1-2. Nso ikanam esịt etịmede Jesus?

AKPATRE okoneyo emi Jesus okodude ke isọn̄, esịt ama etịmede enye etieti. Enye ama ọdiọn̄ọ ke ibịghike ke mbon ibak ẹmọn̄ ẹtụhọde imọ ẹnyụn̄ ẹwot imọ. Ikam idịghe n̄kpa oro ekenen̄ede afịna enye. Jesus ama ama Ete esie etieti onyụn̄ oyom ndinam se inemde enye esịt. Enye ama ọdiọn̄ọ ke edieke imọ isọn̄ọde ida iyọ ọkpọsọn̄ idomo oro imọ idisobode, ke oro eyetiene anam ẹkụt ke kpukpru ikọ emi ẹdoride Jehovah idịghe akpanikọ, ke Jehovah onyụn̄ odot se ẹkponode. Jesus ama ama mme owo n̄ko, enye ama onyụn̄ ọdiọn̄ọ ke edieke imọ mîsọn̄ọke ida ye Jehovah tutu esịm n̄kpa, ke mme owo idinyeneke idotenyịn ndidu uwem ke nsinsi.

² Kpa ye kpukpru oro, Jesus ama enyene emem. Enye ama ọdọdọhọ mme mbet esie ete: “[Mmọnọ] mbufo emem mi.” (John 14:27) Jesus ama enyene “emem Abasi.” Emem oro esinam esịt ofụre onyụn̄ ana owo emi edide ufan Jehovah sụn̄. Emem oro akanam esịt ye ekikere ana Jesus sụn̄.—Phil. 4:6, 7.

3. Nso ke idineme ke ibuotikọ emi?

³ Tutu amama idụhe owo nnyịn ndomokiet emi edisobode utọ se ikọwọrọde Jesus, edi kpukpru mbon emi ẹdide mbet Jesus ẹyesobo idomo. (Matt. 16:24, 25; John 15:20) Esịt oyonyụn̄ etịmede nnyịn ndusụk ini nte eketịmerede Jesus. Nso ke ikpanam man esịt iditịmede nnyịn tutu nnyịn inyeneke emem aba? Ẹyak ineme n̄kpọ ita emi Jesus akanamde ini enye odude mi ke isọn̄, inyụn̄ ise nte ikemede ndikpebe enye ke ini isobode idomo.

4. Nte 1 Thessalonica 5:17 owụtde, nọ mme uwụtn̄kpọ emi owụtde ke Jesus ama ọbọn̄ akam ediwak ini ke akpatre usen uwem esie ke isọn̄.

⁴ Kot 1 Thessalonica 5:17. Akpatre okoneyo emi Jesus okodude ke isọn̄, enye ama ọbọn̄ akam ediwak ini. Ini enye okowụtde mme mbet esie nte mmọ ẹdisitide n̄kpa esie, enye ama ọbọn̄ akam mbemiso edemede uyo ye wine. (1 Cor. 11:23-25) Mbemiso enye ọkpọn̄de itie emi mmọ ẹkedude ẹnịm Passover, enye ama ọbọn̄ akam ye mme mbet esie. (John 17:1-26) Ini enye ye mme mbet esie ẹsịmde Gethsemane, enye ama ọbọn̄ akam ediwak ini. (Matt. 26:36-39, 42, 44) Akpatre ikọ emi Jesus eketịn̄de mbemiso enye akpade ekedi akam. (Luke 23:46) Jesus ama ọbọn̄ akam ọnọ Jehovah aban̄a kpukpru se iketịbede ke akpatre usen uwem esie ke isọn̄.

5. Nso ikanam mme apostle ẹkûnen̄ede unyene uko?

⁵ N̄kpọ kiet emi akan̄wamde Jesus ọyọ se ikọwọrọde enye edi ke enye ama eberi edem ke Ete esie onyụn̄ ọbọn̄ akam ọnọ enye ediwak ini. Edi mme apostle esie ikọkọbọke ke akam okoneyo usen oro. Oro akanam mmọ ẹkûnen̄ede unyene uko ini idomo ekesịmde mmọ. (Matt. 26:40, 41, 43, 45, 56) Ima isobo idomo, n̄kukụre n̄kpọ emi edin̄wamde nnyịn isọn̄ọ ida edi ndikpebe Jesus nnyụn̄ ‘n̄ka iso mbọn̄ akam.’ Edi nso ke ikeme ndibọn̄ akam mban̄a?

