Be ka se isịnede

Be ka se isịnede

“Ndiye N̄kpọ” ke Ẹyọhọ Ufọk Jehovah

“Ndiye N̄kpọ” ke Ẹyọhọ Ufọk Jehovah

“Ndiye N̄kpọ” ke Ẹyọhọ Ufọk Jehovah

“[Ami Jehovah] nyonyụn̄ nnyen̄e kpukpru mme idụt, ndien [ndiye n̄kpọ kpukpru mme idụt, NW] ẹyedi: ndien nyesịn ubọn̄ ke ufọk emi nyọhọ.”—HAGGAI 2:7.

1. Ke ini mbabuat n̄kpọntịbe, ntak emi nnyịn isibemde iso ikere iban̄a mbonima nnyịn?

 NSO ndiye n̄kpọ iyọhọ ufọk fo? Nte afo emenyene ikpọ n̄kpọ mbanaufọk, kọmputa eyomfịn, obufa ubomisọn̄ ke ufọk usịn ubomisọn̄ fo? Idem edieke afo enyenede kpukpru n̄kpọ ẹmi, nte afo unyịmeke ute ke mme n̄kpọ oro ẹsọn̄de urua ẹkan ke ufọk fo ẹdi mme owo—kpa mme andibuana ke ubon fo? Kere nte nsụn̄ikan̄ ekpedemerede fi ke idap okoneyo kiet. Ikan̄ ke ata ufọk fo, ndien afo enyene minit ifan̄ kpọt ndifehe n̄wọrọ! Nso ikpedi akpa n̄kpọ oro afo ekerede aban̄a? N̄kpọ mbanaufọk fo? Kọmputa fo? Ubomisọn̄ fo? Utu ke oro, nte afo ukpukereke uban̄a mbonima fo? Ke akpanikọ afo ekpekere, koro owo ọsọn̄ urua akan inyene.

2. N̄kpọ obot Jehovah edi akpan n̄kpọ adan̄a didie, ndien ewe ikpehe edibotn̄kpọ ke Jesus akama akan?

2 Idahaemi kere ban̄a Jehovah Abasi ye Eyen esie, Jesus Christ. Jehovah edi “Andinam enyọn̄ ye isọn̄ ye inyan̄, ye kpukpru se idude mmọ ke esịt.” (Utom 4:24) Eyen Esie, “etubom anamutom,” ekedi n̄kpọutom emi Jehovah akadade anam kpukpru n̄kpọ eken. (Mme N̄ke 8:30, 31, NW; John 1:3; Colossae 1:15-17) Ke akpanikọ Jehovah ye Jesus ẹbat kpukpru se ẹkebotde ke ọsọn̄urua n̄kpọ. (Men Genesis 1:31 domo.) Edi afo ekere ke ewe ikpehe edibotn̄kpọ ke mmọ ẹda ke akpan n̄kpọ ẹkan—mme n̄kpọ m̀mê mme owo? Nte eti ibuot emi ẹwụtde nte owo, Jesus ọdọhọ ete: “Idatesịt mi odu ke otu nditọ owo,” mîdịghe nte edikabade eke William F. Beck esịnde enye, Jesus “okokop idatesịt ye owo.”

3. Nso ntịn̄nnịm ikọ ke Jehovah eketịn̄ ebe ke Haggai?

3 Nte mbụme mîdụhe Jehovah ada owo ke ata ọsọn̄urua n̄kpọ. N̄kpọ kiet oro owụtde ke emi edi ntre edi ntịn̄nnịm ikọ emi enye eketịn̄de ke isua 520 M.E.N. ebe ke prọfet esie Haggai. Jehovah ọkọdọhọ ete: “Nyonyụn̄ nnyen̄e kpukpru mme idụt, ndien [ndiye n̄kpọ kpukpru mme idụt, NW] ẹyedi: ndien nyesịn ubọn̄ ke ufọk emi nyọhọ . . . Ubọn̄ ekperedem ufọk oyokpon akan eke akpa.”—Haggai 2:7, 9.

