1-3. (a) Nso ke ikpasiak isịn ke otu akpan n̄kpọ emi isikpepde? (b) Ntak emi ediset ke n̄kpa edide ata akpan ukpepn̄kpọ? (Se akpa ndise ibuotikọ emi.)

NSO ke ọkpọbọrọ owo oro ọdọhọde fi asiak mme akpan n̄kpọ emi ẹsikpepde ke ido ukpono mbufo? Ukpûtreke ndidọhọ enye ke emenịm ke Jehovah okobot kpukpru n̄kpọ ye nte ke enye ọnọ nnyịn uwem. Anaedi ọkpọdọhọ n̄ko ke imenịm ke Jesus Christ akakpa man afak nnyịn. Okponyụn̄ ọdọhọ enye ke Abasi ayanam isọn̄ emi edi Paradise, ndien ke nti owo ẹyedụn̄ do ke nsinsi. Ndi ọkpọdọhọ enye ke kiet ke otu ukpepn̄kpọ emi amade akan edi ke Abasi ayanam mbon oro ẹkpade ẹset?

² Enyene ediwak ntak emi akpanamde isiak ediset ke n̄kpa isịn ke otu mme akpan n̄kpọ oro isikpepde, ekpededi ikere ke nnyịn idikpaha tutu ibe akwa ukụt idụk Obio Ubọn̄ Abasi inyụn̄ idu uwem ke nsinsi. Apostle Paul ama etịn̄ se inamde ediset ke n̄kpa edi ata akpan ukpepn̄kpọ. Enye ọkọdọhọ ete: “Ke akpanikọ, edieke ediset mme akpan̄kpa mîdụhe, owo ikonyụn̄ inamke Christ eset.” Ekpedi Abasi ikanamke Jesus Christ eset, enye akpanam didie akara ke heaven nte osụk akarade idahaemi? Se nnyịn ikwọrọde iban̄a ukara esie okponyụn̄ ọwọrọ ikpîkpu. (Kot 1 Corinth 15:​12-19.) Edi imọfiọk ke Abasi ama anam Jesus eset. Nnyịn itiehe nte mme Sadducee emi ẹkedọhọde ke mme akpan̄kpa idisetke. Idem ke ini mme owo ẹsakde  nnyịn, oro isinamke nnyịn ikûnịm ke Abasi ayanam mme owo ẹset.​—Mark 12:18; Utom 4:​2, 3; 17:32; 23:​6-8.

³ Paul ama asiak “ediset mme akpan̄kpa” esịn ke otu mme “akpa ukpepn̄kpọ emi aban̄ade Christ.” (Heb. 6:​1, 2) Enye ama enen̄ede enịm ke mme akpan̄kpa ẹyeset. (Utom 24:​10, 15, 24, 25) Edi kpa ye oro ẹsiakde ediset ke n̄kpa ẹsịn ke otu “mme akpa editọn̄ọ n̄kpọ ke edisana ikọ Abasi,” oro iwọrọke ke ufọn idụhe ndinen̄ede ndụn̄ọde se Bible ekpepde aban̄a ediset ke n̄kpa. (Heb. 5:12) Ntak-a?

4. Nso ke ikeme ndibụp mban̄a ediset ke n̄kpa?

⁴ Ke ini mme owo ẹtọn̄ọde ndikpep Bible, ata ediwak mmọ ẹsikot ẹban̄a mbon oro Jehovah akanamde ẹset, utọ nte Lazarus. Mmọ ẹsikpep n̄ko ke Abraham, Job, ye Daniel ẹma ẹnịm ke ini ke edi emi Abasi edinamde mme akpan̄kpa ẹset. Edi nso ke ọkpọbọrọ owo oro ọdọhọde fi etịn̄ se inamde enịm ke Abasi ayanam mme owo ẹset ekpedi ebịghi se ebebịghi? Ndi Bible etịn̄ ini emi Abasi edinamde mme akpan̄kpa ẹset? Ndifiọk nte Bible ọbọrọde mme mbụme emi ayanam itetịm inịm ke mme owo ẹyeset.

5. Mme mbụme ewe ke iyom ndineme?

⁵ Isọn̄ke ndinịm ke Abasi ekeme ndinam mbon oro mîbịghike ẹkekpa ẹset. (John 11:11; Utom 20:​9, 10) Edi, ndi omosụk ekeme ndinịm ke Abasi ayanam mme owo ẹset ke ini iso ekpededi ebịghi didie enye ọkọn̄wọn̄ọ n̄kpọ emi? Ndi emenịm ke mbon oro ẹkpade idahaemi ye mbon oro ẹkekpade ke ata eset ẹyeset? Enyene owo emi afo enen̄erede enịm ke Abasi ama anam enye eset ata ediwak isua ke enye ama ọkọn̄wọn̄ọ ke iyanam enye eset. Anie ekedi oro? Didie ke oro ekeme ndin̄wam fi enịm ke Abasi ayanam mme owo ẹset nte enye ọn̄wọn̄ọde?

