1, 2. Ntak emi Mme Ntiense Jehovah ẹnen̄erede ẹma Rome 5:12?

EDIEKE ẹkpedọhọde fi asiak mme itie N̄wed Abasi emi Mme Ntiense Jehovah ẹnen̄erede ẹfiọk ẹsinyụn̄ ẹwakde ndida n̄kwọrọ ikọ, ndi Rome 5:12 ekpedi akpa itien̄wed emi akpasiakde? Rome 5:12 ọdọhọ ete: “Mmọdo, nte idiọkn̄kpọ okotode owo kiet odụk ererimbot, n̄kpa onyụn̄ otode ke idiọkn̄kpọ oro odụk, ndien n̄kpa atara esịm kpukpru owo koro kpukpru mmọ ẹma ẹnam idiọkn̄kpọ.” Anaedi emesikot itien̄wed emi ediwak ini ọnọ mme owo.

² Ẹsiak itien̄wed emi ediwak ini ke n̄wed Nso ke Bible Ekpep Nnyịn? Ke ini ekpepde nditọ fo m̀mê mbon en̄wen ọyọhọ ibuot 3, 5, ye 6 ke n̄wed emi, anaedi emesikot Rome 5:12. Nnyịn imesikot itien̄wed emi ke ini iyomde nditịn̄ ntak emi isọn̄ mîdịghe Paradise idahaemi, ntak emi iyomde ufak, ye ntak emi mme owo ẹsikpade. Itien̄wed emi ekeme ndin̄wam nnyịn inen̄ede ikpere Jehovah, ibiere ndika iso nnam se inemde enye esịt, inyụn̄ inen̄ede idori enyịn ke se enye ọn̄wọn̄ọde.

3. Nso ke kpukpru nnyịn ifiọk?

³ Kpukpru nnyịn imọfiọk ke idi mme anamidiọk. Nnyịn imesinam ndudue kpukpru usen. Edi esịt esinem nnyịn ndifiọk ke Jehovah ọdiọn̄ọ ke idi ntan, ndien ke enye ayatua nnyịn  mbọm. (Ps. 103:13, 14) Jesus ama ọdọhọ iben̄e Abasi “[efen] nnyịn mme idiọkn̄kpọ nnyịn.” (Luke 11:2-4) Ntre, ufọn idụhe ndika iso mfịna idem mban̄a idiọkn̄kpọ nnyịn emi Abasi ama ekefen. Edi imekeme ndisụk mbọ ufọn ke ini ikerede nte Abasi esifende ọnọ nnyịn ye se inamde enye efen ọnọ nnyịn.

4, 5. (a) Nso in̄wam nnyịn ifiọk se ikọ Paul ke Rome 5:12 ọwọrọde? (b) Nso ke “mfọnido esie oro owo mîdotke,” emi Rome 3:24 etịn̄de aban̄a ọwọrọ?

⁴ N̄wed mbon Rome ibuot 1 esịm 4, ye akpan akpan ibuot 6, an̄wam nnyịn ifiọk se ikọ apostle Paul ke Rome 5:12 ọwọrọde. Mme ibuot n̄wed emi ẹnam nnyịn ifiọk nte Jehovah esifende ọnọ nnyịn. Rome 3:23, 24 ọdọhọ ete: “Kpukpru owo ẹnam idiọkn̄kpọ . . . , edi ke mfọn ke ẹbat mmọ ke edinen ke ntak mfọnido esie oro owo mîdotke ke edisio mmọ ke ufụn oto ke ufak oro Christ Jesus ekekpede.” Nso ke “mfọnido esie oro owo mîdotke” emi Paul eketịn̄de aban̄a ọwọrọ? N̄wed ndụn̄ọde kiet ọdọhọ ke ikọ Greek emi ẹkabarede “mfọnido oro owo mîdotke” ọwọrọ “owo ndinam n̄kpọ ke mfọn nnọ owo, iyomke usiene.” Owo oro ẹfọnde mfọn do, isidotke utọ mfọn emi.