4, 5. (a) Ntak emi mîkpowụtke eti ibuot ndibiere nte ke ikọ oro “ndiye n̄kpọ” etịn̄ aban̄a ata ata n̄kpoduoho? (b) Didie ke afo akpanam se “ndiye n̄kpọ” ẹdide an̄wan̄a, ndien ntak-a?

4 “Ndiye n̄kpọ” ewe ẹdiyọhọ ufọk Jehovah ẹnyụn̄ ẹnọ enye anana-mbiet ubọn̄? Ediwak n̄kpoduoho ye ndudiọn̄ owụtde n̄kon̄ine? Gold, silver, ye mme ọsọn̄urua itiat? Emi ikpowụtke eti ibuot. Ti, akani temple, emi ẹkeyakde ẹnọ n̄kpọ nte isua ikie ition ke mbemiso, ekedi ufọk akpade ediwak biliọn dollar! * Ke akpanikọ, Jehovah ikpodorike enyịn temple oro ekpri udịm mme Jew ẹmi ẹkenyọn̄ọde ntan̄mfep ẹdi mi ẹkebọpde ndisọn̄ urua n̄kan temple Solomon!

5 Nso, ndien, idi “ndiye n̄kpọ” ẹmi ẹdiyọhọde ufọk Jehovah? Nte an̄wan̄ade, ana mmọ ẹdi mme owo. Kamse, se inamde esịt Jehovah adat idịghe silver ye gold edi edi mme owo ẹmi ẹnamde n̄kpọ ẹnọ enye ke ima. (Mme N̄ke 27:11; 1 Corinth 10:26) Ih, Jehovah abat kpukpru iren, iban, ye nditọwọn̄ ẹmi ẹtuakde ibuot ẹnọ enye ke usụn̄ oro enye enyịmede ke n̄kpọuto. (John 4:23, 24) Mmọ ẹmi ẹdi “ndiye n̄kpọ,” ndien mmọ ẹtịm ẹsọn̄ urua ẹnọ Jehovah ẹkan kpukpru ndiye n̄kpọ ẹmi ẹkedade ẹbana temple Solomon.

6. Nso ikedi uduak temple Abasi eke eset?

6 Kpa ye n̄kaiso ubiọn̄ọ, ẹma ẹkụre temple oro ke 515 M.E.N. Tutu esịm ini uwa Jesus, temple oro ke Jerusalem ama aka iso edi iwụk ebiet edisana utuakibuot ọnọ ediwak “ndiye n̄kpọ,” esịnede mme amanaisọn̄ Jew ye mme Gentile ẹmi ẹkekponode Abasi ke ido mme Jew. Edi temple oro akada aban̄a n̄kpọ oro enen̄erede okpon akan, nte nnyịn idikụtde.

Edisu eke Akpa Isua Ikie

7. (a) Nso ke temple Abasi eke eset ke Jerusalem akada aban̄a? (b) Tịn̄ ban̄a mme edinam akwa oku ke Usen Usio-Isop.

7 Temple ke Jerusalem akada aban̄a akwa ndutịm kaban̄a utuakibuot. Enye edi temple Abasi eke spirit, emi Jehovah okowụkde ke 29 E.N. ye Jesus nte Akwa Oku. (Mme Hebrew 5:4-10; 9:11, 12) Kere ban̄a mbiet oro odude ke utom akwa oku ke Israel ye mme edinam Jesus. Kpukpru isua ke Usen Usio-Isop, akwa oku ama esisan̄a ekpere itieuwa emi okodude ke okụre temple onyụn̄ akawa ayara enan̄ man osio isop idiọkn̄kpọ mme oku. Ekem, enye ada iyịp ayara enan̄ oro odụk temple, asan̄a ebe ke usụn̄ oro akabaharede okụre ye Edisana ndien ekem ebe ikpehe emi abaharede Edisana ye Ata Edisana. Ke ama okodụk Ata Edisana, akwa oku ama esịme iyịp oro ke iso ekebe ediomi. Ekem, etienede ukem ndutịm oro, enye ama awa ebot kiet ndisio isop nnọ esien Israel 12 ẹmi mîkedịghe eke oku. (Leviticus 16:5-15) Didie ke edinam emi enyene ebuana ye temple Abasi eke spirit?

