1-2. Nso ikeme ndinam ndusụk itie Bible ẹnen̄ede ẹbehe nnyịn?

 KE INI ẹnọde utịn̄ikọ ndọ, ebendọ ye n̄wanndọ ẹsinen̄ede ẹkpan̄ utọn̄ ẹkop item Bible emi ẹnọde mmọ. Idịghe akpa ini emi mmọ ẹkopde mme item Bible oro edi oro. Edi ke usen ndọ mmọ ke mmọ ẹkụt nte mme item oro ẹnen̄erede ẹbehe mmimọ sia se anade mmọ ẹnam edi oro nte ebe ye n̄wan.

² Nte esitiede edi oro n̄ko ke ini ebe ye n̄wan emi ẹdide Christian ẹnyenede eyen. Anaedi mmọ ẹsikop mme utịn̄ikọ emi ẹban̄ade nte ẹkpebọkde nditọ, ẹfiak ẹkop. Edi idahaemi ke mmọ ẹdikụt ke mme item Bible oro ẹnen̄ede ẹbehe mmimọ sia mmọ ẹmọn̄ ẹtọn̄ọ ndibọk eyen. Idịghe ekpri utom ke mmọ ẹdụk oro! Se idude edi ke ini n̄kpọ okpụhọrede ke uwem nnyịn, iyokụt nte ndusụk itie Bible emi ima ikenen̄ede idiọn̄ọ ẹnen̄erede ẹbehe nnyịn. Ntak kiet edi oro ikọt Jehovah ẹsikotde Bible “ofụri usen” uwem mmọ ẹnyụn̄ ẹtiede ẹkere, ukem nte ẹkedọhọde ndidem Israel ẹsinam.​—Deut. 17:19.

3. Nso ke idineme ke ibuotikọ emi?

³ Mme ete ye eka, mbufo ndin̄wam nditọ mbufo ẹdiọn̄ọ Jehovah esịne ke otu utom ukpono emi Jehovah ọnọde mme Christian. Edi mbufo iyomke mmọ ẹnyụn̄ ẹdọdiọn̄ọ Jehovah kpọt. Ẹyom ndin̄wam mmọ yak ẹnen̄ede ẹma enye. Ẹdinam didie ẹn̄wam nditọ mbufo yak ẹma Jehovah? Imọn̄ ineme item inan̄ ke Bible emi ẹkemede ndin̄wam mbufo. (2 Tim. 3:16) Iyokụt n̄ko ufọn emi ndusụk mme ete ye eka emi ẹdide Christian ẹbọde ke mmọ ndinam mme item Bible emi.

4. Nso idi n̄kpọ kiet emi edin̄wamde mme ete ye eka ẹn̄wam nditọ mmọ yak ẹma Jehovah? (James 1:5)

⁴ Akpa item: Dọhọ Jehovah an̄wam fi. Dọhọ Jehovah ọnọ fi ọniọn̄ man ekeme ndin̄wam nditọ fo ẹma enye. (Kot James 1:5.) Enye edi mfọnn̄kan owo ndinọ fi item. Awak ntak. Kop ntak iba mi. Akpa, Jehovah enen̄ede ọdiọn̄ọ ndibọk nditọ akan ete m̀mê eka ekededi. (Ps. 36:9) Ọyọhọ iba, nti item emi enye esinọde ẹsifọn ye nnyịn kpukpru ini.​—Isa. 48:17.

5. (a) Nso ke esop Jehovah ẹsio emi edin̄wamde mme ete ye eka? (b) Ke vidio oro, nso ke ekekpep oto nte Brọda Amorim ye n̄wan esie ẹkebọkde nditọ mmọ?

