1, 2. (a) Matthew 24:12 ekebem iso osu mmanie ke idem? (b) Didie ke n̄wed Utom Mme Apostle owụt ke ata ediwak mme Christian ikayakke ima mmọ ebịt? (Se akpa ndise ibuotikọ emi.)

JESUS ọkọdọhọ ke “ima ediwak owo eyebịt,” ndien ke emi edi n̄kpọ kiet oro ẹdidade idiọn̄ọ ke idu ke “akpatre ini editịm n̄kpọ emi.” (Matt. 24:3, 12) Mme Jew emi ẹkedọhọde ke idi ikọt Abasi ke eyo mme apostle ẹma ẹyak ima emi mmọ ẹmade Abasi ebịt.

² Edi ata ediwak mme Christian emi ẹkedude ini oro ẹma ẹka iso ndikwọrọ “eti mbụk aban̄ade Christ, Jesus,” ẹma Abasi, ẹma nditọete mmọ, ẹnyụn̄ ẹma mbon emi mîkedịghe mme Christian. (Utom 2:44-47; 5:42) Kpa ye oro, ndusụk mmọ ẹma ẹyak ima mmọ ebịt.

3. Etie nte nso ikanam ima ndusụk Christian ebịt?

³ Jesus ọkọdọhọ mme Christian eyo mme apostle ke Ephesus ete: “Mmenyene emi ndida mbiom fi, nte ke ọmọkpọn̄ akpa ima emi afo ekenyenede.” (Edi. 2:4) Nso ikanam Jesus ọdọhọ ntre? Ekeme ndidi mme Christian oro ẹma ẹkpebe mbon Ephesus emi ẹkesinamde se ededi oro ọdọn̄de mmọ. (Eph. 2:2, 3) Oburobụt ido ọkọyọyọhọ Ephesus kpa nte  ọyọhọde ediwak ikpọ obio mfịn. Ephesus ekedi obio emi mme owo ẹkeforode etieti. Se ikebehede mme owo do ekedi ndinyene ediwak okụk nnyụn̄ ndia uwem. Utọ uwem emi ikayakke mmọ ẹma Abasi ye mbon en̄wen. Inua inyụn̄ ikemeke nditịn̄ use ye emiom emiom ido oro okodude ke Ephesus.

4. (a) Nso inam ima mme owo ebịt mfịn? (b) Nso ke idineme ke ibuotikọ emi?

⁴ Se Jesus eketịn̄de aban̄a ima mme owo ndibịt ke osu mfịn n̄ko. Mme owo imaha Abasi aba nte ẹkesimade. Utu ke ndiberi edem ke Jehovah, ata ediwak owo ẹberi edem ke owo, ẹkere ke owo ẹkeme ndikọk mfịna ererimbot emi. Ntak edi oro ima mbon emi mîkponoke Jehovah akade iso ndibịt. Edieke nnyịn mîkpemeke, ima nnyịn n̄ko ekeme ndibịt kpa nte ima ndusụk mme Christian ke Ephesus ekebịtde. Ẹyak ineme nte ikemede ndiwụt ke ima oro imade Jehovah, ima oro imade akpanikọ oro odude ke Bible, ye ima oro imade nditọete nnyịn ibịtke.

5. Ntak emi akpanade ima Jehovah?

⁵ Mbemiso Jesus ọkọdọhọde ke ima ediwak owo eyebịt, enye ama etịn̄ owo emi ikpamade ikan. Enye ọkọdọhọ ete: “ ‘Afo enyene ndima Jehovah Abasi fo ke ofụri esịt fo ye ke ofụri ukpọn̄ fo ye ke ofụri ekikere fo.’ Emi edi n̄kponn̄kan ye akpa ewụhọ.” (Matt. 22:37, 38) Edieke inen̄erede ima Jehovah, emi ayan̄wam nnyịn inịm mme ewụhọ esie, iyọ se ededi emi ọwọrọde nnyịn, inyụn̄ isua se idiọkde. (Kot Psalm 97:10.) Edi Satan ye ererimbot esie iyomke nnyịn ima Jehovah.

