IBUOTIKỌ UKPEPN̄KPỌ 41
Sọn̄ọ Da ye Jehovah ke Ini “Akwa Ukụt”
“Ẹma Jehovah, kpukpru mbufo emi ẹsọn̄ọde ẹda ye enye. Jehovah ekpeme mme anam-akpanikọ.”—PS. 31:23.
ỌYỌHỌ IKWỌ 129 Yak Ika Iso Iyọ
SE IDIKPEPDE *
1-2. (a) Nso ke mme andikara ererimbot ẹditan̄a ke mîbịghike? (b) Mme mbụme ewe ke ana ibọrọ?
DA NTE ke idaha idahaoro ke mme andikara ererimbot ẹtan̄a “emem ye ifụre” emi Bible ọkọdọhọde. Mmọ ẹkeme ndinam inua ke akananam ifụre idụhe ke ererimbot nte odude idahaoro. Mmọ ẹyeyom nnyịn ikere ke mmimọ imọkọk kpukpru mfịna ererimbot. Edi n̄kpọ eyetịbe emi mmọ mîdikemeke ndinam n̄kpọ ndomokiet mban̄a! Ntak emi mmọ mîdikemeke? Prọfesi Bible ọdọhọ ke “nsobo ayabuat mmọ . . . ndien mmọ idikwe usụn̄ ubọhọ.”—1 Thess. 5:3.
2 Mme akpan mbụme emi anade ibọrọ ẹdi: Nso iditịbe ke ini “akwa ukụt”? Jehovah ediyom nnyịn inam n̄kpọ didie ini oro? Didie ke ikeme nditịm idem idahaemi man ikeme ndisọn̄ọ nda ye Jehovah ke ini akwa ukụt?—Matt. 24:21.
NSO IDITỊBE KE INI “AKWA UKỤT”?
3. Ediyarade 17:5, 15-18 owụt ke Abasi edisobo “Akwa Babylon” didie?
3 Kot Ediyarade 17:5, 15-18. Ẹyesobo “Akwa Babylon”! Nte ima iketetịn̄, inyeneke se mme idụt ẹdikemede ndinam mban̄a emi. Ntak mmọ mîdikemeke? Sia “Abasi [eyesịn] emi ke esịt mmọ ete ẹnam ekikere imọ.” Nso idi ekikere oro? Edi ndisobo kpukpru nsunsu ido ukpono ke ererimbot, esịnede Christendom. * Abasi eyesịn ekikere esie ke esịt “nnụk duop” “ididuot idiọk unam oro.” Nnụk duop oro ada aban̄a kpukpru ukara emi ẹdade ye Esop Edidiana Mme Idụt, ndien Esop Edidiana Mme Idụt edi “idiọk unam” oro. (Edi. 17:3, 11-13; 18:8) Ini mme ukara ẹditọn̄ọde ndisobo nsunsu ido ukpono ke idida idiọn̄ọ ke akwa ukụt ọtọn̄ọ. Edidi enyene-ndịk n̄kpọ emi editịbede inikiet inikiet, emi edinyụn̄ otụkde kpukpru owo ke ererimbot.
4. (a) Nso ntak ke mme andikara ererimbot ẹkeme ndinọ ke ini mmọ ẹdisobode Akwa Babylon? (b) Etie nte mbon emi ẹkesikade mme ido ukpono oro ẹdinam n̄kpọ didie?
4 Nnyịn idiọn̄ọke ntak emi mme andikara ererimbot ẹdinọde ke ini mmọ ẹdisobode Akwa Babylon. Mmọ ẹkeme ndidọhọ ke mme ido ukpono iyakke emem odu ke ererimbot, ke mmọ ẹsinyụn̄ ẹwak ndisịn idem ke mbubehe ukara. Mîdịghe ẹkeme ndidọhọ ke mmọ ẹnyene inyene ẹkaha. (Edi. 18:3, 7) Imekere ke nnyịn iduehe ndidọhọ ke mme andikara ererimbot idisoboke kpukpru mbon ido ukpono. Utu ke oro, etie nte mmọ ẹdisobo mme ido ukpono. Ẹma ẹsobo mme ido ukpono, mbon emi ẹkesikade mme ido ukpono oro ẹyekụt ke mme adaiso mmimọ ẹma ẹbian̄a mmimọ; etie nte mmọ ẹyenyụn̄ ẹdomo ndidian̄ade n̄kpọn̄ mme ido ukpono oro.