⁵ Ewetn̄wed ukabadeikọ kiet, John Parkhurst, ọkọdọhọ ete: “Ke ini ikọ Greek emi ẹkabarede ‘mfọnido oro owo mîdotke’ aban̄ade Abasi m̀mê Christ, emi esiwak ndida mban̄a mfọn oro mmọ ẹfọnde nnyịn ke ndifak nnyụn̄ nnyan̄a nnyịn nso ke idiọkn̄kpọ ye n̄kpa, kpa ye oro nnyịn mîdotke.” Enen̄ede enen nte Edikabade Eke Obufa Ererimbot akakabarede ikọ Greek oro nte “mfọnido oro owo mîdotke.” Edi, didie ke Abasi okowụt nnyịn mfọnido esie oro owo mîdotke? Ndien didie ke emi anam fi enen̄ede ekpere Jehovah onyụn̄ enen̄ede odori enyịn ke se enye ọn̄won̄ọde? Ẹyak ise.

6. Nso ufọn ke ikeme ndibọ ke ntak mfọnido Abasi oro owo mîdotke?

⁶ Adam ekedi “owo kiet” emi ‘idiọkn̄kpọ okotode odụk ererimbot.’ Okoto “idiọkn̄kpọ [esie] n̄kpa akara nte edidem.” Edi Paul ọkọdọhọ ke ‘uwak mfọnido Abasi oro owo mîdotke okoto owo kiet, kpa Jesus Christ.’ (Rome 5:12, 15, 17) Kpukpru nnyịn imọbọ ufọn mfọnido Abasi oro owo mîdotke. Bible ọdọhọ ke “otode ke n̄kopitem owo kiet [oro edi, Jesus] ẹyenam ediwak owo ẹdi ndinen.” Se idude edi ke mfọnido Abasi oro owo mîdotke ekeme ndinam inyene “nsinsi uwem ebe ke Jesus Christ Ọbọn̄ nnyịn.”—Rome 5:19, 21.

7. Ntak emi nnyịn mîkodotke se Abasi ọkpọnọde Eyen esie edikpa afak nnyịn?

⁷ Idụhe owo emi ọkọdọhọde Jehovah ke ana enye ọnọ Eyen esie edikpa afak nnyịn. N̄ko-n̄ko, sia nnyịn idide mme anamidiọk, nnyịn ikodotke se Abasi ọkpọnọde Eyen esie edikpa afak nnyịn man ẹfen mme idiọkn̄kpọ nnyịn. Ntre, Abasi ndifen mme idiọkn̄kpọ nnyịn nnyụn̄ nnam nnyịn idori enyịn ndidu uwem ke nsinsi edi mfọnido oro nnyịn mîdotke. Mmọdo, yak nte nnyịn idude uwem kpukpru usen owụt ke imenen̄ede idara se Jehovah ye Jesus ẹnamde ẹnọ nnyịn.

8. Didie ke owo ekeme ndida mfọnido Abasi oro owo mîdotke nnam mbubru?

⁸ Sia nnyịn idide nditọ Adam, mînyụn̄ ifọnke ima, imesinam ndudue ye idiọkn̄kpọ. Edi ọkpọdiọk etieti ndida mfọnido Abasi oro owo mîdotke nnam mbubru ke ndikere: ‘Abasi ọfiọk ke mfọnke mma. Ntre, ufọn idụhe ndifịna idemmi. Enye iditreke-tre ndifen nnọ mi ini ekededi oro  nnamde idiọkn̄kpọ.’ Se ndusụk nditọete ẹkekerede edi emi idem ke ini mme apostle ẹkedude uwem. (Kot Jude 4.) Ekeme ndidi nnyịn ikereke utọ n̄kpọ emi, edi edieke idụkde ndụk ye mbon oro ẹsikerede n̄kpọ ntem, imekeme nditọn̄ọ ndikere n̄kpọ nte mmọ.

9, 10. Didie ke Paul ye nditọete eken ẹkewọrọ ke ufụn idiọkn̄kpọ ye n̄kpa?

