Akpana ebe ye n̄wan ẹnen̄ede ẹdiọn̄ọ n̄kpọ ẹban̄a IUD, ye mme itie N̄wed Abasi emi ẹkemede ndin̄wam mmọ ẹbiere se mmọ ẹdinamde. Emi ayan̄wam mmọ ẹbiere n̄kpọ oro mîdiyakke esịt afịna mmọ.

Ke ini Adam ye Eve kpọt ẹkedude ke isọn̄, Jehovah ọkọdọhọ mmọ ete: “Mbufo ẹtọt ẹnyụn̄ ẹwak.” Se Jehovah okonyụn̄ ọdọhọde owo itiaita oro ẹkebọhọde Ukwọ edi oro. (Gen. 1:28; 9:1) Bible idọhọke ke akpana ikọt Abasi mfịn ẹnịm ewụhọ emi. Ntem, ebe ye n̄wan ẹnyene ndibiere m̀mê mmimọ iyada ibọk emi esikpande n̄wan ndiyomo idịbi mbak idinyene nditọ awak akan se iyomde m̀mê inyene nditọ ke ini oro mmimọ iyomde. Edi nso ke mmọ ẹkpebem iso ẹkere ẹban̄a?

Akpana ebe ye n̄wan ẹkere se Bible etịn̄de mbemiso mmọ ẹmek n̄kpọ ukpan uyomo idịbi emi mmọ ẹdidade. Ikọt Abasi isidehedei imek ibọk m̀mê n̄kpọ ukpan uyomo idịbi emi esinamde idịbi obụn̄ọ n̄wan. Bible owụt ke owo oro okoide-koi osion̄o idịbi idaha uwem ke n̄kpọ. Ikọt Abasi isision̄oke idịbi sia mmọ ẹdiọn̄ọ ke ndision̄o idịbi edi ndiwot owo. (Ex. 20:13; 21:22, 23; Ps. 139:16; Jer. 1:5) Edi, nso kaban̄a n̄kpọ ukpan uyomo idịbi emi ẹkotde IUD?

Enyọn̄-Ukpeme Ikọmbakara May 15, 1979, page 30-31, ama etịn̄ aban̄a IUD. Ẹkeda ọkpọ ẹnam ediwak IUD ini oro. Ẹkesisịn mmọ ke itie eyen mbak n̄wan ediyomo. Enyọn̄-Ukpeme oro ọkọdọhọ ke owo ikenen̄ekede ifiọk nte mme IUD ini oro ẹkesisan̄ade ẹkpan n̄wan ndiyomo idịbi. Mbiausọbọ ẹdọhọ ke mme IUD oro ẹkedade ọkpọ ẹnam ikesiyakke nsene aka akadiana ye nsen eyen emi odude ke itie eyen. Ntre n̄wan ikemeke ndiyomo edieke nsene mîkaha ikadiana ye nsen eyen emi odude ke idịbi an̄wan.

Ndusụk ndụn̄ọde oro ẹkenamde owụt ke ndusụk ini, ke nsene ama esidiana ye nsen  eyen akabade ọbọn̄eyen, oro edi, anam n̄wan oyomo. Ọbọn̄eyen emi ama esikọri ke usụn̄ emi nsen eyen esisan̄ade ekesịm itie eyen; ndusụk ini, enye ama esibe ekesịm itie eyen. IUD esiwot ọbọn̄eyen oro ekesịmde itie eyen onyụn̄ anam idịbi oro obụn̄ọ. Emi onyụn̄ etie nte owo ndision̄o idịbi. Enyọn̄-Ukpeme oro ọkọdọhọ ke sia IUD ekemede ndinam idịbi obụn̄ọ n̄wan, akpana ebe ye n̄wan emi ẹyomde ndida enye n̄kpan uyomo idịbi ẹnen̄ede ẹkere se Bible etịn̄de aban̄a uwem.—Ps. 36:9.

Tọn̄ọ Enyọn̄-Ukpeme oro eketịn̄ n̄kpọ aban̄a IUD ke 1979, ndi ẹsion̄o IUD en̄wen emi ọfọnde akan eke ini oro?

