“Mbufo Ẹtoro Jehovah”
“Mbufo Ẹtoro Jehovah”
“Yak kpukpru n̄kpọ eke ẹduọkde ibifịk ẹtoro Jehovah.”—PSALM 150:6.
1, 2. (a) Ke nso udomo ke ata Ido Ukpono Christ ọkọkọri ke akpa isua ikie? (b) Nso ntọt ke mme apostle ẹkebem iso ẹnọ? (c) Didie ke nsọn̄ibuot ọkọtọn̄ọ?
JESUS ama otịm mme mbet esie ọdọn̄ ke esop Christian, emi ọkọkọride ke akpa isua ikie. Kpa ye ọkpọsọn̄ ubiọn̄ọ otode ido ukpono, ‘ẹma ẹkwọrọ gospel ẹnọ kpukpru owo ke idak ikpaenyọn̄.’ (Colossae 1:23) Edi ke mme apostle Jesus Christ ẹma ẹkekpan̄a ẹma, Satan ke ubi ubi usụn̄ ama esịn udọn̄ ọnọ nsọn̄ibuot.
2 Mme apostle ẹma ẹbebem iso ẹnọ ntọt ẹban̄a emi. Ke uwụtn̄kpọ, Paul ama asian mbiowo ẹtode Ephesus ete: “Ẹtịm ẹse idem mbufo, ye ofụri otu erọn̄, emi Edisana Spirit okonịmde mbufo ke mme andikpeme mmọ, ete ẹbọk mbon ufọk Abasi, emi Enye ekedepde ke iyịp [Eyen] Esie. Mmọfiọk nte, ke mma nnyọn̄, mme idiọk unam ẹyedụk ke otu mbufo, idinyụn̄ ituaha otu erọn̄ mbọm; mme owo ẹyenyụn̄ ẹdaha ẹda ke otu mbufo ẹtịn̄ ukwan̄ ikọ, man ẹdụdi mbet ẹtiene mmọ.” (Utom 20:28-30; se n̄ko 2 Peter 2:1-3; 1 John 2:18, 19.) Ntem, ke ọyọhọ isua ikie inan̄, ọsọn̄ibuot Ido Ukpono Christ ama ọtọn̄ọ ndidiana ye Obio Ukara Rome. Isua ikie ifan̄ ke ukperedem Edisana Obio Ukara Rome, ye ebuana enyenede ye pope eke Rome, ama akara akamba ikpehe ubonowo. Nte ini akade, Edinam Ukpụhọde Protestant ama an̄wana ye ndiọi ebeubọk edinam Ufọkabasi Catholic, edi enye ama okpu ndifiak n̄wụk ata Ido Ukpono Christ.
3. (a) Ini ewe ndien didie ke ẹkekwọrọ gospel ẹnọ kpukpru owo ke idak ikpaenyọn̄? (b) Mme ewe idotenyịn ẹkọn̄ọde ke Bible ẹkesu ke 1914?
3 Edi, nte utịt ọyọhọ isua ikie 19 akasan̄ade ekpere, otu nditọ ukpepn̄kpọ Bible oro ẹnyenede esịt akpanikọ ama afiak esịn ifịk ke ndikwọrọ ikọ nnyụn̄ ntat ‘idotenyịn gospel nnọ kpukpru owo ke idak ikpaenyọn̄.’ Ọkọn̄ọde ke mmọ ndikpep prọfesi Bible, ke se ikande isua 30 ke mbemiso otu emi ama anyan ubọk owụt isua 1914 nte onịmde utịt “ini mme Gentile” idiọn̄ọ, ini emi esịnede “ini itiaba,” m̀mê mme isua 2,520, oro ọkọtọn̄ọde ye edisobo Jerusalem ke 607 M.E.N. (Luke 21:24; Daniel 4:16) Ke osude nte ẹkedoride enyịn, 1914 ekedi ini ukpụhọde ke mme edinam owo ke isọn̄. Mme onịmmbụk n̄kpọntịbe ẹma ẹda itie ke heaven n̄ko. Adan̄aoro ke nsinsi Edidem okodori nsan̄a Edidem esie, Jesus Christ, ke ebekpo eke heaven, eben̄ede idem ndikpọri kpukpru idiọkido mfep ke iso isọn̄ nnyụn̄ mfiak n̄wụk Paradise.—Psalm 2:6, 8, 9; 110:1, 2, 5.