5. Jehovah ọn̄wọn̄ọ ke idinam nso ke ini akwa ukụt? Ntak-a?
5 Bible itịn̄ke adan̄a nte nsobo Akwa Babylon edibịghide, edi imọdiọn̄ọ ke idinen̄ekede ibịghi. (Edi. 18:10, 21) Jehovah ọn̄wọn̄ọ ke imọ ‘iyesịbe mme usen akwa ukụt ẹmụhọ’ man owo idisobo “ndimek ikọt esie” ye utuakibuot akpanikọ. (Mark 13:19, 20) Edi Jehovah ediyom nnyịn inam n̄kpọ didie ọtọn̄ọde ke ini emi akwa ukụt ọtọn̄ọde tutu esịm ini emi ekọn̄ Armageddon ọtọn̄ọde?
KA ISO TUAK IBUOT NỌ JEHOVAH
6. Nso efen ke ana inam ndiwụt ke imosion̄o ubọk ofụri ofụri ikpọn̄ nsunsu ido ukpono?
6 Nte ima iketetịn̄ ke ibuotikọ emi ekebemde enye emi iso, Jehovah oyom mbon emi ẹtuakde ibuot ẹnọ enye ẹdian̄ade ẹkpọn̄ Akwa Babylon. Edi se itịn̄de emi ikụreke ke nnyịn ndision̄o ubọk ofụri ofụri n̄kpọn̄ nsunsu ido ukpono. Ana ibiere n̄ko ndituak ibuot nnọ Jehovah. Yak ineme usụn̄ iba emi ikemede ndinam oro.
Ẹyak ikûdedei utre ndisop idem n̄kpono Jehovah, idem ke ini ọsọn̄de (Se ikpehe 7) *
7. (a) Didie ke ikeme ndiwụt ke imebiere ndika iso ndu uwem nte Jehovah ọdọhọde? (b) Didie ke Mme Hebrew 10:24, 25 owụt ntak emi edide akpan n̄kpọ nnyịn ndisop idem ọtọkiet, akpan akpan idahaemi?
7 Akpa, ana ika iso inen̄ede isua oburobụt ido nte Jehovah asuade. Ikpanaha inyịme oburobụt uwem emi mbon ererimbot ẹdude. Ke uwụtn̄kpọ, nnyịn inyịmeke orụk oburobụt ido ekededi, esịnede erenowo ndidọ erenowo m̀mê n̄wan ndidọ n̄wan, ye mme n̄kpọ eken emi utọ mme owo oro ẹsinamde. (Matt. 19:4, 5; Rome 1:26, 27) Ọyọhọ iba, ana ika iso isop idem ye nditọete nnyịn. Isisop idem ke ebiet ekededi emi ikemede. Ekpedi nnyịn ikemeke ndisop idem ke mme Ufọkmbono Obio Ubọn̄ nnyịn, imesisop ke ufọk nditọete nnyịn m̀mê ke mme ebiet en̄wen, ọkpọkọm edi se idedịbe. Inamke n̄kpọ m̀mê nso itịbe, nnyịn ikemeke nditre ndisop idem ntuak ibuot nnọ Jehovah. Idahaemi ke akam oyom ‘idọdiọn̄ inam ntem adan̄a nte ikụtde ite usen oro ke asan̄a ekpere.’—Kot Mme Hebrew 10:24, 25.
8. Didie ke etop emi idikwọrọde ke ini iso ekeme ndikpụhọde?
8 Etie nte etop emi idikwọrọde ke ini akwa ukụt oyokpụhọde. Idahaemi ikwọrọ eti mbụk Obio Ubọn̄ Abasi, inyụn̄ idomo ndinam mme owo ẹdi mbet Christ. Edi ke ini akwa ukụt, se idikwọrọde ekeme nditie nte edịm itiat ọtọ owo. (Edi. 16:21) Ekeme ndidi iditan̄a ke ẹmọn̄ ẹsosobo ererimbot Satan ẹfep ofụri ofụri. Ini ama ekem, iyenen̄ede idiọn̄ọ se idikwọrọde ye nte idikwọrọde. Ndi idikwọrọ etop oro inyụn̄ ikpep mme owo n̄kpọ nte inamde ke se ibede isua ikie idahaemi? Mîdịghe ndi enyene usụn̄ efen emi idinamde utom emi? Nnyịn idiọn̄ọke kan̄a. Edi inamke n̄kpọ m̀mê edinam utom oro didie, etie nte iyenyene ifet nditan̄a etop ubiereikpe Jehovah uko uko!—Ezek. 2:3-5.