6. Nso isitịbe ke ini mme owo mîmaha Abasi?

⁶ Mbon ererimbot emi idiọn̄ọke owo emi mmọ ẹkpenen̄erede ẹma. Mmọ ‘ẹma idemmọ’ utu ke ndima Abasi emi okobotde mmọ. (2 Tim. 3:2) Ererimbot Satan emi anam mme owo ẹsin idem ẹyom “se idọn̄de obụkidem ye se idọn̄de enyịn,” onyụn̄ anam mmọ ẹda ‘se mmọ ẹnyenede ẹwụt idem.’ (1 John 2:16) Apostle Paul ama anam mme Christian ẹfiọk se iditịbede edieke mmọ ẹnamde mme n̄kpọ emi. Enye ọkọdọhọ ete: “Edikere n̄kpọ obụkidem ọwọrọ n̄kpa, . . . koro edikere n̄kpọ obụkidem ọwọrọ edidi asua ye Abasi.” (Rome 8:6, 7) Mbon oro ẹsịnde ibuot ẹsịn itọn̄ ẹyom inyene m̀mê ẹyom ndiyụhọ udọn̄ idan̄ mmọ isikopke inemesịt, edi ẹsida ediwak ubiak ẹnọmọ idemmọ.​—1 Cor. 6:18; 1 Tim. 6:9, 10.

7. Nso ikeme ndinam ima nnyịn ebịt?

⁷ Ke ndusụk idụt, mbon oro ẹdọhọde ke Abasi idụhe, mbon oro ẹdọhọde ke owo idiọn̄ọke m̀mê Abasi odu, ye mbon emi ẹnịmde ke n̄kpọ okofoforo, ẹkpep mme owo n̄kpọ oro mîyakke mmọ ẹma Abasi mînyụn̄ iyakke mmọ ẹnịm ke enye odu. Mmọ ẹnam mme owo ẹkere ke mme ndisịme ye mbon emi mîkaha n̄wed ẹnịm ke Abasi okobot mme n̄kpọ. N̄kpọ en̄wen edi ke ediwak owo ẹsikpono ntaifiọk ẹkan nte ẹkponode Abasi. (Rome 1:25) Edieke isikpan̄de utọn̄ ikop utọ ukpepn̄kpọ emi, imekeme ndikpọn̄ Jehovah sụn̄sụn̄, emi onyụn̄ ekeme ndinam ima nnyịn ebịt.​—Heb. 3:12.

8. (a) Siak mme n̄kpọ emi ẹkemede ndinam idem emem nnyịn. (b) Didie ke Psalm 136 ekeme ndidọn̄ nnyịn esịt?

⁸ Edieke iyakde idem emem nnyịn, emi ekeme ndinam nnyịn ikûnen̄ede ubuọt idem ye Jehovah ikûnyụn̄ uma enye nte ikpamade. N̄kpọ emi anamde idem emem owo ekeme nditịbe nnọ owo ekededi sia idude ke idiọk ererimbot  Satan. (1 John 5:19) Ndi usọn̄, udọn̄ọ, m̀mê nsọn̄ọn̄kpọ anam idem emem nnyịn? Mîdịghe ndi idem emem nnyịn ke ntak emi ikerede ke nnyịn iwọrọke n̄kpọ, m̀mê ke se ikodoride enyịn itịbeke, m̀mê ke nnyịn ikemeke ndinam se ikpamade ndinam? Nnyịn ikpedehedei iyak mme utọ n̄kpọ emi anam nnyịn ikere ke Jehovah imaha nnyịn. Utu ke oro, akpana isitie ikere mme itie N̄wed Abasi oro ẹwụtde ke Jehovah ama nnyịn. Utọ itien̄wed oro edi Psalm 136:23 emi ọdọhọde ete: “[Jehovah eti] nnyịn ke idiọk idaha nnyịn: koro ima-mfọnido esie odude ke nsinsi.” Jehovah iditreke ndima ikọt esie. Ntre imenịm ke enye esikop “eseme” nnyịn onyụn̄ anam se iben̄ede enye.​—Ps. 116:1; 136:24-26.