8. (a) Ke nso usụn̄ifiọk ke ẹkewa Jesus ọtọn̄ọde ke 29 E.N.? (b) San̄asan̄a itie ebuana ewe ke Jesus ekenyene ye Jehovah ke ofụri ini utom ukwọrọikọ esie ke isọn̄?

8 Ke nditịm ntịn̄, ẹma ẹwa Jesus ke itieuwa ke ntak uduak Abasi ke ini ẹkenịmde enye baptism ẹnyụn̄ ẹyetde enye aran ke edisana spirit Abasi ke 29 E.N. (Luke 3:21, 22) Ke akpanikọ, edinam emi ekedi ntọn̄ọ usụn̄uwem n̄waidem Jesus emi ekebịghide isua ita ye ubak. (Mme Hebrew 10:5-10) Ke ikpehe ini oro, Jesus ama adara itie ebuana ye Abasi nte enye emi ẹbonde ke spirit. N̄wọrọnda idaha emi Jesus ekenyenede ye Ete esie eke heaven mi ikekemeke ndin̄wan̄a mbon en̄wen ata ọyọhọ ọyọhọ. Eketie nte n̄kpọ eke ẹkedade ikpehe ẹfụk enyịn ikike mmọ, ukem nte ikpehe okofụkde Edisana man mbon oro ẹkedude ke okụre ataya ẹdikụt.—Exodus 40:28.

9. Ntak emi Jesus mîkekemeke ndibe ndụk heaven nte owo, ndien didie ke ẹkenen̄ede idaha oro?

9 Kpa ye oro enye edide Eyen Abasi oro ẹyetde aran ke spirit, owo oro Jesus ikekemeke ndidu uwem ke heaven. Ntak mîkekemeke? Koro obụk ye iyịp ikemeke ndidụk Obio Ubọn̄ Abasi eke heaven. (1 Corinth 15:44, 50) Sia obụkidem Jesus eke owo ekedide n̄kpọ ubiọn̄ọ, ikpehe oro akabaharede Edisana ye Ata Edisana ke temple Abasi eke eset akada aban̄a enye. (Mme Hebrew 10:20) Edi usen ita ke enye ama akakpa, Abasi ama anam Jesus eset nte spirit. (1 Peter 3:18) Do enye ama ekeme ndibe ndụk Ata Edisana ebiet temple eke spirit Abasi—ata heaven. Ndien emi edi ukem ukem se iketịbede. Paul ewet ete: “Christ ikebehe idụk ke edisana ebiet [nte an̄wan̄ade etịn̄de aban̄a Ata Edisana] emi ẹdade ubọk ẹnam, emi onyụn̄ edide mbiet ata Edisana Ebiet; edi ebe odụk ke ata heaven, man Enye ada ke iso Abasi ke emi kaban̄a nnyịn.”—Mme Hebrew 9:24.