9. Ikere ke mme andikara ererimbot ẹdinam n̄kpọ didie iban̄a etop emi idikwọrọde, edi nso ke inen̄ede inịm?
9 Imekere ke etop emi idikwọrọde ayanam mme andikara ererimbot ẹdomo ndinam nnyịn itre ndikwọrọ ikọ ke nsinsi. Kpa nte iberide edem ke Jehovah ndin̄wam nnyịn ke utom emi inamde idahaemi, oyoyom iberi edem ke enye ini oro. Imenen̄ede inịm ke Abasi nnyịn ọyọnọ nnyịn odudu inam uduak esie.—Mic. 3:8.
BEN̄E IDEM NỌ INI EMI ẸDIN̄WANADE YE IKỌT ABASI
10. Prọfesi emi odude ke Luke 21:25-28 owụt ke ediwak owo ke ererimbot ẹdinam n̄kpọ didie ke ini ẹkụtde se iditịbede ke ini akwa ukụt?
10 Kot Luke 21:25-28. Ke ini akwa ukụt, eyenen̄ede akpa mme owo idem ndikụt nte kpukpru n̄kpọ ke ererimbot, oro mmọ ẹkekerede ke ẹdidi n̄kpọ nsinsi, ẹtọn̄ọde ndibiara. Mmọ ‘ẹyetịmede esịt’ ẹnyụn̄ ẹkere ke ẹmọn̄ ẹwot mmimọ ke ini utọ enyene-ndịk n̄kpọ emi mîtịbeke akanam editịbede. (Zeph. 1:14, 15) Etie nte uwem idimemke n̄ko ye ikọt Jehovah ini oro. N̄kpọ ekeme ndisọn̄ ye nnyịn ke ntak emi ibierede ndida san̄asan̄a. Ekeme ndidi nnyịn idinyeneke ndusụk akpan n̄kpọ emi ẹdade ẹdu uwem.
11. (a) Nso idinam ẹwọn̄ọde enyịn ẹse Mme Ntiense Jehovah? (b) Ntak emi ufọn mîdụhe ndiyak akwa ukụt anam nnyịn ndịk?
11 Nte n̄kpọ osụk akade iso ke ini akwa ukụt, mbon emi ẹkesobode mme ido ukpono mmọ ẹkeme ndiyat esịt etieti ndikụt ke Mme Ntiense Jehovah ke ẹka iso ẹkpono Abasi. Mmọ iditreke ndinam mme owo ẹdiọn̄ọ adan̄a nte emi ayatde mmọ; mmọ ẹkeme ndida Intanet nnam emi. Mme andikara ererimbot emi ye Satan emi edide andikara mmọ ẹyesua nnyịn sia ido ukpono nnyịn kpọt ke owo mîkosoboke. Mmọ ẹkeduak ndisobo kpukpru ido ukpono ke ererimbot, edi mmọ ẹyekụt ke mmimọ ikekemeke. Oro edinam mmọ ẹwọn̄ọde enyịn ẹse nnyịn. Ini emi ke mme idụt ẹdikabade Gog isọn̄ Magog. * Mmọ ẹyediana kiet ẹda ofụri odudu mmọ ẹdi en̄wan ye ikọt Jehovah. (Ezek. 38:2, 14-16) Idem ekeme nditọn̄ọ ndinyek nnyịn mban̄a se iditịbede ke ini akwa ukụt, akpan akpan sia nnyịn mîdiọn̄ọke kpukpru se iditịbede ini oro. Edi enyene n̄kpọ kiet emi inen̄erede idiọn̄ọ: Ufọn idụhe nnyịn ndiyak akwa ukụt anam nnyịn ndịk. Jehovah eyeteme nnyịn se idinamde man ibọhọ. (Ps. 34:19) Iyekeme ‘ndinen̄ede nda nnyụn̄ mmenede ibuot nnyịn ke enyọn̄, koro edinyan̄a nnyịn ke asan̄a ekpere.’ *
