Edidem Asabade Edisana Ebiet Jehovah

“Edi mmọ eke ẹfiọkde Abasi mmọ ẹyesọn̄ idem ẹnyụn̄ ẹnam n̄kpọ.”—DANIEL 11:32.

1, 2. Nso n̄wọrọnda en̄wan inịm mbụk owo idiọn̄ọ ke se ikande isua 2,000?

 NDIDEM iba oro ẹdomode idem ẹma ẹdụk ke en̄wan unyan̄a ukara. Akpa oro, ndien ekem enyeeken, ada ubọn̄, en̄wan emi ke akaiso ke se ikande tọsịn isua iba. Ke ini nnyịn en̄wan emi omotụk n̄wakn̄kan owo ke isọn̄ onyụn̄ esịn nsọn̄ọnda ikọt Abasi ke udomo. Enye etre ye n̄kpọntịbe oro odudu iba ẹmi mîkekemeke ndibemiso nda n̄kụt. Ẹma ẹbemiso ẹyarade n̄wọrọnda mbụk emi ẹnọ prọfet Daniel eke eset.—Daniel, ibuot 10 ye 12.

² Prọfesi emi enyene n̄kpọ ndinam ye usua oro osụk akade iso ke ufọt edidem edere ye edidem usụk ndien ẹma ẹneme emi ọyọhọ ọyọhọ ke n̄wed “Your Will Be Done on Earth.” * Ke n̄wed oro ẹma ẹwụt nte ke edidem edere ke akpa ekedi Syria, okodude ke edem edere Israel. Ke oro ebede, Rome ama ada itie esie. Ke ntọn̄ọ ntọn̄ọ edidem usụk ekedi Egypt.

En̄wan ke Utịt Ini

3. Nte angel ọkọdọhọde, ini ewe ke edidiọn̄ọ prọfesi aban̄ade edidem edere ye edidem usụk, ndien didie?

³ Angel oro akayararede mme n̄kpọ ẹmi ọnọ Daniel ọkọdọhọ ete: “Ndien afo, Daniel, dịp ikọ ẹmi, nyụn̄ nịm seal ke n̄wed, tutu osịm ke utịt ini. Ediwak owo ẹyeyọrọ ẹdi, ẹyọrọ ẹka, ndien ifiọk eyekpon akaiso.” (Daniel 12:4) Ih, prọfesi oro enyene n̄kpọ ndinam ye utịt ini—kpa ikpehe ini oro ọkọtọn̄ọde ke 1914. Ke ufan̄ ikpehe ini oro ẹkenịmde idiọn̄ọ mi, ediwak owo “ẹyeyọrọ ẹdi, ẹyọrọ ẹka” ke Edisana N̄wed Abasi, n̄ko ye un̄wam edisana spirit, ifiọk akpanikọ, esịnede ifiọk aban̄ade prọfesi Bible, eyekpon akaiso. (Mme N̄ke 4:18) Nte nnyịn itịmde-tịm ikpere ini oro ikan, ẹnam ekese akpan n̄kpọ ke mme prọfesi Daniel ẹn̄wan̄a. Didie, ndien, ke prọfesi oro aban̄ade edidem edere ye edidem usụk akpan̄wan̄a nnyịn ke 1993, kemi isua 35 ẹma ẹkebe nte ẹkesio n̄wed “Your Will Be Done on Earth”?

4, 5. (a) Ke mmọn̄ ke isua 1914 odu ke prọfesi Daniel aban̄ade edidem edere ye edidem usụk? (b) Nte angel ọkọdọhọde, nso ikotịbe ke 1914?

⁴ Akpa ekọn̄ ererimbot ye mme afanikọn̄ ererimbot eken oro Jesus ekebemde iso etịn̄ ẹkenịm ntọn̄ọ utịt ini idiọn̄ọ ke 1914. (Matthew 24:3, 7, 8) Nte nnyịn imekeme ndikụt isua oro ke prọfesi Daniel? Ih. Ntọn̄ọ utịt ini edi “edimek ini” oro ẹtịn̄de ẹban̄a ke Daniel 11:29. (Se “Your Will Be Done on Earth,” page 269-270.) Enye ekedi ini oro Jehovah ama ekememek onịm ke usen Daniel, sia enye ekedide edisịm ke utịt isua 2,520 oro ẹwụtde ke n̄wọrọnda ntịn̄nnịm n̄kpọntịbe eke Daniel ibuot 4.

