1. Nso ikanam Jehovah obot owo?

ENYENE ini emi Jehovah okodude ikpọn̄. Edi oro ikanamke enye ofụhọ. Idịghe owo ododu ye Jehovah enye okop inemesịt. Kpa ye oro, Abasi okoyom mbon en̄wen ẹtiene ẹkop inem uwem. Ntre ima akanam enye ọtọn̄ọ ndibot mme owo.—Ps. 36:9; 1 John 4:19.

2. Eketie Jesus ye mme angel didie ini Jehovah obotde mme n̄kpọ eken?

² Jehovah ekebem iso obot Jesus Eyen esie. Ekem enye ama ada akpa Eyen esie oro obot “kpukpru n̄kpọ eken,” esịnede mme angel. (Col. 1:16) Ama enen̄ede enem Jesus ndinam utom ye Ete esie. (N̄ke 8:30) Esịt ama onyụn̄ enem mme angel. Mmọ ẹma ẹdu ini Jehovah ye Jesus emi edide Ata Anamutom esie ẹkebotde heaven ye isọn̄. Nso ke mmọ ẹkenam? Mmọ ẹma ‘ẹsio n̄kpo’ idara ini ẹbotde isọn̄ ẹma, imonyụn̄ inịm ke mmọ ẹma ẹka iso ẹtoro Jehovah ini enye obotde mme n̄kpọ eken, akpan akpan ini enye obotde owo. (Job 38:7; N̄ke 8:31) Kpukpru mme n̄kpọ emi Jehovah okobotde ẹkewụt ke enye ama nnyịn onyụn̄ enyene ọniọn̄.—Ps. 104:24; Rome 1:20.

3. Akpa Corinth 15:21, 22 owụt ke n̄kpa Jesus anam nditọ Adam ye Eve ẹkeme ndinyene nso?

³ Jehovah okoyom mme owo ẹdu uwem ke nsinsi ke ediye isọn̄ emi enye okobotde. Edi Adam ye Eve ẹma ẹsọn̄ ibuot ye Jehovah, ntre mmọ ikekemeke ndidu uwem ke nsinsi aba. Akana mmọ ye nditọ mmọ ẹkpan̄a nte ini akakade. (Rome 5:12) Nso ke Jehovah akanam aban̄a oro? Enye ikabiatke ini nditịn̄ nte imọ idisan̄ade inyan̄a mme owo. (Gen. 3:15) Jehovah ama aduak ndinọ ufak man ẹsio nditọ Adam ye Eve ke ufụn idiọkn̄kpọ ye n̄kpa. Oro ayanam enye anam  owo kiet kiet emi edibierede ndinam n̄kpọ Esie enyene nsinsi uwem.—John 3:16; Rome 6:23; kot 1 Corinth 15:21, 22.

4. Mme mbụme ewe ke idineme ke ibuotikọ emi?

⁴ Abasi ndin̄wọn̄ọ ndinam mme owo ẹset anam ibụp ediwak mbụme. Ke uwụtn̄kpọ, ikere ke ẹdinam mme owo ẹset didie? Ẹma ẹnam mbon nnyịn ẹset, ndi iyekeme ndidiọn̄ọ mmọ? Didie ke ediset ke n̄kpa edinam esịt enem nnyịn? Didie ke nnyịn ndikere nte ẹdinamde mme owo ẹset edinam nnyịn ima nte Jehovah amade nnyịn, enyenede ọniọn̄, onyụn̄ enyenede ime? Ẹyak ineme mme mbụme emi kiet kiet.

5. Nso inam ikere ke owo idinamke kpukpru owo ẹset inikiet?

⁵ Ini Jehovah edidade Eyen esie inam anana-ibat miliọn mme owo ẹset, imekere ke owo idinamke kpukpru mmọ ẹset inikiet. Ntak-a? Ndutịme ekeme ndidu edieke kpukpru owo oro ẹsetde ẹdidu ke isọn̄ inikiet. Jehovah esinam kpukpru n̄kpọ ke nde ke nde, inamke n̄kpọ nsuahade nsuahade. Enye ọdiọn̄ọ ke ana kpukpru n̄kpọ obono ke nde ke nde man mme owo ẹkeme ndidụn̄ ke emem. (1 Cor. 14:33) Jehovah Abasi ama enyene ọniọn̄ ye ime ini enye ye Jesus ẹdiande ubọk ẹtịm ererimbot emi sụn̄sụn̄ sụn̄sụn̄ mbemiso ẹbotde owo. Jesus n̄ko eyenyene ọniọn̄ ye ime ke ini Tọsịn Isua Ukara esie, ini enye edidiande ubọk ye mbon emi ẹdibọhọde Armageddon itịm isọn̄ emi iben̄e mbon emi ẹdinamde ẹset.