⁵ Jehovah ada Ikọ esie ye esop esie ọnọ mme ete ye eka ediwak n̄kpọ emi ẹdin̄wamde mmọ ẹn̄wam nditọ mmọ yak ẹma Jehovah. (Matt. 24:45) Ke uwụtn̄kpọ, ẹsiwet ata nti item ke nsio nsio ibuotikọ emi ẹdọn̄de ke ikpehe emi ẹkotde “Se Idin̄wamde Ubon.” Ẹkesidọn̄ mme ibuotikọ emi ke Ẹdemede!, edi idahaemi edikụt mmọ ke jw.org. N̄ko, mme vidio emi ẹkemede ndin̄wam mme ete ye eka yak ẹbọk nditọ mmọ nte Jehovah ọdọhọde ẹyọyọhọ jw.org. *​—N̄ke 2:​4-6.

6. Nso ke Brọda Joe etịn̄ aban̄a nte esop Jehovah ẹn̄wamde enye ye n̄wan esie?

⁶ Ediwak ete ye eka ẹtịn̄ ke imenen̄ede ima nte Jehovah anamde esop esie ẹn̄wam mmimọ. Ete kiet emi ekerede Joe ọdọhọ ete: “Ndibọk nditọ ita yak ẹma Jehovah idịghe ifia ubọk kiet. Ami ye n̄wan mi imesibọn̄ akam idọhọ Jehovah an̄wam nnyịn. Ndien esitie nnyịn nte ke ẹsisio vidio mîdịghe ẹwet ibuotikọ ke ata nnennen ini emi iyomde mmọ. Isidọhọ Jehovah eteme nnyịn se idinamde kpukpru ini.” Joe ye n̄wan esie ẹkụt ke mme ibuotikọ oro ye mme vidio oro ẹn̄wam nditọ mmọ ẹkpere Jehovah.

7. Ntak emi ọfọnde mme ete ye eka ẹnen̄ede ẹkpeme se mmọ ẹnamde-e? (Rome 2:21)

⁷ Ọyọhọ item iba: Nịm eti uwụtn̄kpọ. Nditọ ẹsinen̄ede ẹse se mme ete ye eka mmọ ẹnamde, ẹsinyụn̄ ẹkpebe mmọ.  Imọdiọn̄ọ ke idụhe ete m̀mê eka emi ọfọnde ama. (Rome 3:23) Kpa ye oro, mme ete ye eka emi ẹnyenede ọniọn̄ ẹsidomo ofụri ukeme mmọ man ẹnịm eti uwụtn̄kpọ ẹnọ nditọ mmọ. (Kot Rome 2:21.) Ete kiet ọkọdọhọ ntem aban̄a nditọ: “Esidi ẹma ẹmen kusa ẹsịn ke mmọn̄, enye omụm mmọn̄, ẹmen ẹsịn ke aran, enye omụm aran. Kpasụk ntre, nditọwọn̄ ẹsikpebe se ededi oro mmọ ẹkụtde. Mmọ ẹyenyụn̄ ẹsio ẹtịn̄ edieke nnyịn mînamke se itịn̄de.” Ke ntre, edieke iyomde nditọ nnyịn ẹma Jehovah, ana mmọ ẹkụt ke nnyịn ke idem nnyịn imenen̄ede ima Jehovah.

8-9. Se Andrew ye Emma ẹtịn̄de ekpep fi nso?

⁸ Awawak usụn̄ emi mme ete ye eka ẹkemede ndikpep nditọ mmọ yak ẹma Jehovah. Brọda kiet emi ekerede Andrew edi isua 17; enye ọdọhọ ete: “Ete ye eka mi ẹma ẹsikpep mi kpukpru ini ke enen̄ede ọfọn isibọn̄ akam. Ete mi ama esibọn̄ akam ye ami kpukpru okoneyo ekpededi mma mbọbọn̄ ke idemmi. Ete ye eka mi ẹma ẹsiti nnyịn kpukpru ini ke imekeme ndineme nneme ye Jehovah ini ekededi emi iyomde. Oro anam nda akam ke ata akpan n̄kpọ. Isisọn̄ke mi ndibọn̄ akam nnọ Jehovah nnyụn̄ nda enye nte edima Ete mi.” Mme ete ye eka, ẹkûsufre ke edieke nditọ mbufo ẹkụtde nte mbufo ẹmade Jehovah, ke mmọ ẹkeme nditiene mma enye.