10. Nso ke Jesus akanam ke afiakde aka heaven?

10 Ke heaven, Jesus ama ‘esịme iyịp’ uwa esie ke ndinọ Jehovah ekọmurua ufak iyịp uwem esie. Edi, Jesus ama anam se ikande oro. Esisịt ini mbemiso n̄kpa esie, enye ama ọdọhọ mme anditiene enye ete: “Mmọn̄ n̄ka n̄ketịm itie nnịm nnọ mbufo. Ndien edieke n̄kade n̄ketịm itie ntre nnọ mbufo, nyafiak ndi ndida mbufo nnọ Idem Mi; man mbufo ẹnyụn̄ ẹdu ke ebiet eke Ami ndude.” (John 14:2, 3) Ntre ke ndibe ndụk Ata Edisana, m̀mê heaven, Jesus ama eberede usụn̄ ọnọ mbon efen nditiene. (Mme Hebrew 6:19, 20) Mme owo ẹmi, ẹmi ẹdide 144,000 ke ibat, ẹyenam utom nte mme udiana oku ke ndutịm temple Abasi eke spirit. (Ediyarade 7:4; 14:1; 20:6) Ukem nte akwa oku ke Israel ekebemde iso ada iyịp ayara enan̄ odụk Ata Edisana man okosio isop idiọkn̄kpọ mme oku, ẹkebem iso ẹda ufọn iyịp Jesus oro ẹkeduọkde ẹnam n̄kpọ ẹnọ mme udiana oku 144,000 ẹmi. *

“Ndiye N̄kpọ” Eyomfịn

11. Ke ntak mmanie ke akwa oku Israel akawa ebot, ndien nso ke emi akada aban̄a?

11 Etie nte etisịm isua 1935, ẹma ẹkụre ofụri ofụri editan̄ mbon oro ẹyetde aran mbok. * Edi Jehovah ikokụreke ndisịn ubọn̄ ke ufọk esie. Baba, “ndiye n̄kpọ” ẹnyene ndibem iso ndụk. Ti ete ke akwa oku ke Israel akawa unam iba—ayara enan̄ kaban̄a idiọkn̄kpọ mme oku ye ebot kaban̄a idiọkn̄kpọ mme esien ẹmi mîdịghe eke oku. Sia mme oku ẹkedade ẹban̄a mbon oro ẹyetde aran ẹmi ẹdidude ye Jesus ke Obio Ubọn̄ heaven, mmanie ke mme esien ẹmi mîkedịghe eke oku ẹkeda ẹban̄a? Ẹkụt ibọrọ ke mme ikọ Jesus ẹmi ẹwetde ke John 10:16: “Mmonyụn̄ nnyene mme erọn̄ en̄wen, ẹmi mîtoho ke ufọkerọn̄ emi; nnyene ndida mmọ n̄ko ndi, ndien mmọ ẹyekop uyo Mi; ndien mmọ ẹyekabade ẹdi otuerọn̄ kiet, Ekpemerọn̄ kiet oyonyụn̄ odu.” Ntem, iyịp Jesus emi ẹkeduọkde enyene ufọn ọnọ otu owo iba—akpa, mme Christian ẹmi ẹnyenede idotenyịn ndikara ye Jesus ke heaven ndien ọyọhọ iba, mbon oro ẹnyenede idotenyịn nsinsi uwem ke paradise isọn̄. Nte an̄wan̄ade, edi ọyọhọ otu iba emi ke “ndiye n̄kpọ” eke ntịn̄nnịm ikọ Haggai ẹda ẹban̄a.—Micah 4:1, 2; 1 John 2:1, 2.

12. Didie ke ẹdụri ediwak “ndiye n̄kpọ” ẹdi ufọk Abasi mfịn?

12 “Ndiye n̄kpọ” ẹmi ke ẹsụk ẹbobụn̄ọ ẹdụk ufọk Jehovah. Ke mme isua ndondo emi, ẹdororede ukpan ke N̄kan̄ Edem Usiahautịn Europe, ndusụk ikpehe Africa, ye mme idụt eken, ayakde eti mbụk Obio Ubọn̄ Abasi oro ẹma ẹkewụk ebe odụk mme efakutom ẹmi owo mîkotụkke ke mbemiso. Nte ndiye n̄kpọ ẹmi ẹdụkde ẹdi ndutịm temple Abasi, mmọ n̄ko ẹdomo ndinam mme mbet efen efen, ke nsụkibuot nnọ ewụhọ Jesus. (Matthew 28:19, 20) Nte mmọ ẹnamde ntre, mmọ ẹsobo ediwak owo, n̄kpri ye ikpọ, ẹmi ẹkemede ndikabade ndi “ndiye n̄kpọ” ẹmi ẹnamde ufọk Jehovah enyene ubọn̄. Kere ban̄a uwụtn̄kpọ ifan̄ kpọt ke nte emi adade itie.