6. Didie ke mbuọtidem edinam ika iso inyene emem?

⁶ Imekeme ndibọn̄ akam ndọhọ Jehovah anam “mbuọtidem nnyịn etetịm okpon.” (Luke 17:5; John 14:1) Ana inyene mbuọtidem sia Satan oyodomo kpukpru mbon emi ẹdide mbet Jesus. (Luke 22:31)  Didie ke mbuọtidem edinam ika iso inyene emem ọkpọkọm edi mfịna kiet ikụreke-kụre, efen adiana? Ima inam kpukpru se ikemede iban̄a mfịna nnyịn, mbuọtidem ayanam iyak se isụhọde isịn Jehovah ke ubọk. Esịt ye ekikere ayana nnyịn sụn̄ sia imenịm ke Jehovah ọdiọn̄ọ se akpanamde aban̄a mfịna oro akan nte nnyịn ikpanamde.—1 Pet. 5:6, 7.

7. Se Robert etịn̄de ekpep fi nso?

⁷ Akam esinam esịt ana nnyịn sụn̄ inamke n̄kpọ m̀mê nso utọ mfịna ke isobo. Kop uwụtn̄kpọ ebiowo kiet emi ekerede Robert, emi ebede isua 80. Enye ọdọhọ ete: “Item emi odude ke Philippi 4:6, 7 an̄wam mi nyọ ediwak mfịna ke uwem mi. Enyene ini emi n̄kenyenede mfịna okụk, ye ini emi mmen̄kedịghe aba ebiowo.” Nso inam esịt osụk ana Robert sụn̄? Enye ọdọhọ ete: “Ndondo emi esịt ọtọn̄ọde nditịmede mi, mmesibọn̄ akam. N̄kere ke adan̄a nte mbọn̄de akam ediwak ini nnyụn̄ nnen̄erede n̄n̄wan̄a esịt mi nnọ Abasi, ntre ke esịt enen̄ede ana mi sụn̄.”

8. John 8:29 owụt ke nso efen ikanam esịt ana Jesus sụn̄?

⁸ Kot John 8:29. Idem ke ini ẹkekọbọde Jesus, esịt ama ana enye sụn̄ sia enye ama ọdiọn̄ọ ke se imọ inamde enem Ete imọ esịt. Enye ama aka iso okop uyo Jehovah ke ini mîkememke inọ enye. Enye ama ama Ete esie, ndinam n̄kpọ Jehovah okonyụn̄ edi akakan n̄kpọ ke uwem esie. Mbemiso enye edide isọn̄, enye ekedi “ata anamutom” ọnọ Abasi. (N̄ke 8:30) Ndien ini enye okodude mi ke isọn̄, enye ama esịn  ifịk ekpep mme owo aban̄a Ete esie. (Matt. 6:9; John 5:17) Se ikenen̄erede inam enye okop idatesịt edi oro.—John 4:34-36.

9. Didie ke nnyịn ndisịn ifịk n̄kwọrọ ikọ ekeme ndinam esịt ana nnyịn sụn̄?

⁹ Ima ikop uyo Jehovah inyụn̄ “[inyene] ekese ndinam ke utom Ọbọn̄ kpukpru ini,” oro owụt ke imekpebe Jesus. (1 Cor. 15:58) Ima ‘isịn idem ọkpọsọn̄’ ikwọrọ ikọ, nnyịn idiyakke mfịna ọbọ nnyịn inemesịt nnyịn. (Utom 18:5) Ke uwụtn̄kpọ, imesiwak ndikụt ke mfịna mbon emi ikwọrọde ikọ inọ inyụn̄ ikpepde Bible esikpon akan eke nnyịn. Edi mmọ ẹma ẹkpep n̄kpọ ẹban̄a Jehovah, ẹma enye, ẹnyụn̄ ẹdu uwem nte enye ọdọhọde, uwem mmọ ẹsifiak ọfọn, mmọ ẹsinyụn̄ ẹnen̄ede ẹkop inemesịt. Ini ekededi emi ikụtde utọ n̄kpọ emi, imesinen̄ede inịm ke Jehovah eyese aban̄a nnyịn, ndien oro esinam esịt ana nnyịn sụn̄. Sista kiet emi esifụhọde toto ke ekpri onyụn̄ ekerede ke imọ iwọrọke n̄kpọ okụt ke se itịn̄de emi edi akpanikọ. Enye ọdọhọ ete: “Ke ini nsịnde ifịk n̄kwọrọ ikọ, mmesinen̄ede n̄kop inemesịt nnyụn̄ ntịmekede esịt n̄kaha. N̄kere ke mmesinen̄ede n̄kpere Jehovah ke ini ndude ke an̄wautom.”

