1. Nso ikeme nditịbe nnọ nnyịn, edi nso ke inịm?

 NTE isụk ikwọrọde ikọ, ndusụk owo ẹkeme ndikọbọ nnyịn ndien ukọbọ oro ekeme ndinen̄ede nsọn̄ ubọk ke ini iso. (Dan. 11:44; 2 Tim. 3:12; Edi. 16:21) Kpa ye oro, imenịm ke Jehovah ayan̄wam nnyịn. Nso inam inịm? Jehovah esin̄wam ikọt esie ẹnam se enye ọdọn̄de mmọ ọkpọkọm utom oro ọsọn̄ didie. Yak ida ndusụk se iketịbede inọ prọfet Ezekiel emi ọkọkwọrọde ikọ ọnọ mme Jew emi ẹkemụmde ẹka Babylon iwụt ke edi ntre.

2. Jehovah ọkọdọhọ ke mbon emi Ezekiel edikwọrọde ikọ inọ ẹditie didie? Idineme nso ke ibuotikọ emi? (Ezekiel 2:3-6)

² Mbon emi akanade Ezekiel ọkwọrọ ikọ ọnọ ẹketie didie? Jehovah ọkọdọhọ ke mmọ ẹdi mbon “emiom,” “mbon isọn̄esịt,” ye mbon “nsọn̄ibuot.” Mmọ ẹkebiet eto emi esikịmde owo idem awak, ye ikpeyen emi esitopde owo ọdọn̄ ifọt esie ke idem. Imosụk ise Jehovah ọkọdọhọde Ezekiel okûfehe mmọ okûnyụn̄ ayak ikọ mmọ anam enye ndịk. (Kot Ezekiel 2:3-6.) Ezekiel ama ekeme ndikwọrọ ikọ sia (1) Jehovah ọkọdọn̄ enye, (2) spirit Abasi ama ọsọn̄ọ enye idem, (3) Ikọ Abasi ama an̄wam enye enen̄ede ọbuọt idem ye Abasi. Didie ke n̄kpọ mbita emi ẹken̄wam Ezekiel? Didie ke ẹkeme ndin̄wam nnyịn mfịn?

3. Ewe ikọ ọkọsọn̄ọ Ezekiel idem? Didie ke Jehovah okowụt enye ke imọ do ye enye?

³ Jehovah ama ọdọhọ Ezekiel ke imọ isio enye idọn̄. (Ezek. 2:3, 4) Anaedi ikọ oro ama enen̄ede ọsọn̄ọ Ezekiel idem. Se inamde idọhọ ntre edi ke imenịm ke enye ama eti ke Jehovah ama etịn̄ mbiet ikọ oro ye Moses ye Isaiah ini Enye ekemekde mmọ prọfet Esie. (Ex. 3:10; Isa. 6:8) Ezekiel  ama ọdiọn̄ọ n̄ko nte Jehovah akan̄wamde prọfet iba oro ẹkan mme mfịna emi ẹkesịmde mmọ. Ntre ini Jehovah ọdọhọde Ezekiel ikaba ke imọ isio enye idọn̄, oro ama ekem ndinam enye enịm ke Jehovah do ye imọ. N̄kpọ efen edi ke ikọ emi, “Uyo Jehovah esịm mi” odu ke ediwak itie ke n̄wed Ezekiel. (Ezek. 3:16) Ikọ enye emi, “Uyo Jehovah ọtọn̄ọ ntak esịm mi” awak do n̄ko. (Ezek. 6:1) Ezekiel ama enịm ke Jehovah ọkọdọn̄ imọ utom oro. N̄ko sia enye ekedide eyen oku, anaedi ete esie ama ekpep enye ke tọn̄ọ ke ntọn̄ọ, ke Jehovah esidọhọ mme prọfet Esie ke imọ do ye mmọ. Se Jehovah ọkọdọhọde Isaac, Jacob, ye Jeremiah edi oro.​—Gen. 26:24; 28:15; Jer. 1:8.

