Nte Afo Ekpenyene Ndinam Idaha Ekikere Fo Atara?

AKAMA-NSOBO unyekisọn̄ ama etịbe ke Kobe City ke n̄kan̄ edem usoputịn Japan, ndien mme anamutom unyịmesịt oro ẹwade idem ẹma ẹsọsọp ẹdin̄wam mme andidụn̄ oro enye ọkọnọmọde. Nte ededi, otu mbiaibọk oro ẹketode-to ẹdi ẹma ẹkụt ke owo kiet ke Itieutom Esede Aban̄a Nsọn̄idem obio ikenyịmeke eben̄e oro mmimọ ikesịnde iyom mme n̄kpọ usọbọ idem. Akwa owo ukara oro, emi n̄ko ekedide akwa owo ke akamba ufọkibọk n̄kann̄kụk oro, okoyom mbon unọmọ oro ẹka mme ufọkibọk Kobe utu ke ndiyak mbiaibọk oro ẹda mme ọsọn̄urua ukịmibọk ye mmọn̄ibọk ẹsisịnde ke esịp ẹnọ usọbọ ke mme itie unọ un̄wam oro. Ke akpatre, ẹma ẹnọ se mbiaibọk oro ẹkeben̄ede, edi akwa owo ukara oro ndikenyene edu unana edikpụhọde n̄kekem ye idaha ye se iketiede nte unana mbọm ama anam ediwak owo ẹkụt ndudue ẹnọ enye.

Eyedi afo ama osobo ukem nsọn̄ido oro oto  owo emi enyenede odudu. Ekeme ndidi afo ke idemfo ama anam ndudue emi. Nte afo emekeme ndibọ ufọn nto edinyene ntatara idaha ekikere?

Nyene Ọyọhọ Ifiọk Ban̄a N̄kpọ

Edi ọsọ n̄kpọ mme owo ndise n̄kpọ n̄kan̄ kiet, m̀mê ndinyene idaha ekikere kiet kpọt, ke ntre anamde mmọ ẹnyene esisịt ifiọk ye mbufiọk. Emi esiwak ndito mme utọ n̄kpọ nte ifiọkn̄wed, ifiọk n̄kpọntịbe ke uwem, ye idaha ke uwem. Ẹkeme ndinam mme ubiere oro ẹwụtde eti ibuot ke ini owo odomode ndinyene ọyọhọ ifiọk mban̄a n̄kpọ. Ke uwụtn̄kpọ, edieke afo ekpebede ke n̄wan̄a usụn̄ emi ediwak usụn̄ ẹsobode, oro ediwak owo ẹsan̄ade, emi ikan̄ unọ ndausụn̄ mîdụhe, nte okpowụt eti ibuot ndise iso iso kpọt? Ke akpanikọ ikpowụtke! Ukem ntre, ndinam ekikere fo atara man enyene ofụri ifiọk aban̄ade n̄kpọ ekeme ndinen̄ede nnyene ufọn ke ndinam mme ubiere nnyụn̄ nnam n̄kpọ ke usụn̄ oro owụtde eti ibuot. Enye akam ekeme ndinyan̄a uwem.

Nte ido edide, kpukpru nnyịn imekeme ndinam n̄kọri ke afan̄ emi. Ntre bụp idemfo, ‘Nso idi ndusụk ikpehe emi ami n̄kemede ndibọ ufọn ebe ke ndinam ekikere mi atara?’

Nte Afo Esede Mbon En̄wen

Nso ke afo esikụt ke ini afo esede mbon en̄wen? Nte afo emenyene ntụhọ edida se mmọ ẹtịn̄de m̀mê ẹnamde nte ke kpukpru ẹfọn m̀mê nte ke kpukpru ẹdiọk, nte n̄kpọ eke ido efen m̀mê usụn̄ efen mîdụhe? Nte ikọ oro owo efen etịn̄de edi itoro m̀mê usọn̄enyịn? Ndi edieke owo mînenke ofụri ofụri enye akwan̄a ofụri ofụri? Ndinyene utọ ekikere oro ekpetie nte osio-ndise emi esịnde ndikụt ikpọ nyayama nsio nsio uduot ke n̄kann̄kụk ke ini idọk, nte n̄kpọ eke ẹdọhọde ke mme n̄kpọ ẹdide mfia ye mbubịt kpọt ẹdu. Mîdịghe nte afo emenyene ntụhọ ediwụk ntịn̄enyịn ke etikwo etikwo edu uwem owo, ukem nte esenowo emi ayakde mme mbio oro ndusụk akaisan̄ oro mîwụtke edikere mban̄a ẹsuande ọbiọn̄ọ enye ndidara ediye n̄kann̄kụk?—Men Ecclesiastes 7:16 domo.

