IBUOT ama oyon̄ Doreen ke ini ẹkedọhọde enye ke Wesley ebe esie enyene ata idiọk mbufụt ke mfre. * Ebe esie ekedi isua 54 kpọt. Dọkta ọkọdọhọ ke ọfiọn̄ ifan̄ kpọt osụhọ enye ndikpa. Doreen ọdọhọ ete: “Eketie mi nte ke se n̄kopde oro etịbe ọnọ owo en̄wen. Ekebiet ndadaba. N̄kọdiọn̄ọke se n̄kpanamde ke ediwak urua. Enyịn ama anan mi.”

Utọ etop emi esitịmede ediwak owo nte eketịmerede Doreen. Owo ekededi ekeme ndidọn̄ọ udọn̄ọ-ada-owo-ibuot. Ndien ediwak owo ẹsinyịme ndise mban̄a owo mmọ emi ọdọn̄ọde utọ udọn̄ọ emi. Edi emi idịghe ekpri utom. Nso ke mbonubon ẹkpenam man ẹse ẹban̄a owo mmọ emi ọdọn̄ọde utọ udọn̄ọ emi, ẹnyụn̄ ẹdọn̄ enye esịt? Nso ke mbon emi ẹsede ẹban̄a mmọ ẹkpenam man mfụhọ ye editịmede esịt ẹdikan mmọ ubọk? Nso iditịbe nte usen n̄kpa owo oro asan̄ade ekpere? Yak ibem iso ineme ntak emi ọsọn̄de idahaemi ndise mban̄a owo emi ọdọn̄ọde udọn̄ọ-ada-owo-ibuot.

Ntaifiọk ẹsion̄o nsio nsio n̄kpọ ẹdi emi anamde mme owo isọpke ikpa aba nte ẹkesikpade. Ke n̄kpọ nte isua ikie emi ekebede, mme owo ikesidụhe uwem ibịghi nte ẹdude idahaemi, idem ke ndusụk idụt emi ntatenyịn esịmde. Udọn̄ọ ama esisọp ndiwot owo, ndien owo ikesikemeke ndinyan̄a ediwak mbon emi ẹnyenede aksiden. Ufọkibọk ikawakke ini oro, ntre ẹkesiwak ndise mban̄a mbon udọn̄ọ ke ufọk. Ntak edi oro mme owo ẹkesiwakde ndikpa ke ufọk.

Mfịn, nsio nsio ibọk ẹdu emi mme dọkta ẹkemede ndinọ mbon udọn̄ọ man mmọ idisọp ikpa. Ntre, udọn̄ọ emi ekesisọpde owot mme owo ke eset iwotke owo aba ntre. Ntak edi oro mme owo  ẹfiakde ẹdu uwem ẹbịghi mfịn. Edi ndinọ owo ibọk man afiak odu uwem ebịghi iwọrọke ke ẹkọk udọn̄ọ esie. Nte ini akade, udọn̄ọ oro esinam owo ikemeke aba ndinam ndusụk n̄kpọ nnọ idemesie. Emi esinam enen̄ede ọsọn̄ utom ndise mban̄a utọ owo udọn̄ọ oro.

Ntre, mme owo ẹwak ndikpa idahaemi ke ufọkibọk. Ntak edi oro ediwak owo mfịn mîfiọkke se isitịbede ke ini owo oyomde ndikpa sia akanam mmọ ikwe owo akpade. Sia ndusụk owo mîfiọkke se isitịbede ke ini owo oyomde ndikpa, ekikere n̄kpa owo mmọ ekeme ndinam esịt etịmede mmọ tutu mmọ ikemeke ndise mban̄a owo mmọ emi ọdọn̄ọde. Nso ke akpanam?