10. Se Brenda etịn̄de ekpep fi nso?

¹⁰ Kop uwụtn̄kpọ sista kiet emi ekerede Brenda. Enye ye eyen esie an̄wan ẹdọn̄ọ ata idiọk udọn̄ọ emi ẹkotde multiple sclerosis. Brenda editie ke n̄kpọitie mbon n̄kpọnnam idahaemi, inyụn̄ inen̄ekede inyene ibifịk aba. Enye esikwọrọ ikọ ke ufọk ke ufọk ini ekededi emi enye ekemede, edi akpan usụn̄ emi enye esikwọrọde ikọ edi ndiwet leta nnọ mme owo. Enye ọdọhọ ete: “Ndondo emi n̄kọdọhọde idem mi ke udọn̄ọ mi idikụreke ke ererimbot emi ke n̄kekeme ndisịn ofụri ekikere mi ke utom ukwọrọikọ. Ami ndikwọrọ ikọ esinam mfre kpukpru afanikọn̄ emi nsobode. Ukwọrọikọ esinam nda ini mi n̄kere nte n̄kpan̄wamde mme owo ke efakutom nnyịn, esinyụn̄ anam mi n̄kere mban̄a nti n̄kpọ emi ndinyenede ke ini iso.”

11-13. (a) Didie ke mme apostle Jesus ye mbon en̄wen ẹkewụt ke idi ata ufan Jesus? (b) Nso ufọn ke mme ufan esie ẹkenam ẹnọ enye?

¹¹ Ofụri ini emi Jesus ọkọkwọrọde ikọ, mme apostle esie emi ẹkesọn̄ọde ẹda ye enye ẹma ẹwụt ke idi ata ufan esie. Mmọ ẹkedi utọ mbon emi n̄ke kiet ke Bible ọdọhọde ke “odu ufan emi adianade owo akan eyeneka.” (N̄ke 18:24) Jesus ikadaha utọ mme ufan emi ibre mbre. Ini enye odude ke isọn̄, idụhe eyeneka esie ndomokiet emi ọkọbuọtde idem ye enye. (John 7:3-5) Enyene ini kiet emi iman esie ẹkekam ẹkerede ke ibuot ebe enye. (Mark 3:21) Edi mme apostle Jesus iketiehe ntre, oro akanam Jesus ọdọhọ mmọ mbemiso enye akpade ete: “Mbufo ẹdi mmọ emi ẹsọn̄ọde ẹda ye ami ke idomo mi.”—Luke 22:28.

¹² Ndusụk ini, mme apostle ẹma ẹsinam se iyatde Jesus, edi utu ke enye ndikọn̄ nyịre ke ndudue mmọ, enye akakam okụt nte mmọ ẹbuọtde idem ye imọ. (Matt. 26:40; Mark 10:13, 14; John 6:66-69) Okoneyo emi ekesierede usen emi ẹkewotde Jesus, enye ama ọdọhọ mme apostle emi ẹkesọn̄ọde ẹda ye enye ete: “N̄kot mbufo mme ufan, koro kpukpru n̄kpọ oro n̄kopde nto Ete mi mmanam mbufo ẹfiọk.” (John 15:15) Imenịm ke mme ufan Jesus ẹma ẹsinen̄ede ẹsọn̄ọ enye idem. Un̄wam emi mmọ ẹken̄wamde enye ini enye ọkọkwọrọde ikọ ama anam esịt enen̄ede adat enye.—Luke 10:17, 21.

¹³ Idịghe mme apostle Jesus kpọt ẹken̄wam enye. Enye ama enyene mme ufan  efen, irenowo ye iban, emi ẹkenamde nsio nsio n̄kpọ ẹn̄wam enye ini enye ọkọkwọrọde ikọ. Ndusụk mmọ ẹma ẹsikot enye udia ke ufọk mmọ. (Luke 10:38-42; John 12:1, 2) Mbon eken ẹma ẹsisan̄a ye enye ẹnyụn̄ ẹbuana inyene mmọ ye enye. (Luke 8:3) Jesus ama enyene nti ufan sia enye ke idemesie ekedi eti ufan. Enye ama anam nti n̄kpọ ọnọ mmọ, ikonyụn̄ idorike enyịn mmọ ndinam se ikande mmọ. Jesus ama ọfọn ama, edi enye ama ama se mme ufan esie ẹkesinamde ẹn̄wam enye kpa ye emi mmọ mîkọfọnke ima. Imonyụn̄ inịm ke mmọ ẹma ẹnam esịt ana enye sụn̄.

14-15. Didie ke ikeme ndinyene nti ufan? Didie ke mmọ ẹkeme ndin̄wam nnyịn?

