Andikọbọ Okụt Akwa Un̄wana

SAUL ama ofụt esịt ye mme anditiene Jesus. Ke mîyụhọke ye ukọbọ emi ẹma ẹkedada ẹtiene mmọ ke Jerusalem, esịnede editọn̄ọ Stephen ke itiat, enye idahaemi ama oyom ndinam ubiọn̄ọ oro atara esịm ebiet en̄wen. “Saul ke osụk efịme ikọ-ndịghe ye ikọ-nsobo adian mbet Ọbọn̄; enye onyụn̄ adaha etiene akwa oku okobụp enye, ete ọnọ imọ n̄wed ida isọk mme synagogue ẹmi ẹdude ke Damascus, man, imọ ima ikụt owo ekededi eke ẹsan̄ade ke Usụn̄ oro, ye mmọ ẹdide irenowo ye ẹdide iban, ikpada mmọ ke ebuka idi ke Jerusalem.”—Utom 9:1, 2.

Nte Saul akasan̄ade ekpere Damascus, anaedi enye ama ekere nte enye edinamde uyo emi ẹkenọde enye ata uforo uforo. Eyịghe idụhe nte ke odudu emi akwa oku ọkọnọde enye ayanam ediwak adaiso mme Jew ẹmi ẹkedụn̄de ke obio oro ẹbere ye enye. Saul oyoyom un̄wam mmọ.

Anaedi Saul ama ọdọdiọn̄ okop nduaidem nte enye akasan̄ade ekpere ebiet emi enye akakade. Isan̄ edito Jerusalem n̄ka Damascus—isan̄ usen itiaba m̀mê itiaita emi edide n̄kpọ nte kilomita 220—anam idem emem enye. Ke mbuari, n̄kpọ nte ufọt uwemeyo, un̄wana emi ayamade akan utịn ama ayama akanade Saul okụk, ndien enye ama ọduọ ke isọn̄. Enye ama okop uyo nte ọdọhọde enye ke usem Hebrew ete: “Saul, Saul, nsinam afo ọkọbọde Mi? edi ọkpọsọn̄ n̄kpọ ye afo nditịgha ukịm-enan̄.” Saul ama obụp ete: “Afo edi anie, Ọbọn̄?” Ibọrọ ekedi: “Ami ndi Jesus emi afo ọkọbọde. Edi daha ke enyọn̄, dada: koro mma nyarade idem nnọ fi, man nnịm fi nte asan̄autom ye ntiense n̄kpọ emi okụtde mi ke esịt, ye n̄kpọ emi ndidade n̄wụt fi Idem Mi; ndien nyanyan̄a fi nsio ke ubọk mbio-obio ye ke ubọk mme Gentile, ẹmi ndidọn̄de fi ke ọtọ mmọ.” Saul ama obụp ete: ‘Ọbọn̄, nso ke ndinam?’ “Daha ke enyọn̄, dụk ke Damascus; do ẹyeteme fi kpukpru se ẹnịmde ẹte anam.”—Utom 9:3-6; 22:6-10; 26:13-17.

Mbon oro ẹkesan̄ade ye Saul ẹma ẹkop uyo, edi mmọ ikekwe anditịn̄ ikọ m̀mê ndifiọk se  enye eketịn̄de. Ke ntak uyama un̄wana oro, ke ini Saul akadahade ada enye ikekemeke ndikụt usụn̄ ndien ẹkenyene ndimomụm enye ubọk nda nsan̄a. “Enye ikwe usụn̄ ke usen ita, idiaha n̄kpọ inyụn̄ in̄wọn̄ke n̄kpọ.”—Utom 9:7-9; 22:11.