⁹ Enyene se Emma etịn̄de n̄ko. Ete mmọ ama efehe ọkpọn̄ mmọ. Edi enye ama akama mme owo ata akamba isọn, ntre akana eka mmọ osion̄o isọn oro. Emma ọdọhọ ete: “Ama esinyene mme ini emi ubọk ekesisatde eka mi, edi enye ama esitịn̄ kpukpru ini ke Jehovah esise aban̄a ikọt Esie. Nte enye okodude uwem ama anam n̄kụt ke enye enen̄ede enịm se enye etịn̄de oro. Eka mi ama esinam se enye ekekpepde mi.” Emi ekpep nnyịn ke mme ete ye eka ẹkeme ndinịm eti uwụtn̄kpọ nnọ nditọ mmọ idem ke ini n̄kpọ ọsọn̄de ye mmọ.​—Gal. 6:9.

10. Siak mme ini emi mme ete ye eka ke Israel ẹkesidade ẹkpep nditọ mmọ n̄kpọ ẹban̄a Jehovah. (Deuteronomy 6:​6, 7)

¹⁰ Ọyọhọ item ita: Siwak ndineme nneme ye nditọ fo. Jehovah ọkọdọhọ nditọ Israel yak ẹsikpep nditọ mmọ n̄kpọ ẹban̄a imọ kpukpru ini. (Kot Deuteronomy 6:​6, 7.) Mme ete ye eka ẹma ẹsida mme ini emi mmọ ẹnamde n̄kpọ tọn̄ọ ke usenubọk tutu eyo okụt ẹkpep nditọ mmọ n̄kpọ ẹban̄a Jehovah. Ke uwụtn̄kpọ, ekpri eyen erenowo ekeme ndidu ediwak hour ye ete esie ke in̄wan̄ an̄wam enye ọtọ n̄kpọ, mîdịghe emen n̄kpọin̄wan̄ ọnyọn̄ edi ufọk. Edi eyeneka esie an̄wan ekeme ndidu ye eka esie ke ufọk an̄wam enye ekịm ọfọn̄ onyụn̄ anam mme n̄kpọ eken. Mme ete ye eka ẹkeme ndida ini emi mmọ ẹnamde n̄kpọ ye nditọ mmọ do ẹneme ata akpan n̄kpọ. Mmọ ẹkeme ndineme nte Jehovah ọfọnde, ye nte enye an̄wamde ubon mmimọ.

11. Siak ini kiet emi mme ete ye eka ẹkemede ndida nneme nneme ye nditọ mmọ.

¹¹ Ererimbot itiehe nte eketiede aba. Ke ediwak idụt, mme ete ye eka inyeneke ini ndidu ye nditọ mmọ ọtọn̄ọde ke usenubọk tutu eyo okụt. Ekeme ndidi ini mme ete ye eka ẹdude ke itieutom, nditọ ẹdu ke ufọkn̄wed. Ke ntre, ana mme ete ye eka ẹnen̄ede ẹtịme man mmọ ẹkeme ndinyene ini nneme nneme ye nditọ mmọ. (Eph. 5:​15, 16; Phil. 1:10)  Mmọ ẹkeme ndida ini Utuakibuot Ubon nneme nneme ye nditọ mmọ. Ekpri brọda kiet emi ekerede Alexander ọdọhọ ete: “Ete mi esidiomi Utuakibuot Ubon kpukpru ini, isinyụn̄ iyakke n̄kpọ ndomokiet emen ini oro. Utuakibuot Ubon ama asuana, nnyịn ida ufan̄ oro ineme nneme.”