Se iketịbede inọ Doreen owụt ke ibuot esiyon̄ ediwak mbon oro owo mmọ ọdọn̄ọde udọn̄ọ-ada-owo-ibuot. Edieke owo fo ọdọn̄ọde utọ udọn̄ọ emi, esịt ekeme nditịmede fi, idem enyek fi, afo onyụn̄ ofụhọ. Kpa ye oro, didie ke ekpeben̄e idem ebet se iditịbede? Asan̄autom Abasi kiet ama ọbọn̄ akam ọnọ Abasi ete: “Wụt nnyịn nte ikpabatde usen nnyịn ke usụn̄ oro edinamde nnyịn inyene esịt ọniọn̄.” (Psalm 90:12) Bọn̄ akam ke ofụri esịt ben̄e Jehovah ekpep fi ‘nte akpabatde usen fo’ ke eti usụn̄ man ada usen ifan̄ oro osụhọde owo fo ndikpa anam eti n̄kpọ ọnọ enye.

Esiyom ẹda ini ẹneme utọ n̄kpọ emi. Edieke owo fo osụk ekemede nditịn̄ ikọ onyụn̄ enyịmede nditịn̄ mban̄a se enye ediyomde ẹnam ẹnọ imọ, ọkpọfọn ẹbụp enye m̀mê enye oyom anie ebiere se ẹkpenamde edieke enye mîkemeke nditịn̄ ikọ aba. Ọkpọfọn ẹbụp enye n̄ko m̀mê utọ usọbọ ewe ke enye akpama, m̀mê enye akpama ẹmen enye ẹka ufọkibọk, m̀mê enye okponyụn̄ ama ẹdomo ndinam enye eset edieke enye osụhọde. Ndibụp enye utọ mbụme emi ayanam owo emi enyenede ndibiere n̄kpọ nnọ enye ke ini enye mîkemeke nditịn̄ ikọ, ọdiọn̄ọ nnennen se akpanamde onyụn̄ anam utọk okûdu. Ndibabak nneme mme n̄kpọ ntem ayanam ubon esie ẹdiọn̄ọ se ẹkpenamde ẹnọ enye ke ini udọn̄ọ oro. Bible ọdọhọ ke “unana edisop ibuot anam uduak okpu.”​—Mme N̄ke 15:22.

Akpan n̄kpọ emi owo oro esede aban̄a owo udọn̄ọ akpanamde edi ndidọn̄ enye esịt. Nam enye ọfiọk ke ẹsụk ẹmama enye, ke owo idinyụn̄ ikpọn̄ke enye. Didie ke akpanam emi? Kot n̄wed emi enye esimade nọ enye, mîdịghe kwọ nti ikwọ nọ enye. Esinem ediwak mbon udọn̄ọ edieke owo ubon mmọ omụmde enye ubọk etịn̄ ikọ sụn̄sụn̄ ye enye.

 Edieke owo edide edise enye, ọkpọfọn ẹnam enye ọdiọn̄ọ owo oro. Ndụn̄ọde kiet oro ẹkenamde owụt ke owo udọn̄ọ esisụk okokop n̄kpọ ọkpọkọm enye ikwe n̄kpọ aba. Owo udọn̄ọ ekeme ndisụk n̄kop se ẹtịn̄de ọkpọkọm etie nte enye edede. Ntre kûtịn̄ n̄kpọ emi ediyatde enye.

Bọn̄ akam ye enye edieke ekemede. Bible ọdọhọ ke enyene ini emi apostle Paul ye nsan̄a esie ẹkedude ke nnanenyịn, ndien mmọ ẹkekere ke ẹmọn̄ ẹwot mmimọ. Nso ke mmọ ẹkedọhọ mme ufan mmọ ẹnam ẹnọ mmimọ? Enye ọkọdọhọ mmọ ete: “Mbufo n̄ko ẹmekeme ndin̄wam ebe ke mbufo ndinam n̄kpeubọk mban̄a nnyịn.” (2 Corinth 1:​8-11) Akam esinen̄ede an̄wam owo ke ini esịt etịmerede enye m̀mê ke ini enye ọdọn̄ọde n̄kpa n̄kpa.