6. Didie ke Psalm 118 okosu Jesus ke idem?

⁶ Psalm 118 etịn̄ aban̄a owo emi Jehovah ọkọn̄wọn̄ọde ata ediwak isua ke edem ke iyanam eset. Ndusụk owo ẹkere ke David ekewet Psalm emi. Andiwet Psalm emi ama ekpe Jehovah ubọk ete: “Mbọk, Jehovah, nyan̄a nnyịn! . . . Itoro enyene Enye emi edide ke enyịn̄ Jehovah.” Prọfesi emi akaban̄a Messiah. N̄kọ emeti ke mme owo ẹma ẹtịn̄ se idude ke itien̄wed emi ini Jesus akawatde odụk Jerusalem ke Nisan 9, usen ifan̄ mbemiso ẹkewotde enye. (Ps. 118:​25, 26; Matt. 21:​7-9) Didie ke Psalm 118 ekebem iso etịn̄ ata ediwak isua ke edem ke enyene owo emi Abasi edinamde eset? Ufan̄ikọ 22 ọdọhọ ete: “Itiat emi mme ọbọpufọk ẹkesịnde amakabade edi etubom inụk.”

7. Didie ke mme Jew ẹkesịn Jesus?

⁷ “Mme ọbọpufọk,” oro edi, ikpọ owo mme Jew, ẹma ẹsịn Messiah. Mmọ ikabatke-bat Jesus ke n̄kpọ, ikonyụn̄ inyịmeke ke enye edi Christ. Mmọ ẹma ẹkam ẹnam se idiọkde ikan oro. Ediwak mmọ ẹma ẹdọhọ ẹwot enye. (Luke 23:​18-23) Mmọ ẹma ẹtiene ẹnyene ubọk ke n̄kpa Jesus.

8. Jesus edisan̄a didie idi “etubom inụk”?

⁸ Jesus edinam didie idi “etubom inụk” ke ini edide ẹma ẹsịn enye ẹnyụn̄ ẹwot enye? Emi iditịbeke ibọhọke ẹnam enye eset. Uwụtn̄kpọ oro Jesus ọkọnọde anam emi an̄wan̄a nnyịn. Enye ama etịn̄ aban̄a enyene-in̄wan̄ emi okosiode ifịn esie ọdọn̄ ẹkese in̄wan̄ esie. Mme ọtọin̄wan̄ oro ẹma ẹmia mmọ kpa nte nditọ Israel ẹkemiade mme prọfet oro Jehovah ọkọdọn̄de utom ọnọ mmọ. Ke akpatre enyene-in̄wan̄ oro ama osio edima eyen esie emi edide adiakpa esie ọdọn̄. Edi  mmọ ikokponoke eyen esie. Mmọ ẹma ẹkam ẹwot enye. Ekem Jesus ama etịn̄ se ẹkewetde ẹban̄a enye ke Psalm 118:22. (Luke 20:​9-17) Apostle Peter ama etịn̄ se ẹwetde ke itien̄wed emi n̄ko ini enye eketịn̄de ikọ ye ‘mme andikara ye mbiowo ye mme scribe emi ẹkesopde idem ọtọkiet ke Jerusalem.’ Enye ama etịn̄ aban̄a “Jesus Christ eyen Nazareth, emi [mmọ] ẹkekọn̄de ke eto, edi emi Abasi akanamde eset ke n̄kpa.” Ekem enye ama ọdọhọ ete: “Emi edi ‘itiat emi mbufo mme ọbọpufọk mîkadaha ke n̄kpọ, enye amakabade edi etubom inụk.’”​—Utom 3:15; 4:​5-11; 1 Pet. 2:​5-7.

9. Nso ke Psalm 118:22 ekebem iso etịn̄?

⁹ Omokụt do ke Psalm 118:22 ama ebem iso etịn̄ ata ediwak isua ko ke edem ke ẹyesịn Messiah ẹnyụn̄ ẹwot enye, edi ke Abasi ayanam enye eset onyụn̄ edi etubom inụk. Abasi ama onyụn̄ anam Jesus eset, ndien ‘enyịn̄ Jesus kpọt ke ẹkeme ndida nnyan̄a nnyịn.’​—Utom 4:12; Eph. 1:20.