13. Didie ke ekpri eyenan̄wan kiet ke Bolivia owụt ifịk kaban̄a edisuan etop Obio Ubọn̄?

13 Ke Bolivia, eyenan̄wan emi edide isua ition ke emana emi ete ye eka esie ẹdide Mme Ntiense ama eben̄e andikpep esie ete ọnọ imọ unyịme ndifiak n̄wed ke urua edidi esenyịn circuit. Ntak-a? Enye okoyom ndibuana ke utom ukwọrọikọ ke ofụri akpan urua utom emi. Emi ama akpa ete ye eka esie idem, edi mmọ ẹma ẹkop inemesịt ke enye ndikenyene utọ eti edu edinam oro. Ekpri eyenan̄wan emi enịm ukpepn̄kpọ Bible ition idahaemi, ndien ndusụk nditọ ukpepn̄kpọ ẹmi ẹsidụk mme mbono esop Christian. Enye ama akam ada andikpep esie edi Ufọkmbono Obio Ubọn̄. Ekeme ndidi nte ini akade, ndusụk nditọ ukpepn̄kpọ Bible esie ẹyewụt idemmọ nte “ndiye n̄kpọ” ẹmi ẹdinamde ufọk Jehovah enyene ubọn̄.

14. Ke Korea, didie ke ẹkenọ ime oro eyenete an̄wan kiet ekenyenede ye owo oro eketiede nte inyeneke udọn̄ utịp?

14 Ke adan̄aemi okosụk ebetde ke itie mbehe tren, Christian an̄wan kiet ke Korea ama asan̄a ebịne eyen ufọkn̄wed emi akakpan̄de utọn̄ ọnọ ikwọ ke ukwak ubre kaset emi enyenede phone ẹmi ẹfakde ke utọn̄. Enye ama obụp ete: “Nte afo emenyene ido ukpono?” Eyen ufọkn̄wed oro ama ọbọrọ ete: “Nnyeneke udọn̄ ke ido ukpono ndomokiet.” Idem ikememke eyenete an̄wan oro. Enye ama aka iso ete: “Nte ini akade, owo ekeme ndiyom ndimek ido ukpono. Edi edieke enye mînyeneke ifiọk iban̄a ido ukpono, enye ekeme ndimek ukwan̄ ido ukpono.” Edinam eyen ufọkn̄wed emi ama okpụhọde, ndien enye ama ọtọn̄ọ ndikpan̄ utọn̄ nnọ eyenete an̄wan nnyịn ye udọn̄. Eyenete an̄wan oro ama ọnọ enye n̄wed oro Is There a Creator Who Cares About You? onyụn̄ ọdọhọ ete ke n̄wed emi eyedi akwa n̄kpọ un̄wam ke ini ama ekem enye ndimek ido ukpono. Enye ama ọbọ n̄wed oro ye unana ubiatini. Ke urua oro eketienede, enye ama ọtọn̄ọ ndikpep Bible ye Mme Ntiense Jehovah, ndien idahaemi enye ke odụk kpukpru mbono esop.

