Be ka se isịnede

Be ka se isịnede

Ndi Ama Ọfiọk?

Ndi Ama Ọfiọk?

Mbon eyo Jesus ẹkesikpe tax ke nso ye nso?

ATA ediwak isua mbemiso Jesus edide isọn̄, ama emehe nditọ Israel ndisitịp okụk ẹda ẹnam n̄kpọ Abasi. Edi ke eyo Jesus, tax emi mme Jew ẹkesikpede ama awak akaha tutu anam uwem ọsọn̄ ye mmọ.

Akana kpukpru iren Jew emi ẹma ẹkekpon ẹkpe ubak shekel (oro edi drachma iba) kpukpru isua man ẹda ẹse ẹban̄a itie emi ẹkesituakde ibuot ẹnọ Abasi. Ke eyo Jesus, ẹkesida okụk oro ẹse ẹban̄a temple emi Herod ọkọbọpde, ẹfiak ẹda ẹdep mme uwa emi ẹkesiwade do. Ndusụk mme Jew ẹma ẹbụp Peter m̀mê Jesus esikpe tax oro. Jesus ikonyụn̄ idọhọke ke ọdiọk ndikpe. Jesus ama akam eteme Peter ebiet emi enye edikụtde okụk idikpe.—Matt. 17:24-27.

Tax efen emi akanade ikọt Abasi ẹkpe ini oro ekedi ndinọ ọyọhọ mbak duop ke kpukpru n̄kpọ-in̄wan̄ mmọ m̀mê ke okụk emi mmọ ẹken̄wanade. (Lev. 27:30-32; Num. 18:26-28) Ikpọ owo ido ukpono mme Jew ẹma ẹdọhọ ke ana mmọ ẹtịn̄ enyịn ẹkpe tax emi ke kpukpru n̄kpọ-in̄wan̄ mmọ, idem ke n̄kpri n̄kpọ nte “mint ye dill ye cumin.” Jesus ikasuaha owo ndinọ ọyọhọ mbak duop, akasua nte mme scribe ye mme Pharisee ẹkedade ibet oro ẹfịk mme owo.—Matt. 23:23.

N̄kpọ efen edi ke mbon Rome ẹkekara mme Jew idahaoro. Mmọ ẹma ẹnyụn̄ ẹnyene tax efen efen emi ẹkedọhọde mme Jew ẹkpe. Kiet ekedi tax emi ẹkesidọhọde mbon emi ẹnyenede isọn̄ ẹkpe. Mmọ ẹkeme ndikpe ke okụk mîdịghe ẹda n̄kpọ-in̄wan̄ ẹkpe. Ekesidi ẹma ẹbahade n̄kpọ-in̄wan̄ ke itie inan̄ m̀mê ition, ẹmen mbak kiet ẹkpe. Ama enyene tax efen emi mme Jew ẹkesikpede ẹnọ mbon Rome, akana kpukpru owo ẹkpe enye oro. Tax enye emi ke mme Pharisee ẹkeda ẹfak Jesus mbụme. Se enye ọkọbọrọde mmọ ama owụt nte nnyịn ikpadade ndikpe tax. Enye ọkọdọhọ ete: “Ẹnọ Caesar se inyenede Caesar, ẹnyụn̄ ẹnọ Abasi se inyenede Abasi.”—Matt. 22:15-22.

Ama enyene mme itie ekedide okpoyom ndimen n̄kpọurua ndụk m̀mê ndimen n̄wọrọ, ana ekpe tax. Ẹkesida ke esụkmbehe, ebọp, itie emi usụn̄ iba ẹsobode ibuot, itie emi ẹsan̄ade ẹdụk obio, m̀mê urua ẹbọ utọ tax oro.

Ẹma ẹtọ kpukpru tax emi mbon Rome ẹkedọhọde mbon emi mmọ ẹkarade ẹkpe ẹdọn̄ kiet, ikememke. Ewetmbụk eset eyen Rome kiet emi ekekerede Tacitus ọdọhọ ke ini Akwa Edidem Tiberius akakarade ini Jesus odude ke isọn̄, ke ‘tax ama efịk mbon Syria ye Judæa tutu mmọ ẹkpe ubọk ẹte ẹfiak ẹsio urua.’

Usụn̄ emi ẹkesibọde tax ama etiene anam uwem ọsọn̄ ye mme owo. Ẹkeyak utom ubọ tax ẹnọ owo emi ekekpede ukara okụk akan. Ekem owo oro oyodori okụk esiemmọ man ekeme ndikpe mme owo ẹsan̄a ẹbọ tax oro ẹnọ enye. Mbon emi enye ekpede ẹyenyụn̄ ẹdori eke mmọ. Etie nte Zacchaeus ama enyene mbon emi enye ekesikpede ẹsan̄a ẹbọ tax ẹnọ enye. (Luke 19:1, 2) Utọ n̄kpọ emi ama abiak mme owo, mmọ ẹma ẹnyụn̄ ẹsua mbon emi ẹkesan̄ade ẹbọ mmọ tax.