¹⁴ Nti ufan ẹyen̄wam nnyịn isọn̄ọ ida inam n̄kpọ Jehovah. Mfọnn̄kan usụn̄ ndinyene utọ nti ufan oro edi nnyịn ke idem nnyịn ndidi nti ufan. (Matt. 7:12) Ke uwụtn̄kpọ, Bible ọdọhọ nnyịn isida ini ye odudu nnyịn inam n̄kpọ inọ mbon en̄wen, akpan akpan mbon emi ‘ẹdude ke unana.’ (Eph. 4:28) Kere ise, ndi odu owo ke esop mbufo emi ekemede ndin̄wam? Ndi emekeme ndin̄wam eyenete emi mîkemeke ndiwọrọ ke ufọk n̄kedep n̄kpọ nsọk enye? Ndi emekeme ndinọ ubon emi n̄kpọ ọsọn̄de ye mmọ udia? Edieke edide ọmọdiọn̄ọ ndidụk jw.org^® ye nte ẹkpedade JW Library^® ẹnam n̄kpọ, ndi emekeme ndin̄wam mbon en̄wen ke esop mbufo ẹtiene ẹdiọn̄ọ? Ama emehe nnyịn ndin̄wam mbon en̄wen, iyenen̄ede ikop inemesịt.—Utom 20:35.

¹⁵ Nti ufan emi inyenede ẹyen̄wam nnyịn ke ini mfịna, ẹyenyụn̄ ẹnam esịt ana nnyịn sụn̄. Kpa nte Elihu akakpan̄de utọn̄  ọnọ Job ini Job okobụkde ukụt esie, mme ufan nnyịn ndikpan̄ utọn̄ nnọ nnyịn ke ini itịn̄de nte etiede nnyịn ke idem inọ mmọ esin̄wam. (Job 32:4) Kpa ye oro nnyịn mîdorike enyịn ke mmọ ẹyebiere se ikpanamde ẹnọ nnyịn, edieke ikpan̄de utọn̄ ikop item emi mmọ ẹdade Bible ẹnọ nnyịn, oro oyowụt ke imenyene ọniọn̄. (N̄ke 15:22) Edidem David ama osụhọde idem enyịme mme ufan esie ẹn̄wam enye, ntre ikpanaha ikụt idem ikaha inyụn̄ isịn un̄wam oro mme ufan nnyịn ẹyomde ndinọ nnyịn ke ini inyenede mfịna. (2 Sam. 17:27-29) Utọ nti ufan oro ẹdi enọ Abasi.—Jas. 1:17.

16. Philippi 4:6, 7 owụt ke nso idi n̄kukụre usụn̄ emi ikemede ndinyene emem? Nam an̄wan̄a.

¹⁶ Kot Philippi 4:6, 7. Nso inam Jehovah ọdọhọ ke nnyịn ikeme ndinyene emem emi imọ inọde ebe “ke Christ Jesus”? Ntak edi ke n̄kukụre usụn̄ emi esịt ye ekikere ẹkemede ndika iso nna nnyịn sụn̄ edi nnyịn ndidiọn̄ọ udeme emi Jesus enyenede ndinam uduak Abasi osu inyụn̄ ibuọt idem ke enye. Ke uwụtn̄kpọ, uwa ufak Jesus anam ẹkeme ndifen mme idiọkn̄kpọ nnyịn. (1 John 2:12) Ndidiọn̄ọ oro anam inyene ifụre! Sia Jesus edide Edidem Obio Ubọn̄ Abasi, enye ayanam ufen ekededi emi ibọde ke ntak Satan ye idiọk ererimbot esie emi etre. (Isa. 65:17; 1 John 3:8; Edi. 21:3, 4) Ndidiọn̄ọ oro anam inen̄ede idori enyịn ke ini iso! Ndien kpa ye emi Jesus ọnọde nnyịn ọkpọsọn̄ utom inam, enye do ye nnyịn, ke an̄wam nnyịn ke mme akpatre usen editịm n̄kpọ emi. (Matt. 28:19, 20) Ndidiọn̄ọ oro anam itetịm inyene uko! Ifụre, idotenyịn, ye uko ẹdi ndusụk ke otu mme akpan n̄kpọ emi ẹdin̄wamde nnyịn man esịt ana nnyịn sụn̄.

17. (a) Nso idinam esịt aka iso ana Christian sụn̄? (b) John 16:33 owụt ke nso ke idikeme ndinam?

¹⁷ Nso ndien idin̄wam fi man esịt aka iso ana fi sụn̄ ke ini ikpọ mfịna ẹtịmerede fi esịt? Edi afo ndinam se Jesus akanamde. Akpa, bọn̄ akam; kọbọ ke akam inamke n̄kpọ m̀mê nso itịbe. Ọyọhọ iba, kop uyo Jehovah nyụn̄ sịn ifịk kwọrọ ikọ, idem ke ini mîmemke. Ọyọhọ ita, nyịme mme ufan fo ẹn̄wam fi ke ini enyenede mfịna. Ama anam ntre, emem Abasi eyekpeme fi esịt ye ekikere. Afo n̄ko eyetiene akan mfịna ekededi kpa nte Jesus akakande.—Kot John 16:33.