12. Didie ke “ofụn emi anamde akpanikọ onyụn̄ enyenede ọniọn̄” etịm nnyịn idem ọnọ se iditịbede ke ini iso?
12 Ebịghi “ofụn emi anamde akpanikọ onyụn̄ enyenede ọniọn̄” ọkọtọn̄ọ nditịm nnyịn idem man ikeme ndisọn̄ọ nda ye Jehovah ke ini akwa ukụt. (Matt. 24:45) Ofụn emi etịm nnyịn idem ke ediwak usụn̄, edi yak ineme usụn̄ kiet. Usụn̄ kiet oro edi se ẹkenemede ke mme akamba mbono nnyịn ọtọn̄ọde ke isua 2016 esịm 2018. Mme utịn̄ikọ emi ikokopde ke ikpọ mbono oro ẹma ẹn̄wam nnyịn inen̄ede inyene mme edu emi ẹdin̄wamde nnyịn nte usen Jehovah ekperede. Yak ifiak ineme mme edu emi ekpri.
KA ISO NDISỌN̄Ọ NDA, KÛKPA MBA, NYỤN̄ NYENE UKO
Tịm idem idahaemi man ọbọhọ “akwa ukụt” (Se ikpehe 13-16) *
13. Nso idin̄wam nnyịn isọn̄ọ ida ye Jehovah? Ntak emi anade ikpep ndisọn̄ọ nda ye enye idahaemi?
13 Nsọn̄ọnda: Ibuotikọ akamba mbono isua 2016 ekedi “Sọn̄ọ Da ye Jehovah!” Se ẹkenemede ke mbono oro ama ekpep nnyịn ke edieke inen̄erede ikpere Jehovah, ke iyọsọn̄ọ ida ye enye. Ẹma ẹti nnyịn ke nnyịn ndibọn̄ akam ofụri esịt nnyụn̄ nnen̄ede nda ini n̄kpep Ikọ Abasi ekeme ndinam nnyịn ikpere Jehovah. Akam ye ndikpep Bible ẹyen̄wam nnyịn ikan mfịna ekededi, ọkpọkọm mfịna oro okpon didie. Nte utịt ererimbot Satan emi ekperede, edi se idoride enyịn ndisobo mme n̄kpọ emi ẹdinamde enen̄ede ọsọn̄ nnyịn ndisọn̄ọ nda ye Abasi ye Obio Ubọn̄ esie. Etie nte mme owo ẹyeka iso ẹsak nnyịn. (2 Pet. 3:3, 4) Akpan ntak kiet emi ẹdisakde nnyịn edi nte nnyịn idade san̄asan̄a. Ana ikpep ndinen̄ede nsọn̄ọ nda ye Abasi idahaemi man ikeme ndisọn̄ọ nda ye enye ke ini akwa ukụt.
14. (a) Ndi mbon emi ẹdade ikọt Abasi usụn̄ ke isọn̄ idahaemi ẹdisụk ida ke ini akwa ukụt? (b) Ntak emi ediyomde isọn̄ọ ida ye Abasi ini oro?
14 Ini akwa ukụt osụk akade iso, idịghe mbon emi ẹdade ikọt Abasi usụn̄ idahaemi ke isọn̄ ẹdisụk ida. Kpa ke ini akwa ukụt oro, enyene ini emi ẹditan̄de kpukpru mbon emi ẹyetde aran, emi ẹsụk ẹdude ke isọn̄, ika heaven man mmọ ẹkeme nditiene n̄n̄wana ekọn̄ Armageddon. (Matt. 24:31; Edi. 2:26, 27) Emi ọwọrọ ke Otu Emi Ẹsede Ẹban̄a Utom Mme Ntiense Jehovah ididụhe aba ye nnyịn ke isọn̄. Edi mbon akwa otuowo idisuanake. Nditọete emi ẹdotde ke otu mme erọn̄ en̄wen ẹyeda usụn̄. Iyowụt ke imọsọn̄ọ ida ye Abasi ke ini iberide nditọete emi edem inyụn̄ itienede ndausụn̄ emi Abasi adade mmọ ọnọ nnyịn. Se idinyan̄ade nnyịn edi oro!