6. Utom 24:15 ọdọhọ ke Jehovah edinam mmanie ẹtiene ẹset?

⁶ Ata akpan usụn̄ emi mme andibọhọ Armageddon ẹdin̄wamde mbon emi ẹdisetde ẹdi edi ndikpep mmọ mban̄a Obio  Ubọn̄ Abasi ye nte Jehovah oyomde idu uwem. Ntak edi ke mbon emi Bible okotde “mme anam ukwan̄n̄kpọ” ẹdiwak ẹkan ke otu mbon emi ẹdisetde ẹdi. (Kot Utom 24:15.) Mmọ ẹyekpụhọde ediwak n̄kpọ ke uwem mmọ man mmọ ẹkeme ndibọ ufọn ufak Christ. Kere adan̄a utom emi esịnede ke ndikpep ediwak miliọn mme owo emi mîdiọn̄ọke n̄kpọ ndomokiet iban̄a Jehovah. Ndi ẹdikpep owo kiet kiet n̄kpọ, nte isikpepde mme owo Bible mfịn? Ndi mme esop ẹyedu? Ndi ẹyebahade mbon emi ẹbakde ẹset ẹdọn̄ ke nsio nsio esop ẹnyụn̄ ẹkpep mmọ se mmọ ẹdikpepde mbon en̄wen emi ẹdisetde ẹdi? Ini oro ama ekem iyọdiọn̄ọ. Se idiọn̄ọde edi ke utịt Tọsịn Isua Ukara Christ, “ifiọk Jehovah ọyọyọhọ isọn̄ kpa nte mmọn̄ ofụkde inyan̄.” (Isa. 11:9) Utom oyokpon etieti ini oro, edi edinenem nnyịn!

7. Ntak emi ediyomde ikọt Abasi ẹkop mbon emi ẹdisetde ẹdi mbọm?

⁷ Ke ini Tọsịn Isua Ukara Christ, edisụk iyoyom nnyịn emi idide ikọt Jehovah ika iso ikpụhọde uwem nnyịn man inem enye esịt. Ntre iyenen̄ede ikop mbon oro ẹsetde ẹdi mbọm nte isụk idomode ndin̄wam mmọ ẹkan ndiọi n̄kpọ emi ọdọn̄de mmọ ẹnyụn̄ ẹdu uwem nte Jehovah ọdọhọde. (1 Pet. 3:8) Mbon emi ẹsetde ẹdi ẹyekụt ke ikọt Jehovah ẹsụhọde idem, ke ẹnyụn̄ ẹkpụhọde uwem mmọ man ẹnem enye esịt. Oro ayanam mmọ ẹyom ndidiana ye mmọ nnam n̄kpọ Jehovah.—Phil. 2:12.

8. Nso inam ikere ke mme owo ẹyediọn̄ọ mbon mmọ emi ẹsetde ẹdi?

⁸ Ediwak ntak ẹdu emi ẹnamde ikere ke mbon emi ẹdikụtde mbon emi ẹsetde ẹdi ẹyediọn̄ọ mbon mmọ. Ke uwụtn̄kpọ, nte Jehovah akanamde mme owo ẹset ke ini edem anam idọhọ ke enye ayafiak anam mme owo ẹtịn̄ ikọ nte mmọ ẹkesitịn̄de, ẹkere n̄kpọ nte mmọ ẹkesikerede, ẹnyụn̄ ẹtie nte mmọ ẹketiede esisịt ini mbemiso mmọ ẹkpade. Ti ke Jesus ekemen n̄kpa odomo ye idap, emen ediset ke n̄kpa odomo ye owo ndidemede idap. (Matt. 9:18, 24; John 11:11-13) Owo ama edemede ke idap, idem esie ye uyo esie ẹsitie ukem nte ẹkedide mbemiso enye edede idap, enye isinyụn̄ ifreke se enye ọkọdiọn̄ọde. Nte eketiede ye Lazarus edi oro. Usen inan̄ ama ebe tọn̄ọ enye akakpa, idem esie ama onyụn̄ ọtọn̄ọ ndidiahade. Edi ini Jesus anamde enye eset, nditọeka esie ẹma ẹdiọn̄ọ enye inikiet inikiet, Lazarus ama eti mmọ n̄ko.—John 11:38-44; 12:1, 2.