4. Ewe ikọ ọkọdọn̄ Ezekiel esịt onyụn̄ ọsọn̄ọ enye idem?

⁴ Ediwak nditọ Israel ẹdida didie ukwọrọikọ Ezekiel? Jehovah ọkọdọhọ ete: “Ufọk Israel idinyịmeke ndikpan̄ utọn̄ nnọ fi, koro mmọ mîyomke ndikpan̄ utọn̄ nnọ mi.” (Ezek. 3:7) Mmọ ẹkpesịn Ezekiel, Jehovah ke mmọ ẹsịn oro. Ikọ oro ama anam Ezekiel okụt ke nditọ Israel ndisịn imọ ikọwọrọke ke imọ ikanamke utom imọ ọfọn. Jehovah ama onyụn̄ ọdọhọ Ezekiel ke mme n̄kpọ emi imọ idọn̄de enye ọkọdọhọ nditọ Israel ẹma ẹtịbe, ke mmọ “ẹyefiọk . . . ẹte ke prọfet ama odu ke otu mmimọ.” (Ezek. 2:5; 33:33) Imenịm ke mme ikọ oro ẹma ẹdọn̄ Ezekiel esịt ẹnyụn̄ ẹsọn̄ọ enye idem yak anam utom esie.

5. Isaiah 44:8 owụt ke nso idinam inyene uko?

⁵ Nnyịn ndidiọn̄ọ ke Jehovah ọdọn̄ nnyịn ukwọrọikọ anam inyene uko. Jehovah okot nnyịn “mme ntiense” esie. (Isa. 43:10) Ndi ukpono akpakan oro?  Kpa nte Jehovah ọkọdọhọde Ezekiel: “Kûfehe ndịk,” enye ọdọhọ nnyịn ikûfehe ndịk. Ntak emi nnyịn mîkpefeheke mbon emi ẹkọbọde nnyịn? Jehovah emi ọkọdọn̄de Ezekiel ukwọrọikọ ọdọn̄ nnyịn; Enye do ye nnyịn n̄ko.​—Kot Isaiah 44:8.

6. (a) Jehovah etịn̄ nso ndiwụt ke imọ do ye nnyịn? (b) Nso idọn̄ nnyịn esịt inyụn̄ inam inyene uko?

⁶ Jehovah ọn̄wọn̄ọ ndin̄wam nnyịn. Uwụtn̄kpọ kiet edi ke mbemiso enye ọkọdọhọde: “Mbufo ẹdi mme ntiense mi,” enye ama ọdọhọ ete: “Edieke afo edisan̄ade ke mmọn̄ ebe, nyodu ye afo; ndien edieke edisan̄ade ke mme akpa ebe, mmọ iditọhọ ifụk fi. Edieke afo edisan̄ade ke ikan̄ ebe, enye iditaha fi, edemeikan̄ idinyụn̄ ifrike fi.” (Isa. 43:2) Nte isụk ikwọrọde ikọ, ndusụk ini mme mfịna emi ẹtiede nte ukwọ ye ikan̄ ẹsisịm nnyịn. Kpa ye oro, imesika iso ikwọrọ sia Jehovah ke an̄wam nnyịn. (Isa. 41:13) Ukem nte ekedide ke eyo Ezekiel, ediwak owo mfịn ẹsịn etop nnyịn. Edi imọdiọn̄ọ ke itoho ke ntak emi nnyịn mîkwọrọke ikọ ọfọn. Se idọn̄de nnyịn esịt inyụn̄ inamde inyene uko edi ndidiọn̄ọ ke Jehovah ama nte ikade iso ikwọrọ se enye ọdọn̄de nnyịn. Apostle Paul ọkọdọhọ ke owo kiet kiet ọyọbọ utịp nte ekemde ye utom esie. (1 Cor. 3:8; 4:1, 2) Sista kiet emi ama ekedi asiakusụn̄ ke ata ediwak isua ọdọhọ ete: “Esịt esinem mi ndifiọk ke Jehovah ọyọdiọn̄ nnyịn ke ini isịnde idem ikwọrọ ikọ.”

7. Ini ekededi emi Ezekiel akafiakde ekere n̄kukụt emi enye okokụtde, didie ke akan̄wam enye? (Se ndise ikpaedem Enyọn̄-Ukpeme emi.)

⁷ Ezekiel ama okụt utọ odudu emi spirit Abasi enyenede. Ke n̄kukụt kiet, enye ama okụt nte edisana spirit an̄wamde mme okopodudu angel onyụn̄ ọwọn̄ọrede ata ikpọ wheel chariot eke enyọn̄. (Ezek. 1:20, 21) Nso iketịbe ini Ezekiel okụtde n̄kukụt oro? Enye ekewet ete: “Ke ini n̄kụtde n̄kpọ emi, ami nduọ n̄kịbi iso ke isọn̄.” Uten̄e akanam Ezekiel ọduọ. (Ezek. 1:28) Nte ini akakade, anaedi ini ekededi emi Ezekiel eketiede ekere utịbe utịbe n̄kukụt oro, enye ama enen̄ede enịm ke edisana spirit Abasi ayan̄wam imọ inam utom imọ.

