Ẹkeme Nditre Ubiat Inyene

“ẸSIWAK ndida mme uyen ndibiat inyene nte unana ediwụt ukpono ye edisua ikpọ owo ye mme idaha mmọ,” ntre ke mme ewetn̄wed oro Jane Norman ye Myron W. Harris ẹnam an̄wan̄a. Ke adan̄aemi ediwak uyen ẹnịmde ẹte ke owo ikemeke ndinam n̄kpọ ndomokiet ndikpụhọde idaha emi, “owo kiet ke otu owo 3 ekere ke ẹkeme ndikpan mme uyen ndibiat inyene edieke mme ete ye eka ẹkpetịmde ẹnọ nditọ mmọ ntịn̄enyịn, edieke mme uyen mîkponyụn̄ ikopke mfek uwem ntre,” mme ewetn̄wed oro ẹdọhọ ntre. Ke adan̄aemi edinọ n̄kparawa owo n̄kpọ ẹnam ye mme ete ye eka ndinọ eti ukpeme ekemede ndisụhọde ubiat inyene, ndi oro ke idemesie oyosio se idide ntak ubiat inyene efep?

Ke ini ẹdude ikpọn̄, ediwak n̄kparawa owo idịghe mme esịn-ntịme, edi ke ẹdude ke otu m̀mê ẹsan̄ade iba, mmọ ẹkeme ndidomo ndinam ẹkụt mmimọ, ẹnamde mme nditen̄ ye ntaha ntaha n̄kpọ. Ntre ke ekedi ye Nelson, emi ekesiwakde ndiwụt iyatesịt ye unana uyụhọ esie ebe ke ndibiat inyene ke ini odudu n̄kpọsọn̄ ibọk m̀mê ọkpọsọn̄ mmịn akarade enye. Ke ukwọrọikọ Ufọkabasi Catholic ẹban̄ade edibahade isọn̄ ye unen mme anamutom edemerede  udọn̄ José, enye ama ekere ke akpana itiene ibuana ke utre utom ye ubiat inyene oro ẹdiomide-diomi nte usụn̄ ediwụt unana edinyịme. Nte ededi, Nelson ye José ẹma ẹkụt n̄kpọ oro ekenen̄erede ọfọn akan edisịn ntịme m̀mê ubiat inyene.

Ndusụk Ikpọ Ntak Kaban̄a Ubiat Inyene

Ẹyak nnyịn itịm idụn̄ọde ntak emi ndusụk n̄kpri owo ẹsisịnde idem ke ubiat inyene. Ediwak n̄kparawa owo ẹdu ke ndutịme ẹnyụn̄ “ẹdọhọ ke ererimbot edi ntịme ntịme, idat idat ebiet, emi ọyọhọde ye mme owo ẹtiede idat idat.” Kpa ye oro, ke okpụhọrede ye se ndusụk owo ẹnịmde ke akpanikọ, ntọt kiet ọdọhọ ete: “Mme uyen ẹsitịmede esịt ẹban̄a usụn̄ uwem mmọ. Mmọ ẹkere ẹban̄a ẹkan nte ikpọ owo ẹkerede ke mmọ ẹkere.” Edide ke ndudue m̀mê idịghe, uyen oro abuanade ke ubiat inyene ekeme ndida usụn̄ emi ndiwụt akwa edikpu esie, mme mfịna oro owo mîkọkke, m̀mê mme udọn̄ oro owo mîyụhọke. Nte ekemde ye ndụn̄ọde oro ẹkesiakde ke ntọn̄ọ ntọn̄ọ, “ndomokiet ke otu mbon oro ẹkedade ẹnam ndụn̄ọde ikọnọhọ ibetedem m̀mê ndidọhọ ke ubiat inyene enen, kpa ye idem mbon oro ẹkebuanade ke enye.”

Ekeme ndidi uyen isiwakke ndikop ikọ esịtekọm m̀mê nsịnudọn̄. Sia ubọ ukpep akade-ka iso ndidi akpan n̄kpọ ndien ediwak utom ẹyomde akamba n̄weditoro ke akpan ifiọk m̀mê usọ ubọkutom, enye ekeme ndikop ndịk. Akan oro, mme ete ye eka, mme andikpep, m̀mê mme ubọkn̄ka ẹkeme ndikụt ndudue nnọ ẹnyụn̄ ẹtie uyịre uyịre, ẹdoride nsọn̄uyo ke se uyen ekemede ndinam idịghe ke se enye edide nte owo. Ediwak uyen ẹsisọn̄ ibuot mîdịghe ẹbiat inyene n̄kukụre ke ntak mmọ ẹkpude idemmọ. Nte ima ye ntịn̄enyịn otode ete ye eka ikpanamke utọ mfịghe oro osụhọde ubọk akamba akamba?