Sese Edidem Messiah!
4. Didie ke Jesus okodu uwem ekekem ye se enyịn̄ esie oro Michael ọwọrọde?
4 Ke 1914 Edidem Messiah emi, Jesus, ama ọtọn̄ọ ndinam n̄kpọ. Ke Bible ẹkot enye n̄ko Michael, emi ọwọrọde “Anie Etie Nte Abasi?,” koro enye aduakde ndiwụt unen itie edikara Jehovah. Nte ẹwetde ke Ediyarade 12:7-12, apostle John ama etịn̄ ke n̄kukụt se iditịbede: “[Ekọn̄] otịbe ke heaven; Michael ye mme angel esie ẹn̄wana ekọn̄ ye dragon; dragon ye mme angel esie ẹnyụn̄ ẹn̄wana ekọn̄, edi mmọ ikanke. Ufan̄ inyụn̄ idụhe aba inọ mmọ ke heaven. Ndien ẹsio akwa dragon ẹduọk ke isọn̄, kpa akani urụkikọt oro ẹkotde enye ẹte, andidori ikọt Abasi ikọ ye Satan, andibian̄a ofụri ererimbot; ẹsio enye ẹduọk ke isọn̄, ẹnyụn̄ ẹsion̄o mme angel esie ẹduọn̄ọ ye enye.” Emi ekenen̄ede edi akwa iduọ!
5, 6. (a) Ke etienede 1914, nso aduai-owo-idem etop ke ẹketan̄a eto heaven? (b) Didie ke Matthew 24:3-13 enyene ebuana ye emi?
5 Ekem ata ọkpọsọn̄ uyo atan̄a ke heaven ete: “Ke emi edinyan̄a ye edikara emedi, ye Ubọn̄ Abasi nnyịn ye odudu Christ Esie; koro ẹma ẹsio enye emi odoride nditọ-ete nnyịn ikọ ẹduọk ke isọn̄. Emi odoride mmọ ikọ ke iso Abasi ke uwemeyo ye okoneyo. Mmọ [mme anam-akpanikọ Christian] ẹma ẹkan enye oto ke iyịp Eyen-erọn̄ [Christ Jesus], onyụn̄ oto ke se mmọ ẹtịn̄de nte ntiense. Mmọ imaha uwem mmọ tutu osịm n̄kpa.” Emi ọwọrọ edinyan̄a ọnọ mbon nsọn̄ọnda, emi ẹnyenede mbuọtidem ke ọsọn̄urua uwa ufak Jesus.—Mme N̄ke 10:2; 2 Peter 2:9.
6 Ọkpọsọn̄ uyo oro ke heaven ama akaiso atan̄a ete: “Ntre ẹdara, O mme heaven, ye mbufo ẹmi ẹdụn̄ọde ke esịt. Mbọm isọn̄ ye inyan̄, koro andidori ikọt Abasi ikọ ama osụhọde etiene mbufo; enye asan̄a ye akwa ifụresịt, sia enye ọdiọn̄ọde ete ini imọ edi ibio.” “Mbọm” oro ẹketịn̄de ke prọfesi ẹban̄a isọn̄ emi omowụt idem ke mme ekọn̄ ererimbot, akan̄, ndiọi udọn̄ọ, mme unyekisọn̄, ye ubiatibet ẹmi ẹnọmọde isọn̄ ke isua ikie emi. Nte Matthew 24:3-13 obụkde, Jesus ama ebem iso etịn̄ ete ke mmọemi ẹdidi ubak ‘idiọn̄ọ eke akpatre ini eyo emi.’ Ke edisu prọfesi, toto ke 1914 ubonowo omokụt afanikọn̄ oro mînyeneke mbiet ke ofụri mbụk owo ke isọn̄.