8-9. (a) Nso iketịbe inọ Ezekiel ini Jehovah ọkọdọhọde enye adaha ada? (b) Nso efen ke Jehovah akanam ọsọn̄ọ Ezekiel idem man enye ekeme ndinam ọkpọsọn̄ utom oro?

⁸ Jehovah ama ọdọhọ Ezekiel ete: “Eyen owo, daha da ke ukot fo man ntịn̄ ikọ ye afo.” Ikọ oro ye spirit Abasi ẹma ẹsịn enye odudu ke idem yak enye ekeme ndidaha nda ke isọn̄ emi enye ọkọduọde ana. Ezekiel ekewet ete: “Spirit odụk mi idem . . . anam mi ndaha nda ke ukot.” (Ezek. 2:1, 2) Nte ini akakade ye ke ofụri ini emi enye ọkọkwọrọde ikọ, “ubọk” Abasi m̀mê edisana spirit Abasi akada enye usụn̄. (Ezek. 3:22; 8:1; 33:22; 37:1; 40:1) Spirit Abasi ama anam Ezekiel enyene uko anam utom emi ẹkedọn̄de enye, oro edi, ndikwọrọ ikọ nnọ mbon emi “ẹsọn̄de ibuot ẹnyụn̄ ẹsọn̄de esịt” ke ebiet emi Abasi ọkọdọn̄de enye ọkọkwọrọ. (Ezek. 3:7) Jehovah ama ọdọhọ Ezekiel ete: “Mmanam iso fo ọsọn̄ ukem nte iso mmọ nnyụn̄ nnam ọkpọiso fo ọsọn̄ ukem nte ọkpọiso mmọ. Mmanam ọkpọiso fo ọsọn̄ nte daimọn, ọsọn̄ akan itiat. Kûfehe mmọ, kûnyụn̄ uyak iso mmọ anam fi edịghe.” (Ezek. 3:8, 9) Se Abasi eketịn̄de oro ye Ezekiel eketie nte Enye ọdọhọ enye ete: ‘Kûyak nsọn̄ibuot  mmọ anam idem emem fi. Nyọsọn̄ọ fi idem.’

⁹ Ekem ke n̄kukụt oro, spirit ama emen Ezekiel aka mme itie emi akanade enye ọkwọrọ ikọ. Ezekiel ekewet ete: “Ubọk Jehovah [ama] odoro mi ke idem ọkpọsọn̄ ọkpọsọn̄.” Ofụri urua kiet ke prọfet oro akada ekpep onyụn̄ enen̄ede ọdiọn̄ọ etop emi akanade enye ọkwọrọ, man enye ọkwọrọ etop oro uko uko. (Ezek. 3:14, 15) Jehovah ama ọdọhọ enye aka unaisọn̄ itịghede kiet. Enye ekesịm do, ‘spirit odụk enye idem.’ (Ezek. 3:23, 24) Ezekiel ama eben̄e idem ukwọrọikọ ndien.

10. Nso idin̄wam nnyịn ikwọrọ ikọ? Ntak idọhọde ntre?

¹⁰ Nso idin̄wam nnyịn ikwọrọ ikọ? Kere kan̄a se iketịbede inọ Ezekiel man ekeme ndibọrọ mbụme oro. Mbemiso Ezekiel ọtọn̄ọde ukwọrọikọ, Jehovah ama anam enye enyene uko emi enye edidade ikwọrọ ikọ. Kpa nte ekedide ye Ezekiel, spirit Abasi kpọt ekeme ndin̄wam nnyịn ikwọrọ ikọ. Ntak idọhọde ntre edi ke Satan ke otop ekọn̄ ye nnyịn man itre ukwọrọikọ. (Edi. 12:17) Ke enyịn owo, idịghe utọ owo nte Satan ke mfi mfi owo nte nnyịn ikpakan. Edi ke ida ukwọrọikọ nnyịn ikan enye! (Edi. 12:9-11) Didie? Nnyịn ndikwọrọ ikọ owụt ke ofụri editịm emi Satan esịnde inamke nnyịn ndịk. Ini ekededi emi ikwọrọde ikọ, imotụk Satan iso ke isọn̄. Ntre nnyịn ndika iso n̄kwọrọ ikọ kpa ye emi ẹkọbọde nnyịn owụt nso? Owụt ke Jehovah ke ada edisana spirit esie anam inyene uko, ke enye onyụn̄ ama se nnyịn inamde.​—Matt. 5:10-12; 1 Pet. 4:14.