15. Nso ikeme ndin̄wam nnyịn iyọ? Ntak ọfọnde ikpep ndiyọ idomo idahaemi?
15 Ndiyọ n̄kpọ: Ibuotikọ akamba mbono isua 2017 ekedi “Kûkpa Mba!” Se ẹkenemede ke akamba mbono emi ama an̄wam nnyịn ikpep ndika iso nyọ ke ini isobode idomo. Ima ikpep ke idịghe n̄kpọ ọfọfọn, nnyịn ikeme ndiyọ. Edieke iberide edem ke Jehovah, emi ekeme ndin̄wam nnyịn iyọ. (Rome 12:12) Ẹyak ikûdedei ufre se Jesus ọkọn̄wọn̄ọde ete ke “ẹyenyan̄a owo eke ediyọde tutu esịm utịt.” (Matt. 24:13) Se enye ọkọn̄wọn̄ọde oro ọwọrọ ke ana isọn̄ọ ida iyọ se ededi emi isobode. Nnyịn ndiyọ kpukpru idomo emi isobode idahaemi ekeme ndin̄wam nnyịn itetịm ibuọt idem ye Abasi mbemiso akwa ukụt ọtọn̄ọde.
16. Nso ke idida idiọn̄ọ m̀mê imenyene uko? Nso ke ikpanam idahaemi man ikeme ndinyene uko?
16 Uko: Ibuotikọ akamba mbono isua 2018 ekedi “Nyene Uko!” Se ẹkenemede ke mbono oro ama eti nnyịn ke idịghe nte itiede ke idida idiọn̄ọ m̀mê imenyene uko m̀mê inyeneke. Kpa nte ndiberi edem ke Jehovah edin̄wamde nnyịn iyọ, nnyịn ndiberi edem ke enye edinyụn̄ inam nnyịn inyene ata uko. Didie ke ikeme ndikpep ndinen̄ede mberi edem ke Jehovah? Edi nnyịn ndikot Ikọ esie kpukpru usen nnyụn̄ ntie n̄kere nte enye ekesinyan̄ade ikọt esie ke ini edem. (Ps. 68:20; 2 Pet. 2:9) Ini mme idụt ẹdidide en̄wan ye nnyịn ke ini akwa ukụt, oyoyom inyene uko inyụn̄ ibuọt idem ye Jehovah ikan nte isibuọtde. (Ps. 112:7, 8; Heb. 13:6) Edieke iberide edem ke Jehovah idahaemi, iyenyene uko emi edin̄wamde nnyịn ini Gog edin̄wanade ye nnyịn. *
NEN̄EDE TIE BET INI EMI ẸDINYAN̄ADE FI
Jesus ye udịmekọn̄ esie ke heaven ẹmọn̄ ẹsọp ndiwọrọ n̄kosobo mme asua Abasi ke ekọn̄ Armageddon! (Se ikpehe 17)
17. Ntak emi nnyịn mîkpayakke Armageddon anam nnyịn ndịk? (Se ndise ikpaedem Enyọn̄-Ukpeme emi.)
17 Ima itetịn̄ ke ibuotikọ emi ekebemde enye emi iso ke tọn̄ọ ediwak nnyịn ikamana, isụk idu uwem ke mme akpatre usen. Edi imodori enyịn n̄ko ndibọhọ akwa ukụt. Ekọn̄ Armageddon ke ẹdida isobo editịm n̄kpọ emi ofụri ofụri. Edi idịghe se iyakde ndịk ndomokiet anam nnyịn. Ntak-a? Jehovah enyene ekọn̄ enye oro; idịghe nnyịn idin̄wana. (N̄ke 1:33; Ezek. 38:18-20; Zech. 14:3) Jehovah ama ọnọ uyo, Jesus Christ ayada udịmekọn̄ Abasi aka ekọn̄ oro. Mbon emi ẹyetde aran emi ẹkenamde ẹset ye akwa udịm mme angel ẹyetiene enye ẹka. Kpukpru mmọ ẹyedian ubọk ẹn̄wana ye Satan, mme demon esie, ye udịmekọn̄ mmọ mi ke isọn̄.—Dan. 12:1; Edi. 6:2; 17:14.
18. (a) Nso ke Jehovah ọn̄wọn̄ọ? (b) Didie ke se idude ke Ediyarade 7:9, 13-17 anam fi enen̄ede enịm ke ẹyenyan̄a nnyịn ke ini iso?