7. Ntak emi Mme Ntiense Jehovah ẹkwọrọde ikọ ye usọp usọp ini ke ekikere?
7 Ke emana afanikọn̄ Satan emi, nte ubonowo ẹkeme ndinyene idotenyịn kaban̄a ini iso? Kamse, ih, koro Matthew 12:21 etịn̄ aban̄a Jesus ete: “Ndien [mme idụt, NW] ẹyedori enyịn ke enyịn̄ Esie”! Mme ubiak ubiak idaha oro ẹdude ke otu mme idụt idịghe ‘idiọn̄ọ eke akpatre ini eyo emi’ kpọt edi ẹdi n̄ko ‘idiọn̄ọ edidu Jesus’ nte Edidem Obio Ubọn̄ Messiah eke heaven. Kaban̄a Obio Ubọn̄ oro, Jesus akaiso etịn̄ ete: “Ẹyenyụn̄ ẹkwọrọ gospel Ubọn̄ Abasi emi ke ofụri ekondo nte ntiense ẹnọ kpukpru mme idụt, ndien adan̄aoro ke utịt eyedi.” (Matthew 24:14) Ewe otu kiet ke isọn̄ mfịn ọkwọrọ akwa idotenyịn ukara Obio Ubọn̄ Abasi emi? Mme Ntiense Jehovah! Ye usọp usọp ini ke ekikere, mmọ ẹtan̄a an̄wan̄wa ye ke ufọk ke ufọk nte ke Obio Ubọn̄ Abasi eke edinen ido ye emem ọmọn̄ ese aban̄a mme mbubehe isọn̄. Nte afo ke abuana ke utom ukwọrọikọ emi? Idụhe ifet efen oro afo ekemede ndinyene emi okponde akan oro!—2 Timothy 4:2, 5.
Didie ke “Utịt” Edi?
8, 9. (a) Didie ke ikpe ọkọtọn̄ọ “ke ufọk Abasi”? (b) Didie ke Christendom abiat Ikọ Abasi?
8 Ubonowo odụk ini ubiereikpe. Ẹsian nnyịn ke 1 Peter 4:17 ẹte ke ikpe ọkọtọn̄ọ “ke ufọk Abasi”—kpa ubiereikpe nnọ mme esop oro ẹdọhọde nte ẹdide eke Christian emi ẹkụtde tọn̄ọ nte “ukperedem ini” ọkọtọn̄ọ ye uwotowo eke Ekọn̄ Ererimbot I ke 1914 osịm 1918. N̄kpọ etie didie ye Christendom ke ubiereikpe emi? Nte ededi, kere ban̄a idaha oro mme ufọkabasi ẹdade ke ndinọ mme ekọn̄ ibetedem ọtọn̄ọde ke 1914. Nte “iyịp ukpọn̄ mme ubuene eke mîduehe” oro mme ọkwọrọ ederi ẹkwọrọde ẹdọn̄ ke ekọn̄ iyọhọke mmọ ke ọfọn̄?—Jeremiah 2:34.