Ẹkeme ndikpep ekese nto edikere mban̄a nte Jehovah esede ndudue owo. Ke adan̄aemi ọdiọn̄ọde aban̄a ediwak mmeme ye ndudue owo, enye okokoi etre ndiwụk ntịn̄enyịn ke mmọ. Andiwet psalm oro ekenyenede esịtekọm ọkọdọhọ ete: “O Jehovah, afo ekpese mme idiọk ido . . . anie ekpekeme ndida?” (Psalm 130:3) Jehovah enyịme ndimen mme idiọk ido anamidiọk oro akabarede esịt nnịm nsannsan, ih, ọsọhide mmọ efep ke akwa ntatubọk, man mmọ ẹkûtie nte ndo ke itie ebuana nnyịn ye enye. (Psalm 51:1; 103:12) Jehovah ama ekeme nditịn̄ mban̄a Edidem David, emi isan̄ kiet akanamde akwa idiọkn̄kpọ ye Bath-sheba, ete ke enye ekedi owo emi ‘akanamde se inende imọ ke enyịn ikpọn̄îkpọn̄.’ (1 Ndidem 14:8) Ntak emi Abasi ekekemede nditịn̄ emi mban̄a David? Koro enye okowụk ntịn̄enyịn ke mme nti edu David oro akakabarede esịt. Enye ama ekere aban̄a kpukpru akpan n̄kpọ onyụn̄ emek ndika iso n̄wụt asan̄autom esie mbọm.

Christ Jesus ama owụt ntatara ekikere emi kaban̄a mme ndudue mbon efen ke mfọnmma usụn̄. (John 5:19) Ke ini okosobode mme ndudue mme apostle esie, Jesus ama owụt mbọm ye mbufiọk. Enye ama ọfiọk aban̄a anana-mfọnmma owo nte ke idem ke ini ‘spirit ọsọpde, obụkidem edi mmemmem.’ (Matthew 26:41, NW) Ye emi ke ekikere, Jesus ama ekeme ndinam n̄kpọ mban̄a mme mmeme ye mme ndudue mbet esie ke edu ime ye mbufiọk. Enye ikowụkke ntịn̄enyịn ke mme ndudue mmọ edi, utu ke oro, okowụk ke nti edu mmọ.

Ke idaha kiet ke ama ekenen̄ede mme apostle esie ke ntak emi mmọ ẹkefan̄ade ẹban̄a owo emi etiede nte edi andikpon n̄kan, Jesus ama adian ete: “Mbufo ẹdi mmọ ẹmi ẹkesọn̄ọde ẹda ye Ami ke idomo Mi; kpa nte Ete Mi ekenịmde Obio Ubọn̄ ọnọ Mi, kpasụk ntre ke Ami nnyụn̄ nnịm nnọ mbufo nte ẹdia n̄kpọ ẹnyụn̄ ẹn̄wọn̄ n̄kpọ ke okpokoro Mi ke Obio Ubọn̄ Mi; mbufo ẹyenyụn̄ ẹtie ke ebekpo ẹkpe ikpe ẹnọ mme esien Israel duopeba.” (Luke 22:24-30) Ih, kpa ye ediwak ndudue mme apostle oro, Jesus ama eti edinam akpanikọ mmọ ye ima oro mmọ ẹkenyenede ẹnọ enye. (Mme N̄ke 17:17) Jesus ama enyene mbuọtidem ke se mmọ ẹkekemede ndinam ye se mmọ ẹdinamde, ntre enye ama anam ediomi  kaban̄a Obio Ubọn̄ ye mmọ. Ih, ‘Jesus ama ama mme apostle esie tutu akpatre.’—John 13:1.