15. Ekpri eyenan̄wan kiet ke Japan asan̄a didie ọtọn̄ọ mme ukpepn̄kpọ Bible, ndien didie ke ẹnọ ukeme esie utịp?

15 Ke Japan, Megumi emi edide isua 12 ke emana ada ufọkn̄wed esie nte an̄wautom ọfọnde ndikwọrọ ikọ nnyụn̄ n̄kpep mme owo n̄kpọ. Enye amakam ọtọn̄ọ ediwak ukpepn̄kpọ Bible. Megumi asan̄a didie anam emi? Sia enye esikotde Bible m̀mê etịmde idem ọnọ mbono esop ke ini udia uwemeyo, nsan̄a ubet ukpepn̄kpọ esie ẹsibụp enye m̀mê nso ke enye anam. Ndusụk ẹsibụp Megumi ntak emi enye mîsitieneke ibuana ke ndusụk edinam ufọkn̄wed. Megumi esibọrọ mme mbụme mmọ onyụn̄ etịn̄ ọnọ mmọ ete ke Abasi enyene enyịn̄. Emi esiwak ndidemede udọn̄ mme andikpan̄ utọn̄ nnọ enye. Enye ndien ọyọtọn̄ọ ukpepn̄kpọ Bible ye mmọ. Idahaemi Megumi enịm ukpepn̄kpọ 20—enịm 18 ke otu emi ye nsan̄a ubet ukpepn̄kpọ esie.

16. Didie ke eyenete kiet ke Cameroon ekekeme nditọn̄ọ ukpepn̄kpọ Bible ye ndusụk ke otu mbon nsahi?

16 Ke Cameroon, otu irenowo itiaita oro ẹkenamde utom ke itie utom ẹma ẹkot eyenete eren kiet oro ọkọnọde mme andisan̄a mbe n̄wed Bible. Ke ẹyomde ndisak eyenete oro nsahi, mmọ ẹma ẹbụp enye ntak emi enye mîkenịmke Abasi-Ita-ke-Kiet, hell ikan̄, m̀mê ukpọn̄ ikpaha ke nsinsi ke akpanikọ. Eyenete nnyịn ama ada Bible ọbọrọ mme mbụme mmọ. Nte utịp, ita ke otu iren oro ẹma ẹnyịme ukpepn̄kpọ Bible. Kiet ke otu mmọ, Daniel, ama ọtọn̄ọ ndidụk mme mbono esop onyụn̄ akam abiat kpukpru inyene esie ẹmi ẹnyenede ebuana ye ubụpekpo. (Ediyarade 21:8) Ikesịmke isua kiet, enye ama ana baptism.

17. Didie ke ndusụk nditọete ke El Salvador ẹkeda usọ ẹkwọrọ ikọ ẹnọ eren emi ke akpa mîkoyomke ndikop etop Obio Ubọn̄?

17 Ke El Salvador, eren kiet ama esiyịri idat ebua ke enyịnusụn̄ esie ini ekededi emi enye okokụtde Mme Ntiense Jehovah ẹdude ẹkpere. Enye eyebet Mme Ntiense oro ẹbe ẹka iso, ndien ekem atat ebua esie afiak odụk ufọk. Akananam nditọete ikekemeke ndinyene nneme ye owo emi. Ntre usen kiet mmọ ẹma ẹdomo usụn̄ edisobo efen. Sia ẹdiọn̄ọde ẹte ke owo oro ekeme ndikop se mmimọ itịn̄de, mmọ ẹma ẹbiere ndikwọrọ ikọ nnọ ebua oro. Mmọ ẹma ẹdi ufọk oro, ẹkọm ebua oro, ẹnyụn̄ ẹtịn̄ nte mmọ ẹkedatde esịt ke ifet oro mmọ ẹnyenede nditịn̄ ikọ nnọ enye. Mmọ ẹma ẹtịn̄ ẹban̄a ini emi paradise edidude ke isọn̄, ini emi owo ndomokiet mîdikopke iyatesịt—ih, ini emi idem mme unam ẹditiede emem emem. Ndien mmọ ẹma ẹkọm ebua oro unyọn̄ ẹnyụn̄ ẹtọn̄ọ ndisan̄a n̄wọrọ ke enen. Ke enen̄erede akpa mmọ idem, enyeneufọk oro ama ọwọrọ ke ufọk edi onyụn̄ eseme aban̄a nte akananam enye mînọhọ Mme Ntiense ifet ndinyene nneme ye enye. Enye ama ọbọ mme magazine, ndien ẹma ẹtọn̄ọ ukpepn̄kpọ Bible. Idahaemi owo emi edi eyenete nnyịn—kiet ke otu “ndiye n̄kpọ”!

