Be ka se isịnede

Be ka se isịnede

Easter m̀mê Editi—Ewe Ke Afo Okponịm?

Easter m̀mê Editi—Ewe Ke Afo Okponịm?

Easter m̀mê Editi—Ewe Ke Afo Okponịm?

NTE usiere ọtọn̄ọde ndinọ un̄wana esie ke ikpaenyọn̄ ke April 7, ediwak miliọn owo ẹyedara ata edisana usen mmọ ke isua—kpa Easter. Ke akpa ini ẹkebuan enyịn̄ oro ye mme ini usọrọ ye utre udia oro ẹkebịghide ke usen 120 oro ọkọtọn̄ọde ye ini nduọkodudu oro ẹkekotde Septuagesima onyụn̄ etre ke se ẹkotde Usen Abasi-Ita-ke-Kiet. Mfịn ẹbuan enyịn̄ oro ye usen kiet ke nditi ediset ke n̄kpa Jesus—kpa Easter Sunday.

Ke mbubịteyo kiet ke ntọn̄ọ ntọn̄ọ urua oro, nte ededi, ediwak miliọn owo eken ẹyesop idem ndinịm Editi n̄kpa Christ, emi ẹdiọn̄ọde n̄ko nte Udia Mbubịteyo Ọbọn̄. Emi edi usọrọ oro Jesus ke idemesie ọkọtọn̄ọde ke akpatre okoneyo oro enye okodude ke isọn̄. Enye ama ọdọhọ mme mbet esie ini oro ete: “Ẹnam emi nditi Mi.”—Luke 22:19.

Ewe ke afo okponịm?

Ntọn̄ọ Easter

Enyịn̄ oro Easter, emi ẹdade ke ediwak idụt, idụhe ke Bible. N̄wed oro Medieval Holidays and Festivals asian nnyịn ete ke “ẹkot enyịn̄ ini nduọkodudu oro ẹdian Abasi-an̄wan Usiere ye Ini Utọ, Eostre.” Ndien abasi-an̄wan emi ekedi anie? The American Book of Days ọbọrọ ete: “Nte mbụk ọdọhọde, Eostre ekedi owo emi ekebererede usụn̄ mme Valhalla man Baldur, emi ẹkotde Afia Abasi ebe odụk, ke ntak edisana idaha esie emi ẹnyụn̄ ẹkotde n̄ko Abasi Utịn, ke ntak emi ekoiso esie esinọde ubonowo un̄wana.” Enye adian do ete: “Eyịghe idụhe nte ke Ufọkabasi ke ntọn̄ọ ntọn̄ọ esie ama ada n̄kani ido edinam mme okpono ndem edisịn onyụn̄ etịn̄ se mmọ ẹwọrọde ẹnọ Christian. Sia ẹkenịmde usọrọ Eostre ke ini usọrọ obufa uwem eke ini utọ ama edi mmemmem ndinam enye edi usọrọ ediset ke n̄kpa Jesus, emi mmọ ẹkekwọrọde gospel esie.”

Edida ndisịn emi anam an̄wan̄a nte mme ido edinam Easter, utọ nte mme nsenunen Easter, oyot Easter, ye ufiop ufiop uyo cross, ẹkesan̄ade ẹdidu. Kaban̄a ido edinam edisan̄ ufiop ufiop uyo cross, “emi enyenede nsemnsem nsan̄nsan̄ idem ye idiọn̄ọ . . . cross,” n̄wed oro Easter and Its Customs ọdọhọ ete: “Cross ekedi idiọn̄ọ ukpono ndem anyanini mbemiso enye akabarede enyene nsinsi idiọn̄ọ ọnọ mme n̄kpọntịbe eke akpa Good Friday, ndien ndusụk ini ẹma ẹsinam bred ye mme cake ẹmi ẹnyene idiọn̄ọ cross mbemiso eyo mme Christian.”

Idụhe itie ndomokiet ke N̄wed Abasi emi nnyịn ikụtde nte ẹsiakde mme n̄kpọ ẹmi, m̀mê uyarade ndomokiet ndidu nte ke mme akpa mbet Jesus ẹma ẹnịm mmọ ndomokiet ke akpanikọ. Ke akpanikọ, apostle Peter asian nnyịn ete “ẹyom ata mmọn̄eba Spirit, man mbufo ẹda enye ẹkọri ẹsịm edinyan̄a.” (1 Peter 2:2) Ntre ntak emi mme ufọkabasi Christendom ẹkedade mme utọ in̄wan̄în̄wan̄ idiọn̄ọ ukpono ndem oro ẹdisịn ke mme edinịm ke akpanikọ ye mme edinam mmọ?

N̄wed oro Curiosities of Popular Customs ọbọrọ ete: “Ekedi edu akpa Ufọkabasi emi owo mîkemeke ndikpụhọde ndinọ mme utọ n̄wọrọnda edinam ukpono ndem oro unyịme Christian ke usụn̄ oro owo mîkemeke ndibiat mfep. Ke se iban̄ade Easter edida ndisịn ekedi ata mmemmem. Idatesịt ke ini ata utịn asiahade, ye ke ini n̄kpọ ẹfiakde ẹsehe ke ini utọ, ama akabade edi idatesịt ke ini Utịn edinen ido akasiahade, ke ediset Christ n̄wọrọ ke udi. Ẹma ẹkpụhọde ndusụk usọrọ mme okpono ndem ẹmi ẹkesidade itie ke n̄kpọ nte May 1 man ẹkekem ye usọrọ Easter.” Utu ke nditre ndisịn idem ke mme ọwọrọetop edinam mme okpono ndem ye edinam mfọni, mme adaiso ido ukpono ẹma ẹnyịme mmọ ẹnyụn̄ ẹnọ mmọ “unyịme Christian.”