⁵ Ẹkekot isua 2,520 oro, emi ẹkọtọn̄ọde ke nsobo Jerusalem ke 607 M.E.N. ke ini Daniel ekedide uyen tutu osịm 1914 E.N., “edimek  ini mme idụt.” (Luke 21:24, NW) Nso n̄kpọntịbe ukaraidem edidi idiọn̄ọ utịt mmọ? Angel ama ayarade n̄kpọ emi ọnọ Daniel. Angel oro ọkọdọhọ ete: “Ke ini emi ẹkedoride enye [edidem edere] eyefiak aka edem usụk: edi ukperedem idibietke mbemiso.”—Daniel 11:29.

Edidem Ikanke ke Ekọn̄

6. Ke 1914, anie ekedi edidem edere, ndien anie ekedi edidem usụk?

⁶ Ke 1914 Germany, emi adaibuot ekedide Kaiser Wilhelm ama akabade ada itie utom edidem edere. (ẹda “Kaiser,” ẹto udorienyịn̄ Rome oro “Caesar.”) Ekọn̄ ẹmi ẹkesiahade ke Europe ẹkekam ẹdi n̄kpọ efen ke udịm udịm ntuaha oro okodude ke ufọt edidem edere ye edidem usụk. Britain ama akabade edi ada itie eke ukperedem emi, kpa edidem usụk, emi okokpụhọde Egypt usọp usọp, kpa akpa obio ukara edidem usụk. Nte ekọn̄ akakade iso, akani obio ukara Britain, kpa United States of America, ama adiana ye enye. Edidem usụk ama akabade edi Odudu Ukara Ererimbot eke Anglo-America, kpa obio ukara oro okopde odudu akan ke mbụk.

7, 8. (a) Ke akpa ekọn̄ ererimbot, ke ewe usụn̄ ke n̄kpọ mîkobonoke ‘nte eke akpa’? (b) Nso ikedi utịp akpa ekọn̄ ererimbot, edi nte prọfesi ọkọdọhọde, didie ke edidem edere akanam n̄kpọ?

⁷ Ke ekọn̄ oro akan̄wanade mbemiso ke ufọt ndidem iba ẹmi, Ukara Rome, nte edidem edere, ekesinyene edikan kpukpru ini. Isan̄ enyeemi, ‘mme n̄kpọ ikobonoke aba nte ekedide ke akpa.’ Ntak mîkobonoke-e? Koro edidem edere ikekanke ke ekọn̄. Ntak kiet ekedi nte ke mme “ubom mbakara Kittim” ẹma ẹdi en̄wan ye edidem edere. (Daniel 11:30) Nso ẹkedi mme ubom mbakara ẹmi? Ke ini Daniel, Kittim ekedi Cyprus, ndien ntọn̄ọ ntọn̄ọ ke akpa ekọn̄ ererimbot, Britain ama ada Cyprus enyene. Akan oro, nte ekemde ye The Zondervan Pictorial Encyclopedia of the Bible, enyịn̄ oro, Kittim “atara man esịne E[dem] U[soputịn] ke ofụri ofụri, edi [akpan] akpan nsụn̄ikan̄ E[dem] U[soputịn].” New International Version akabade ikọ oro, mme “ubom mbakara Kittim” nte “mme nsụn̄ikan̄ esụk edem usoputịn.” Ke akpa ekọn̄ ererimbot, nsụn̄ikan̄ Kittim ẹkedi nsụn̄ikan̄ Britain, ẹmi ẹkebonde ke mbenesụk n̄kan̄ edem usoputịn Europe. Ekem Mbonekọn̄ Mmọn̄ Britain ẹma ẹbọ nsịnudọn̄ ẹto nsụn̄ikan̄ ẹtode n̄kan̄ edem usoputịn akwa ikpehe isọn̄ North America.

⁸ Ke idak en̄wan emi, edidem edere ama “okop mfụhọ” (NW) onyụn̄ okụt edikpu ke 1918. Edi enye ikokpụhe ofụri ofụri. “Enye eyenyụn̄ afiak onyụn̄ akpaha esịt aban̄a edisana ediomi: ntre ke enye edinam: enye eyefiak onyụn̄ onịm ibuot esie aban̄a mmọemi ẹkpọn̄de edisana ediomi.” (Daniel 11:30) Ntre ke angel eketịn̄ prọfesi, ndien ntre ke okonyụn̄ edi.