11. Nso ke spirit Abasi edinam inọ nnyịn? Ikpanam nso man Abasi aka iso ọnọ nnyịn spirit oro?

¹¹ Nso efen ke ikpep ito nte Jehovah akanamde iso ye ọkpọiso Ezekiel ọsọn̄? Se ikpepde edi ke spirit Abasi ekeme ndin̄wam nnyịn ikan mfịna ekededi emi ikemede ndisobo ini ikwọrọde ikọ. (2 Cor.  4:7-9) Ntre ikpanam nso man Jehovah aka iso ọnọ nnyịn spirit esie? Edi nnyịn ndiben̄e enye spirit oro kwa ini kwa ini, inyụn̄ inịm ke enye oyokop akam nnyịn. Jesus ekekpep mme mbet esie ete “ẹka iso ẹben̄e, . . . ẹka iso ẹyom, . . . ẹka iso ẹkọn̄.” Sụk “mbon oro ẹben̄ede [Jehovah] edisana spirit” ke enye esinọ.​—Luke 11:9, 13; Utom 1:14; 2:4.

12. Ezekiel 2:9–3:3 owụt ke ikpan̄wed okoto m̀mọ̀n̄? Nso ikewere ke ikpan̄wed oro?

¹² Spirit Abasi ama anam Ezekiel enyene uko ọkwọrọ ikọ, Ikọ Abasi onyụn̄ anam enye enen̄ede ọbuọt idem ye Abasi. Ke n̄kukụt kiet, Ezekiel ama okụt ubọk onyụn̄ okụt ikpan̄wed ke ubọk oro. (Kot Ezekiel 2:9–3:3.) Ikpan̄wed oro okoto m̀mọ̀n̄? Nso ke ẹkewet do? Didie ke se ẹkewetde akan̄wam Ezekiel? Imọn̄ ibọrọ kpukpru oro. Ikpan̄wed oro okoto ebekpo Abasi. Etie nte Jehovah ọkọdọhọ kiet ke otu angel inan̄ emi Ezekiel ama okokokụt ete ọnọ enye ikpan̄wed oro. (Ezek. 1:8; 10:7, 20) Ikọ Abasi ekewere ke ikpan̄wed oro, ndien ikọ oro ekedi ediwak etop ubiereikpe emi akanade Ezekiel okotobo mbon nsọn̄ibuot oro. (Ezek. 2:7) Ẹkewet etop oro ke iso ye edem.

13. Jehovah ọkọdọhọ Ezekiel anam nso ye ikpan̄wed oro? Nso ikanam ikpan̄wed oro enịn̄e?

¹³ Jehovah ama ọdọhọ prọfet esie ata ikpan̄wed oro yak “ọyọhọ [enye] nsia.” Ezekiel ama okop uyo Abasi onyụn̄ ata ikpan̄wed oro ama. Se Ezekiel akanamde oro ọkọwọrọ nso? Ọkọwọrọ ke ana etop emi Ezekiel oyomde ndikọkwọrọ do enen̄ede an̄wan̄a enye, enye onyụn̄ enen̄ede enịm etop oro tutu ọdọn̄ enye ndika n̄kọkwọrọ. Ke enye ama akata ama, n̄kpọ n̄kpaidem ama etịbe. Ezekiel ama okụt ke ikpan̄wed oro ama “enịn̄e . . . nte aranọkwọk.” (Ezek. 3:3) Ntak ekenịn̄ede? Ezekiel ndidi owo emi Jehovah okosiode ọdọn̄ utom ekedi n̄kpọ emi ekenemde-nem enye. (Ps. 19:8-11) Ama enem enye nte Jehovah ekemekde enye ndidi prọfet esie.

14. Nso ikan̄wam Ezekiel eben̄e idem ndinam utom emi ẹkedọn̄de enye?

¹⁴ Ekem Jehovah ama ọdọhọ Ezekiel: “Mụm kpukpru ikọ mi emi nditịn̄de nnọ fi sịn ke esịt fo nyụn̄ kop mmọ ke utọn̄ fo.” (Ezek. 3:10) Se Abasi eketịn̄de ye Ezekiel ọkọwọrọ yak enye okûfre se ikewerede ke ikpan̄wed oro, esinyụn̄ etie ekere mmọ. Oro ayanam Ezekiel etetịm ọbuọt idem ye Abasi onyụn̄ enyene okopodudu etop emi enye edikwọrọde ọnọ mme owo. (Ezek. 3:11) Ini etop Abasi ekenen̄erede an̄wan̄a Ezekiel enye onyụn̄ enịmde etop oro, enye ama eben̄e idem nditọn̄ọ ukwọrọikọ ndinyụn̄ n̄ka iso n̄kwọrọ tutu Abasi ọdọhọ enye ke ekem.​—Psalm 19:14.