Ekeme ndidi afo omokụt nte ke adan̄aemi etiede nte ukara osio ubọk ọkpọn̄ ndidomo ndikpan ediwet n̄kpọ ke an̄wan̄wa itie ye mme orụk nsọn̄ibuot eken, mme owo oro ẹkerede ẹban̄a ke ofụri ofụri ẹsụk ẹdodori enyịn ke mme andikpep ye mme anamutom ufọkn̄wed ndikpan ubiat inyene. Kaban̄a edinyịk ẹnịm ibet, The World Book Encyclopedia ọdọhọ ete: “Edikpe isop m̀mê n̄kpọkọbi edi ufen ẹnọde ke ubiat inyene. Ndusụk ukara n̄kann̄kụk ẹnyene mme ibet oro oyomde ẹmụm mme ete ye eka ke inyene oro nditọ mmọ ẹbiatde. Edi owo isinọhọ ufen ke ata ediwak inyene oro ẹbiatde. Ndinyịk ẹnịm ibet edi ọkpọsọn̄ n̄kpọ ke mme utọ idaha oro, ndien ekọmurua n̄kpọ oro ndusụk owo ẹbiatde ikponke ikem ndikot ikpe.” Ntọt kiet ọdọhọ ete ke mbahade 3 eke ikie kpọt ke otu mme abiatibet ke akanam ẹmụm.

Eyedi afo eyenyịme ke ekeme ndidi nditịm nnam utom ete m̀mê eka edi mfọnn̄kan usụn̄ ndin̄wana ye ntak nsọn̄ibuot. Edi ke ini uwem ubon abiarade, obio esibọ ufen. Prọfesọ Ana Luisa Vieira de Mattos, eke Ufọkn̄wed Ntaifiọk São Paulo, Brazil, ọdọhọ ete ke ndusụk ntak kaban̄a mfịna n̄kparawa owo edi “unana ete ye eka nditịm nse enyịn, unana ibet, unana nneme, unana ntịn̄enyịn, unana udọn̄.”

Ke eyo nnyịn, nnyịn imenen̄ede ikụt mme ikọ Jesus ẹsude: “Sia mme ukwan̄ido ẹditọtde, ima ediwak owo oyosụhọ.” (Matthew 24:12) Ndien anie akpafan̄a nte ke mme ikọ ẹwetde ke 2 Timothy 3:1-4 isụhu? Apostle Paul ekewet ete: “Edi fiọk emi, ete ndiọk eyo oyodu ke ukperedem ini. Koro mme owo ẹyedi mme ama idem, ye mme ama inyene; ẹnyụn̄ ẹbụre idiọk mbụre, ẹseri iseri, ẹsụn̄i isụn̄i, ẹsọn̄ ibuot ye ete ye eka, ẹnana esịt ekọm, ẹnana uten̄e Abasi, ẹnana ima uduot owo; ẹnyụn̄ ẹbiat un̄wọn̄ọ; ẹma ebiari, ẹyak idiọk itọn̄ akan mmọ ubọk, ẹtie obom-obom, ẹnyụn̄ ẹsua se ifọnde; mmọ ẹdi mme ada owo nnọ mme asua, ye mbon idiọk iwụk, ye mbon n̄kohode-idem; mmọ ẹma mbre ẹkan Abasi.” Akpanikọ edi-o, ndikam ndodụn̄ ke otu mme owo ẹnyenede mme utọ edu oro etịp esịn ke nsọn̄ibuot. Kpa ye oro, nnyịn inyeneke ndikpa mba. Mme obio ke ofụri ofụri ẹkpu nditre ubiat inyene, edi nnyịn imekeme ndikụt mme owo oro ẹma ẹkekụt unen ke ndinam ukpụhọde ke usụn̄ uwem mmọ, ẹmi mînyeneke aba ndiọi edu m̀mê anafai edu. Mmọ ẹma ẹtre ubiat inyene.