Usen Ita Emi Etiede Ekere N̄kpọ

Judas, emi okodụn̄de ke efak emi ẹkotde Nnennen, * ama atat ubọk adara Saul. (Utom 9:11) Efak emi—ẹkotde Darb al-Mustaqim ke usem Arabic—osụk ededi ọkpọusụn̄ emi ẹsan̄ade ẹdụk Damascus. Kere ban̄a se ikodude Saul ke ekikere ke adan̄aemi enye okodude ke ufọk Judas. Ifiọk n̄kpọntịbe oro ama anam Saul okûkụt usụn̄ onyụn̄ anam idem akpa enye. Idahaemi ini ama odu enye nditie n̄kere se emi ọwọrọde.

Andikọbọ emi ama osobo se enye akadade nte ndisịme. Ọbọn̄ Jesus Christ emi ẹkekọn̄de ke eto—oro n̄kon̄n̄kan odudu ukara mme Jew okobiomde ikpe ndien ‘mme owo ẹsede ke ndek ẹnyụn̄ ẹsịnde’—ama odu uwem. Kamse, ẹma ẹkam ẹnyịme enye ada ke ubọk nnasia Abasi ke “un̄wana eke owo mîkemeke ndisan̄a n̄kpere”! Jesus ekedi Messiah. Stephen ye mmọ eken ẹma ẹnen. (Isaiah 53:3; Utom 7:56; 1 Timothy 6:16) Saul ikenenke ke usụn̄ baba kiet, koro Jesus akada ye mbon oro Saul ọkọkọbọde! Ke okụtde uyarade oro, Saul ekpekeme didie “nditịgha ukịm-enan̄”? Ke akpatre, ẹsikam ẹnyịk ayara enan̄ emi edide itụn ẹnam odụk usụn̄ emi andinyene enye oyomde. Ke ntre, ke ndisịn ndibere ye se Jesus akakpakde, Saul ọkpọnọ idemesie unan.

Nte Messiah, Abasi ikobiomke Jesus ikpe. Edi, Jehovah ama ayak enye osobo ata esuene esuene n̄kpa onyụn̄ ọbọ ubiereikpe Ibet emi: “Se ẹyịride edi n̄kpọ isụn̄i Abasi.” (Deuteronomy 21:23) Jesus akakpa ke adan̄aemi eyịride ke eto ndutụhọ. Enye ekedi n̄kpọ isụn̄i, idịghe ke ntak idiọkn̄kpọ esiemmọ, sia enye mîkenyeneke idiọkn̄kpọ, edi ke ntak idiọkn̄kpọ ubonowo. Saul ama anam an̄wan̄a ke ukperedem ete: “Kpukpru mmọ eke [ẹnamde] utom ibet ẹdu ke idak isụn̄i: koro ẹwetde ẹte, Ọdọdiọk ọnọ kpukpru owo ẹmi mîyịreke ke kpukpru mme item eke ẹwetde ke n̄wed ibet, ite inịm mmọ. Edi etịm ayarade ete ikpe itebeke baba owo kiet ke iso Abasi ke ntak edinịm ibet . . . Christ akafak nnyịn osio ke isụn̄i ibet emi odorode nnyịn, sia Enye amakabade edi n̄kpọ isụn̄i ke ibuot nnyịn; koro ẹwetde ẹte, Owo eke ẹyịride ke eto edi n̄kpọ isụn̄i Abasi.”—Galatia 3:10-13.

Uwa Jesus ama ekeme ndinọ ufak. Ebede ke ndinyịme uwa oro, Jehovah ke ndamban̄a usụn̄ ama ọkọn̄ Ibet ye isụn̄i esie adian ke eto ndutụhọ. Ke ọdiọn̄ọde akpanikọ oro, Saul ama ekeme ndida eto ndutụhọ oro ekedide “itiat-iduọ ọnọ mme Jew” nte “ifiọk Abasi.” (1 Corinth 1:18-25; Colossae 2:14) Ntre, ndien, edieke mîkanaha ẹnyene edinyan̄a ebe ke utom ibet edi ebe ke Abasi ndiwụt mme anamidiọk nte Saul ke idemesie mfọnido oro owo mîdotke, eyedi ifet ama eberede ọnọ mbon oro mîkodụhe ke idak Ibet ndinyene edinyan̄a. Ndien Jesus ọkọnọ Saul aka ebịne mme Gentile.—Ephesus 3:3-7.

