Esisịt ini mbemiso Jesus akpade, nso ikanam enye etịn̄ se David eketịn̄de ke Psalm 22:1?

Esisịt ini mbemiso Jesus akpade, enye ama etịn̄ se idude ke Matthew 27:46 ete: “Abasi mi, Abasi mi, ntak emi afo ọkpọn̄de mi?” Se enye eketịn̄de oro ama anam se David eketịn̄de ke Psalm 22:1 osu enye ke idem. (Mark 15:34) Inenke ndikere ke Jesus ikọbuọtke idem ye Abasi aba ini enye etịn̄de ikọ oro, m̀mê ke enye akada nte ke Abasi abian̄a imọ. Jesus ama enen̄ede ọdiọn̄ọ ntak emi anade imọ idikpa. Enye ama onyụn̄ enyịme ndikpa. (Matt. 16:21; 20:28) Enye ama ọdiọn̄ọ n̄ko ke Jehovah idikpemeke imọ ini ẹdiwotde imọ. (Job 1:10) Jehovah ndiketre ndikpeme Jesus ama anam Jesus enen̄ede owụt ke imọ iyọsọn̄ọ ida ye Jehovah inamke n̄kpọ m̀mê nso ke ẹnam imọ ini ẹyomde ndiwot imọ.—Mark 14:35, 36.

Nso ikanam Jesus etịn̄ ikọ psalm oro ndien? Nnyịn inen̄ekede idiọn̄ọ. Edi kop ndusụk se ikerede mi. *

Etie nte Jesus okoyom mme owo ẹnen̄ede ẹkụt ke Jehovah ayayak imọ ikpa. Akana Jesus ekpe ufak ke idemesie, Jehovah isịnke ubọk. Jesus ekedi owo, ndien akana enye akpa man “akpatabi n̄kpa ke ibuot kpukpru owo.”—Heb. 2:9.

Etie nte Jesus eketịn̄ se idude ke ufan̄ikọ kiet oro man anam mme owo ẹkere ẹban̄a ofụri psalm oro. Ini oro, mme Jew ẹma ẹsiwak ndimụm ediwak psalm ndọn̄ ke ibuot. Mmọ ndikokop ufan̄ikọ psalm kiet ama esinam mmọ ẹti kpukpru  se idude ke psalm oro. Ekpedi se Jesus okoyomde edi oro, ọwọrọ enye ama an̄wam mme mbet esie emi ẹkedide mme Jew ẹti ediwak prọfesi ke Psalm 22 emi aban̄ade n̄kpa esie. (Ps. 22:7, 8, 15, 16, 18, 24) N̄kpọ efen edi ke utịt utịt psalm oro otoro Jehovah onyụn̄ ọdọhọ ke ukara Jehovah esịm ofụri ererimbot.—Ps. 22:27-31.

Etie nte Jesus okodomo ndinam ẹkụt ke imọ iduehe. Esop Sanhedrin ẹma ẹkpe ikpe ẹnọ Jesus ẹdọhọ ke enye osụn̄i Abasi, edi mmọ ikekpehe ikpe oro nte ibet ọdọhọde. (Matt. 26:65, 66) Mmọ ẹma ẹsọsọp ẹsop idem ata okoneyo ẹkpe ikpe Jesus, ndien kpukpru se mmọ ẹkenamde ke itie ikpe oro ikasan̄ake ye se ibet ọdọhọde ẹnam. (Matt. 26:59; Mark 14:56-59) Ntre, ekeme ndidi Jesus okobụp mbụme oro man anam mme owo ẹkụt ke inyeneke se imọ iduede, emi akpanamde ẹwot imọ.

Ekeme ndidi Jesus okoyom ndinam mme owo ẹti ke kpa ye emi David andiwet psalm oro ọkọbọde ufen, ke Jehovah okosụk amama enye. David ndikobụp mbụme oro ikọwọrọke ke enye ikọbuọtke idem ye Abasi. Ke enye ama okobụp mbụme oro, enye ama etịn̄ mme n̄kpọ emi ẹwụtde ke enye enen̄ede enịm ke Jehovah ekeme ndinyan̄a ikọt esie, Jehovah ama onyụn̄ aka iso ọdiọn̄ enye. (Ps. 22:23, 24, 27) Ukem ntre n̄ko, kpa ye emi Jesus emi ekedide “Eyen David” ọkọbọde ufen ke eto ndutụhọ, oro ikọwọrọke ke Jehovah imaha enye aba.—Matt. 21:9.

Jehovah ikekpemeke Jesus ini oro man Jesus owụt m̀mê imọ imenen̄ede isọn̄ọ ida ye enye. Etie nte mbụme Jesus oro okowụt nte Jehovah nditre ndikpeme imọ afịnade imọ eketre. Ini Jehovah okobotde Eyen esie, ikoyomke enye ọbọ ufen onyụn̄ akpa. Nsọn̄ibuot Adam ye Eve akanam yak edi se Jesus edibọde ufen onyụn̄ akpade. Inyeneke se Jesus ekeduede, edi akana enye edibọ ufen onyụn̄ akpa man ẹkeme ndibọrọ mme mbụme emi nsọn̄ibuot Satan akanamde ẹtọn̄ọ ndibụp, ẹnyụn̄ ẹkpe ufak emi edinamde yak nditọ Adam ẹfiak ẹnyene se Adam akanamde atak mmọ. (Mark 8:31; 1 Pet. 2:21-24) Akananam Jehovah iketreke ndikpeme Jesus, edi akana Jehovah etre ndikpeme enye ke ekpri ini man kpukpru oro ẹkeme nditịbe.

Ekeme ndidi Jesus okoyom mme mbet imọ ẹkere ntak emi Jehovah ayakde imọ ikpa utọ n̄kpa oro. * Jesus ama ọdiọn̄ọ ke owo ndikọn̄ imọ ke eto n̄wot nte n̄kpọ eke ẹdọhọde ke imọ idi abiatibet ayanam ediwak owo ẹtuak ukot ẹduọn̄ọ. (1 Cor. 1:23) Mme mbet esie ẹkpekere ẹban̄a ata akpan ntak emi anamde enye akpa, ufọn n̄kpa esie eyenen̄ede an̄wan̄a mmọ. (Gal. 3:13, 14) Oro ayanam mmọ ẹda enye nte Andinyan̄a mmọ utu ke abiatibet.

Se ikpakananam Jesus etịn̄ se idude ke psalm oro, enye ama ọdiọn̄ọ ke se iwọrọde imọ edi uduak Abasi. Esisịt ini ke enye ama eketịn̄ se idude ke psalm oro ama, enye ama ọdọhọ: “Okụre!” (John 19:30; Luke 22:37) Jehovah ndiketre ndikpeme Jesus ke ekpri ini oro ama ayak Jesus okụre kpukpru se enye ọkọdọn̄de Jesus edinam ke isọn̄, onyụn̄ ayak kpukpru se ẹkewetde ẹban̄a Jesus “ke ibet Moses ye ke uwetn̄kpọ mme Prọfet ye mme Psalm” ẹsu enye ke idem.—Luke 24:4.