Esịt esitịmede owo etieti ke ini enye etide ke udọn̄ọ oro owo imọ ọdọn̄ọde ayada enye ibuot usen kiet usen kiet. N̄kpa idịghe eti n̄kpọ, ndien Abasi ikobotke nnyịn ite ididu uwem ke esisịt ini ekem ikpa. (Rome 5:12) Bible okot n̄kpa “asua.” (1 Corinth 15:26) Ntak edi oro ndusụk owo mîsimaha ndikere ke owo mmimọ emi ọdọn̄ọde utọ udọn̄ọ oro ayakpa.

Kpa ye oro, ndikere mban̄a se iditịbede ekeme ndinam mbonubon ẹmụm idem ẹkama ẹnyụn̄ ẹdiọn̄ọ se ẹkpenamde ẹban̄a se inade mmọ ke iso. Ẹwet ndusụk n̄kpọ emi ẹsitịbede ke ekebe oro “ Ke Ini Osụhọde Urua Ifan̄ Owo Ndikpa.” Edi idịghe kpukpru mbon emi ẹdọn̄ọde udọn̄ọ-ada-owo-ibuot ke ofụri se ẹnemede ke ekebe oro ẹsitịbe ọnọ, owo inyụn̄ iwetke mme n̄kpọ oro ke adiana ke adiana itiene nte ẹsitịbede. Edi ediwak ke otu n̄kpọ emi ẹsitịbe ọnọ ediwak mbon emi ẹdọn̄ọde utọ udọn̄ọ emi.

Ke owo fo ama akakpa, ọfọn enyene nneme ye ufan fo emi ọkọdọhọde ke iyan̄wam fi. Esifọn ẹnam mbon emi ẹkesede ẹban̄a owo udọn̄ọ oro ye mbonubon esie ẹdiọn̄ọ ke owo mmọ ibọhọ ufen aba. Abasi emi okobotde nnyịn ọdọhọ ke ‘mme akpan̄kpa ifiọkke baba n̄kpọ kiet.’​—Ecclesiastes 9:5.

Ọfọn ọbuọt idem ye Abasi ke ini owo fo ọdọn̄ọde udọn̄ọ-ada-owo-ibuot, onyụn̄ aka iso ọbuọt idem ye enye ke ofụri ini emi ofụhọde n̄kpa owo fo. Jehovah ekeme ndinam mbon en̄wen ẹtịn̄ ikọ ẹnyụn̄ ẹnam n̄kpọ ẹsọn̄ọ fi idem. Doreen ọdọhọ ete: “Mma nsinyịme mme owo ẹn̄wam mi. Inua ikemeke nditịn̄ ibat owo emi ẹken̄wamde nnyịn. Ami ye ebe mi ima idiọn̄ọ ke Abasi anam mmọ ẹn̄wam nnyịn. Eketie nte n̄kpọ eke Jehovah ọdọhọde nnyịn ete, ‘Ami mi ye mbufo, nyan̄wam mbufo ẹyọ kpukpru se iwọrọde mbufo.’ Ndifreke nte mme owo ẹken̄wamde mi.”

Ke akpanikọ, Jehovah Abasi edi akakan Andin̄wam nnyịn. Sia edide enye okobot nnyịn, enye okụt se iwọrọde nnyịn onyụn̄ etịm ọfiọk nte n̄kpọ oro abiakde nnyịn. Enye iditrekke ndin̄wam nnyịn iyọ se ededi oro isobode. Se ifọnde ikan edi ke enye ọn̄wọn̄ọ ndinam n̄kpa etre nnyụn̄ nnam ata ediwak mbon oro ẹkpade ẹset. (John 5:​28, 29; Ediyarade 21:​3, 4) Ini oro, kpukpru owo ẹyedian uyo ẹtịn̄ se apostle Paul ekewetde ete: “N̄kpa, edikan fo enye? N̄kpa, ifọt fo enye?”​—1 Corinth 15:55.