12. Tịn̄ se mme ibuotufọk mîkpanamke ke ini Utuakibuot Ubon.

¹² Ekpedi afo edi ibuotufọk, nso ke akpanam man Utuakibuot Ubon esinenem nditọ fo? Ndi ukereke ke ọkpọfọn yak ekpep obufa n̄wed Du Ata Uwem ke Nsinsi! ye mmọ? N̄wed oro enem etieti. Ndien mbufo ndikpep n̄wed oro ayanam yak ẹkeme ndineme ata nti nneme. Ọdọn̄ fi ndidiọn̄ọ se nditọ fo ẹkerede ye se ifịnade mmọ, edi ọyọsọn̄ fi ndidiọn̄ọ edieke adade ini Utuakibuot Ubon enen̄ede mmọ mîdịghe asua ọnọ mmọ ke se mmọ ẹkenamde ẹdue. Nyụn̄ nen̄ede kpeme mbak udûyat esịt edieke mmọ ẹtịn̄de n̄kpọ emi mîsan̄ake ye N̄wed Abasi. Kam nenem esịt ke mmọ ẹsio se mmọ ẹkerede ẹtịn̄, nyụn̄ nam emem mmọ utom ndisika iso ntịn̄. Mûdiọn̄ọke se nditọ fo ẹkerede, udûkemeke ndin̄wam mmọ.

13. Siak mme ini en̄wen emi mme ete ye eka ẹkemede ndin̄wam nditọ mmọ ẹkpere Jehovah.

¹³ Mme ete ye eka, ẹda ini emi ẹnamde nsio nsio n̄kpọ ke usen ẹn̄wam nditọ mbufo ẹkpere Jehovah. Idịghe ini emi ẹtiede kiet ẹkpep Bible kpọt ke ẹkpeda ẹkpep mmọ ẹban̄a edima Abasi nnyịn. Eka kiet emi ekerede Lisa ọdọhọ ete: “Imesida mme n̄kpọ emi Jehovah okobotde ikpep nditọ nnyịn iban̄a Jehovah. Ke uwụtn̄kpọ, ke ini ebua nnyịn anamde se inemde nditọ nnyịn imam, imesida oro idọhọ nditọ nnyịn ke Andibot nnyịn edi Abasi inemesịt, ke enye onyụn̄ oyom nnyịn ikop inemesịt.”

14. Ntak emi ọfọnde mme ete ye eka ẹn̄wam nditọ mmọ yak ẹmek nti ufan-a? (Mme N̄ke 13:20)

¹⁴ Ọyọhọ item inan̄: N̄wam nditọ fo ẹnyene nti ufan. Ikọ Abasi etịn̄ ke mme ufan nnyịn ẹkeme ndinam nnyịn inam nti n̄kpọ, ẹnyụn̄ ẹkeme ndinam inam ndiọi n̄kpọ. (Kot Mme N̄ke 13:20.)  Mme ete ye eka, ndi ẹmediọn̄ọ ufan nditọ mbufo? Ndi akanam ẹmekụt mmọ ẹnyụn̄ ẹneme nneme ye mmọ? Nso ke mbufo ẹkpenam man ẹkeme ndin̄wam nditọ mbufo ẹmek mme ufan emi ẹmade Jehovah? (1 Cor. 15:33) Ẹmekeme ndisikot ndusụk mbon emi ẹmade Jehovah ẹditiene ubon mbufo ẹnam ndusụk n̄kpọ. Oro ekeme ndin̄wam mmọ ẹmek nti ufan.​—Ps. 119:63.

15. Nso ke mme ete ye eka ẹkpenam man ẹn̄wam nditọ mmọ yak ẹnyene mme ufan emi ẹmade Jehovah?

¹⁵ Ete kiet emi ekerede Tony etịn̄ se enye ye n̄wan esie ẹsinamde man ẹn̄wam nditọ mmọ yak ẹmek mme ufan emi ẹmade Jehovah. Enye ọdọhọ ete: “Ke ediwak isua idahaemi, ami ye n̄wan mi imesikot nsio nsio nditọete ufọk, ikpọ ye n̄kpri. Mmọ ẹsiditiene nnyịn ẹdia udia ẹnyụn̄ ẹdụk Utuakibuot Ubon nnyịn. Ata eti usụn̄ kiet edi oro ndimehe ye mbon emi ẹmade Jehovah ẹnyụn̄ ẹnamde n̄kpọ esie ye idatesịt. Mme esenyịn circuit, mme isụn̄utom, ye nditọete en̄wen ẹsididu ke ufọk nnyịn. Mmọ ndisịn ifịk nnyụn̄ n̄wa idem nnam n̄kpọ Abasi, ye mme mbụk emi mmọ ẹsibụkde ẹnen̄ede ẹn̄wam nditọ nnyịn ẹkpere Jehovah.” Mme ete ye eka, ẹnen̄ede ẹbiere ndin̄wam nditọ mbufo yak ẹnyene nti ufan.

