Ndifiọk “Ekikere Christ”
Ndifiọk “Ekikere Christ”
“Anie owo ọmọfiọk ekikere Ọbọn̄, nte ọkpọnọde Enye item? Edi nnyịn imenyene ekikere Christ.”—1 CORINTH 2:16.
1, 2. Ke Ikọ esie, nso ke Jehovah okokụt ke ọfọn ndiyarade mban̄a Jesus?
JESUS eketie didie? Enye ekenyene nso utọ idet? ikpaidem? enyịn? Enye ọkọniọn̄ adan̄a didie? Enye okodobi adan̄a didie? Ke mme isua ikie ẹmi ẹbede, nte ẹwụtde Jesus ke ndise ẹmekpụhọde ẹto ke se iwụtde eti ibuot esịm n̄kpọ eke mîkemeke nditịbe. Ndusụk owo ẹwụt enye nte eren uko ye ọkpọsọn̄ owo, ke ini mbon efen ẹwụtde enye nte mbe ye owo mmeme.
2 Nte ededi, Bible iwụkke ntịn̄enyịn ke nte Jesus eketiede. Utu ke oro, Jehovah ama okụt nte ke ọfọn ndiyarade n̄kpọ oro ekedide akpan n̄kpọ akan: orụk owo emi Jesus ekedide. Mbụk Gospel itọtke n̄kukụre se Jesus eketịn̄de onyụn̄ anamde edi ayarade n̄ko ntotụn̄ọ ntụk ye ido ukere n̄kpọ oro ẹketienede ikọ ye mme edinam esie. Mbụk inan̄ eke odudu spirit ẹmi ẹnam nnyịn inen̄ede ikụt se apostle Paul okokotde “ekikere Christ.” (1 Corinth 2:16) Edi akpan n̄kpọ nnyịn ndimehe ye mme ekikere, ntụk, ye ido Jesus. Ntak-a? Ke nsụhọde n̄kaha ntak iba ẹdu.
3. Nnyịn ndimehe ye ekikere Christ ekeme ndinam nnyịn inyene nso ikike?
3 Akpa, ekikere Christ anam nnyịn ifiọk ekikere Jehovah Abasi esisịt. Jesus ama enen̄ede emehe ye Ete esie tutu enye ekekeme ndidọhọ ete: “Baba owo kiet ifiọkke enye emi Eyen edide ke mîbọhọke Ete: owo inyụn̄ ifiọkke enye emi Ete edide ke mîbọhọke Eyen, ye owo ekededi eke Eyen amade ndiyarade Enye nnọ.” (Luke 10:22) Etie nte n̄kpọ eke Jesus ọkọdọhọde ete, ‘Edieke oyomde ndifiọk nte Jehovah etiede, se nte ami ntiede.’ (John 14:9) Ntem, ke ini nnyịn ikpepde se Gospel ayararede aban̄a usụn̄ nte Jesus ekekerede n̄kpọ, ke nditịm ntịn̄, nnyịn ikpep nte Jehovah ekerede n̄kpọ. Utọ ifiọk oro anam nnyịn inen̄ede isan̄a ikpere Abasi nnyịn.—James 4:8.
4. Edieke anade nnyịn inen̄ede inam n̄kpọ nte Christ, nso ke ana nnyịn ibem iso ikpep, ndien ntak-a?
4 Ọyọhọ iba, nnyịn ndifiọk ekikere Christ an̄wam nnyịn ‘nditiene nsan̄a ke nde ikpat Esie.’ (1 Peter 2:21) Nditiene Jesus idịghe ikpîkpu edifiak ntịn̄ mme ikọ esie ye edikpebe mme edinam esie. Sia ekikere ye ntụk ẹkarade ikọ inua ye mme edinam, nditiene Christ oyom ete nnyịn ikọri ukem “orụk esịt” oro enye ekenyenede. (Philippi 2:5) Ke ikọ efen, edieke anade nnyịn inen̄ede inam n̄kpọ ukem nte Christ, ana nnyịn ibem iso ikpep ndikere n̄kpọ nte enye ekekerede, oro edi, ke ofụri ukeme nnyịn nte mme anana-mfọnmma owo. Ye un̄wam mme andiwet Gospel, ẹyak nnyịn ndien itịm idụn̄ọde ekikere Christ. Nnyịn iyebem iso ineme mme n̄kpọ oro ẹkekarade usụn̄ nte Jesus ekekerede n̄kpọ.
Edidu Esie Mbemiso Edide Owo
5, 6. (a) Nsan̄a nnyịn ekeme ndinyene nso odudu ke idem nnyịn? (b) Nso nsan̄a ke akpa edibon Eyen Abasi ekenyene ke heaven mbemiso edide isọn̄, ndien nso odudu ke emi ekenyene ke idem esie?
