Nso Idi Ukpọhọde Edikụt Unen?
Nso Idi Ukpọhọde Edikụt Unen?
N̄KPARAWA iba oro ẹnyenede ukeme ẹma ẹbọp esen esen masịn kiet ye ntịn̄enyịn ndida nnam akpan ndomonse. Ke mbuari, ọkpọsọn̄ ofụm ama emen masịn emi mîkọsọn̄ke idem mi, oyụt, onyụn̄ ayak ọtọ ke isọn̄ anuak ye ọkpọsọn̄ uyom. Ke ẹkopde mmemidem, n̄kparawa ẹmi ẹkeda ke ndopuyo. Ọkpọsọn̄ utom ntịn̄enyịn mmọ ama akabade edi ikpîkpu.
Kaban̄a Orville ye Wilbur Wright, se iketịbede usen oro ke October 1900 ikedịghe akpa edikpu ke mmọ ndidomo ndibot masịn emi ekemede ndife. Mmọ ẹma ẹbabiat ndusụk isua ye ata ediwak okụk ndinam ndomonse.
Nte ededi, ke akpatre, edisọn̄ọ nyịre mmọ ama enyene utịp. Ke December 17, 1903, ke Kitty Hawk, North Carolina, U.S.A., nditọ Wright ẹmi ẹma ẹn̄wana ẹsio mbiet ubomofụm oro ekekemede ndife ke sekọn 12—ibio ibio ke ẹmende ẹdomo ye udomo ini oro ubomofụm efede mfịn, edi ọniọn̄de ekem ndikpụhọde ererimbot ke nsinsi!
Edikụt unen ke ata ediwak idaha ọkọn̄ọ akamba akamba ke ime ye nsịnifịk. Edide edi edikpep obufa usem, edikpep ubọkutom, m̀mê idem editọn̄ọ itie ufan, ẹnyene ata ediwak n̄kpọ oro ẹsọn̄de urua n̄kukụre ẹto n̄kaiso edisịn ukeme. Ewetn̄wed oro Charles Templeton ọdọhọ ete: “Usụkkiet ke otu unen duop oro ẹkụtde ẹnyene nnennen ebuana ye n̄kpọ kiet: ọkpọsọn̄ utom.” Ewet n̄wedmbụk n̄kpọntịbe oro Leonard Pitts, Jr., ewet ete: “Nnyịn imesitịn̄ iban̄a ndammana ukeme, inyịme mfọniso, edi ata ediwak ini, nnyịn ifụmi mme ata akpan n̄kpọ. Ọkpọsọn̄ utom ye ediwak edikpu. Edika utom ke ini ye edidu mbịghi.”
Emi ọsọn̄ọ se Bible ama eketetịn̄ anyanini ko ete: “Ubọk owo nsịnifịk ayakara.” (Mme N̄ke 12:24, NW) Nsịnifịk ọwọrọ ete nnyịn isọn̄ọ iyịre ke mme ukeme nnyịn. Emi edi se ẹyomde edieke nnyịn iyomde ndisịm se nnyịn itọn̄ọde ndinam. Nso idi edisọn̄ọ nyịre? Didie ke nnyịn ikeme ndisọn̄ọ nyịre ke ndibịne mme utịtmbuba nnyịn, ndien nnyịn ikpọsọn̄ọ iyịre ke nso? Ẹyebọrọ mme mbụme ẹmi ke ibuotikọ oro etienede.
[Ebiet Ẹdade Ndise Ẹto ke page 3]
U.S. National Archives photo