Edidem Anam N̄kpọ Uforo Uforo

9. Nso ikada ikosịm Adolf Hitler ndidaha nda, ndien didie ke enye “akanam n̄kpọ ke usụn̄ oro okụtde unen”?

⁹ Ke ekọn̄ oro ama okokụre, ke 1918, Mbuaha Udịmekọn̄ oro akakande ama ọnọ Germany ufen ke ndikanam ediomi emem, nte an̄wan̄ade anamde emi ndinam mbon Germany ẹtie biọn̄ ke ata anyanini. Nte utịp, ke ama okodu ke idak nnyen̄e ke ediwak isua oto ọkpọsọn̄ ukụt, Germany ama eben̄e idem ọnọ Adolf Hitler ndidaha nda. Enye ama osịm akwa idaha ke odudu ke 1933 ndien ye unana ubiatini ọtọn̄ọ ntịme ye “edisana ediomi,” emi nditọete Jesus Christ oro ẹyetde aran ẹdade ẹban̄a. Ye emi enye ama anam n̄kpọ uforo uforo ndin̄wana ye mme anam akpanikọ Christian ẹmi, ọkọbọde ediwak mmọ idiọk idiọk.

10. Ke ndiyom un̄wam, Hitler okoyom un̄wam oto mmanie, ndien ye nso utịp?

¹⁰ Hitler ama enyene uforo ke ndutịm uforo ye itie ebuana, anamde n̄kpọ ke usụn̄ oro okokụtde unen ke afan̄ oro n̄ko. Ke isua ifan̄,  enye ama anam Germany edi ukara oro ẹkeberide edem, emi “mmọemi ẹkpọn̄de edisana ediomi” ẹkenọde un̄wam. Mmanie ẹkedi mmọemi? Nte uyarade owụtde, mme adaiso Christendom, ẹmi ẹkedọhọde nte idụkde ediomi ye Abasi edi emi ke anyanini ẹma ẹketre ndidi mme mbet Jesus Christ. Hitler ke usụn̄ okụtde unen ama okot “mmọemi ẹkpọn̄de edisana ediomi” ndiyom un̄wam mmọ. Pope ke Rome ama odiomi ediomi ye enye, ndien Ufokabasi Roman Catholic, ọkọrọ ye mme ufọkabasi Protestant ke Germany, ẹma ẹnọ Hitler ibetedem ke ofụri isua 12 oro enye akakarade ke enyene-ndịk usụn̄.

11. Didie ke edidem edere ‘akasabade edisana ebiet’ onyụn̄ ‘osio nsinsi uwa efep’?

¹¹ Hitler ama otịm okụt unen tutu enye ọwọrọ aka ekọn̄, nte angel ekebemde iso etịn̄ nte enende. “Ndien ubọk ẹyeto enye ke idem ẹdaha ẹda, ẹnyụn̄ ẹsabade edisana ebiet odudu, ẹnyụn̄ ẹsio nsinsi uwa [“edinam ofụri ini,” NW] efep.” (Daniel 11:31a) Ke Israel eset, edisana ebiet ekedi ubak ikpehe temple ke Jerusalem. Nte ededi, ke ini mme Jew ẹkesịnde Jesus, Jehovah ama esịn mmọ ye temple mmọ. (Matthew 23:37–24:2) Toto ke akpa isua ikie, temple Jehovah ama akabade edi eke spirit, ye ata edisana ebiet esie odude ke heaven ndien okụre eke spirit odude ke isọn̄ emi nditọete Jesus, kpa Akwa Oku, ẹnamde utom. Ọtọn̄ọde ke iduọkisua 1930, akwa otuowo ẹmediana kiet ye nsụhọ oro ẹyetde aran ẹtuak ibuot; ntem, ẹdọhọ ke mmọ ẹnam utom ke ‘temple Abasi.’ (Ediyarade 7:9, 15; 11:1, 2; Mme Hebrew 9:11, 12, 24) Ẹma ẹsabade okụre temple oro ke n̄kan̄ isọn̄ emi ebe ke ekikak ekikak ukọbọ oro ẹkekọbọde nsụhọ oro ẹyetde aran ye nsan̄a mmọ ke mme idụt emi edidem edere akarade. Ukọbọ oro ama ọsọn̄ ubọk tutu ẹkesio edinam ofụri ini—kpa an̄wan̄wa uwa oro ẹtorode enyịn̄ Jehovah—ẹfep. (Mme Hebrew 13:15) Edi, mbụk owụt nte ke kpa ye ọkpọsọn̄ ufen, mme anam-akpanikọ Christian oro ẹyetde aran, ọkọrọ ye “mme erọn̄ en̄wen,” ẹma ẹkaiso ndikwọrọ ikọ ke ndịbe.—John 10:16.