Nnyịn idiọn̄ọke m̀mê emi akan̄wan̄a Saul adan̄a didie ke ini emi ẹkenamde enye okpụhọde ido ukpono. Jesus ekenyene nditọn̄ọ ntak nnyene nneme ye enye, ndusụk anamde oro akan ini kiet, kaban̄a utom emi ẹkedọn̄de enye ẹnọ mme idụt. Akan oro, isua ifan̄ ẹma ẹbe mbemiso Saul ekewetde kpukpru ẹmi ke idak odudu spirit Abasi enịm. (Utom 22:17-21; Galatia 1:15-18; 2:1, 2) Nte ededi, usen ifan̄ kpọt ẹkebe mbemiso Saul ọkọbọde ndausụn̄ efen efen oto obufa Ọbọn̄ esie.

Ananias Aka Ekese Enye

Ke ama okowụt Saul idem, Jesus ama owụt Ananias n̄ko idem, ọdọhọde enye ete: “Daha, ka  ke efak emi ẹkotde Nnen-nnen kobụp ke ufọk Judas ban̄a owo emi ekerede Saul, owo Tarsus: koro sese, enye ke ọbọn̄ akam; omonyụn̄ okụt owo emi ekerede Ananias, nte odụkde edi edidori enye ubọk, man enye okụt usụn̄.”—Utom 9:11, 12.

Sia Ananias ọkọdiọn̄ọde Saul, an̄wan̄a ntak emi ikọ Jesus akpade enye idem. Enye ọkọdọhọ ete: “Ọbọn̄, mmokop mban̄a owo emi ke inua ediwak owo, adan̄a akwa ibak ke enye akanam nti ikọt Fo ke Jerusalem; ikpọ oku ẹma ẹnọ enye odudu ke edem emi n̄ko ndisịn kpukpru mmọ ẹmi ẹsemede ẹkot enyịn̄ Fo ke ebuka.” Nte ededi, Jesus ama asian Ananias ete: “Kam ka: koro enye edi anam-utom eke mmekde, nte akama enyịn̄ Mi aka ke iso mme Gentile ye mbọn̄, ye nditọ Israel.”—Utom 9:13-15.

Ke ọbọde nsọn̄ọ, Ananias ama aka ebiet oro Jesus ọkọdọhọde enye aka. Ke okụtde Saul onyụn̄ ọkọmde enye, Ananias ama odori enye ubọk. “Ndien ini kiet,” nte mbụk oro ọdọhọde, “n̄kpọ adianade ke enyịn [Saul] ọduọ nte n̄kpan̄, enye onyụn̄ okụt usụn̄.” Saul ama eben̄e idem idahaemi ndikpan̄ utọn̄. Mme ikọ Ananias ẹma ẹsọn̄ọ se anade edi Saul ama ọfọfiọk oto mme ikọ Jesus: “Abasi mme ete nnyịn emenịm fi ete ọfiọk uduak Imọ, onyụn̄ okụt Enye emi enende, onyụn̄ okop ikọ eke otode Enye ke inua. Koro afo eyedi ntiense Esie ọnọ kpukpru owo aban̄a se afo okokụtde onyụn̄ okopde. Ndien ke ebebet nso nan̄a? Daha ke enyọn̄, kana baptism, nyụn̄ yet mme idiọk-n̄kpọ fo fep ke ediseme n̄kot enyịn̄ Esie.” Nso ikedi utịp? Saul ama “adaha ke enyọn̄ ana baptism, onyụn̄ adia udia okop nsọn̄idem.”—Utom 9:17-19; 22:12-16.