10. (a) Nso ke ẹkebem iso ẹtịn̄ ke Psalm 16:10? (b) Inam didie ifiọk ke Psalm 16:10 iketịn̄ke iban̄a David?

¹⁰ Ẹyak ise itien̄wed en̄wen emi okowụtde ke Abasi ayanam Messiah eset. Isua tọsịn kiet ama ebe mbemiso itien̄wed oro edisu; itien̄wed oro ayanam nnyịn itetịm inịm ke Jehovah ayanam mme owo ẹset ekpebịghi se ebebịghi. Ẹdọhọ ke David ekewet Psalm ọyọhọ 16, ndien ufan̄ikọ 10 ọdọhọ ete: “Afo [udûkpọn̄ke] ukpọn̄ mi ke Udi. Afo uduyakke owo fo emi ọsọn̄ọde ada okụt obube.” Ikọ esie ikọwọrọke ke imọ idikpaha m̀mê ke imọ ididụhe ke Udi. Bible etịn̄ ke David ama ọsọn̄ onyụn̄ akpa nte mme ete ete esie ẹkekpade, ke ẹma “ẹnyụn̄ ẹbụk enye ke Obio David.” (1 Ndi. 2:​1, 10) Ntre, Psalm 16:10 etetịn̄ aban̄a anie?

11. Ini ewe ke Peter akasiak owo emi Psalm 16:10 eketịn̄de aban̄a?

¹¹ Isọn̄ke ndifiọk owo emi Psalm 16:10 etịn̄de aban̄a. Ini Peter ọkọkwọrọde ikọ ọnọ mme Jew ye mbon oro mîdịghe mme Jew urua ifan̄ ke Jesus ama ekeset, enye ama asiak owo emi Psalm emi eketịn̄de aban̄a. Isua tọsịn kiet ama ebe tọn̄ọ ẹkewet Psalm emi. (Kot Utom 2:​29-32.) Enye ọkọdọhọ ke David ama akpa ẹnyụn̄ ẹbụk enye. Mbon oro enye ọkọkwọrọde ikọ ọnọ ẹma ẹfiọk oro. Bible idọhọke ke mmọ ẹma ẹneni se Peter eketịn̄de ete ke David ekebem “iso okụt onyụn̄ etịn̄ aban̄a ediset ke n̄kpa” Messiah.

12. Didie ke Psalm 16:10 okosu, ndien oro anam inịm nso n̄kpọ iban̄a ini iso?

¹² Peter ama okot se David eketịn̄de ke Psalm 110:1 ada owụt ke se ẹtịn̄de ke Psalm 16:10 edi akpanikọ. (Kot Utom 2:​33-36.) Se enye okokotde ke N̄wed Abasi ama anam mme owo oro ẹnịm ke Jesus “edi Ọbọn̄ ye Christ.” Mmọ ẹma ẹnyụn̄ ẹnịm ke Psalm 16:10 ama osu ini Jesus ekesetde. Apostle Paul n̄ko ama etịn̄ se idude ke Psalm oro ọnọ mme Jew ke Antioch ke Pisidia. Mmọ ẹma ẹma se enye eketịn̄de tutu mmọ ẹdọhọ enye afiak editịn̄ ọnọ mmimọ usen en̄wen. (Kot Utom 13:​32-37, 42.) N̄kọ omokụt do ke Jehovah ama anam Jesus eset nte enye ọkọn̄wọn̄ọde ke Psalm 16:10 ye 118:22 kpa ye oro edide ata ediwak isua ama ebe. Akpana oro anam nnyịn itetịm inịm ke enye oyonyụn̄ anam mme owo ẹset ke ini iso.

13. Nso ke ikeme ndibụp mban̄a ediset ke n̄kpa?

¹³ Enem nnyịn ndifiọk ke Jehovah ekeme ndinam owo eset ata ediwak isua ke enye ama ọkọn̄wọn̄ọ ke iyanam oro. Edi owo osụk ekeme ndibụp ete: ‘Ndi oro ọwọrọ ke eyenen̄ede ebịghi mbemiso  Abasi anam owo mi oro akakpade eset? Ini ewe ke Abasi edinam mme owo ẹset?’ Jesus ama ọdọhọ mme apostle esie ke odu mme n̄kpọ emi mmọ mîfiọkke, emi mmọ mîdinyụn̄ ifiọkke. Enye ama ọdọhọ ke idịghe kpukpru n̄kpọ ke mmọ ẹdifiọk iban̄a “mme ini m̀mê mme eyo emi Ete enịmde ke idak odudu esiemmọ.” (Utom 1:​6, 7; John 16:12) Edi emi iwọrọke ke nnyịn ifiọkke n̄kpọ ndomokiet iban̄a ini emi mme owo ẹdisetde.

