1, 2. Ntak emi ọfọnde idiọn̄ọ nte ikemede ndidọn̄ mbon oro owo mmọ akpade esịt? (Se akpa ndise ibuotikọ emi.)

SUSI ọdọhọ ete: “N̄kpa eyen nnyịn okosụk ababiak nnyịn ata idiọk idiọk ke n̄kpọ nte isua kiet ama ekebe tọn̄ọ enye akakpa.” Eyenete en̄wen ọdọhọ ke “ama enen̄ede abiak” imọ ke ini n̄wan imọ akakpade ke unana idotenyịn. Esinyụn̄ abiak ediwak owo ntre ke ini owo mmọ akpade. Ediwak nditọete nnyịn ikekereke ke mbon mmọ ẹkeme ndikpa mbemiso Armageddon. Edide owo fo akpa m̀mê ọmọdiọn̄ọ owo emi owo esie akpade, anaedi emesikere ete, ‘Didie ke ẹkeme ndidọn̄ owo emi owo esie akpade esịt?’

² Ekeme ndidi emesikop ẹdọhọde ke nte ini ebede ke owo emi owo esie akpade idinen̄ekede ifụhọ aba. Edi, ndi udomo ini emi ebede kpọt esinam owo okûnen̄ede ufụhọ? Ebeakpa kiet ọkọdọhọ ete: “Se n̄kụtde edi ke se owo adade ini emi ebede anam edinam enye okûnen̄ede ufụhọ aba.” Ukem nte unan oro ẹsọbọde esikpade sụn̄sụn̄ nte ini akade, ntre ke ubiak owo emi owo esie akpade esisụhọde ubọk nte ini ebede  edieke ẹn̄wamde enye. Didie ke ikeme ndin̄wam mbon oro owo mmọ akpade ẹkûnen̄ede ẹfụhọ aba?

3, 4. Isan̄a didie idiọn̄ọ ke an̄wan̄a Jehovah nte esitiede mbon oro owo mmọ akpade?

³ Jehovah edi ata akpan owo emi esidọn̄de nnyịn esịt onyụn̄ atuade nnyịn mbọm. (Kot 2 Corinth 1:​3, 4.) Enye ọdọhọ ete: “Ami ndi Enye emi ọdọn̄de mbufo esịt.”​—Isa. 51:12; Ps. 119:​50, 52, 76.

⁴ N̄kpa ama ada mme ufan Jehovah n̄ko, utọ nte Abraham, Isaac, Jacob, Moses, ye Edidem David. (Num. 12:​6-8; Matt. 22:​31, 32; Utom 13:22) Ikọ Abasi owụt ke enen̄ede ọdọn̄ Jehovah ndinam mmọ ẹset. (Job 14:​14, 15) Idem ọyọsọn̄ mmọ ke ini mmọ ẹsetde ẹdi, esịt oyonyụn̄ enem mmọ etieti! N̄kọ emeti ke ẹma ẹtụhọde edima eyen Abasi ẹwot. Bible ọdọhọ ke enye ama ‘esidat Abasi esịt.’ (N̄ke 8:​22, 30) Idụhe owo emi ọdiọn̄ọde nte n̄kpa Jesus akabiakde Jehovah eketre.​—John 5:20; 10:17.

5, 6. Didie ke Jehovah ekeme ndidọn̄ nnyịn esịt?

⁵ Imenen̄ede inịm ke Jehovah iditreke-tre ndidọn̄ nnyịn esịt. Ntre akpana isitịn̄ nte etiede nnyịn ke idem inọ enye. Enen̄ede enem nnyịn ndifiọk ke Jehovah ọdiọn̄ọ nte etiede nnyịn ke idem, ke enye esinyụn̄ ọdọn̄ nnyịn esịt ke ini ifụhọde. Didie ke enye esinam emi?

⁶ N̄kpọ kiet oro Jehovah esidade ọdọn̄ nnyịn esịt edi “edisana spirit” esie. (Utom 9:31) Edisana spirit ekeme ndinen̄ede ndọn̄ nnyịn esịt. Jesus ama ọdọhọ ke Ete imọ ọyọnọ “mbon oro ẹben̄ede enye edisana spirit.” (Luke 11:13) Sista Susi oro iketịn̄de iban̄a ke akpa ikpehe ọdọhọ ete: “Ima isitọn̄ọ edọn̄ ediwak ini ikpe Jehovah ubọk ite ọdọn̄ nnyịn esịt. Emem Abasi ama esikpeme ekikere ye esịt nnyịn.”​—Kot Philippi 4:​6, 7.

7, 8. Nso inam inịm ke Jesus ọyọdọn̄ mbon oro owo mmọ akpade esịt?