9. Nso ikan̄wam Paul aka iso ama Jehovah?

⁹ Ukem nte andiwet Psalm 136, apostle Paul ama esitie ekere nte Jehovah mîsikpọn̄ke ikọt esie, ndien oro ama ọsọn̄ọ enye idem. Enye ekewet ete: “Jehovah edi andin̄wam mi; ndifeheke ndịk. Nso ke owo ekeme ndinam mi?” (Heb. 13:6) Paul ndikenen̄ede nnịm ke Jehovah ayan̄wam imọ ama anam enye ekeme ndiyọ mme afanikọn̄ oro ẹkesịmde enye. Enye ikayakke mme n̄kpọ oro ẹkewọrọde enye anam idem emem enye. Enye ama akam esịne ke ufọk-n̄kpọkọbi ewet ediwak leta ada ọsọn̄ọ nditọete idem. (Eph. 4:1; Phil. 1:7; Philem. 1) Enye iketreke ndima Jehovah idem ke ini ẹkekọbọde enye n̄kpa n̄kpa. Nso ikan̄wam enye? Enye ọkọbuọt idem ke “Abasi kpukpru ndọn̄esịt, emi ọdọn̄de nnyịn esịt ke kpukpru ukụt nnyịn.” (2 Cor. 1:3, 4) Didie ke ikeme ndikpebe Paul nnyụn̄ n̄ka iso mma Jehovah?

10. Nso idin̄wam nnyịn ika iso ima Jehovah?

¹⁰ Paul ama etịn̄ ata akpan n̄kpọ emi edin̄wamde nnyịn ika iso ima Jehovah. Enye ekewet ete: “Ẹkûdop ndibọn̄ akam,” onyụn̄ afiak ọdọhọ ete: “Ẹkọbọ ke akam.” (1 Thess. 5:17; Rome 12:12) Ndisibọn̄ akam nnọ Jehovah ayanam inen̄ede ikpere enye. (Ps. 86:3) Iyenen̄ede ikpere Jehovah emi edide “Andikop akam,” edieke isidade ini itịn̄ se ifịnade nnyịn ye nte etiede nnyịn ke idem inọ enye. (Ps. 65:2) Iyonyụn̄ ika iso ima Jehovah ke ini ikụtde nte enye ọbọrọde akam nnyịn, oro oyonyụn̄ anam ikụt ke enye “emekpere kpukpru mbon oro ẹsemede ẹkot enye.” (Ps. 145:18) Utọ mbuọtidem oro ayan̄wam nnyịn inịm ke enye idikpọn̄ke nnyịn ke ini idomo ekededi esịmde nnyịn, edide idahaemi m̀mê ke ini iso.

11, 12. Didie ke ikeme ndinen̄ede mma akpanikọ emi odude ke Bible?

¹¹ Nnyịn ikọt Abasi imama akpanikọ. Ke Ikọ Abasi kpọt ke ikeme ndikụt akpanikọ. Jesus ọkọdọhọ ke akam oro enye ọkọbọn̄de ọnọ Ete esie ete: “Ikọ fo edi akpanikọ.” (John 17:17) Ntre, ana inyene nnennen ifiọk Ikọ Abasi mbemiso ikemede ndima akpanikọ. (Col. 1:10) Edi ikụreke ke ndifiọk se Ikọ Abasi ekpepde. Andiwet Psalm 119 an̄wam nnyịn ifiọk se ọwọrọde ndima akpanikọ oro odude ke Bible. (Kot Psalm 119:97-100.) Ke ini ikotde Bible ke usen ke usen, ndi imesika iso ndikere mban̄a se ikokotde ofụri usen oro? Iyenen̄ede ima akpanikọ oro odude ke Bible edieke idade ini itie ikere ufọn oro ibọde ke ndinam se ikpepde.