Ke ama akanam se ẹkedọn̄de enye, ẹma ẹsọp ẹsịbe mbụk aban̄ade anam-akpanikọ Ananias ẹfep kpa nte ẹkesọpde ẹmen ẹdisịn, ndien owo itịn̄ke n̄kpọ aba inọ nnyịn iban̄a enye. Edi Saul ama anam n̄kpaidem omụm kpukpru mbon ẹmi ẹkekopde ikọ esie! Akani andikọbọ emi, emi ekedide Damascus ndimụm mme mbet Jesus, ama ọtọn̄ọ ndikwọrọ ikọ ke mme synagogue ndinyụn̄ n̄wụt nte ke Jesus edi Christ.—Utom 9:20-22.

“Apostle Mme Gentile”

Se Saul okokụtde ke usụn̄ akade Damascus ama anam andikọbọ emi okpụhọde usụn̄ edinam esie. Ke ọdiọn̄ọde enye emi Messiah edide, Saul ama ekeme ndida ediwak ekikere ye ntịn̄nnịm ikọ eke N̄wed Abasi Usem Hebrew mbuan ye Jesus. Ndifiọk nte ke Jesus ama owụt enye idem onyụn̄ ‘omụm enye akama’ onyụn̄ osio enye ọdọn̄ nte “apostle mme Gentile” ama okpụhọde uwem Saul akamba akamba. (Philippi 3:12; Rome 11:13) Idahaemi nte apostle Paul, enye ama enyene ifetutom ye odudu oro mîkotụkke ofụri uwem esie oro okosụhọde ke isọn̄ kpọt edi ẹtụkde n̄ko mbụk Ido Ukpono Christ.

Ediwak isua ke ukperedem, ke ini ẹkenenide ẹban̄a idaha Paul nte apostle, enye ama owụt ebiet odudu esie otode ebe ke nditịn̄ ntụk ifiọk n̄kpọntịbe esie ke usụn̄ akade Damascus. Enye okobụp ete: “Nte ndịghe apostle? Nte n̄kekwe Jesus Ọbọn̄ nnyịn?” Ndien ke ama eketịn̄ aban̄a mme ini oro Jesus emi ẹnamde eset okowụtde mbon efen idem, Saul (Paul) ama ọdọhọ ete: “Ke ata ukperedem, Enye ediyarade idem owụt mi n̄ko, emi ntiede nte eyen eke amanade ke ini mîkemke.” (1 Corinth 9:1; 15:8) Eketie nte n̄kpọ eke ẹkenamde Saul amana, m̀mê eset, enyene uwem eke spirit ke ini mîkemke, ebe ke enye ndikokụt ubọn̄ Jesus eke heaven ke n̄kukụt.

Saul ama enyịme ifetutom esie onyụn̄ esịn̄ede idem man odu uwem ekekem ye emi. Enye ekewet ete: “Mmekpri n̄kaha ke otu mme apostle, emi mmendotke ndikere apostle, koro n̄kesịnde ufọk Abasi enyịn. Edi . . . mfọn emi Abasi ọnọde mi ikọwọrọke ikpîkpu; edi mmanam utom n̄kan [kpukpru mme apostle eken].”—1 Corinth 15:9, 10.

Eyedi ukem nte Saul afo emeti ini emi afo ọkọfiọkde ete man inyene mfọn Abasi, ama oyom imọ ikpụhọde mme ekikere ido ukpono emi ikenyenede ke anyan ini. Eyịghe idụhe nte ke afo ama enen̄ede owụt esịtekọm nte ke Jehovah ama an̄wam fi ọdiọn̄ọ akpanikọ. Ke ini Saul okokụtde un̄wana oro onyụn̄ ọfiọkde se ẹkeyomde ẹto enye, enye ikemen̄eke ndinam oro. Ndien enye ama aka iso ndinam oro ye ifịk ye ubiere ke ofụri uwem esie oro okosụhọde ke isọn̄. Nso ata eti uwụtn̄kpọ ke emi edi ntem ọnọ kpukpru mbon oro ẹyomde mfọn Jehovah mfịn!

[Mme Ikọ idakisọn̄]

[Ndise ke page 27]

Efak emi ẹkotde Nnennen ke Damascus eyomfịn

[Ebiet Ẹdade N̄kpọ Ẹto]

Foto eke ROLOC Color Slides