14. Didie ke Jesus okpụhọde ye mbon eken oro ẹkenamde ẹset ke Bible?

¹⁴ Ndineme nsio nsio orụk ediset ke n̄kpa oro Bible etịn̄de aban̄a ayan̄wam nnyịn ifiọk n̄kpọ iban̄a ini emi Jehovah edinamde mme owo ẹset. Idụhe ediset ke n̄kpa emi enen̄erede enyene ufọn nte eke Jesus, sia ekpedi enye ikesetke, nnyịn ikpodorike enyịn ndifiak n̄kụt mbon nnyịn oro ẹkekpade. Mbon oro mme asan̄autom Abasi nte Elijah ye Elisha ẹkenamde ẹset ẹma ẹfiak ẹkpa ẹnyụn̄ ‘ẹkụt mbiara’ ke udi. Edi Jesus “ikpaha aba, ke emi ẹma ẹkenam enye eset ke n̄kpa; n̄kpa inyụn̄ ikarake enye aba.” Enye odu “uwem ke nsinsi nsinsi” ke heaven, idinyụn̄ ‘ikwe mbiara’ tutu amama.​—Rome 6:9; Edi. 1:​5, 18; Col. 1:18; 1 Pet. 3:18.

15. Ntak emi ẹkotde Jesus “akpa mbun̄wụm”?

¹⁵ Akpa orụk ediset ke n̄kpa edi ediset n̄ka heaven. Jesus edi akpa owo emi ẹkenamde eset aka heaven, ndien idụhe owo en̄wen emi ẹdinamde eset emi edinyenede ufọn inọ ofụri ubonowo nte Jesus. (Utom 26:23) Edi ẹyenam mbon en̄wen ẹtiene ẹset ẹka heaven. Jesus ama ọdọhọ mme mbet esie emi ẹkesọn̄ọde ẹda ye enye ke mmọ ẹyetiene imọ ẹkara ke heaven. (Luke 22:​28-30) Edi ana mmọ ẹkpa kan̄a ẹnyụn̄ ẹnam mmọ ẹset ẹdi spirit nte Jesus mbemiso mmọ ẹkemede ndiketiene enye n̄kara. Apostle Paul ama ọdọhọ ke “ẹma ẹnam Christ eset ke n̄kpa, nte akpa mbun̄wụm ke otu mbon oro ẹdede ke n̄kpa.” Enye ama onyụn̄ ọdọhọ ke ẹyenam mbon en̄wen ẹtiene ẹset ẹka heaven. Enye ọkọdọhọ ete: “Owo kiet kiet ke idaha esie: Christ akpa mbun̄wụm, ekem mmọ eke ẹdide eke Christ ke ini edidu esie.”​—1 Cor. 15:​20, 23.

16. Inam didie ifiọk ini emi ẹdinamde mme owo ẹset ẹka heaven?

¹⁶ Se apostle Paul eketịn̄de oro ke 1 Corinth 15:​20, 23 anam ifiọk ini emi ẹdinamde mme owo ẹset ẹka heaven. Emi editịbe ke “ini edidu” Christ. Ebịghi Mme Ntiense Jehovah ẹkefiọk ke Bible owụt ke “ini edidu” Christ ọkọtọn̄ọ ke 1914. Nnyịn idu ke ini edidu Christ idahaemi, ndien idiọk ererimbot emi ọmọn̄ esesịm utịt.

17, 18. Nso iditịbe inọ ndusụk mbon oro ẹyetde aran ke ini edidu Christ?

 ¹⁷ Bible etịn̄ n̄kpọ en̄wen aban̄a ediset ke n̄kpa n̄ka heaven. Enye ọdọhọ ete: “Nnyịn iyomke mbufo ẹnana ifiọk ẹban̄a mmọ oro ẹdede ke n̄kpa . . . Koro edieke nnyịn inyenede mbuọtidem nte ke Jesus ama akpa onyụn̄ eset, ntre, n̄ko, Abasi ayanam mbon oro ẹdede ke n̄kpa ke Jesus ẹset . . . Nnyịn mme odu-uwem emi idude isịm edidu Ọbọn̄ idibemke mbon oro ẹdede ke n̄kpa iso ke baba usụn̄ kiet; koro Ọbọn̄ oyoto heaven osụhọde ye ọkpọsọn̄ uyo, . . . ndien mbon oro ẹkpan̄ade ke Christ ẹyebem iso ẹset. Ekem ẹyemen nnyịn emi idude uwem emi isụhọde, ẹdọk ye mmọ ke obubịt enyọn̄, man ikosobo ye Ọbọn̄ ke ikpaenyọn̄; ntem nnyịn iyodu ye Ọbọn̄ kpukpru ini.”​—1 Thess. 4:​13-17.