Ntre edieke etiede nte mme edu ye mme ndudue owo ẹyat fi esịt, tie nte Jehovah ye Jesus. Nam idaha ekikere fo atara, nyụn̄ domo ndikere mban̄a kpukpru n̄kpọ oro ẹbuanade. Ebede ke ndinịm mme n̄kpọ ke nnennen idaha mmọ, afo oyokụt nte edide mmemmem ndima nnyụn̄ ndara nditọete fo.

Ke Ndinọ N̄kpọ eke Obụk

Ifet edinọ enọ edi kiet ke otu idatesịt oro ẹnọde mme Christian. Edi nte nnyịn ikpanam edinọ enọ nnyịn etre ke usụn̄ kiet kpọt, ke uwụtn̄kpọ, yak idọhọ ndibuana ke utom ukwọrọikọ? (Matthew 24:14; 28:19, 20) Mîdịghe nte ekikere fo ekeme nditara nsịm mme udọn̄ n̄kpọ obụkidem ye mfọnọn̄kpọ mbon en̄wen? Edi akpanikọ, kpukpru Christian ẹfiọk ẹte ke edinọ ke n̄kan̄ eke spirit edi ata akpan n̄kpọ. (John 6:26, 27; Utom 1:8) Edi, kpa ye oro edinọ enọ ke n̄kan̄ eke spirit edide akpan n̄kpọ, owo inyeneke ndidede mfụmi edinọ enọ ke n̄kan̄ eke obụk.—James 2:15, 16.

Nte nnyịn ikerede iban̄a mme usọp usọp  n̄kpọ oro nditọete nnyịn eke spirit ke mme esop nnyịn ye ke ofụri ererimbot ẹyomde, nnyịn imekeme nditịm n̄kụt se nnyịn ikemede ndinam man in̄wam mmọ. Ke ini mbon oro ẹdude ke idaha ndinam ntre ẹbuanade n̄kpọ ke ntatubọk ye mbon en̄wen, edida ukem ukem ada itie. Ke usụn̄ emi ke ẹse ẹban̄a udọn̄ kpukpru nditọete nnyịn. Ebiowo Christian kiet eketịn̄ enye ke usụn̄ emi: “Edieke n̄kpọ ananade ke ikpehe kiet ke ererimbot, nditọete ke ikpehe eken ke ererimbot ẹyen̄wam mmọ. Edieke mmọ mîdụhe ke idaha ndin̄wam, do nditọete ke ebiet en̄wen ẹyenam ntre. Ntem ke ẹse ẹban̄a mme udọn̄ nditọete nnyịn ke ofụri ererimbot. Itie nditọete ofụri ererimbot enen̄ede edi utịbe n̄kpọ.”—2 Corinth 8:13-15; 1 Peter 2:17.

Christian eyenete an̄wan kiet emi ekenen̄erede oyom ndidụk kiet ke otu ikpọ mbono eke mme idụt ẹkenịmde ke N̄kan̄ Edem Usiahautịn Europe ikakam ikemeke ndinam ntre. Nte ededi, enye ama okop ete ke nditọete do ẹnen̄ede ẹyom mme Bible, ntre enye ama etịp n̄kpọ kaban̄a mme Bible oro ọnọ owo emi okodụkde ada aka. Ntem enye ama enyene inemesịt eke edinọnọ, eke edibuana n̄kpọ ye nditọete esie ke esenidụt.—Utom 20:35.

Iso-ọfọn ebede ke ndinam ekikere fo atara afo eyekeme nditịp n̄kpọ oro akam okponde akan nsịn ke utom unọ ukpep Bible eke ofụri ererimbot oro akade-ka iso atara, adade idatesịt ọsọk idemfo ọkọrọ ye mbon en̄wen.—Deuteronomy 15:7; Mme N̄ke 11:24; Philippi 4:14-19.