⁷ Nte Jesus ekesitịn̄de ikọ onyụn̄ anamde n̄kpọ ke ini enye okodude ke isọn̄ owụt ke Jehovah esitua owo mbọm. (John 5:19) Jehovah ọkọnọ Jesus edi isọn̄ man edidọn̄ “mbon mfụhọ” esịt ye “mbon oro esịt obụn̄ọde.” (Isa. 61:​1, 2; Luke 4:​17-21) Jesus ama esinen̄ede atua mme owo mbọm. Enye ama esifiọk nte etiede mme owo ke idem, ama esinyụn̄ ọdọn̄ enye ndin̄wam mmọ.​—Heb. 2:17.

⁸ Etie nte mbon mme Jesus ye mme ufan esie ẹma ẹkpa ke ini enye ekedide ekpri akparawa. Ke uwụtn̄kpọ, etie nte Joseph emi ekemende Jesus akama akakpa ke ini Jesus ekedide ekpri akparawa. * Etie nte Jesus ekedi n̄kpọ nte isua 20 ini oro. Jesus ama esikop owo mbọm etieti. Kere nte n̄kpa Joseph akabiakde enye ye nte eketiede enye ke idem ndikụt eka esie ye nditọeka esie ẹfụhọde.

9. Didie ke Jesus okowụt ke imesikop mme owo mbọm ke ini Lazarus akakpade?

⁹ Ke ini Jesus ọkọkwọrọde ikọ, enye ama owụt ke imenen̄ede ifiọk nte etiede  mme owo ke idem, mbọm mmọ ama esinyụn̄ anam enye. Ke uwụtn̄kpọ, ama enen̄ede abiak Jesus ke ini Lazarus edima ufan esie akakpade nte okonyụn̄ abiakde Mary ye Martha. Kpa ye oro Jesus ọkọdiọn̄ọde ke imọ imọn̄ inam Lazarus eset, mbọm Mary ye Martha ama anam enye tutu enye atua.​—John 11:​33-36.

10. Isan̄a didie ifiọk ke mbọm mme owo osụk ananam Jesus mfịn?

¹⁰ Didie ke nte Jesus ekesituade owo mbọm onyụn̄ ọdọn̄de owo esịt ekeme ndin̄wam nnyịn mfịn? Bible ọdọhọ ke “Jesus Christ edi ukem ukem n̄kpọn̄ emi ekebede ye mfịn, ye ke nsinsi.” (Heb. 13:8) Sia Jesus emi edide “Akpan Isụn̄utom uwem” ọfiọkde nte esitiede owo ke idem ke ini owo esie akpade, “enye ekeme ndin̄wam mbon” oro idomo esịmde. (Utom 3:15; Heb. 2:​10, 18) Ntre, imenịm ke mbọm mme owo osụk ananam Jesus, enye onyụn̄ ọfiọk nte esitiede mbon oro ẹfụhọde. Enye ayaka iso ndidọn̄ mmọ esịt ke “nnennen ini.”​—Kot Mme Hebrew 4:​15, 16.

11. Mme itie N̄wed Abasi ewe ẹsidọn̄ fi esịt?

¹¹ Ediwak itie N̄wed Abasi ẹkeme ndidọn̄ nnyịn esịt ke ini ifụhọde. Kiet edi enye emi etịn̄de nte Jesus akatuade ke ini Lazarus akpade. Ntak edi oro N̄wed Abasi ọdọhọde ke “kpukpru n̄kpọ oro ẹkewetde ke ini edem, ẹkewet mmọ ndida nteme nnyịn, man ikpenyene idotenyịn oto ke nnyịn ndiyọ nnyụn̄ mbọ ndọn̄esịt oro N̄wed Abasi ọnọde.” (Rome 15:4) Mme itie N̄wed Abasi oro ẹtienede mi ẹkeme ndidọn̄ fi esịt:

• “Jehovah emekpere mmọ eke esịt obụn̄ọde; enye onyụn̄ anyan̄a mmọ eke spirit mmọ anuahade.”​—Ps. 34:​18, 19.

• “Ke ini ediwak ekikere ẹtịmerede mi esịt, ndọn̄esịt [Jehovah] enem ukpọn̄ mi.”​—Ps. 94:19.