⁹ Paul ama odụri nnyịn utọn̄ ete ikûdedei ida mfọnido Abasi oro owo mîdotke inam mbubru ke ndikere: ‘Abasi ọfiọk ke mfọnke mma. Enye ayaka iso ndifen mi ini ekededi oro nnamde idiọkn̄kpọ.’ Ntak emi Paul okodụride nnyịn utọn̄? Enye ọkọdọhọ ke mme Christian eyo esie ‘ẹma ẹkpan̄a ẹwọn̄ọ ẹkpọn̄ idiọkn̄kpọ.’ (Kot Rome 6:1, 2.) Ntak emi Paul ọkọdọhọde ke mmọ ẹma ẹkpan̄a ẹwọn̄ọ ẹkpọn̄ idiọkn̄kpọ, ke ini edide mmọ ẹkesụk ẹdodu uwem mi ke isọn̄ ini oro?

¹⁰ Abasi ama efen idiọkn̄kpọ Paul ye eke mme Christian eyo esie ke ntak uwa ufak Jesus. Jehovah ama ada edisana spirit eyet mmọ aran man mmọ ẹkabade ẹdi nditọ esie. Ọtọn̄ọde ke ini oro, mmọ ẹma ẹdori enyịn ndika heaven. Edieke mmọ ẹnamde n̄kpọ Abasi ẹsịm utịt, mmọ ẹyetiene Jesus ẹkara ke heaven. Edi ntak emi Paul ọkọdọhọde ke mmọ ‘ẹma ẹkpan̄a ẹwọn̄ọ ẹkpọn̄ idiọkn̄kpọ,’ ke ini edide mmọ ẹkesụk ẹdodu uwem mi ke isọn̄? Enye ama ada n̄kpa Jesus anam se enye etịn̄de an̄wan̄a. Jesus ekedi owo ke ini enye akakpade, edi ẹma ẹnam enye eset okodu uwem ke heaven nte spirit. N̄kpa ikarake enye aba. Kpasụk ntre ke ekedi ye mme Christian eyo Paul; mmọ ẹkebat idemmọ nte ke “ima ikpan̄a kaban̄a idiọkn̄kpọ edi idu uwem inọ Abasi oto ke Christ Jesus.” (Rome 6:9, 11) Emi ọwọrọ ke mmọ ikodụhe uwem aba nte ẹkesidude. Mmọ ẹma ẹtre ndidụk ufụn nnọ mme utom obụkidem, ẹnyụn̄ ẹtre ndidu oburobụt uwem.

11. Didie ke nnyịn emi idoride enyịn ndidu uwem ke Paradise “ikpan̄a kaban̄a idiọkn̄kpọ”?

¹¹ Nso kaban̄a nnyịn? Mbemiso ikodụkde esop Abasi, ima isinam mme n̄kpọ oro nnyịn mîkọfiọkke ke Abasi ada nte ata idiọkn̄kpọ. Nnyịn ikodụk ufụn inọ “mbubiam ido ye ubiatibet” inyụn̄ idi “ifịn idiọkn̄kpọ.” (Rome 6:19, 20) Edi ke ini ikedifiọkde akpanikọ, ima ikpụhọde, iyak idem nnyịn inọ Abasi, inyụn̄ ina baptism. Ọtọn̄ọde ke ini oro, enen̄ede enem nnyịn ndidu uwem nte Abasi etemede nnyụn̄ nnịm ibet esie “ke ofụri esịt.” Ẹma ẹnam nnyịn ‘ibọhọ idiọkn̄kpọ inyụn̄ ikabade idi ifịn edinen ido.’ (Rome 6:17, 18) Ntem, ẹkeme ndidọhọ ke nnyịn n̄ko “ima ikpan̄a kaban̄a idiọkn̄kpọ.”