Ẹsion̄o utọ IUD iba en̄wen ẹdi mfịn. Kiet edi enye emi ẹdade copper ẹnam; enye ama enen̄ede omụm isọn̄ ke United States ke 1988. En̄wen edi enye emi enyenede mmọn̄ibọk ukpan uyomo idịbi. Ẹketọn̄ọ ndinyam enye emi ke 2001. Didie ke IUD mbiba emi ẹsikpan n̄wan ndiyomo?

IUD emi ẹdade copper ẹnam: Nte ima iketetịn̄, IUD isiyakke nsene aka akadiana ye nsen eyen emi odude ke itie eyen. Adianade do, ke IUD oro ẹdade copper ẹnam, copper esiwowot nsene. * IUD enye emi esinam obụk emi odude akanade esịt itie eyen ekpri mbak ọbọn̄eyen idikeme ndikọri.

IUD emi enyenede mmọn̄ibọk ukpan uyomo idịbi: Nsio nsio IUD ẹdu emi ẹnyenede mmọn̄ibọk ukpan uyomo idịbi emi ebietde enye oro esidude ke ibọk ukpan uyomo idịbi oro ẹsimende-men. Mme IUD emi ẹsision̄o mmọn̄ibọk oro esikpande n̄wan ndiyomo ẹdọn̄ ke itie eyen. Etie nte mme utọ IUD emi isiyakke ndusụk iban ẹkeme ndision̄o nsen eyen. Edieke n̄wan mîsion̄oke nsen eyen, enye ikemeke ndiyomo. Mmọn̄ibọk oro mme IUD emi ẹsision̄ode ẹdọn̄ ke itie eyen esinam obụk emi odude akanade esịt itie eyen ekpri mbak ọbọn̄eyen idikeme ndikọri. * Mmọn̄ibọk emi esinyụn̄ anam udọt emi odude ke itie oro ẹkotde cervix enen̄ede abari mbak nsene idibe ke itịt ikesịm itie eyen. Mme IUD oro ẹkedade ọkpọ ẹnam ikekemeke ndinam emi.

Nte ima iketetịn̄, IUD emi ẹdade copper ẹnam ye enye oro enyenede mmọn̄ibọk ukpan uyomo idịbi isiyakke ọbọn̄eyen ekeme ndikọri ke itie eyen. Edi nso iditịbe edieke n̄wan osion̄ode nsen eyen ndien nsene aka akadiana ye nsen eyen oro? Ọbọn̄eyen ekeme ndibe ndụk itie eyen, edi idikemeke ndikọri ke ntak emi itie eyen mîfọnke enye ke idem. Idịbi oro oyobụn̄ọ. Mbiausọbọ ẹdọhọ ke utọ n̄kpọ emi isiwakke nditịbe ye iban oro ẹsịnde IUD ke idem nte esitịbede ndusụk ini ọnọ iban oro ẹsimende ibọk ukpan uyomo idịbi.

Mmọdo, idụhe owo ndomokiet emi ekemede ndisọn̄ọ ntịn̄ ke IUD emi ẹdade copper ẹnam ye enye oro enyenede mmọn̄ibọk ukpan uyomo idịbi isiyakke n̄wan oyomo. Ndụn̄ọde oro mbiausọbọ ẹnamde owụt ke edisọsọn̄ iban emi ẹsịnde utọ IUD emi ke idem ndisọp nyomo etiene nte mme IUD emi ẹsikpande n̄wan ndiyomo.

Akpana ebe ye n̄wan emi ẹyomde ndida IUD n̄kpan uyomo idịbi ẹbụp abiausọbọ emi enen̄erede ọfiọk n̄kpọ aban̄a IUD m̀mê ewe idu ke idụt mmọ. Ọfọn mmọ ẹnyụn̄ ẹbụp enye nte IUD oro mmọ ẹyomde ndimek edifọnde ye n̄wan iketre, ye mfịna oro n̄wan ekemede ndinyene. Mmọ ikpayakke owo ndomokiet, ekpededi abiausọbọ ebiere n̄kpọ emi ọnọ mmọ. (Rome 14:12; Gal. 6:4, 5) Ebe ye n̄wan ẹnyene ndibiere n̄kpọ emi. Akpana se mmọ ẹbierede enem Jehovah esịt okûnyụn̄ unam esịt afịna mmọ.—Men 1 Timothy 1:18, 19; 2 Timothy 1:3 domo.