¹² Andiwet psalm oro ọkọdọhọ ete: “Ikọ fo enịn̄e mi didie ntem ke nsịn̄, akan aranọkwọk ke inua mi!” (Ps. 119:103) Ukem nte andiwet psalm oro,  akpana iyak Ikọ Abasi enenem nnyịn. Nnyịn ikpokotke mme n̄wed Ikọ Abasi emi esop Abasi ẹsiode itọk itọk, kpa nte nnyịn mîsidiaha udia oro enemde nnyịn itọk itọk. Edi akpana ida ini ikot mmọ man ikeme nditi ‘ndinem ikọ akpanikọ’ emi ikemede ndida n̄n̄wam mbon en̄wen.​—Eccl. 12:10.

13. Nso ikan̄wam Jeremiah ama akpanikọ oro odude ke Ikọ Abasi, ndien nso ke oro akanam enye edikụt?

¹³ Prọfet Jeremiah ama ama akpanikọ emi enye okokụtde ke Ikọ Abasi. Kop se enye eketịn̄de mi: “Ẹma ẹkụt mme ikọ fo, ndien ami ndia mmọ; ikọ fo onyụn̄ akabade edi n̄kpọ idara ọnọ mi ye se idatde mi esịt; koro ẹkotde mi ẹdian enyịn̄ fo, O Jehovah Abasi mme udịm.” (Jer. 15:16) Jeremiah ama esikot onyụn̄ etie ekere se enye okotde ke Ikọ Abasi. Oro ama anam enye edikụt ke edi ata akamba n̄kpọ ukpono imọ ndikere enyịn̄ ndian Jehovah. Edieke nnyịn mîmaha akpanikọ emi odude ke Ikọ Abasi, nnyịn idikemeke ndikụt ke Jehovah okpono nnyịn ata etieti ke ndiyak nnyịn ikere enyịn̄ idian enye inyụn̄ ikwọrọ Obio Ubọn̄ esie inọ mme owo ke utịt ini emi.

14. Nso ke ikpanam man inen̄ede ima akpanikọ oro odude ke Bible?

¹⁴ Ke ẹsiode nnyịn ndikot Bible ye mme n̄wed esop Abasi ẹfep, nso en̄wen idin̄wam nnyịn ima akpanikọ oro odude ke Bible? Ndidụk mbono esop kpukpru ini ayan̄wam nnyịn. Ukpepn̄kpọ Enyọn̄-Ukpeme oro isikpepde kpukpru urua edi ata akpan usụn̄ oro esop Abasi ẹdade ẹkpep nnyịn akpanikọ oro odude ke Ikọ Abasi. Edi ana isinen̄ede itịm idem inọ ibuotikọ oro ẹdikpepde kpukpru urua, man se ẹdikpepde an̄wan̄a nnyịn. Usụn̄ kiet emi ikemede ndinam emi edi ndikot kpukpru mme itie N̄wed Abasi oro ẹsiakde ẹsịn. Idahaemi imekeme ndision̄o Enyọn̄-Ukpeme ke jw.org, mîdịghe ikot mmọ ke JW Library app ke ediwak usem ke fon m̀mê tablet nnyịn. Enyene ndusụk emi edide okposio esịn ke fon m̀mê tablet fo, enye oyokubọde mme itien̄wed oro ẹsiakde ẹsịn ke ibuotikọ  kiet kiet, ama ototụk itien̄wed oro. Edide ikot mme itien̄wed oro ke fon m̀mê ke Bible, iyenen̄ede ima akpanikọ oro odude ke Ikọ Abasi edieke isitịn̄de enyịn ikot inyụn̄ itie ikere se ikotde.​—Kot Psalm 1:2.