• “Ọbọn̄ nnyịn Jesus Christ ye Abasi Ete nnyịn, emi akamade nnyịn okonyụn̄ ọnọde nsinsi ndọn̄esịt ye eti idotenyịn ebe ke mfọnido oro owo mîdotke, ẹkpekam ẹdọn̄ mbufo esịt ẹnyụn̄ ẹnam mbufo ẹsọn̄ọ ẹda.”​—2 Thess. 2:​16, 17. *

12. Nso ke ikpanam man inen̄ede idọn̄ mbon oro ẹfụhọde esịt?

¹² Nditọete nnyịn n̄ko ẹsidọn̄ nnyịn esịt ke ini ifụhọde. (Kot 1 Thessalonica 5:11.) Didie ke afo ekeme ndidọn̄ mbon oro ẹfụhọde esịt nnyụn̄ nsọn̄ọ mmọ idem? (N̄ke 17:22) Ti ke odu “ini eke ẹdopde uyo ye ini eke ẹtịn̄de ikọ.” (Eccl. 3:7) Ebeakpa kiet emi ekerede Dalene ọdọhọ ete: “Mbon oro owo mmọ akpade ẹsima nditịn̄ nte etiede mmọ ke idem nnọ owo. Eyenen̄ede enem mmọ edieke akpan̄de utọn̄ okop se mmọ ẹtịn̄de unyụn̄ usịbeke mmọ ikọ ke inua.” Junia emi eyeneka esie eren okowotde idem ọdọhọ ete: “Kpa ye oro mûkemeke ndinen̄ede mfiọk nte etiede owo oro ofụhọde ke idem, afo ndiyom ndifiọk nte etiede enye ke idem eyenen̄ede enem enye.”

13. Ọfọn idiọn̄ọ nso?

¹³ Ọfọn idiọn̄ọ ke mme owo isifụhọke ukem ukem ke ini n̄kpọ etịbede. Ndien ndusụk ini enyene-idem kpọt esidiọn̄ọ ebiet emi mfat edebede enye, onyụn̄ ekeme ndisọn̄ enye nditịn̄ nte etiede enye ke idem nnọ mbon en̄wen. Bible ọdọhọ ete: “Esịt owo ọfiọk mfụhọ  ukpọn̄ esie.” (N̄ke 14:10) Idem ke ini owo etịn̄de nte etiede enye ke idem, idịghe kpukpru ini ke se enye etịn̄de esin̄wan̄a mbon en̄wen.

14. Didie ke ikeme ndidọn̄ mbon oro ẹfụhọde esịt?

¹⁴ Ekeme ndisọn̄ n̄ko ndifiọk se ikpetịn̄de ye owo emi enen̄erede ofụhọ. Kpa ye oro, Bible ọdọhọ ke “edeme mbon ọniọn̄ ọkọk unan.” (N̄ke 12:18) Ediwak owo ẹsida se ẹtịn̄de ke ediye ekpri n̄wed Ke Ini Owo Oro Afo Amade Akpade ẹdọn̄ mbon oro ẹfụhọde esịt. * Edi ndusụk ini, ‘nditua ye mbon emi ẹtuade’ edi mfọnn̄kan n̄kpọ emi ikemede ndinam. (Rome 12:15) Ebeakpa kiet emi ekerede Gaby ọdọhọ ete: “Nditua eyet esinam efere mi ke idem. Mmesikop ndọn̄esịt ke ini mme ufan mi ẹtienede mi ẹtua. Oro isiyakke mfụhọ emen mi emen.”

15. Nso ke ikpanam edieke ọsọn̄de nnyịn nditịn̄ ikọ iso ye iso ndọn̄ owo esịt? (Se n̄ko ekebe oro “ Ikọ Ndọn̄esịt.”)

¹⁵ Edieke ọsọn̄de fi nditịn̄ ikọ iso ye iso ndọn̄ owo oro ofụhọde esịt, emekeme ndinọ enye etop ke fon, ọnọ enye kad, e-mail, m̀mê leta. Emekeme ndiwet itie N̄wed Abasi oro ekemede ndidọn̄ enye esịt, nti edu owo oro akpade do, m̀mê se afo etide aban̄a enye. Junia ọdọhọ ete: “N̄kemeke nditịn̄ nte esiferede mi ke idem ke ini nditọete ẹnọde mi etop m̀mê ẹkotde mi ufọk. Se nditọete ẹsinamde emi owụt ke mmọ ẹnen̄ede ẹma mi ẹnyụn̄ ẹkere ẹban̄a mi.”

16. Nso idi akpan usụn̄ en̄wen emi ikemede ndidọn̄ mme owo esịt?

¹⁶ Ndisịn eyenete oro owo esie akpade ke akam fo nnyụn̄ mbọn̄ akam ye enye ke ini akade ekese enye esinen̄ede  an̄wam. Okposụkedi emi eyet ekemede ndinam ọsọn̄ fi ndibọn̄ akam ye eyenete oro owo esie akpade, edieke ọbọn̄de akam ye enye kpa ye oro atuade, uyo onyụn̄ enyekde fi, akam fo oro ekeme ndinen̄ede ndọn̄ enye esịt. Dalene ọdọhọ ete: “Ndusụk ini, mmesidọhọ nditọete iban oro ẹsidide ẹdise mi m̀mê mmọ ẹkeme ndibọn̄ akam ye ami. Uyo esinyek mmọ ke ini mmọ ẹtọn̄ọde ndibọn̄ akam, edi nte mmọ ẹbọn̄de ẹka, uyo isinyekke mmọ aba, mmọ ẹsinyụn̄ ẹbọn̄ akam ke ofụri esịt. Mmesikụt ke mmọ ẹnen̄ede ẹbuọt idem ke Jehovah, ẹma mi, ẹnyụn̄ ẹkere ẹban̄a mi. Emi esinam mi nnen̄ede mbuọt idem ye Jehovah.”