¹⁸ Ẹketọn̄ọ ndinam mme owo ẹset ẹka heaven ke “ini edidu” Christ ama ọkọtọn̄ọ m̀mê ke Christ ama ọkọtọn̄ọ ndikara ke heaven. Ẹyemen mbon oro ẹyetde aran oro ẹsụk ẹdude uwem ke ini akwa ukụt ‘ẹdọk ke obubịt enyọn̄.’ (Matt. 24:31) Mmọ ‘ididehe ke n̄kpa.’ Oro ọwọrọ ke mmọ ẹma ẹkpa, ke idibịghike ‘ẹyekpụhọde kpukpru mmọ, ke idaha kiet, ke ediyịp enyịn, ke ini ẹfride akpatre obukpon̄.’​—1 Cor. 15:​51, 52.

19. Nso idi “ediset ke n̄kpa eke ọfọnde akan”?

¹⁹ Ediwak ikọt Abasi oro ẹdude mfịn iditieneke Jesus ikara ke heaven. Utu ke oro, mmọ ẹtie ẹbet “usen Jehovah,” emi enye edisobode idiọk ererimbot emi. Idụhe eke ọfiọkde nnennen ini emi Abasi edisobode ererimbot emi. Edi nte n̄kpọ etiede owụt ke ini oro enen̄ede ekpere. (1 Thess. 5:​1-3) Ekem, orụk ediset ke n̄kpa en̄wen oyodu. Abasi ayanam mme owo ẹset ẹdidu uwem ke Paradise. Nte ini akade, mbon oro ẹnamde ẹset ẹyenyene ifet ndifọn mma nnyụn̄ ndu uwem ke nsinsi. Enye oro edidi “ediset ke n̄kpa eke ọfọnde akan” eke eyo Bible, sia mbon oro ẹkenamde ẹset ke eyo Bible ẹma ẹfiak ẹkpa nte ini akakade.​—Heb. 11:35.

20. Nso inam inịm ke ndutịme ididụhe ini Jehovah edinamde mme owo ẹset?

²⁰ Bible ọdọhọ ke ẹdinam mbon oro ẹdisetde ika heaven ẹset “owo kiet kiet ke idaha esie.” (1 Cor. 15:23) Imenịm ke ndutịme idinyụn̄ idụhe ke ini ẹdinamde mme owo ẹset ẹdidu ke isọn̄. Enen̄ede ọdọn̄ nnyịn ndikụt nte Jehovah edinamde emi. Mmanie ke ẹdibem iso ẹnam ẹset esisịt ini ke Tọsịn Isua Ukara Christ ama ọkọtọn̄ọ? Ndi ẹdibem iso inam mbon oro ẹkpan̄ade ke eyo nnyịn ẹset, man mbon mmọ oro ẹbọhọde Armageddon ẹdiọn̄ọ mmọ? Ndi ẹyenam mme asan̄autom Abasi oro ẹkefiọkde ndida ikọt Abasi usụn̄ ẹbak ẹset man ẹdin̄wam ẹda mme owo usụn̄ ke obufa ererimbot? Ini ewe ke ẹdinam mbon oro mîkọfiọkke Jehovah ẹset? Ẹdinam mmọ ẹset ke m̀mọ̀n̄? Imenyene ediwak mbụme ndibụp mban̄a ediset ke n̄kpa. Edi, ndi ufọn odu nditie mfịna idem mban̄a mme n̄kpọ ntre? Ndi ukereke ke akpakam ọfọn itie ibet se Jehovah edinamde? Imenịm ke iyenen̄ede ima se Jehovah edinamde.

21. Nso ke afo etie ebet?

²¹ Ikpakam ida ini emi inen̄ede ibuọt idem ye Jehovah. Enye ama anam Jesus etịn̄ ke imọ iyanam mbon oro imọ itide ẹset. (John 5:​28, 29; 11:23) Enyene ini emi Jesus ọkọdọhọde ke Abraham, Isaac, ye Jacob “ke ẹdu uwem.” Oro okowụt ke Jehovah ekeme ndinam mbon oro ẹkekpade ẹset. (Luke 20:​37, 38) Ukem nte apostle Paul, imenyene ediwak ntak ndinịm ke Abasi ayanam mme owo ‘ẹset ke n̄kpa.’​—Utom 24:15.