15, 16. (a) John 13:34, 35 owụt ke nso ke ana inam? (b) Ntak emi idọhọde ke edieke imade Jehovah ke iyama Bible inyụn̄ ima nditọete nnyịn?

¹⁵ Jesus ọkọdọhọ mme mbet esie okoneyo emi ekesierede usen oro ẹkewotde enye ete: “Ami mmọnọ mbufo obufa ewụhọ, nte mbufo ẹma kiet eken; kpa nte n̄kamade mbufo, nte mbufo n̄ko ẹma kiet eken. Edieke mbufo ẹnyenede ima ke otu idem mbufo, kpukpru owo ẹyeda emi ẹfiọk ẹte mbufo ẹdi mbet mi.”​—John 13:34, 35.

¹⁶ Nnyịn ikemeke ndidọhọ ke imama Jehovah edieke nnyịn mîmaha nditọete nnyịn. Apostle John ekewet ete: “Owo eke mîmaha eyenete esie, emi enye okụtde ke enyịn, ikemeke ndima Abasi, emi enye mîkwe.” (1 John 4:20) Nnyịn inyụn̄ ikemeke ndidọhọ ke imama Bible edieke nnyịn mîmaha Jehovah ye nditọete nnyịn. Ntak emi idọhọde ntre? Sia owo oro amade akpanikọ oro odude ke Bible ayanam ewụhọ Bible oro ọdọhọde ima Abasi ye nditọete nnyịn.​—1 Pet. 1:22; 1 John 4:21.

17. Siak ndusụk n̄kpọ emi ikemede ndinam man iwụt ke imama nditọete nnyịn.

¹⁷ Kot 1 Thessalonica 4:9, 10. Nso ye nso ke ikeme ndinam man iwụt nditọete nnyịn ke imama mmọ? Imekeme ndin̄wam eyenete oro ama ọkọsọn̄ esidụk mbono esop. Imekeme ndin̄wam ebeakpa ndiọn̄ n̄kpọ ke ufọk esie. (Jas. 1:27) Ọfọn isisọn̄ọ nditọete nnyịn idem inyụn̄ idọn̄ mmọ esịt ke ini idem ememde mmọ, ke ini mmọ ẹfụhọde, ye ke ini mmọ ẹnyenede mfịna ekededi. (N̄ke 12:25; Col. 4:11) Se itịn̄de ye se inamde ke ẹdida idiọn̄ọ m̀mê imenen̄ede ima inyụn̄ ikere iban̄a nditọete nnyịn nte mbon oro “ẹbuanade n̄kpọ ye nnyịn ke mbuọtidem.”​—Gal. 6:10.

18. Nso idin̄wam nnyịn inam emem ke ini inyenede mfịna ye nditọete nnyịn?

¹⁸ Bible ọkọdọhọ ke mme owo ẹyediọk itọn̄ ẹnyụn̄ ẹbụk ibụk ke “mme akpatre usen” emi. (2 Tim. 3:1, 2) Ntre ana nnyịn emi idide ikọt Abasi isịn ukeme man ika iso ima Abasi, ima akpanikọ emi odude ke Bible, inyụn̄ ima nditọete nnyịn. Imọdiọn̄ọ ke nditọete nnyịn ẹkeme ndinam se nnyịn mîmaha ndusụk ini. Edi edieke imade mmọ, iyanam emem ye mmọ ke ini mfịna odude. Abasi ọyọdiọn̄ kpukpru nnyịn edieke inamde emi. (Eph. 4:32; Col. 3:14) Ẹyak nnyịn ikûdedei uyak ima nnyịn ebịt! Utu ke oro, ẹyak ika iso ndinen̄ede mma Jehovah, ima Ikọ esie, inyụn̄ ima nditọete nnyịn.