9 Nte ekemde ye Matthew 26:52, Jesus ọkọdọhọ ete: “Kpukpru owo eke ẹmende ofụt ẹyekpan̄a ke ofụt.” Emi edi akpanikọ didie ntem ke mme ekọn̄ eke isua ikie emi! Mme ọkwọrọ ederi ẹmekpak n̄kparawa iren ndiwot ekemmọ n̄kparawa iren, idem ye mbon ido ukpono mmọ—mbon Catholic ẹwot mbon Catholic, ye mbon Protestant ẹwotde mbon Protestant. Ẹmenede ufreidụt ke enyọn̄ okon̄ akan Abasi ye Christ. Ke ndondo emi, ke ndusụk idụt Africa, ẹda mme mbọbọ eke ekpụk ke akpan n̄kpọ ẹkan mme edumbet Bible. Ke Rwanda, emi n̄wakn̄kan mme andidụn̄ do ẹdide mbon Catholic ẹma ẹwot ke nsụhọde n̄kaha mbahade miliọn kiet ke afai ekpụk. Pope ama onyịme ke n̄wedmbụk n̄kpọntịbe Obio Ukara Pope L’Osservatore Romano ete: “Emi edi ebeubọk ediwot ofụri orụk, emi ke ndiọkiso idem mbon Catholic ẹdide ntak.”—Men Isaiah 59:2, 3; Micah 4:3, 5 domo.
10. Nso ubiereikpe ke Jehovah edinọ nsunsu ido ukpono?
10 Didie ke nsinsi Edidem ese mme ido ukpono oro ẹsịnde udọn̄ ẹnọ mme owo ndiwot kiet eken m̀mê oro mîdọn̄ke enyịn adan̄aemi mme andibuana ke otuerọn̄ mmọ ẹwotde mme andibuana eken? Kaban̄a Akwa Babylon, kpa ndutịm nsunsu ido ukpono eke ofụri ererimbot, Ediyarade 18:21, 24 asian nnyịn ete: “[Ọkpọsọn̄] angel emen itiat emi etiede nte akwa itiat [ukọk] ibokpot, ọduọk ke inyan̄, onyụn̄ ọdọhọ ete, Ntem ke ẹdisio akwa obio Babylon ẹduọk ke ọkpọsọn̄ iduọ, ndien idikwe enye aba. Ndien ke obio emi ẹma ẹkụt iyịp mme prophet ye nti ikọt Abasi, ye iyịp kpukpru mmọ ẹmi owo ẹkewotde ke isọn̄.”
11. Nso enyene-ndịk n̄kpọ ẹtịbe ke Christendom?
11 Ke edisu prọfesi Bible, mme enyene-ndịk n̄kpọ ke ẹtịbe ke Christendom. (Men Jeremiah 5:30, 31; 23:14 domo.) Akpan akpan ke ntak edu unyịme kpukpru n̄kpọ eke mme ọkwọrọ ederi, oburobụt ido ọyọyọhọ ke otuerọn̄ mmọ. Ke United States, emi ẹdọhọde ke edi idụt Christian, n̄kpọ nte mbahade iba ke otu kpukpru ndọ ẹsitre ke usiondọ. Uyomo idịbi nditọwọn̄ ye idan̄ ukemuduot ẹdi ebeubọk n̄kpọ ke otu mme aka ufọkabasi. Mme oku ke ẹsabade n̄kpri nditọwọn̄ ke idan̄—ndien idịghe ke ibat ibat idaha kpọt. Ẹdọhọ ẹte ke se ẹbiatde ke esop ke mme ikpe ẹmi ẹkeme nditak Ufọkabasi Catholic ke United States biliọn dollar kiet ke ufan̄ isua duop. Christendom omofụmi ntọt apostle Paul oro ẹkụtde ke 1 Corinth 6:9, 10: “Nte mbufo ifiọkke ite, mme anam-ukwan̄ido ididaha Obio Ubọn̄ Abasi inyene? Ẹkûbian̄a idem mbufo. Mbon-use, ye mme okpono-ndem, ye mme esịn-efịbe, ye mmọ eke ẹbietde iban, ye mmọ eke ẹsabarede idem, ye mme inọ, ye mme ẹsịn esịt ke n̄kpọ owo, ye mme oyụhọ mmịn, ye mbon idiọk inua, ye mme akan owo ubọk ididaha Obio Ubọn̄ Abasi inyene.”
