; ndien mbon emi ẹben̄ede Jehovah spirit esie ke enye esinọ. (Luke 11:13) Jehovah ekeme ndida spirit esie nnam nnyịn ifara ke idem. (Phil. 4:13) Enye ekeme n̄ko ndin̄wam nnyịn inyene mme edu efen emi spirit esie esinamde owo enyene, utọ nte ima. Ima oyonyụn̄ anam emem nnyịn utom ndifara ke idem.—1 Cor. 13:5.

Kûnam n̄kpọ ekededi emi ekemede ndinam ọsọn̄ fi ndifara ke idem. Kûka mme ikpehe Intanet emi ẹdọn̄de oburobụt n̄kpọ, kûkot n̄wed emi aban̄ade oburobụt n̄kpọ,  kûse utọ fim oro, kûnyụn̄ ubre utọ ikwọ oro. (Eph. 5:3, 4) Ẹyak ikûkpekpere se ededi emi ekemede ndinam nnyịn ikanam idiọkn̄kpọ. (N̄ke 22:3; 1 Cor. 6:12) Ke uwụtn̄kpọ, owo emi mîsisọn̄ke enye ndinam oburobụt n̄kpọ ekeme ndibiere nditetre ndikot n̄wed mbụk ima m̀mê ndise fim ima.

Ekeme ndisọn̄ ndinam item emi. Edi edieke isịnde idem inam, Jehovah ayan̄wam nnyịn ifara ke idem. (2 Pet. 1:5-8) Enye ayan̄wam nnyịn ikpeme se ikerede, se itịn̄de, ye se inamde. Enye ama an̄wam Paul ye Marco emi iketịn̄de iban̄a ke ntọn̄ọ, sia mmọ ẹma ẹdikpep ndimụm idem n̄kama ini n̄kpọ ayatde mmọ. Enyene brọda kiet emi ekesiwakde nditọhọ ye mme awat-ubomisọn̄ eken ke usụn̄. Nso ke enye akanam aban̄a mfịna esie oro? Enye ọdọhọ ete: “Mma nsinen̄ede mbọn̄ akam kpukpru usen. Mma nsikpep mme ibuotikọ emi aban̄ade mfara ke idem nnyụn̄ mmụm mme itie Bible emi ẹdin̄wamde mi ndọn̄ ke ibuot. Kpa ye edide mmetịme ndinam n̄kpọ mban̄a mfịna emi ke ediwak isua idahaemi, ami nditi idemmi kpukpru usenubọk ke ana nnam n̄kpọ sụn̄sụn̄ osụk an̄wan̄wam mi. Nsibabak n̄ka n̄kpọ mbak ndinam n̄kpọ itọk itọk.”

Enyene ndusụk ini emi nnyịn mîdifarake idem. Ama etịbe ntre, bụt ekeme ndinam nnyịn ikûbọn̄ akam unọ Jehovah. Edi utọ ini oro ke ikpọbọn̄ akam ikan. Ntre sọsọp bọn̄ akam nọ Jehovah. Kpe enye ubọk efen ọnọ fi. Dọhọ enye an̄wam fi, nyụn̄ biere ke imọ idinamke utọ ndudue oro aba. (Ps. 51:9-11) Jehovah oyokop akam emi ọbọn̄de ke ofụri esịt ọdọhọ enye atua fi mbọm. (Ps. 102:17) Apostle John eti nnyịn ke iyịp Eyen Abasi “eyet nnyịn isana ke kpukpru idiọkn̄kpọ.” (1 John 1:7; 2:1; Ps. 86:5) Ti ke Jehovah ọdọhọ yak ikọt esie ẹsifen ẹnọ owo ediwak ini. Oro anam inịm ke enye eyefen ọnọ nnyịn ediwak ini.—Matt. 18:21, 22; Col. 3:13.

Esịt ikenemke Jehovah ini Moses mîkafarake idem ke wilderness. Edi Jehovah ama efen ọnọ enye. Bible owụt n̄ko ke Moses ama enen̄ede ọbuọt idem ke Abasi, ke akpana ikpebe enye. (Deut. 34:10; Heb. 11:24-28) Jehovah ikayakke Moses odụk Isọn̄ Un̄wọn̄ọ, edi Enye ayayak Moses odu ke Paradise ke isọn̄ emi, onyụn̄ anam enye ekeme ndidu uwem ke nsinsi. Nnyịn n̄ko imekeme ndidu uwem ke nsinsi edieke ifarade ke idem.—1 Cor. 9:25.