“Mbubiam N̄kpọ”

12, 13. Nso ikedi “mbubiam n̄kpọ,” ndien—nte asan̄autom emi anamde akpanikọ onyụn̄ enyenede ọniọn̄ ekebemde iso ada okụt—ini ewe ndien didie ke ẹkefiak ẹwụk enye?

¹² Ke ini utịt ọyọhọ ekọn̄ ererimbot iba ekekperede, n̄kpọntịbe efen ama ọtọn̄ọ. “[Mmọ ẹye]nịm mbubiam n̄kpọ eke osobode.” (Daniel 11:31b) “Mbubiam n̄kpọ” emi, oro Jesus n̄ko eketịn̄de aban̄a, edi se ẹma ẹkefọfiọk nte Esop Ediomi M’dụt, kpa ididuot unam oro nte ekemde ye Ediyarade okosụhọrede odụk akwa ukpe. (Matthew 24:15; Ediyarade 17:8; se Light, Ọyọhọ N̄wed Iba, page 94.) Enye  akanam emi ke ini Ekọn̄ Ererimbot II akasiahade. Nte ededi, ke Mbono Obufa Ererimbot Ukara Abasi eke Mme Ntiense Jehovah ke 1942, Nathan H. Knorr, ọyọhọ etieibuot ita eke Watch Tower Bible and Tract Society, ama eneme prọfesi eke Ediyarade 17 onyụn̄ ọtọt ete ke unam oro eyefiak ọwọrọ ke akwa ukpe.

¹³ Mbụk ama ọsọn̄ọ akpanikọ eke ikọ esie oro. Ke ufọt August ye October 1944, ke Dumbarton Oaks ke United States, utom ama ọtọn̄ọ ke n̄wedibet kaban̄a se ẹdikotde Edidiana M’idụt. Idụt 51 ẹma ẹnyịme ibet oro, esịnede akani Soviet Union, ndien ke ini enye ekedide edidu ke edinam ke October 24, 1945, Esop Ediomi M’idụt oro mîkodụhe aba kemi ke ntre ama ọwọrọ ke akwa ukpe ọdọk.

14. Ini ewe ndien didie ke se edidem edere edide okokpụhọde?

¹⁴ Germany ekedi akwa asua ọnọ edidem usụk ke mme ini ekọn̄ ererimbot iba oro. Ke Ekọn̄ Ererimbot II ama okokụre, ubak ikpehe Germany ama afiak adiana kiet man ọnọ edidem usụk ibetedem. Edi ikpehe Germany eken kemi ama adiana ye okopodudu obio ukara efen. Ukara Communist, emi idahaemi ekesịnede ubak ikpehe Germany, ama adaha ada ndibiọn̄ọ adiana iba ukara Anglo-America ọkpọsọn̄ ọkpọsọn̄, ndien ndomoidem oro okodude ke ufọt ndidem iba ẹmi ama akabade edi En̄wan Ukaraidem.—Se “Your Will Be Done on Earth,” page 264-284.

Edidem ye Ediomi Oro

15. Mmanie ẹdi ‘mbon oro ẹnamde n̄kpọ ndibiat edisana ediomi,’ ndien nso itie ebuana ke mmọ ẹnyene ye edidem edere?

¹⁵ Angel oro kemi ọdọhọ ete: “Ndien enye eyeda nneminua abiat mmọemi ẹdiọkde ye ediomi oro.” (Daniel 11:32a) Mmanie ẹdi mmọemi ẹdiọkde ye ediomi oro? N̄ko, mmọ n̄kukụre ẹkeme ndidi mme adaiso Christendom, ẹmi ẹdọhọde nte idide Christian edi ebede ke mme edinam mmọ ẹsabarede ata enyịn̄ Ido Ukpono Christ. Ke ini ọyọhọ ekọn̄ ererimbot iba, “Ukara Soviet ama esịn ukeme ndibọ un̄wam n̄kpọ obụkidem ye eke ido uwem nto mme Ufọkabasi man ekpeme isọn̄ emana mmọ.” (Religion in the Soviet Union, eke Walter Kolarz) Ke ekọn̄ oro ama okokụre, mme adaiso ufọkabasi ẹma ẹdomo ndisọn̄ọ mmụm itie ufan oro n̄kama kpa ye ekikere unana edidu Abasi eke ukara oro kemi ekedide edidem edere. * Ntre, Christendom ama akabade edi ubak ererimbot akan nte akanam edide—mbubiam nsọn̄ibuot ke enyịn Jehovah.—John 17:14; James 4:4.