12. Nso ke nnyịn owo kiet kiet inyene ndimek?

¹² Paul ọdọhọ nnyịn ete: “Ẹkûyak idiọkn̄kpọ aka iso akara nte edidem ke ikpọkidem mbufo emi ẹdikpade mbak mbufo ẹdisụk ibuot ẹnọ mme udọn̄ esie.” (Rome 6:12) Nnyịn imekeme ndiyak “idiọkn̄kpọ aka iso akara” nnyịn edieke isinamde idiọkn̄kpọ ekededi emi ọdọn̄de nnyịn. Ke emi ima ikọfiọk ke imekeme ‘ndiyak’ m̀mê nditre ‘ndiyak’ idiọkn̄kpọ akara nnyịn, nso ke ikpebiere ndinam? Ọfọn ibụp idem nnyịn ite: ‘Ndi mmesiyak idiọkn̄kpọ ọdọn̄ mi tutu n̄ka n̄kanam? Ke ini ọdọn̄de mi ndinam idiọkn̄kpọ, ndi mmesisọsọp nsio enye mfep ke esịt mi?’ Edieke inen̄erede ima mfọnido Abasi oro owo mîdotke, iyanam kpukpru se ikemede man inam esịt enem Jehovah Abasi.

13. Nso inam inịm ke imekeme ndikpụhọde?

¹³ Ke ima ikedifiọk Jehovah, ima enye, inyụn̄ ibiere ndinam n̄kpọ esie, ima itre idiọkn̄kpọ oro ikesinamde. Ndusụk mme n̄kpọ emi ẹdi ‘mme n̄kpọ oro ẹnamde nnyịn ikop bụt’ idahaemi, oro okponyụn̄ anamde nnyịn idot n̄kpa. (Rome 6:21) Edi  nnyịn ima ikpụhọde. Ndusụk nditọete ke esop Corinth emi Paul ekewetde leta ọnọ ẹkenyụn̄ ẹtie ntem. Ndusụk mmọ ẹkedi mme okpono ndem, mme esịn efịbe, irenowo emi ẹdan̄de ye irenowo, mme inọ, ye mme akpammịn. Edi ẹma ‘ẹyet mmọ ẹsana’ ẹnyụn̄ ‘ẹdian̄ade mmọ ẹnịm ẹnọ Abasi.’ (1 Cor. 6:9-11) Ekeme ndidi ndusụk nditọete ke esop Rome ẹkenyụn̄ ẹtie ntem. Paul ọkọdọhọ mmọ ete: “Ẹkûnyụn̄ ẹka iso ẹyak ndido idem mbufo ẹnọ idiọkn̄kpọ nte n̄kpọekọn̄ ukwan̄ido, edi ẹyak idem mbufo ẹnọ Abasi nte mmọ oro ẹtode ke n̄kpa ẹdidu uwem, ẹyak mme ndido idem mbufo ẹnọ Abasi n̄ko nte n̄kpọekọn̄ edinen ido.” (Rome 6:13) Paul ama enen̄ede enịm ke mmọ ẹkeme ndisana ke enyịn Abasi, nnyụn̄ n̄ka iso ndia ufọn mfọnido esie oro owo mîdotke.

14, 15. Nso mbụme ke ikpobụp idem nnyịn?

¹⁴ Nnyịn n̄ko imekeme ndikpụhọde inyụn̄ ibọ ufọn mfọnido Abasi oro owo mîdotke. Ndusụk nditọete nnyịn ẹketie nte nditọete ke esop Corinth. Edi mmọ n̄ko ẹma ẹkpụhọde. Mmọ ẹma ẹtre idiọkn̄kpọ oro mmọ ẹkesinamde, ẹma ẹnyụn̄ ‘ẹyet mmọ ẹsana.’ Nso kaban̄a fi? Ndi ama etre idiọkn̄kpọ oro ekesinamde? Ndi ke asasana ke enyịn Abasi? Ke emi ẹma ẹkefen mme idiọkn̄kpọ fo, onyụn̄ ọbọde ufọn mfọnido Abasi oro owo mîdotke, ndi emenen̄ede ebiere ke imọ ‘idiyakke ndido idem imọ inọ idiọkn̄kpọ’? Ndi afo ‘ayayak idemfo ọnọ Abasi nte enye oro otode ke n̄kpa edidu uwem’?