15. Nso ke ‘idimụm isịn ke esịt’ man an̄wam nnyịn ika iso ikwọrọ ikọ?

¹⁵ Ana iyak Ikọ Abasi an̄wam nnyịn n̄ko itetịm ibuọt idem ye Abasi man ikeme ndika iso n̄kwọrọ ikọ. Ana ‘imụm’ kpukpru ikọ emi Jehovah etịn̄de ọnọ nnyịn ‘isịn ke esịt.’ Mfịn Jehovah ada Bible emi edide Ikọ esie etịn̄ ikọ ọnọ nnyịn. Ikpanam nso man Ikọ Abasi aka iso an̄wam nnyịn ikere inyụn̄ inam nnennnen n̄kpọ?

16. Ikpanam nso man Ikọ Abasi odụk nnyịn esịt?

¹⁶ Ima isịn udia ke inua inyụn̄ ida ini  ikọk udia oro imen, udia oro eyenen̄ede anam nnyịn ufọn. Ukem ntre, ima ikpep Ikọ Abasi inyụn̄ ida ini ikere se ikpepde, iyenen̄ede ibuọt idem ye Abasi. Nnyịn ikpefreke se uwụtn̄kpọ ikpan̄wed oro ekpepde nnyịn. Jehovah oyom iyak Ikọ esie “ọyọhọ [nnyịn] nsia,” oro edi enen̄ede an̄wan̄a nnyịn. Nnyịn ndibọn̄ akam, n̄kot Ikọ Abasi, nnyụn̄ ntie n̄kere se ikotde ẹdinam Ikọ Abasi enen̄ede an̄wan̄a nnyịn. Akpa n̄kpọ isinamde edi ndibọn̄ akam man itat esịt iyak Ikọ Abasi ebe odụk. Ekem iyokot itie Bible, ima ikot ima, nnyịn itịm itie ikere se ikotde. Nso iditịbe ima inam ntre? Adan̄a nte inen̄erede ikere se ikotde, ntre ke Ikọ Abasi edinen̄ede idụk nnyịn esịt.

17. Ntak emi anade isitie ikere se ikotde ke Bible?

¹⁷ Ntak emi anade isikot Bible inyụn̄ itie ikere se ikotde? Ndinam ntre ayanam inyene uko ikwọrọ ikọ idahaemi ye ke ini iso, ini idikwọrọde etop ubiereikpe emi etiede nte editọ mme owo ke idem nte edịm-itiat. N̄kpọ efen edi ke ima itie ikere nti edu Jehovah, iyenen̄ede ikpere enye. Ke ntak oro iyenyene emem, esịt ayana nnyịn sụn̄, oyonyụn̄ enem nnyịn etieti.​—Ps. 119:103.

18. Nso ke mbon emi isikwọrọde ikọ inọ ẹdidiọn̄ọ? Ntak edidide ntre?

¹⁸ Ezekiel ekedi prọfet, nnyịn idịghe mme prọfet. Edi imebiere ndika iso ndọhọ mme owo etop Jehovah emi odude ke Ikọ esie tutu Jehovah ọdọhọ ikwọrọ adan̄ado, ke ekem. Ini emi Abasi edibierede ikpe inọ mme owo ama ekem, mbon emi isikwọrọde ikọ inọ idinyeneke ntak ndomokiet ndidọhọ ke owo ikọdọhọke mmimọ ke mmimọ mîkpụhọkede ke Abasi oyosobo mmimọ, m̀mê ndidọhọ ke Abasi ama efre mmimọ enyịn. (Ezek. 3:19; 18:23) Utu ke oro, mmọ ẹyediọn̄ọ ke etop emi ikọkwọrọde okoto Abasi.

19. Nso idin̄wam nnyịn inyene uko ika iso ikwọrọ ikọ?

¹⁹ Nso idin̄wam nnyịn inyene uko ika iso ikwọrọ ikọ? Onyụn̄ edi n̄kpọ ita emi ẹken̄wamde Ezekiel. Ika iso ikwọrọ ikọ sia imọdiọn̄ọ ke Jehovah ọdọn̄ nnyịn, ke edisana spirit Abasi ke ọsọn̄ọ nnyịn idem, ke Ikọ Abasi ke an̄wam nnyịn inen̄ede ibuọt idem ye Abasi. Nte Jehovah an̄wamde nnyịn anam ika iso ikwọrọ ikọ, iyonyụn̄ ikwọrọ “tutu esịm utịt.”​—Matt. 24:13.