12. (a) Didie ke nsinsi Edidem edinam n̄kpọ ye Akwa Babylon? (b) Ke okpụhọrede ye Christendom, kaban̄a nso ntak ke ikọt Abasi ẹdikwọ “Hallelujah”?
12 Ibịghike, nsinsi Edidem, kpa Jehovah, ke anamde n̄kpọ ebe ke Akwa Etubom Ekọn̄ esie eke heaven, Christ Jesus, eyeyak akwa ukụt ọtọn̄ọ. Akpa, Christendom ye kpukpru n̄kọk Akwa Babylon eken ẹyekụt nsobo ubiereikpe Jehovah. (Ediyarade 17:16, 17) Mmọ ẹmewụt idemmọ nte mîdotke ndibọ edinyan̄a oro Jehovah ọnọde ebe ke uwa ufak Jesus. Mmọ ẹmesịn edisana enyịn̄ Abasi ke ndek. (Men Ezekiel 39:7 domo.) Edi n̄kpọ nsahi didie ntem nte ke mmọ ẹsikwọ “Hallelujah” ke ikpọ ufọk ido ukpono mmọ! Mmọ ẹsio ọsọn̄urua enyịn̄ Jehovah ẹfep ke mme edikabade Bible mmọ edi etie nte ẹfre akpanikọ oro nte ke “Hallelujah” ọwọrọ “Ẹtoro Jah”—“Jah” edide ibio ibio usụn̄ ndikot “Jehovah.” Nte odotde, Ediyarade 19:1-6 ewet mme ikwọ “Hallelujah” emi ẹdikwọde ke mîbịghike ke ndidara nsobo oro Abasi edisobode Akwa Babylon.
13, 14. (a) Nso akpan n̄kpọntịbe efen akada itie? (b) Nso idi idara idara utịt mbon oro ẹbakde Abasi?
13 N̄kpọ efen oro adade itie edi Jesus ‘ndidi ndisịm’ ndibiere ikpe nnyụn̄ nsobo mme idụt ye mme owo. Enye ke idemesie ama etịn̄ prọfesi ete: Ke ini Eyen Owo [Christ Jesus] edidide ke ubọn̄ Esie, asan̄a ye kpukpru mme angel, adan̄aoro ke Enye eyetie ke ebekpo [ubiereikpe] ubọn̄ Esie. Ndien ẹyebon kpukpru mme idụt [ke isọn̄] ke iso Esie: Enye eyenyụn̄ abahade mmọ kiet ye eken, nte emi ekpemerọn̄ abaharede erọn̄ ye ebot; ndien eyenịm erọn̄ ke ubọk nnasia Esie, ye ebot ke ufien. Ekem Edidem eyedọhọ mmọ emi ẹdude ke ubọk nnasia, ete, Ẹdi, mbufo ẹmi Ete Mi ọdiọn̄de, ẹdida ubọn̄ emi ẹkonịmde ẹnọ mbufo toto ke editọn̄ọ ererimbot.” (Matthew 25:31-34) Mt 25 Ufan̄ikọ 46 akaiso obụk ete ke otu ebot “ẹyedaha ẹkodụk ke nsinsi [edisịbe mfep, NW], edi ndinen owo ẹyedụk ke nsinsi uwem.”
14 N̄wed Ediyarade eke Bible etịn̄ nte “Edidem ndidem ye Ọbọn̄ mbọn̄,” kpa Ọbọn̄ nnyịn eke heaven, Jesus Christ, ediwatde odụk ekọn̄ ke Armageddon ini oro, osobode mbon ukaraidem ye mbonurua eke editịm n̄kpọ Satan emi. Ntem Christ eyen̄wan̄a “ikan̄ ikan̄ iyatesịt Abasi Andikara kpukpru n̄kpọ” ọduọk ke ofụri ikpehe ukara Satan eke isọn̄. Nte ‘mme ebeiso n̄kpọ ẹmi ẹbede ẹfep,’ ẹyeda mme owo oro ẹbakde Abasi ẹdụk ubọn̄ ubọn̄ obufa ererimbot emi Abasi ‘edikwọhọrede kpukpru mmọn̄eyet ke enyịn mmọ efep.’—Ediyarade 19:11-16; 21:3-5.