¹⁵ Man ikeme ndinam emi, ana itre ikpọ idiọkn̄kpọ oro ndusụk nditọete ke esop Corinth ẹkesinamde. Edieke inamde emi, nnyịn iwụt ke imọbọ ufọn mfọnido Abasi oro owo mîdotke, ndien ke ‘idiọkn̄kpọ ikarake nnyịn’ aba. Edi, ndi imebiere ndikop item Abasi “ke ofụri esịt” nnyụn̄ ndomo ofụri ukeme nnyịn nditre ndinam n̄kpọ emi Jehovah asuade, edi emi mme owo mîdaha nte idiọkn̄kpọ?—Rome 6:14, 17.

16. Nnyịn isan̄a didie ifiọk ke ana itre ndinam mme n̄kpọ oro Abasi asuade edi emi owo mîsiakke ke 1 Corinth 6:9-11?

¹⁶ Nnyịn imọfiọk ke Paul iketieneke inam ikpọ idiọkn̄kpọ oro ẹsiakde ke 1 Corinth 6:9-11. Kpa ye oro, enye ama ọdọhọ ke imọ idi anamidiọk. Enye ekewet ete: “Ami ndi obụkidem, emi ẹkenyamde ẹsịn ke idak idiọkn̄kpọ. Koro ami mfiọkke se ami nnamde. Koro se nyomde ndinam, idịghe oro ke nnam; edi se nsuade ke nnam.” (Rome 7:14, 15) Emi owụt ke enyene mme n̄kpọ en̄wen emi Paul akadade nte idiọkn̄kpọ, ndien enye ama odomo ofụri ukeme esie man okûtiene anam mme n̄kpọ emi. (Kot Rome 7:21-23.) Ẹyak ikpebe Paul inyụn̄ idomo ndikop item Abasi “ke ofụri esịt.”

17. Ntak emi afo oyomde ndinam akpanikọ kpukpru ini?

¹⁷ Ke uwụtn̄kpọ, imọfiọk ke ikọt Abasi ẹkpenyene ndinam akpanikọ ke kpukpru n̄kpọ. (Kot Mme N̄ke 14:5; Ephesus 4:25.) Satan edi “ete nsu.” Nsu okowot Ananias ye n̄wan esie. Ntre, nnyịn iyomke nditie nte mmọ, oro anam isima nditịn̄ akpanikọ kpukpru ini. (John 8:44; Utom 5:1-11) Ndinam akpanikọ ikụreke ke nditre ndisu nsu. Edieke imade mfọnido Abasi oro owo mîdotke, nnyịn iyanam akpanikọ ke kpukpru n̄kpọ.

18, 19. Ndi imekeme nditre ndisu nsu edi ibian̄a abian̄a? Nam an̄wan̄a.

¹⁸ Idịghe nsu kpọt ke Jehovah oyom ikọt esie ẹtre. Owo ekeme nditre ndisu nsu edi isụk inamke akpanikọ. Kop se Jehovah ọkọdọhọde nditọ Israel mi: “Mbufo ẹnyene ndidi edisana, koro ami Jehovah Abasi mbufo ndide edisana.” Ekem Jehovah ama etịn̄ se mmọ ẹkpenamde man ẹsana, ete: “Mbufo ẹkûyịp inọ, ẹkûbian̄a abian̄a, ẹkûnyụn̄ ẹnam n̄kpọ ke abian̄a ye nsan̄a mbufo.” (Lev. 19:2, 11) Nnyịn imekeme  nditre ndisu nsu edi ibian̄a abian̄a, oro edi, inam mme owo ẹnịm se mîdịghe akpanikọ.