16. Nso ke akpanam edieke eyen fo ọdọhọde ke imọ inamke n̄kpọ Jehovah?

¹⁶ Ekpedi kpa ye kpukpru se etịmede, eyen fo ọdọhọ ke imọ inamke n̄kpọ Jehovah, nso ke akpanam? Kûdọhọ ke imọ idi ntak. Jehovah ọnọ kpukpru nnyịn ifụre ndimek m̀mê iyanam n̄kpọ imọ m̀mê idinamke; eyen fo enyene utọ ifụre oro n̄ko. Edieke eyen fo ọkpọn̄de Jehovah, sụk dori enyịn ke enye ayafiak ebịne Jehovah usen kiet usen kiet. Utịghi mbụk idiọk udọ? (Luke 15:​11-19, 22-24) Ufan oro ama anam ata ndiọi n̄kpọ, edi utịt utịt enye ama akabade esịt. Edi ndusụk owo ẹkeme ndidọhọ, “Jesus okonyụn̄ ọnọ mbụk. Ndi utọ n̄kpọ oro  ekeme nditịbe ke ata ererimbot emi?” Ih, ekeme nditịbe. Ekedi ntre ye akparawa kiet emi ekerede Elie.

17. Didie ke mbụk Elie an̄wam fi?

¹⁷ Elie ọdọhọ ntem aban̄a ete ye eka esie: “Mmọ ẹma ẹsịn ofụri ukeme ndinam mi mma Jehovah nnyụn̄ mma Ikọ esie kpa Bible. Edi mma ntọn̄ọ ndisọn̄ ibuot ke ini n̄kedide eyenọwọn̄.” Elie ama ọtọn̄ọ ndidịbe nnam ndiọi n̄kpọ. Ete ye eka esie ẹma ẹdomo ndin̄wam enye yak ama Jehovah, edi enye ikọbọhọ isịn ke ibuot. Ekem enye ama ọkpọn̄ ufọk onyụn̄ akanam ata ndiọi n̄kpọ. Kpa ye oro, enye ama esikwọrọ ikọ ndusụk ini ọnọ ufan esie kiet. Elie ọdọhọ ete: “Nte n̄kosụk ntịn̄de n̄kpọ mban̄a Jehovah nnọ ufan mi emi, ami ke idemmi mma ntọn̄ọ ndikere mban̄a Jehovah. Sụn̄sụn̄, n̄kpasịp akpanikọ emi ete ye eka mi ẹketọde ke esịt mi​—emi eketiede nte ama akpa​—ama ọtọn̄ọ ndifiak n̄kọri ke esịt mi.” Nte ini akakade, Elie ama ọnyọn̄ edi esop Abasi. * Kere nte esịt ekenemde ete ye eka esie nte mmọ ẹkebakde ẹkpep enye ndima Jehovah!​—2 Tim. 3:​14, 15.

18. Afo esida didie mme ete ye eka emi ẹsịnde idem ẹn̄wam nditọ mmọ yak ẹma Jehovah?

¹⁸ Mme ete ye eka, Jehovah ọdọhọ mbufo yak ẹn̄wam nditọ mbufo yak ẹtuak ibuot ẹnọ imọ. Ata utom ukpono edi oro. (Ps. 78:​4-6) Idịghe ifia ubọk kiet edi oro. Imọkọm mbufo nte ẹsịnde idem ẹn̄wam nditọ mbufo! Edieke mbufo ẹkade iso ndin̄wam mmọ yak ẹma Jehovah ẹnyụn̄ ẹkop uyo esie, ẹnen̄ede ẹnịm ke edima Ete nnyịn ke heaven ayama mbufo.​—Eph. 6:4.