16, 17. Mmanie ẹdi “mmọemi ẹdide ọniọn̄,” ndien didie ke mmọ ẹkenam n̄kpọ ke idak edidem edere?

¹⁶ Nte ededi, nso kaban̄a mme ata Christian? “Edi mmọ eke ẹfiọkde Abasi mmọ ẹyesọn̄ idem ẹnyụn̄ ẹnam n̄kpọ. Ndien mbon ọniọn̄ ke otu mbio obio ẹyeteme ediwak owo: ndien mmọ ẹyeduọn̄ọ ke ofụt, ye ke edemeikan̄, ye ke ntan̄mfep, ye ke mbụme, ediwak usen.” (Daniel 11:32b, 33) Mme Christian oro ẹdụn̄de ke idak edidem edere, ke adan̄aemi ‘ẹsụkde ibuot ẹnọ ukara’ nte  odotde, idịghe ubak eke ererimbot emi. (Rome 13:1; John 18:36) Ke ẹtịn̄de enyịn ndinọ Caesar se inyenede Caesar, mmọ n̄ko ẹma ẹnọ “Abasi n̄kpọ eke enyenede Abasi.” (Matthew 22:21) Ke ntak emi, ẹma ẹsịn nsọn̄ọnda mmọ ke udomo.—2 Timothy 3:12.

¹⁷ Nso ikedi utịp? Mmọ ‘ẹma ẹkan’ ẹnyụn̄ ‘ẹduọn̄ọ.’ Mmọ ẹkeduọn̄ọ koro ẹma ẹkọbọ ẹnyụn̄ ẹmia mmọ ufen idiọk idiọk, idem ẹwotde ndusụk mmọ. Edi mmọ ẹma ẹkan koro, ke ata ediwak ikpehe, mmọ ẹma ẹsọn̄ọ ẹda ẹnam akpanikọ. Ih, mmọ ẹma ẹkan ererimbot, kpa nte Jesus akakande ererimbot. (John 16:33) Akan oro, akananam mmọ iketreke ndikwọrọ ikọ, idem ọkpọkọm mmọ ẹkedu ke ufọk-n̄kpọkọbi m̀mê ke itienna ekikere. Ke ndinam ntre, mmọ ẹma ‘ẹteme ediwak owo.’ Kpa ye ukọbọ, ke ediwak idụt oro edidem edere akakarade, ibat Mme Ntiense Jehovah ama ọtọt. Otode ke ntak edinam akpanikọ “mbon ọniọn̄,” ikpehe “akwa otuowo” oro osụk akade-kaiso nditọt ọmọwọrọ edi ke mme idụt oro.—Ediyarade 7:9-14.

18. Nso ‘esisịt un̄wam’ ke nsụhọ oro ẹyetde aran ẹmi ẹkedụn̄de ke idak edidem edere ẹkebọ?

¹⁸ Ke etịn̄de aban̄a ukọbọ oro ikọt Abasi ẹdisobode, angel oro ama ebemiso etịn̄ ete: “Ndien adan̄aemi mmọ ẹduọn̄ọde, ẹyenọ mmọ un̄wam esisịt.” (Daniel 11:34a) Didie ke emi okotịbe? N̄kpọ kiet edi, edikan oro edidem usụk akakande ke ọyọhọ ekọn̄ ererimbot iba ama ada okosụn̄ọ ke akwa ubọhọ ọnọ mme Christian oro ẹkedụn̄de ke idak ukara edidem edere. (Men Ediyarade 12:15, 16 domo.) Ekem, mbon oro enyeoro akadade itie edidem edere ọkọkọbọde ẹma ẹnyene ubọhọ ke ini ke ini, ndien nte En̄wan Ukaraidem eketekde ubọk, ediwak mme adaiso ukaraidem ẹma ẹdifiọk ẹte ke mme anam-akpanikọ Christian ẹmi idịghe n̄kpọndịk ndomokiet ndien ẹma ẹnọ mmọ unyịme nte ekemde ye ibet. * Akwa un̄wam ama edi, n̄ko, ke ibat akwa otuowo oro akade iso ndidọk, ẹmi ẹkenyịmede ikọ akpanikọ oro mbon oro ẹyetde aran ẹkekwọrọde, ẹnyụn̄ ẹn̄wamde mmọ, nte ẹbụkde ke Matthew 25:34-40.