Afo emekeme ndikere ete, ‘Edi ndi idiọk odu do?’ Ndusụk owo ẹkere ke idụhe. “Ke ini ido ukpono efen emende ido ukpono utọ nte Ido Ukpono Christ owụt owo, enye ọbọ onyụn̄ ‘onyịme’ ndusụk ido edinam emi otode akani ido ukpono oro,” ntre ke Alan W. Watts, ọkwọrọ ederi Episcopal, ọdọhọ ke n̄wed esie oro Easter—Its Story and Meaning. “Enye asat onyụn̄ ada mme edinam ẹmi ẹtiede nte ẹdi ukem ye mme anana-utịt edumbet oro ẹkpepde ke Ufọkabasi edisịn ke ido edinam utuakibuot.” Ye ediwak owo, akpanikọ oro nte ke ufọkabasi mmọ onyịme mme edinam ẹmi onyụn̄ ada mmọ nte edisana edi ntak oro ekemde ndinyịme mmọ. Edi ẹmefụmi mme akpan mbụme. Didie ke Abasi ekere aban̄a mme ido edinam ẹmi? Nte enye ọnọ nnyịn ndausụn̄ ekededi nditiene ke n̄kpọ emi?

Ndifiọk Ekikere Abasi

“Usen Easter, Usọrọ Ediset ke N̄kpa Ọbọn̄ Nnyịn, edi n̄kponn̄kan kpukpru usọrọ Ufọkabasi Christian,” ntre ke Christina Hole ọkọdọhọ ke n̄wed esie oro Easter and Its Customs. Mme ewetn̄wed efen ẹnyịme ye oro. “Idụhe edisana usen m̀mê usọrọ ndomokiet ke isua Christian emi ekemede ndimen udomo ke nte edide akpan n̄kpọ ye Easter Sunday,” ntre ke Robert J. Myers etịn̄ ke n̄wed esie oro Celebrations. Oro, nte ededi, edemede ndusụk mbụme. Edieke edinịm Easter edide akpan n̄kpọ ntre, ntak emi akpan ewụhọ mîdụhe ke Bible nte ẹnam oro? Nte n̄wetnnịm n̄kpọ ndomokiet odu nte ke mme akpa mbet Jesus ẹma ẹnịm Easter Sunday?

Idịghe nte ke Bible okpu ndinọ ndausụn̄ kaban̄a se ẹkpenịmde ye se owo mîkpenịmke. Abasi ama etịn̄ n̄kpọ ata nnennen aban̄a emi ọnọ idụt Israel eset, ndien nte ẹketịn̄de mbemiso, ẹma ẹnọ mme Christian in̄wan̄în̄wan̄ item ndika iso nnịm Editi n̄kpa Christ. (1 Corinth 11:23-26; Colossae 2:16, 17) Nsiondi The Encyclopædia Britannica eke ini edem asian nnyịn ete: “Idiọn̄ọ ndomokiet idụhe ke Obufa Testament, m̀mê ke mme uwetn̄kpọ Mme Ewetn̄wed Ido Ukpono nte ke ẹma ẹsinịm usọrọ Easter. Nte ẹkedade mme akpan ini ke edisana ekedi n̄kpọ oro mîkodụhe ke ekikere mme akpa Christian. . . . Ọbọn̄ m̀mê mme apostle esie ikowụkke ite ẹnịm emi m̀mê usọrọ en̄wen ekededi.”

Ndusụk owo ẹkere ke idara oro utọ mme usọrọ oro ẹkamade ye inemesịt oro mmọ ẹnọde ẹwụt nte ekemde nte ke edinịm mmọ enen. Nnyịn imekeme ndikpep n̄kpọ, nte ededi, nto idaha emi nditọ Israel ẹkenyịmede edinam ido ukpono mbon Egypt ẹnyụn̄ ẹkpụhọde enyịn̄ ẹkot “usọrọ Jehovah.” Mmọ n̄ko ẹma “ẹsụhọde ẹtie, ẹdia n̄kpọ ẹnyụn̄ ẹn̄wọn̄, ndien ẹdaha ke enyọn̄ ẹkebre mbre.” Edi mme edinam mmọ ẹma ẹnen̄ede ẹyat Jehovah Abasi esịt, ndien enye ama ọnọ mmọ ufen idiọk idiọk.—Exodus 32:1-10, 25-28, 35.

Ikọ Abasi ana ata in̄wan̄în̄wan̄. Ebuana ndomokiet ikemeke ndidu ke ufọt “un̄wana” eke mme ata edinịm ke akpanikọ ye “ekịm” eke ererimbot Satan; “udeme” ndomokiet ikemeke ndidu ke ufọt Christ ye utuakibuot ukpono ndem. Ẹsian nnyịn ẹte: “Mmọdo, Jehovah ọnọ uyo ete, Ẹwọn̄ọ ke otu mmọ, ẹnyụn̄ ẹdianade ẹda. Ẹkûnyụn̄ ẹtụk n̄kpọ ndek baba kiet; ndien nyedara mbufo.”—2 Corinth 6:14-18.

Sia edide usọrọ Editi kpọt—idịghe Easter—ke ẹnọ mme Christian ewụhọ ke Bible ẹte ẹnịm, ẹkpenyene ndinịm enye. Ntre didie ke nnyịn ikeme ndinịm enye nte odotde?

[Ndise ke page 5]

“Usọrọ Jehovah” oro nditọ Israel ẹkenamde ama enen̄ede ayat Abasi esịt

[Ebiet ẹdade ndise ẹto ke page 2]

Ikpaedem: M. Thonig/H. Armstrong Roberts