18 Jehovah ọn̄wọn̄ọ ete: “N̄kpọekọn̄ ekededi eke ẹdibotde ẹban̄a fi idikwe unen.” (Isa. 54:17) “Akwa otuowo” emi ẹkesọn̄ọde ẹda ye Jehovah “[ẹyeto] akwa ukụt ẹwọn̄ọ” ye uwem! Mmọ ẹyeka iso ẹnam edisana utom ẹnọ enye. (Kot Ediyarade 7:9, 13-17.) Se Bible etịn̄de anam inyene ediwak ntak ndinịm ke ẹyenyan̄a nnyịn ke ini iso! Imọdiọn̄ọ ke “Jehovah [esikpeme] mme anam-akpanikọ.” (Ps. 31:23) Eyenem kpukpru mbon emi ẹmade enye ẹnyụn̄ ẹtorode enye ndikụt nte ẹwụtde ke kpukpru se ẹkedoride Jehovah ẹdi nsu, ke enye onyụn̄ odot se ẹkponode.—Ezek. 38:23.
19. Nso utọ uwem ke idori enyịn ndidu ke mîbịghike?
19 Kere nte ẹkpewetde 2 Timothy 3:2-5 ekpedi ẹketịn̄ ẹban̄a mme owo ke obufa ererimbot emi Satan mîdidụhe. (Se ekebe emi “ Nte Mme Owo Ẹditiede Ini Oro.”) Brọda George Gangas, * emi ekedide owo Otu Emi Ẹsede Ẹban̄a Utom Nnyịn ama etịn̄ aban̄a utọ ini oro. Enye ọkọdọhọ ete: “Ererimbot eyenem etieti ini kpukpru owo do ẹdidide nditọete! Ibịghike, afo eyetiene odu uwem ke obufa ererimbot. Adan̄a nte Jehovah odude, afo oyodu n̄ko. Iyodu uwem ke nsinsi.” Utọ uwem oro eyenem tutu!
ỌYỌHỌ IKWỌ 122 Sọn̄ọ Da, Kûyak Idem Enyek Fi!
^ ikp. 5 Imọdiọn̄ọ ke ibịghike “akwa ukụt” ọmọn̄ esịm kpukpru owo ke ererimbot. N̄kpọ editie didie ye ikọt Jehovah ini oro? Jehovah ediyom nnyịn inam n̄kpọ didie? Mme edu ewe ke oyom inen̄ede inyene idahaemi man ikeme ndisọn̄ọ nda ye Jehovah ini oro? Imọn̄ ikụt ibọrọ mme mbụme emi ke ibuotikọ emi.
^ ikp. 3 SE ẸNAMDE AN̄WAN̄A: Christendom edi kpukpru ido ukpono emi ẹdọhọde ke idi mme Christian, edi emi mîkpepke mme owo ẹkpono Jehovah nte enye oyomde.
^ ikp. 11 SE ẸNAMDE AN̄WAN̄A: Ikọ oro Gog isọn̄ Magog (m̀mê Gog ke ibio ibio) ada aban̄a kpukpru mme idụt emi ẹdidianade kiet in̄wana ye ikọt Jehovah ke ini akwa ukụt ekperede ndikụre.
^ ikp. 11 Edieke oyomde ebiet emi ẹnen̄erede ẹneme kpukpru se iditịbede mbemiso Armageddon, se ibuot 21 ke n̄wed Obio Ubọn̄ Abasi Akara! Okpoyom ebiet emi ẹnen̄erede ẹneme nte en̄wan Gog isọn̄ Magog editiede ye nte Jehovah edikpemede ikọt esie ke Armageddon, se Enyọn̄-Ukpeme July 15, 2015, page 14-19 ye ibuot 17 ye 18 ke n̄wed Pure Worship of Jehovah—Restored At Last!
^ ikp. 16 Ibuotikọ akamba mbono isua 2019 edi “Ima Idibehe Ifep!” Ibuotikọ emi anam inịm ke edieke iyakde Jehovah ekpeme nnyịn, ke n̄kpọ ndomokiet idinamke nnyịn.—1 Cor. 13:8.
^ ikp. 19 Se ibuotikọ emi ‘Mme Edinam Esie Ẹtiene Enye’ ke Enyọn̄-Ukpeme December 1, 1994.