Ini Nditoro Jah
15, 16. (a) Ntak edide akpan n̄kpọ nnyịn ndinam ikọ prọfesi Jehovah? (b) Nso ke mme prọfet ye mme apostle ẹwụt nte nnyịn inyenede ndinam man inyene edinyan̄a, ndien nso ke emi ekeme ndiwọrọ nnọ ediwak owo mfịn?
15 Usen ubiereikpe oro emekpere! Ke ntre, nnyịn iyenam ọfọn ndinam ikọ prọfesi nsinsi Edidem emi. Kaban̄a mbon oro ẹsụk ẹnyịnede ke mme ukpepn̄kpọ ye mme edinam nsunsu ido ukpono, uyo otode heaven ọdọhọ ete: “Mbufo ikọt Mi, ẹwọn̄ọ ke esịt, mbak mbufo ẹdibuana ke idiọk-n̄kpọ esie, ẹdinyụn̄ ẹtiene ẹbọ mme ufen esie.” Edi mbon oro ẹfehede ẹwọn̄ọ ẹdika m̀mọ̀n̄? Akpanikọ kiet kpọt ekeme ndidu, ntem ido ukpono akpanikọ kiet kpọt odu. (Ediyarade 18:4; John 8:31, 32; 14:6; 17:3) Nnyịn ndinyene nsinsi uwem ọkọn̄ọ ke ndikụt ido ukpono oro nnyụn̄ n̄kop uyo nnọ Abasi esie. Bible ada nnyịn usụn̄ owụt enye ke Psalm 83:18, emi okotde ete: “Afo emi enyịn̄ fo ikpọn̄ ekerede JEHOVAH, edi Ata Edikon̄ ke ofụri ererimbot.”—King James Version.
16 Nte ededi, oyom nnyịn inam n̄kpọ ikan sụk edifiọk enyịn̄ nsinsi Edidem emi. Oyom nnyịn idụn̄ọde Bible inyụn̄ ikpep iban̄a mme utịbe utịbe edu ye mme uduak esie. Ndien oyom nnyịn inam uduak esie eke idahaemi, nte ẹwụtde ke Rome 10:9-13. Apostle Paul okokot oto mme prọfet oro ẹkenọde odudu spirit onyụn̄ eberi ete: “Owo ekededi eke edisemede okot enyịn̄ Jehovah eyebọhọ.” (Joel 2:32; Zephaniah 3:9) Eyebọhọ? Ih, koro ẹyenyan̄a ediwak owo oro ẹbuọtde idem mfịn ke ndutịm ufak oro Jehovah anamde ebe ke Christ ẹsio ke akwa ukụt oro edide, ke ini ẹdisobode mbiara ererimbot Satan.—Ediyarade 7:9, 10, 14.