9. Ntak emi mme owo mîdifọnke ima ini mmọ ẹsetde?

⁹ Jehovah ọn̄wọn̄ọ ke owo ndomokiet ke Paradise ididọhọke ke imọ ‘idọdọn̄ọ.’ (Isa. 33:24; Rome 6:7) Idem ọyọsọn̄ mbon emi ẹsetde ẹdi. Edi ayada ini mbemiso mmọ ẹfọnde ẹma. Edieke mmọ ẹfọnde ẹma ini mmọ ẹsetde ẹdi, ekeme ndidi mbon mmọ ididiọn̄ọke mmọ. Etie nte kpukpru owo ẹdifọn ima sụn̄sụn̄ sụn̄sụn̄ ke ini Tọsịn Isua Ukara Christ. Ke utịt Tọsịn Isua oro ke Jesus ediyak ukara inọ Ete esie. Ini oro ndien ke Obio Ubọn̄ edinam kpukpru se Jehovah okoyomde ndida enye nnam, esịnede ndinam mme owo ẹfọn ẹma.—1 Cor. 15:24-28; Edi. 20:1-3.

10. Editie fi didie ke idem mbon mbufo ẹma ẹset?

¹⁰ Kere nte editiede fi ke idem ndifiak n̄kọm mbon mbufo. Ndi ọkpọsọn̄ inemesịt edinam fi asasak m̀mê edinam fi atatua?  Ndi esịt eyenem fi tutu afo ọkwọ itoro ọnọ Jehovah? Se inen̄ede idiọn̄ọ edi ke afo eyenen̄ede ama edima Ete fo ye Eyen esie emi akayakde n̄kpọ atak enye man mbon mbufo ẹkeme ndiset.

11. Ikọ Jesus ke John 5:28, 29 owụt ke nso iditịbe inọ mbon emi ẹdude uwem nte Abasi ọdọhọde?

¹¹ Kere nte esịt edinemde mbon emi ẹsetde ẹdi nte mmọ ẹkpụhọrede ẹnyụn̄ ẹdude uwem nte Abasi ọdọhọde. Ẹyeyak mbon emi ẹkpụhọrede ẹdu uwem ke nsinsi ke Paradise. Edi owo idiyakke mbon emi ẹsọn̄de ibuot ye Abasi ẹka iso ẹdu uwem mbak mmọ ẹdinam emem okûdu ke Paradise.—Isa. 65:20; kot John 5:28, 29.

12. Didie ke Jehovah edidiọn̄ kpukpru mbon emi ẹdude ke isọn̄?

¹² Ke Paradise, kpukpru ikọt Abasi ẹyekụt ke se idude ke Mme N̄ke 10:22 edi akpanikọ. Itie oro ọdọhọ ke “edidiọn̄ Jehovah ofori owo, enye inyụn̄ idianke ubiak ke esịt.” Spirit Jehovah ayan̄wam ikọt Esie ẹnen̄ede ẹbiet Christ, mmọ ẹyenyụn̄ ẹfọn ẹma sụn̄sụn̄ sụn̄sụn̄. (John 13:15-17; Eph. 4:23, 24) Edidi eyo esiere, idem etetịm ọsọn̄ mmọ. Mmọ ẹyenyụn̄ ẹfọn ẹkan nte ẹkedide akpa. Uwem eyenem etieti ini oro! (Job 33:25) Didie ke afo ndikere nte ẹdinamde mme owo ẹset ekeme ndin̄wam fi idahaemi?

13. Didie ke Psalm 139:1-4 owụt adan̄a nte Jehovah ọdiọn̄ọde nnyịn? Didie ke ediset ke n̄kpa ediwụt ke Jehovah enen̄ede ọdiọn̄ọ nnyịn?