¹⁹ Ke uwụtn̄kpọ, owo ekeme ndidọhọ eteutom m̀mê mbonutom esie ete ke imọ ididịghe utom n̄kpọn̄ ke idem isọn̄ke imọ, ke ini edide ata ekpri ibuot ọkọn̄ enye. Edi ata akpan ntak emi anamde enye ọdọhọ ke imọ ididịghe utom n̄kpọn̄ edi man ababak aka n̄kpọ. Ekpetịm ese se enye etịn̄de emi, enye isụhu nsu sia idem isọn̄ke enye, n̄kọ ibuot ọkọn̄ enye nan̄a! Edi, ndi se inamde enye oyom ndifiak utom edi oro? Ndi idịghe abian̄a ke enye abian̄a eteutom m̀mê mbonutom esie? Enyene nsio nsio usụn̄ emi mme owo ẹsidade ẹbian̄a owo. Ndusụk ini, mme owo ẹsinam emi ke ntak ufọn idemmọ m̀mê man ẹbọhọ mfịna. Ekpededi se nnyịn itịn̄de idịghe nsu, ọfọn iti ke Ikọ Abasi ọdọhọ ‘ikûbian̄a abian̄a.’ Ntre, ọfọn inam se inende kpukpru ini.—Rome 6:19.

20, 21. Nso ke ikpesịn ofụri ukeme nnyịn inam ke ntak mfọnido Abasi oro owo mîdotke?

²⁰ Edieke imade mfọnido Abasi oro owo mîdotke, nnyịn iyetre efịbe, ukpammịn, ye mme idiọkn̄kpọ eken oro ndusụk owo ẹkenamde ke esop Corinth. Nnyịn idinyụn̄ idaha oburobụt n̄kpọ ndomokiet inem idem nnyịn esịt. Edieke ‘ikabarede idi ifịn edinen ido,’ nnyịn idikpaha mmịn, idinyụn̄ in̄wọn̄ke mmịn tutu enye ekpere ndinam nnyịn. Imọdiọn̄ọ ke oyoyom inen̄ede isịn ukeme man ikeme ndinam se itịn̄de emi, edi emi idịghe n̄kpọ oro nnyịn mîkemeke ndinam.

²¹ Oyom isịn ofụri ukeme itre ndinam ikpọ idiọkn̄kpọ ye mme n̄kpọ emi Abasi asuade, edi emi mme owo mîdaha nte idiọkn̄kpọ. Edi akpanikọ ke nnyịn ifọnke ima, edi ana isụk in̄wana ye idiọkn̄kpọ kpa nte Paul akan̄wanade, mbak idiọkn̄kpọ edikan nnyịn ubọk. Enye ọkọdọhọ nditọete esie ete: “Ẹkûyak idiọkn̄kpọ aka iso akara nte edidem ke ikpọkidem mbufo emi ẹdikpade mbak mbufo ẹdisụk ibuot ẹnọ mme udọn̄ esie.” (Rome 6:12; 7:18-20) Ke ini isịnde ofụri ukeme itre ndinam ikpọ idiọkn̄kpọ ye mme n̄kpọ emi Abasi asuade, nnyịn iwụt ke imenen̄ede ima mfọn oro Abasi ye Jesus Christ ẹfọnde nnyịn, kpa ye oro nnyịn mîdotke utọ mfọn emi.

22. Nso edidiọn̄ ke mbon oro ẹmade mfọnido Abasi oro owo mîdotke ẹdinyene?

²² Abasi esifen idiọkn̄kpọ nnyịn, oyonyụn̄ aka iso ndifen idiọkn̄kpọ nnyịn ke ntak mfọnido esie oro owo mîdotke. Sia nnyịn inen̄erede ima mfọnido esie emi, ẹyak nnyịn idomo ofụri ukeme nnyịn nditre n̄kpọ ekededi emi Abasi asuade, ọkpọkọm mbon en̄wen idaha oro nte idiọkn̄kpọ. Paul ama etịn̄ edidiọn̄ oro nnyịn idibọde edieke inamde emi. Enye ọkọdọhọ ete: “Ke emi, sia ẹma ẹkenam mbufo ẹwọrọ ufụn idiọkn̄kpọ ẹnyụn̄ ẹkabade ẹdi ifịn Abasi, mbufo ẹmen̄wụm mfri mbufo ke usụn̄ edisana ido, ndien utịt edi nsinsi uwem.”—Rome 6:22.