Ẹkesisan̄a etehe oro ẹdụk itie emi ẹkotde Edisana ke temple. Okpokot Edisana N̄wed Abasi​—Edikabade Eke Obufa Ererimbot Ikọmbakara ekededi mbemiso 2023, edikụt ke “udomo uniọn̄ etehe emi okodude ke iso ufọk oro ekedi ukem ye udomo ubom ufọk oro, cubit edịp, ndien idaha esie ekedi cubit ikie ye edịp.” (2 Chron. 3:4) Mme edikabade Bible efen ẹdọhọ n̄ko ke ukon̄ etehe oro ekedi “cubit 120,” oro edi mita 53. Ọwọrọ okokon̄ nte tọwa!

Edi Edikabade Eke Obufa Ererimbot Ikọmbakara emi ẹkemịn̄de ke 2023 ọdọhọ ke idaha etehe temple Solomon ekedi cubit 20 m̀mê n̄kpọ nte mita 9. a Se ndusụk se inamde ikpụhọde nọmba oro mi.

Owo itịn̄ke nte etehe oro okokon̄de eketre ke 1 Ndidem 6:3. Jeremiah emi ekewetde ufan̄ikọ oro ama etịn̄ uniọn̄ ye ubom etehe oro, iketịn̄ke nte enye okokon̄de eketre. Ke ibuot itiaba, enye ama enen̄ede etịn̄ aban̄a mme n̄wọrọnda n̄kpọ eken ke temple oro, utọ nte n̄kpọ udọn̄ mmọn̄ okpoho, ukpatn̄kpọ duop, ye adaha okpoho iba emi ẹkedude ke iso etehe oro. (1 Ndi. 7:15-37) Ekpedi edi akpanikọ ke etehe oro ama akan mita 50 onyụn̄ okon̄ akan kpukpru mme itie eken ke temple oro, ntak emi Jeremiah mîkasiakke nte enye okokon̄de eketre-e? Ke ata ediwak isua ama ekebe, mme Jew emi ẹkedide mme ẹwetmbụk ẹkedọhọ ke etehe oro ikokon̄ke ikan mme ebiet en̄wen ke temple Solomon.

Mbon emi ẹkpepde n̄kpọ ẹban̄a n̄kpọ ntre ẹdọhọ ke mmimọ ikereke ke ibibene temple oro ekpekekeme ndimụm etehe emi okokon̄de cubit 120 n̄kama. Mme n̄kpọ emi ẹkesidade itiat ye brik ẹbọp ke ata eset, emi ẹkenen̄erede ẹkon̄ utọ nte mme inuaotop temple ke Egypt, ẹma ẹsinen̄ede ẹtara ke isọn̄ isọn̄, ndien nte ẹkon̄de ẹka, ntre ke ẹkpri ẹka. Edi temple Solomon iketiehe ntre. Mbon emi ẹnamde ndụn̄ọde ẹban̄a n̄kpọ oro ẹdọhọ ke imenịm ke ibibene oro ama abara, edi ke mmimọ ikereke ke ama akan cubit 6 m̀mê mita 2.7, ekpededi ama esịm. Oro anam Theodor Busink emi ekesikpepde n̄kpọ aban̄a ubọpn̄kpọ eset ọdọhọ ‘ke ntak nte ibibene emi okodude ke itie emi ẹsisan̄ade ẹdụk temple eketiede, ke idụhe-du nte etehe oro ekpekedide cubit 120.’

Ekeme ndidi ẹma ẹnam ndudue ini ẹkekọpide 2 Chronicle 3:4. Kpa ye edide ndusụk ikpan̄wed eset ẹwet “120” ke ufan̄ikọ oro, mme ikpan̄wed eset en̄wen emi ẹnen̄erede ẹnịm ke se ẹwetde do enen, utọ nte ikpan̄wed Alexandrinus emi ẹkewetde ke se ibede isua 1500 ye eke Ambrosianus emi ẹkewetde ke se ibede isua 1400, ẹdọhọ ke edi “cubit 20.” Nso ikekeme ndinam owo emi ọkọkọpide N̄wed Abasi oro edue ewet “120”? Ke usem Hebrew, nte ẹwetde “ikie” ye “cubit” ebiet etieti. Ntre, owo emi ọkọkọpide n̄wed oro ekeme ndiwet “ikie” utu ke “cubit.”

Kpa ye emi idomode ndikụt ete ke mme n̄kpọ emi ẹtịn̄de ẹban̄a temple Solomon ẹn̄wan̄a nnyịn, ima inyụn̄ iyom ndidrọ, nnyịn idrọ nte enye eketiede ata nnennen nnennen, isinen̄ede isịn ekikere ke akwa ndamban̄a temple Jehovah emi temple Solomon oro akadade aban̄a. Enem nnyịn etieti nte Jehovah ọdọhọde kpukpru ikọt esie edituak ibuot ẹnọ imọ ke akwa ndamban̄a temple imọ!​—Heb. 9:11-14; Edi. 3:12; 7:9-17.