17. Nso akwa idotenyịn okponụk nnyịn ndidiana ọtọkiet idahaemi ke ndikwọ ikwọ Moses ye eke Eyenerọn̄?
17 Nso idi uduak Abasi inọ mbon oro ẹdoride enyịn ndibọhọ? Edi nte yak nnyịn ikam itiene idiana idahaemi ke ndikwọ ikwọ Moses ye eke Eyenerọn̄, itorode nsinsi Edidem ke idotenyịn edikan esie. Nnyịn inam emi ebe ke nditịn̄ nnọ mbon en̄wen mban̄a ubọn̄ ubọn̄ uduak esie. Nte nnyịn ikọride ke ifiọk Bible, nnyịn iyak uwem nnyịn inọ nsinsi Edidem emi. Oro eyeda okosịm nnyịn ndidu uwem ke nsinsi ke idak ndutịm oro ọkpọsọn̄ Edidem emi etịn̄de aban̄a, nte ikụtde ke Isaiah 65:17, 18: “Koro, sese, mmọn̄ mbot mbufa enyọn̄ [Obio Ubọn̄ Messiah Jesus] ye obufa isọn̄ [edinen obufa n̄ka ubonowo], ndien owo iditịghi aba akpa oro, idinyụn̄ idụkke owo ke esịt. Edi mbufo ẹdat esịt, ẹnyụn̄ ẹbre nsinsi ke se ami mbotde.”
18, 19. (a) Nso ke mme ikọ David ke Psalm 145 ẹkpenụk nnyịn ndinam? (b) Nso ke nnyịn ye mbuọtidem ikpodori enyịn ndibọ ke ubọk Jehovah?
18 David andiwet psalm ama etịn̄ aban̄a nsinsi Edidem emi ye mme ikọ ẹmi: “Jehovah omokpon, onyụn̄ odot nte ẹtorode enye etieti; inyụn̄ idịghe nte ẹtịmde ẹdụn̄ọde ubọn̄ esie.” (Psalm 145:3) Ubom esie idịghe se ẹkemede ndidụn̄ọde kpa nte mme utịt edem ikpaenyọn̄ ye nsinsi! (Rome 11:33) Ke adan̄aemi nnyịn ikade iso ndibọ ifiọk Andibot nnyịn ye eke ndutịm ufak ebede ke Eyen esie, Christ Jesus, nnyịn iyeyom ndikaka iso ntoro nsinsi Edidem nnyịn. Nnyịn iyeyom ndinam nte Psalm 145:11-13 ọdọhọde: “Mmọ ẹbụk ubom ubọn̄ fo, ẹnyụn̄ ẹtịn̄ ẹban̄a odudu fo. Ẹnyụn̄ ẹnam nditọ owo ẹfiọk ese esie, ye ubom uyai ubọk esie. Ubọn̄ fo edi ata nsinsi ubọn̄, afo onyụn̄ akara ke ofụri emana.”
19 Nnyịn imekeme ndidori enyịn ye mbuọtidem nte ke Abasi nnyịn eyesu un̄wọn̄ọ esie oro: “Afo atat ubọk fo, onyụn̄ ọnọ kpukpru mme andidu uwem se mmọ ẹmade, ẹyụhọ.” Nsinsi Edidem eyeda nnyịn sụn̄sụn̄ ebe utịt ukperedem ini emi, koro David ọsọn̄ọ ọnọ nnyịn ete: “Jehovah eyekpeme kpukpru mmọ eke ẹmade enye: onyụn̄ osobo kpukpru mme idiọk owo.”—Psalm 145:16, 20.
20. Didie ke afo eyere ikot nsinsi Edidem oro ẹnọde ke mme akpatre psalm ition?
20 Kiet kiet ke mme akpatre psalm ition ke Bible ọtọn̄ọ onyụn̄ etre ye ikot “Hallelujah.” Ntem, Psalm 146 ọnọ nnyịn ikot ete: “Mbufo ẹtoro Jehovah. Ukpọn̄ mi, toro Jehovah. Nyetoro Jehovah ke ofụri uwem mi: nyebre nnọ Abasi mi adan̄a ini nte ndidude uwem.” Nte afo eyeyere ikot oro? Ke akpanikọ akpana afo oyom nditoro enye! Akpakam afo odu ke otu mbon oro ẹtịn̄de ẹban̄a ke Psalm 148:12, 13, ẹte: “N̄kparawa, ye nditọ-iban; n̄kani iren, ye nditọwọn̄: yak mmọ ẹtoro enyịn̄ Jehovah: koro enyịn̄ esie ikpọn̄-ikpọn̄ okon̄de; ubọn̄ esie emenede akan isọn̄ ye enyọn̄.” Akpakam nnyịn iyere ikot emi ke ofụri esịt: “Mbufo ẹtoro Jehovah.” Eyak nnyịn idian uyo ọtọkiet itoro nsinsi Edidem!