¹³ Imeneneme ke Jehovah ayanam mbon emi ẹdisetde ẹfiak ẹti mme n̄kpọ emi mmọ ẹkediọn̄ọde ẹnyụn̄ ẹtie nte mmọ ẹketiede. Oro ọwọrọ ke Jehovah enen̄ede ama fi tutu enye ọdiọn̄ọ onyụn̄ eti nte afo esikerede n̄kpọ, nte afo esitịn̄de ikọ, nte afo esinamde n̄kpọ, ye nte etiede fi ke idem. Ntre edieke akpade yak edi se enye anamde fi eset, idisọn̄ke enye ndinam fi afiak etie nte eketiede. Edidem David ama ọdiọn̄ọ ke Jehovah enen̄ede ọdiọn̄ọ nnyịn owo kiet kiet. (Kot Psalm 139:1-4.) Nnyịn ndidiọn̄ọ ke Jehovah enen̄ede ọdiọn̄ọ nnyịn anam nso ufọn ọnọ nnyịn idahaemi?

14. Ekpetie nnyịn didie ke idem ima itie ikere adan̄a nte Jehovah ọdiọn̄ọde nnyịn?

¹⁴ Ima itie ikere adan̄a nte Jehovah ọdiọn̄ọde nnyịn, ikpanaha idem enyek nnyịn. Ntak-a? Ti ke Jehovah enen̄ede ekere aban̄a nnyịn. Enye ada owo nnyịn kiet kiet ke ọsọn̄urua. Enye ọdiọn̄ọ mme n̄kpọ emi ẹketịbede ke uwem nnyịn, emi ẹnamde itie nte itiede. Emi ọdọn̄ nnyịn esịt etieti! Ẹyak ikûdedei ukere ke idu ikpọn̄. Jehovah odu ye nnyịn kpukpru minit uwem nnyịn, ke onyụn̄ oyom nsio nsio usụn̄ ndin̄wam nnyịn.—2 Chron. 16:9.

15. Didie ke ediset ke n̄kpa owụt ke Jehovah enyene ọniọn̄?

¹⁵ Edieke ndịk n̄kpa anamde mme owo, mme asua mmọ ẹkeme ndidọhọ ke imọn̄ iwot mmọ man mmọ ẹnam se mmọ mîkpamaha ndinam. Mbon emi Satan akarade ẹsida emi ẹnam mme owo ẹda mme ufan mmọ ẹnọ mîdịghe ẹnam mmọ ẹnam n̄kpọ emi mmọ ẹdiọn̄ọde ke inenke. Edi mmọ ikemeke ndinam nnyịn inam utọ n̄kpọ oro sia imọdiọn̄ọ ke edieke mme asua nnyịn ẹwotde nnyịn, ke Jehovah ayanam iset. (Edi. 2:10) Imenen̄ede inịm ke idụhe se mmọ ẹdinamde yak itre ndinam n̄kpọ Jehovah. (Rome 8:35-39) Jehovah ndinam nnyịn idiọn̄ọ ke iyeset owụt ke enye enen̄ede enyene ọniọn̄! Emi esinam nnyịn ikûkop ndịk edieke mbon emi Satan akarade  ẹdọhọde ke imọn̄ iwot nnyịn nnyịn mînamke se mmọ ẹdọhọde. Kpa oro esinam nnyịn inyene uko isọn̄ọ ida ye Jehovah.

16. Mme mbụme ewe ke akpana obụp idemfo? Didie ke mme ibọrọ mbụme oro ẹkeme ndin̄wam fi ọdiọn̄ọ adan̄a nte ọbuọtde idem ye Jehovah?

¹⁶ Edieke mme asua Jehovah ẹdọhọde ke imọn̄ iwot fi, ndi eyenịm ke Jehovah ayanam fi eset? Nso ikeme ndin̄wam fi ọdiọn̄ọ ke eyenịm? N̄kpọ kiet edi afo ndibụp idemfo, ‘Ndi n̄kpri n̄kpri n̄kpọ emi mbierede kpukpru usen ẹwụt ke mmọbuọt idem ye Jehovah?’ (Luke 16:10) Mbụme efen emi ekemede ndibụp idemfo edi, ‘Ndi nte ndude uwem owụt ke mmenịm se Jehovah ọn̄wọn̄ọde ete ke iyọnọ mi se nyomde edieke mbemde iso nyom Obio Ubọn̄ esie?’ (Matt. 6:31-33) Edieke ọbọrọde ih ke mbụme mbiba oro, oro owụt ke ọmọbuọt idem ye Jehovah, ke omonyụn̄ eben̄e idem ndiyọ idomo ekededi emi edisịmde fi ke ini iso.—N̄ke 3:5, 6.

17. (a) Didie ke ediset ke n̄kpa owụt ke Jehovah enyene ime? (b) Didie ke ikeme ndiwụt ke imama nte Jehovah enyenede ime?