 Eti Ndausụn̄ Ẹnọde N̄kparawa Owo

Nso in̄wam mme abiat-inyene ye mbon eken ndikpụhọde edu mmọ? Okposụkedi ndusụk mme ọnọ ukpep ye mme ete ye eka ẹkemede ndikere ke idịghe akpanikọ, Bible ọnọ eti ndausụn̄ oro ekemde ye ini. Ebede ke nditiene enye, esịt ama edemede n̄kani abiat-inyene ndinịm akpan ibet Abasi: “Kûtiene ediwak owo edem uka [idiọk].” (Exodus 23:2) Mme edinịm ke akpanikọ ye mme ukpepn̄kpọ oro mîkan̄wan̄ake mme owo ke akpa ẹma ẹdụri ediwak mmọ ẹtiene akpanikọ eke Ikọ Abasi, ndien se mmọ ẹkpepde anam mmọ ẹkabade ẹfọn ẹkan. Kere ban̄a ifiọk n̄kpọntịbe José, uyen kiet ke São Paulo. Ẹkebọk enye ndinịm edikama mbiet ke utuakibuot ke akpanikọ. Ke ini enye ekekpepde nte ke Abasi enyene enyịn̄, Jehovah, ye nte ke Enye inyịmeke ẹkama mbiet ke utuakibuot, José ama anam ukpụhọde man enye anam se inende ke enyịn Abasi.—Exodus 20:4, 5; Psalm 83:18; 1 John 5:21; Ediyarade 4:10b.

Utu ke ndikụt edikpu nto nsio nsio ifiọk n̄kpọntịbe ke otu mme afai afai abiatibet ye edisịn ntịme, Nelson ama enyene ata idotenyịn aban̄a ini iso, ndien oro ọnọ enye akwa ifụre. Enye ọdọhọ ete: “Utu ke ubon mi ndisịn mi ke ntak idiọk nsan̄a ye ndidu uwem nte enyene-mbumehe uda n̄kpọsọn̄ ibọk, idahaemi ami ndi owo oro ẹtịmde ẹkpono ke ufọk. Ediwak ini ete mi esidọhọ mi nnọ ikpọ nditọeka mi item. Toto nte n̄kọtọn̄ọ ndikpep Bible ye Mme Ntiense Jehovah, ami mmenyene idatesịt koro nnyenede uduak idahaemi ke uwem.” Ndien ama edi uyen nte Marco emi odụn̄de ke akwa obio—emi emehede ndidụn̄ ke afai afai n̄kann̄kụk—ndidi ndifiọk nte ke Obio Ubọn̄ Abasi ayanam isọn̄ edi paradise enen̄ede edi inem inem n̄kpọ.—Ediyarade 21:3, 4.

Kere n̄ko ban̄a akani andibuana ke otu mme abiatibet, esịn-ntịme ke efak, ye abiat-inyene. Sia ekedide eyenakpa emi ekenyenede mfụhọ mfụhọ ini uyen, ama enen̄ede otụk Valter ndifiọk nte ke Abasi enyene mme owo ke ufọt mbiara, idiọk editịm n̄kpọ. Mmọ ẹdomo ke ofụri esịt ndida mme edumbet Bible nsịn ke edinam ke uwem mmọ, ẹwụtde mbọm, edikere mban̄a, ye mfọnido. Valter anam an̄wan̄a ete: “Nte Jesus ọkọn̄wọn̄ọde, idahaemi ami mmenyene ata akamba ubon, ‘nditọ-eka iren ye nditọ-eka iban ye mme eka, ye mme ete.’ Kaban̄a ini iso, ami nsak iso nse ini emi mme owo ẹdidụn̄de ke inemesịt ye edidianakiet ke idak edinen ukara Abasi.”—Mark 10:29, 30; Psalm 37:10, 11, 29.

N̄kpọ Ọfọnde Akan Edibiọn̄ọ

Ke adianade ye ediwụt edikere mban̄a ye ima nnọ mme ekemmọ owo, n̄kani abiat-inyene ẹmi ẹkpep ‘ndisua idiọk ido.’ (Psalm 97:10; Matthew 7:12) Nso kaban̄a fi? Idem edieke afo edide owo emi okụtde ndutụhọ ke ntak utịp ẹtode ntatara ubiat inyene, edikpep Ikọ Abasi ayanam Jehovah edi ata owo ọnọ fi nte ima ima Ete eke heaven emi enyenede udọn̄ ndikere mban̄a fi. (1 Peter 5:6, 7) Abasi ekeme ndin̄wam fi ọkọri ke n̄kan̄ eke spirit, kpa ye mme ọkpọkpọ mmeme ye unana. Oro ke idemesie edi utịbe utịbe ifiọk n̄kpọntịbe!