Nso Idi Ibọrọ Fo?
◻ Mme apostle Jesus ẹkebem iso ẹnọ ntọt ẹban̄a nso?
◻ Ọtọn̄ọde ke 1914, nso edinam oro enyenede iwụk ke ẹnam?
◻ Nso ubiereikpe ke Jehovah oyom ndinọ?
◻ Ntak emi idahaemi edide ata akpan ini nditoro nsinsi Edidem?
[Mme Mbụme Ukpepn̄kpọ]
[Ekebe ke page 19]
Akama-Nsobo Emana Ndutịme Emi
Ediwak owo ẹnyịme ẹte ke emana ndutịme ọkọtọn̄ọ ke ntọn̄ọ ntọn̄ọ ọyọhọ isua ikie 20. Ke uwụtn̄kpọ, ke ebemiso ikọ n̄wed oro Pandaemonium, emi owo Akwa Ufọkmbet United States oro Daniel Patrick Moynihan ewetde, emi ẹkemịn̄de ke 1993, se ẹtịn̄de ẹban̄a “afanikọn̄ eke 1914” okot ete: “Ekọn̄ ama edi ndien ererimbot okpụhọde—ofụri ofụri. Idụt itiaita kpọt ẹdu mfịn ke isọn̄ ẹmi kpukpru ẹkedude ke 1914 mîkonyụn̄ ikpụhọkede orụk ukara mmọ ke afai tọn̄ọde ke ini oro. . . . Ke otu idụt 170 m̀mê oro ẹkperede ndisịm oro ẹmi ẹkedude ke ukem ini oro, ndusụk ẹsiakde ke ata ndondo emi ẹbak ẹkaha ndisobo ekese ndutịme eke ndondo emi.” Ke akpanikọ, emana oro ọkọtọn̄ọde ke 1914 omokụt udịm udịm afanikọn̄!
N̄wed oro ẹkemịn̄de n̄ko ke 1993 ekedi Out of Control—Global Turmoil on the Eve of the Twenty-First Century. Andiwet edi Zbigniew Brzezinski, akani adaibuot Esop Ukpeme Idụt United States. Enye ewet ete: “Ediwak utịn̄ikọ ẹma ẹtoro ntọn̄ọ ntọn̄ọ ọyọhọ isua ikie edịp nte ata ntọn̄ọ Emana N̄kọkibuot. . . . Ke edide isio ye un̄wọn̄ọ esie, ọyọhọ isua ikie edịp ama akabade edi isua ikie oro uduọkiyịp ye usua ẹwakde ẹkan ọnọ ubonowo, isua ikie eke ndap ndap ekikere mbre ukara ye enyene-ndịk uwotowo. Ẹma ẹdiomi ibak ke udomo oro mînyeneke mbiet, ẹdiomi uwotowo ke akpakịp udomo. Ukpụhọde oro odude ke ufọt ukeme ifiọk ntaifiọk ndinam n̄kpọ ọfọn ye idiọkido ukaraidem oro ẹkenen̄erede ẹsion̄o ẹdi enyene ndịk. Akananam ke mbụk uwotowo itarake ntre ke ofụri ererimbot, akananam enye idaha uwem awak ntre, akananam owo ibịneke edisobo mme owo ye utọ ntịn̄enyịn oro ebịghide ntre ọkọn̄ọde ke mme utọ utịtmbuba ntan̄idem emi owo mîkereke iban̄a.” Oro edi akpanikọ didie ntem!
[Ndise ke page 17]
Michael ama osio Satan ye akwa otu esie ọduọn̄ọ ke isọn̄ ke ẹma ẹkewụk Obio Ubọn̄ ke 1914