Ke Ini Ọnọde Item

Ke ini ẹdọhọde inọ item m̀mê edinen̄ede, edikere mban̄a ye n̄kọkibuot oro adade ukem ukem ayan̄wam nnyịn ibọ ukpono ito nditọete nnyịn eke spirit inyụn̄ inọ un̄wam oro enen̄erede enyene ufọn. Edi ata mmemmem n̄kpọ ndiwụk ntịn̄enyịn ke akpan n̄kpọ ifan̄ ndien isọsọp isịm ubiere, oro mîkọn̄ọke ke ọyọhọ ifiọk. Emi ọnọ ekikere nte ke nnyịn inyeneke in̄wan̄în̄wan̄ esịt, edieke mîkam idịghe esịt oro mîkereke iban̄a, ukem nte mme adaiso ido ukpono eke eyo Jesus, ẹmi ẹkedomode ndida anana-utịt mbet mfịk mbon en̄wen. (Matthew 23:2-4) Ke n̄kan̄ eken, edieke nnyịn ifepde ndinam n̄kpọ mbe ubọk inyụn̄ inọde nti item ẹmi ẹkọn̄ọde ọyọhọ ọyọhọ ke mme edumbet N̄wed Abasi, iwụtde ekikere Jehovah oro enende onyụn̄ adade ukem ukem onyụn̄ asan̄ade ye mbọm, eyetịm edi mmemmem ọnọ mbon en̄wen ndinyịme nnyụn̄ nda mme ekikere inọde nsịn ke edinam.

Ke ndusụk isua ẹmi ẹkebede nditọete ẹdide n̄kparawa owo ẹma esop idem ọtọkiet ẹnyụn̄ ẹbre mbre mbuba. Ke ndiọkiso, edu ndomoidem ama edemede ke otu mmọ, osụn̄ọde ke utọk. Didie ke mbiowo n̄kann̄kụk ẹkese ẹban̄a mfịna oro? Ke ẹfiọkde ke oyom n̄kpri n̄kparawa ẹnọ idem nduọkodudu, mmọ ikọdọhọke ite mmọ ẹtre enye ofụri ofụri. (Ephesus 5:17; 1 Timothy 4:8) Utu ke oro, mmọ ẹma ẹnọ ọkpọsọn̄ item oro owụtde eti ibuot ẹban̄a se edu ndomoidem ekemede ndida n̄kesịm. Mmọ n̄ko ẹma ẹnọ nti ekikere, utọ nte ndinam ikpọ owo oro ẹdotde ẹdu. Mme uyen oro ẹma ẹwụt esịtekọm ẹban̄a ọniọn̄ ye edida ukem ukem eke item oro ẹnyụn̄ ẹnam n̄kpọ ẹban̄a nte ọfọnde. Akan oro, ukpono ye ima oro mmọ ẹkenyenede ẹnọ mbiowo ama ọkọri.

Sịn Ukeme Ndinam Atara

Ke adan̄aemi afo mûkohokoi unam asari, edisụk oyoyom ọkpọsọn̄ ukeme man anam idaha ekikere fo atara. Nte afo ekpepde Ikọ Abasi, tie kere man afo ọfiọk onyụn̄ owụt esịtekọm aban̄a usụn̄ ukere n̄kpọ Jehovah. (Psalm 139:17) Domo ndifiọk ntak kaban̄a mme ikọ oro ẹtịn̄de ke Bible ye mme edumbet oro ẹbuanade, nyụn̄ domo ndidụn̄ọde mme n̄kpọ nte Jehovah anamde. Emi eyekem ye akam David: “Wụt mi usụn̄ fo, O Jehovah; teme mi ido fo. Nam mi nsan̄a ke akpanikọ fo, nyụn̄ teme mi.”—Psalm 25:4, 5.

Nte afo enyenede idaha ekikere oro etịmde atara, afo ọyọbọ edidiọn̄. Edidiọn̄ kiet otode edinyene ntatara idaha ekikere edidi afo ndinyene eti etop nte owo emi adade ukem ukem onyụn̄ enyenede mbufiọk. Afo eyekeme ndinam n̄kpọ ke usụn̄ oro etịmde owụt eti ibuot ye mbufiọk ke ini ọnọde un̄wam ke nsio nsio idaha. Emi n̄ko eyetịp n̄kpọ esịn ke utịbe utịbe edidianakiet ye n̄kemuyo eke itie nditọete Christian.

[Mme ndise ke page 12]

Ndinọ enọ ke ntatubọk an̄wam mbon en̄wen, ada idatesịt ọsọk andinọ, onyụn̄ enem Ete nnyịn eke heaven esịt