“Ẹkûfehe Ndịk”

18. Mme n̄kpọ-ata ewe ke ediwak Christian ẹsobo, edi didie ke Jehovah ese mme andituak ibuot nnọ enye?

18 Nte afo ke enyene udeme ke akpan utom edikwọrọ Obio Ubọn̄ ye edinam mbet? Ke edide ntre, afo emenyene mfọniso. Ke akpanikọ, Jehovah ada utom emi odụri “ndiye n̄kpọ” ọdọn̄ ke ufọk esie. (John 6:44) Edi akpanikọ, afo emekeme ndikpa mba m̀mê okop mmemidem ke ini ke ini. Ke ndusụk idaha, ndusụk owo—idem ke otu mme anam-akpanikọ asan̄autom Jehovah—ẹsin̄wana ye ekikere unana edinyene ufọn. Edi sọn̄ esịt! Jehovah ada mme andituak ibuot nnọ enye kiet kiet ke ọsọn̄urua, ndien enye enyene ọkpọsọn̄ udọn̄ ke edinyan̄a fo.—2 Peter 3:9.

19. Nso nsịnudọn̄ ke Jehovah ọkọnọ ebe ke Haggai, ndien didie ke mme ikọ ẹmi ẹkeme ndidi n̄kpọ nsịnudọn̄ nnọ nnyịn?

19 Ke ini nnyịn ikopde mmemidem, edide ke ntak ubiọn̄ọ m̀mê mme idaha en̄wen oro nnyịn mîmaha, ikọ oro Jehovah eketịn̄de ọnọ mme Jew oro ẹkefiakde ẹnyọn̄ọ obio mmọ ekeme ndisọn̄ọ nnyịn idem. Ke Haggai 2:4-6, nnyịn ikot ite: “Edi ke emi Jehovah ọdọhọ ete, O Zerubbabel, sọn̄ esịt; O Joshua eyen Jehozadak, akwa oku, sọn̄ esịt n̄ko; ofụri mbio-obio, mbufo ẹnyụn̄ ẹsọn̄ esịt n̄ko-n̄ko; ke edi uyo Jehovah; mbufo ẹnyụn̄ ẹnam utom, koro ami ndude ye mbufo; ke edi uyo Jehovah mme udịm: emi edi uyo oro n̄kodiomide ye mbufo, ke ini oro mbufo ẹketode ke Egypt ẹwọn̄ọ, ndien spirit mi ke osụk ebịghi ke ufọt mbufo: mbufo ẹkûfehe ndịk. Koro ntem ke Jehovah mme udịm ọdọhọ, ete, Osụk kan̄a ini kiet, enye edi esisịt, ndien ami nyenyen̄e ikpa-enyọn̄, ye isọn̄, ye inyan̄, ye obot.” Fiọk ete ke Jehovah idọhọke nnyịn isọn̄ idem kpọt edi n̄ko ọnọ nnyịn n̄kpọ ndida nsọn̄ọ idem. Didie? Tịm fiọk mme ikọ nsịnudọn̄ oro: “Koro ami ndude ye mbufo.” Ọsọn̄ọ mbuọtidem didie ntem ndifiọk nte ke inamke n̄kpọ se ededi n̄kpọ ubiọn̄ọ emi nnyịn isobode, Jehovah odu ye nnyịn!—Rome 8:31.