Jehovah ye Eyen esie, Jesus Christ, ẹnen̄ede ẹyom ofụri orụk owo ẹnyene ifet ndikpep akpanikọ Bible. Ikọ Abasi ekeme ndinam se ikande ndin̄wam mme owo ẹtre ndidi mme abiat-inyene idahaemi. Enye ekeme ndinụk mmọ ẹnam n̄kaiso n̄kọri ke ndida mme edumbet Abasi nsịn ke edinam. Nte utịp, mmọ ẹkabade ẹdi mme andibuana ke otu nditọete ofụri ererimbot ẹmi ẹdiọn̄ọde kaban̄a usanaidem ye nti edu uwem, kpa esop ofụri ererimbot eke Mme Ntiense Jehovah. Ke n̄kemuyo ye Ephesus 4:24, mme ata Christian ẹmi “ẹmen obufa owo ẹsịne, emi ẹbotde ebiet Abasi ke edinen ido ye edisana ido akpanikọ.” Ke mîbịghike, ererimbot ediyọhọ ye mme utọ owo oro koro mmọ ẹmi ẹdi n̄kukụre mbon oro ẹdibọhọde ẹnyụn̄ ẹdu uwem ke nsinsi.—Men Luke 23:43 domo.

Obufa Ererimbot Emi Ubiat Inyene Mîdụhe Ekeme Ndidu

Ndi afo emenịm ke akpanikọ ke ẹnen̄ede ẹkeme nditre ubiat inyene? Edieke edide ntre, utọ akpan ukpụhọde oro edisan̄a didie ada itie? Ke mîbịghike Obio Ubọn̄ Abasi oyosobo idiọk editịm  n̄kpọ emi efep. Ẹyenọ mbon oro ẹdụn̄de ke isọn̄ ufen ke ndikokoi mbiat ndinen ibet Abasi ekededi. (Men Isaiah 24:5, 6 domo.) Ke adan̄aemi ‘ẹdisobode mme idiọk owo ọtọ kiet,’ ẹyenyan̄a mbon oro ẹmade edinen ido. ‘Jehovah ọyọnọ mmọ ubọk onyụn̄ anam mmọ ẹbọhọ: enye ayanam mmọ ẹbọhọ mme idiọk owo, oyonyụn̄ anyan̄a mmọ, koro mmọ ẹbuọtde idem mmọ ye enye.’—Psalm 37:38-40.

Ke akpanikọ, ẹyesio ntak ubiat inyene ẹfep ofụri ofụri. Ndien kpa ntre ye kpukpru ubiatibet, ufịk, ndutụhọ, ye idiọkido. Utu ke oro, emem, ata edinen ido, sụn̄sụn̄ ido, ye ifụre ẹdidi usụn̄ uwem ke obufa ererimbot. Isaiah 32:18 etịn̄ se ididade itie ke ata ata usụn̄: “Ikọt mi ẹyedụn̄ ke ufọk emem, ye ke idụn̄ ifụre, ye ke ebiet nduọk-odudu eke edide sụn̄-sụn̄.” Ih, mme owo oro ẹwụtde ima ye edikere mban̄a ẹnọ mbon en̄wen ẹyedụn̄ ke ediye paradise eke ofụri ererimbot.

Ke adianade ye ediwak miliọn owo eken, n̄kani mme abiat-inyene ẹyenyene ntotụn̄ọ itie ebuana ye Jehovah Abasi. Mmọ ibuanake aba ke edinam ubiat inyene ekededi. Nte afo n̄ko ayayak Ikọ Abasi ada fi usụn̄ ekesịm uwem ke obufa ererimbot esie? Ntak mûkpebeke andiwet psalm eke eset emi ekewetde un̄wọn̄ọ Jehovah ete: “Nyeteme fi, nnyụn̄ n̄wụt fi usụn̄ eke afo edisan̄ade: nyeteme fi, nyetịn̄ fi enyịn mi ke idem.”—Psalm 32:8.

[Ndise ke page 7]

Ima ye ntịn̄enyịn ete ye eka ẹkpeme n̄kparawa owo