Ndinam Ikọt Abasi Ẹsana

19. (a) Didie ke ndusụk owo ‘ẹkeda nneminua ẹyịre ye mmọ’? (b) Nso ke ikọ oro, “tutu osịm ke utịt ini” ọwọrọ? (Se ikọ idakisọn̄.)

¹⁹ Idịghe kpukpru owo oro ẹkewụtde udọn̄ ke ndinam n̄kpọ Abasi ke ufan̄ ini emi ẹkenyene eti uduakesịt. Angel oro ama ọtọt ete: “Ediwak owo ẹyeda nneminua ẹyịre ye mmọ. Ndien ndusụk mmọemi ẹdide ọniọn̄ ẹyeduọn̄ọ, man ẹdomo mmọ, ẹnyụn̄ ẹsio mmọ ndek ke idem ẹfep, ẹnyụn̄ ẹnam mmọ ẹsana, tutu osịm ke utịt ini: koro osụk ebetde ini emi ẹkedoride.” * (Daniel 11:34b, 35) Ndusụk owo ẹma ẹwụt udọn̄ ke akpanikọ edi ikenyịmeke ndinam ata uyakidem ndinam n̄kpọ  Abasi. Mmọ oro ẹketiede nte ẹnyịme eti mbụk ẹkenen̄ede ẹdi mbonuyep ẹnọ mme andikara. Ntọt otode idụt kiet okot ete: “Ndusụk mme oburobụt owo ẹmi ẹkedi ata mbon Communist ẹmi ẹkesan̄ade ndịbe ndịbe ẹdụk ẹdi esop Ọbọn̄, ẹma ẹwụt ọkpọsọn̄ ifịk, idem ẹma ẹkam ẹmek mmọ ẹnọ ikpọ ifetutom.”

20. Ntak emi Jehovah akayakde ndusụk mme anam-akpanikọ Christian ‘ẹduọn̄ọ’ ke ntak mme mbubịk mbubịk asua?

²⁰ Mme asua ẹma ẹnam ndusụk mbon oro ẹkenamde akpanikọ ẹduọ ẹdụk ubọk ukara. Ntak emi Jehovah akayakde utọ n̄kpọ oro otịbe? Kaban̄a edidiọn̄, ye edinam asana. Kpa nte Jesus ‘ekekpepde nsụkibuot oto ndutụhọ oro enye okokụtde,’ ntre mme anam-akpanikọ ukpọn̄ ẹmi ẹma ẹkpep ndime ime ẹto udomo mbuọtidem mmọ. (Mme Hebrew 5:8; James 1:2, 3; men Malachi 3:3 domo.) Ke ntre mmọ ẹdi se ‘ẹkediọn̄de, ẹnamde ẹsana ẹnyụn̄ ẹnanade ndek.’ Akwa idatesịt ke ana ebet mme utọ anam-akpanikọ oro ke ini edimek ini edide edisịm man ẹnọ edime ime mmọ utịp. Ẹyekụt emi ke ini idinemede prọfesi Daniel efen efen.

[Mme Ikọ idakisọn̄]

Nte Afo Emeti?

◻ Ntak emi nnyịn mfịn ikpodoride enyịn ndinyene nnennen ifiọk aban̄ade prọfesi Daniel?

◻ Didie ke edidem edere ‘akpaha esịt onyụn̄ anam n̄kpọ ke usụn̄ okụtde unen’?

◻ Didie ke “mbubiam n̄kpọ” emi otu asan̄autom ekebemde iso ada okụt akafiak edi?

◻ Didie ke nsụhọ oro ẹyetde aran ‘ẹkeduọn̄ọ, ẹkan, ẹnyụn̄ ẹbọ esisịt un̄wam’?

[Mme Mbụme Ukpepn̄kpọ]

[Ndise ke page 15]

Ke idak Hitler, edidem edere ama afiak okop nsọn̄idem ọyọhọ ọyọhọ ke edikan oro ẹkekande enye ke 1919 ke ubọk edidem usụk

[Ndise ke page 16]

Mme adaiso Christendom ẹma ẹdomo ndikọri itie ebuana ye edidem edere

[Ebiet Ẹdade N̄kpọ Ẹto]

Zoran/Sipa Press