¹⁷ Jehovah enenịm usen ye hour emi enye edisobode idiọk ererimbot emi. (Matt. 24:36) Enye idinanake ime isobo enye mbemiso ini oro. Ọdọn̄ enye ndinam mbon emi ẹkekpade ẹset, edi enye ke enyene ime ebet. (Job 14:14, 15) Enye oyom esịm nnennen ini oro kan̄a mbemiso enye anamde mmọ ẹset. (John 5:28) Ediwak ntak ẹdu emi akpanamde enenem nnyịn nte Jehovah enyenede ime. Jehovah ndinyene ime anam ediwak owo “ẹkabade esịt”; nnyịn isịne do. (2 Pet. 3:9) Jehovah oyom adan̄a ediwak owo nte ẹkekeme ẹnyene nsinsi uwem. Ntre ẹyak iwụt ke imama nte enye enyenede ime. Idiwụt didie? Edi nnyịn ndisịn idem nyom mbon emi “ẹnyenede eti esịt oro edinamde mmọ ẹnyene nsinsi uwem” nnyụn̄ n̄n̄wam mmọ ẹma Jehovah ẹnyụn̄ ẹnam n̄kpọ esie. (Utom 13:48) Ima inam ntre, ime Jehovah ayanam ufọn ọnọ mmọ kpa nte anamde ọnọ nnyịn.

18. Ntak emi ikpenyenede ime ye mbon en̄wen?

¹⁸ Jehovah eyenyene ime ebet tutu utịt Tọsịn Isua Ukara Christ mbemiso enye adade nnyịn nte mbon oro ẹfọnde ẹma. Jehovah eben̄e idem ndifen mme idiọkn̄kpọ nnyịn tutu esịm ini oro. Omokụt do ntak anade iwụk ekikere ke nti edu mbon en̄wen inyụn̄ inyene ime ye mmọ. Kop uwụtn̄kpọ  sista kiet emi ebe esie ọkọtọn̄ọde nditịmede esịt n̄kaha nnyụn̄ ntre ndidụk mbono esop. Sista oro ọdọhọ ete: “N̄kpọ oro ama enen̄ede abiak mi. Uwem nnyịn ama ọtọ etịmede, nnyịn ikonyụn̄ ikemeke ndinam aba kpukpru se ikaduakde ndinam.” Kpa ye kpukpru emi, sista oro ama enyene ime ye ebe esie. Enye ama ọbuọt idem ye Jehovah inyụn̄ iduọkke idotenyịn. Enye ama ekpebe Jehovah, iwụkke ekikere ke mfịna oro, edi akabade owụk ekikere ke nti n̄kpọ emi ebe esie ekesinamde. Enye ọdọhọ ete: “Ebe mi enyene nti edu, enye ke onyụn̄ anam se enye ekekeme man akan editịmede esịt esie oro.” Enen̄ede ọfọn inyene ime ye mbon ubon nnyịn m̀mê nditọete nnyịn emi ẹdomode ndikan ikpọ mfịna emi mmọ ẹnyenede!

19. Nso ke ikpebiere ndinam?

¹⁹ Esịt ama enem Jesus ye mme angel ini ẹkebotde isọn̄ ẹma. Edi kere ise nte esịt edinemde mmọ ini mmọ ẹdikụtde nte mme owo emi ẹfọnde ẹma, ẹmade Jehovah, ẹnyụn̄ ẹnamde n̄kpọ esie, ẹyọhọde isọn̄ emi. Kere nte esịt edinemde mbon emi ẹkemende ke isọn̄ yak ẹkekara ye Christ ke heaven ini mmọ ẹdikụtde nte mme owo ẹbọde ufọn utom mmimọ. (Edi. 4:4, 9-11; 5:9, 10) Kere n̄ko nte afo edidude uwem ini emi mmọn̄eyet idatesịt adade itie mmọn̄eyet ubiak, ini emi udọn̄ọ, mfụhọ, ye n̄kpa mîdidụhe aba ke nsinsi. (Edi. 21:4) Biere ndika iso n̄kpebe edima Ete fo emi enyenede ọniọn̄ onyụn̄ enyenede ime tutu esịm ini oro. Ama anam ntre, ayaka iso okop inemesịt inamke n̄kpọ m̀mê nso utọ idomo isịm fi. (Jas. 1:2-4) Enem nnyịn etieti nte Jehovah ọn̄wọn̄ọde ke mme owo “ẹyeset ke n̄kpa”!—Utom 24:15.