20. Ke usụn̄ ewe ke anana-mbiet ubọn̄ ọyọhọ ufọk Jehovah idahaemi?

20 Jehovah enen̄ede ọsọn̄ọ nte ke imọ imodu ye ikọt imọ. Ke akpanikọ, edi kpa nte enye eketịn̄de ebe ke prọfet Haggai ete: “Ubọn̄ ekperedem ufọk oyokpon akan eke akpa: ndien ke ebiet emi ke ndinọ emem.” (Haggai 2:9) Ke akpanikọ, ẹdikụt n̄kponn̄kan ubọn̄ mfịn ke temple eke spirit Jehovah. Kamse, ediwak tọsịn owo ke mme itie ikie ke ẹbụn̄ọ ẹdụk utuakibuot akpanikọ kpukpru isua. Ke ẹbọk mmọ ẹmi nte ọfọnde ke n̄kan̄ eke spirit, ndien edi ke obufa ererimbot Abasi kpọt ke ẹdidara emem emi okponde akan enye oro mmọ ẹdarade idem ke ntịme ntịme ererimbot emi.—Isaiah 9:6, 7; Luke 12:42.

21. Nso ke ubiere nnyịn ekpedi?

21 Ini Jehovah ndinyen̄e mme idụt ke Armageddon enen̄ede ekpere. (Ediyarade 16:14, 16) Ẹyak nnyịn ke ntre ida ini osụhọde in̄wam ke ndinyan̄a uwem efen efen. Nnyịn ikpakam isọn̄ idem inyụn̄ inyene ọyọhọ ibetedem ke Jehovah. Yak edi ubiere nnyịn ndika iso ntuak ibuot ke akwa temple eke spirit esie, inamde enye ọyọhọ ye “ndiye n̄kpọ” efen efen tutu Jehovah ọdọhọ ke utom nnyịn okụre.

[Mme Ikọ idakisọn̄]

^ ikp. 4 Okụk oro ẹketịpde ndida mbọp temple Solomon ama ekpere ndisịm biliọn dollar 40 ke ekọmurua idahaemi. Ẹma ẹyak se ededi emi owo mîkadaha inam utom ubọp ufọk oro ẹsịn ke usịnetịbe temple.—1 Ndidem 7:51.

^ ikp. 10 Ke mîbietke akwa oku Israel, Jesus ikenyeneke idiọkn̄kpọ emi okoyomde usio isop. Nte ededi, mme nsan̄a oku esie ẹma ẹnyene idiọkn̄kpọ koro ẹkefak mmọ ẹsio ke otu anamidiọk ubonowo.—Ediyarade 5:9, 10.

^ ikp. 11 Se Enyọn̄-Ukpeme, February 15, 1998, page 17-22.

Nte Afo Emeti?

Nso isọn̄ urua inọ Jehovah ikan mme n̄kpọ obụkidem?

Iyịp Jesus oro ẹkeduọkde enyene ufọn ọnọ ewe otu iba?

Mmanie ẹdi “ndiye n̄kpọ” ẹmi ẹkenyenede ndiyọhọ ufọk Jehovah ye ubọn̄?

Nso nsọn̄ọ ke nnyịn inyene nte ke ntịn̄nnịm ikọ Haggai ke osu mfịn?

[Mme Mbụme Ukpepn̄kpọ]

[Ndise ke page 16]

(Ama oyom ndikụt nte enye enen̄erede etie, se n̄wed)

Nte afo ọmọdiọn̄ọ se idide ndamban̄a temple Jehovah eke eset?

Ata Edisana

Ikpehe

Edisana

Etehe

Itieuwa

Okụre

[Ndise ke page 17]

Akwa oku ama awa ayara enan̄ kaban̄a idiọkn̄kpọ mme oku ye ebot kaban̄a idiọkn̄kpọ mme esien oro mîkedịghe eke oku

[Ndise ke page 18]

Utom ukwọrọikọ Obio Ubọn̄ eke ofụri ererimbot ke odụri akwa udịm owo edi ufọk Jehovah