17-19. Ntak emi nnyịn mîkpetreke ndidọn̄ mbon oro ẹfụhọde esịt?

¹⁷ Ọsọsọn̄ ndifiọk nte edibịghide mbemiso owo etre ndinen̄ede mfụhọ. Ke ini owo owo akpade, mme iman ye mme ufan ẹsika ẹkedọn̄ owo oro esịt ke nsonso oro. Edi nte ini akade, mmọ isikaha ikese owo oro aba. Edi owo oro osụk oyoyom ndọn̄esịt. Ntre, ọfọn isisụk ika ikese owo oro owo esie akpade. N̄kọ Bible ọdọhọ ke “ata ufan amama ufan kpukpru ini, onyụn̄ edi eyeneka emi amanade ọnọ ini nnanenyịn.” (N̄ke 17:17) Akpana ika iso idọn̄ nditọete nnyịn esịt tutu esịm ini oro mmọ mînen̄ekede ifụhọ aba, inamke n̄kpọ m̀mê ebịghi didie.​—Kot 1 Thessalonica 3:7.

¹⁸ Owo oro owo esie akpade ekeme ndifiak ntọn̄ọ ndinen̄ede mfụhọ ke ini esịmde ndusụk ini ke isua, ke ini enye okopde ndusụk ikwọ m̀mê ufuọn̄, esede ndusụk ndise, m̀mê etide ndusụk n̄kpọ emi enye ekesinamde ye owo oro akpade. Owo oro ebe m̀mê n̄wan esie akpade ekeme ndinen̄ede mfụhọ ke ini enye anamde m̀mê akade ndusụk n̄kpọ ikpọn̄, utọ nte mbono m̀mê Editi n̄kpa Christ. Eyenete eren kiet emi n̄wan esie akakpade ọdọhọ ete: “Mma ndiọn̄ọ ke idimemke inọ mi ke ini ọwọn̄ọrede edisịm usen emi ikanamde ndọ. Edi nditọete ifan̄ ẹma ẹnam ekpri usọrọ ẹnọ mi usen oro ẹnyụn̄ ẹkot mme ufan mi ẹtiene ẹdi mbak ndidu ikpọn̄.”

¹⁹ Kûfre ke oyom idọn̄ mbon oro owo mmọ akpade esịt kpukpru ini, idịghe ke akpan ini kpọt. Junia ọdọhọ ete: “Esinen̄ede enem mi ke ini nditọete ẹn̄wamde mi ẹnyụn̄ ẹdide ẹdise mi ini ekededi, idịghe ke akpan ini kpọt. Mmọ ndisinam emi kpukpru ini esidọn̄ mi esịt etieti.” Imọdiọn̄ọ ke nnyịn ikemeke ndinam owo etre ofụri ofụri ndifụhọ owo esie oro akakpade. Edi imekeme ndinam se ededi oro ikemede man idọn̄ owo oro esịt. (1 John 3:18) Gaby ọdọhọ ete: “Mmọkọm Jehovah etieti nte enye anamde mbiowo ẹn̄wam mi n̄keme ndiyọ se iwọrọde mi. Nte mmọ ẹn̄wamde mi anam n̄kụt ke Jehovah ikpọn̄ke mi.”

20. Ntak emi se Jehovah aduakde ndinam ọdọn̄de nnyịn esịt?

²⁰ Enen̄ede enem nnyịn ndifiọk ke Jehovah, Abasi kpukpru ndọn̄esịt, eyetre kpukpru n̄kpọ oro ẹnamde nnyịn ifụhọ. Enye ọyọdọn̄ nnyịn esịt ke nsinsi ke ini “kpukpru mme andidu ke udi editi ẹdikopde [Christ] uyo ẹwọn̄ọ ẹdi”! (John 5:​28, 29) Bible ọdọhọ ete: “[Jehovah] eyemen n̄kpa emen ke nsinsi, Jehovah Akakan Ọbọn̄ Andikara oyonyụn̄ ọkwọhọde mmọn̄eyet efep ke iso kpukpru owo.” (Isa. 25:8) Ini oro, utu ke ‘ndituan̄a ye mbon oro ẹtuan̄ade,’ kpukpru owo ẹdikam ‘idadara ye mbon oro ẹdarade.’​—Rome 12:15.