5 Mme n̄kpet n̄kpet nsan̄a nnyịn ẹkeme ndinyene odudu ke idem nnyịn, ẹkarade mme ekikere, ntụk, ye mme edinam nnyịn nte ọfọnde m̀mê ọdiọkde. * (Mme N̄ke 13:20) Kere ban̄a nsan̄a oro Jesus ekenyenede ke heaven mbemiso edide isọn̄. Gospel John odụri ntịn̄enyịn owụt edidu Jesus mbemiso edide owo nte “Ikọ,” m̀mê Anditịn̄ ikọ ke ibuot Abasi. John ọdọhọ ete: “Ikọ okodu ke editọn̄ọ, Ikọ okonyụn̄ odu ye Abasi, Ikọ onyụn̄ edi [abasi, NW]. Kpa Enye okodu ye Abasi ke editọn̄ọ.” (John 1:1, 2) Sia Jehovah mîkenyeneke ntọn̄ọ, anaedi Ikọ ndidu ye Abasi toto ke “editọn̄ọ” etịn̄ aban̄a ntọn̄ọ mme utom obot Abasi. (Psalm 90:2) Jesus edi “akpan ke kpukpru se Abasi obotde.” [NW] Ntem, enye ama ododu mbemiso ẹbotde mme edibotn̄kpọ eke spirit eken ye ekondo.—Colossae 1:15; Ediyarade 3:14.
6 Nte ekemde ye ndusụk ibat ẹmi ntaifiọk ẹwụtde, ekondo emi omodu ke isua biliọn 12 ke nsụhọde n̄kaha. Edieke ibat oro ekperede ndinen ke usụn̄ ekededi, akpa edibon Eyen Abasi ama enyene n̄kpet n̄kpet itie ebuana ye Ete esie ke anana-ibat isua mbemiso ẹbotde Adam. (Men Micah 5:2 domo.) Ntem, ima ima ye ntotụn̄ọ mbọbọ ama ọkọri ke ufọt mmọ mbiba. Nte owo ifiọk, ẹwụt akpa edibon Eyen emi ke ini edidu esie mbemiso edide owo nte ọdọhọde ete: “N̄konyụn̄ ndi se idatde [Jehovah] esịt ofụri usen; ndara ke iso esie kpukpru ini.” (Mme N̄ke 8:30) Ke akpanikọ, ndida anana-ibat isua nnyene ntotụn̄ọ itie ebuana ye Ntọn̄ọ ima ama enyene akamba odudu ke idem Eyen Abasi! (1 John 4:8) Eyen emi ama edi edifiọk onyụn̄ owụt ekikere, ntụk, ye usụn̄ Ete esie akan nte owo efen ekpekemede ndiwụt.—Matthew 11:27.
Uwem eke Isọn̄ ye Se Ikenyenede Odudu ke Uwem Esie
7. Nso idi ntak kiet emi okoyomde akpa edibon Eyen Abasi edi isọn̄?
7 Eyen Abasi ama enyene n̄kpọ efen efen ndikpep, koro uduak Jehovah ekedi nditịm Eyen esie idem ndidi enyene-mbọm Akwa Oku, ekemede “nditiene nnyịn n̄kụt mmem-idem nnyịn.” (Mme Hebrew 4:15) Kiet ke otu ntak emi Eyen oro ekedide isọn̄ nte owo ekedi man esịm mme n̄kpọ ẹyomde kaban̄a utom emi. Mi, nte ata owo, Jesus ama okụt mme idaha ye mme n̄kpọ oro ẹketụkde enye emi enye ke akpa ekesitiede ke heaven okụt. Ke emi enye ama ekeme ndinyene ekikere nnyụn̄ n̄kop ntụk eke owo nnennen nnennen. Ke ndusụk idaha enye ama akpa mba, okop nsatitọn̄, ye biọn̄. (Matthew 4:2; John 4:6, 7) Ke akande oro, enye ama ọyọ kpukpru orụk nsọn̄ọn̄kpọ ye ndutụhọ. Enye ke ntem ama “ekpep nsụkibuot” onyụn̄ akabade odot ọyọhọ ọyọhọ ke utom esie nte Akwa Oku.—Mme Hebrew 5:8-10.
8. Nso ke nnyịn idiọn̄ọ iban̄a ntọn̄ọ uwem Jesus ke isọn̄?
8 Nso kaban̄a ifiọk eyouwem Jesus ke ntọn̄ọ ntọn̄ọ uwem esie ke isọn̄? N̄wetnnịm n̄kpọ aban̄ade ini uyen esie edi ata ibio ibio. Ke akpanikọ, Matthew ye Luke kpọt ẹkebụk mme n̄kpọntịbe ini emana esie. Mme andiwet Gospel ẹma ẹfiọk ẹte ke Jesus ama ododụn̄ ke heaven mbemiso edide isọn̄. Ke akande kpukpru n̄kpọ eken, edidu esie mbemiso edide owo ama anam orụk owo oro enye akakabarede edi an̄wan̄a. Nte ededi, Jesus ekedi ata owo. Okposụkedi ekedide mfọnmma, enye ekenyene ndisụk n̄kọri nto ke ini nsek mbe nsịm ini uyen nnyụn̄ nto ini akparawa nsịm akwa owo, ọbọde ukpep ke adan̄a ofụri ini oro. (Luke 2:51, 52) Bible ayarade ndusụk n̄kpọ aban̄a ntọn̄ọ uwem Jesus oro nte eyịghe mîdụhe ẹketụkde enye.
9. (a) Nso iwụt ke Jesus akamana odụk ke ufọk ubuene? (b) Nso utọ idaha ke Jesus ọkọkọri okpon?
9 Ọkọn̄ọde ke uyarade oro odude, ẹkeman Jesus ẹsịn ke ufọk ubuene. Enọ emi Joseph ye Mary ẹkedade ẹka temple ke n̄kpọ nte usen 40 ẹma ẹkebe nte enye akamana owụt emi. Utu ke ndida eyen erọn̄ n̄ka nte edifọp uwa ye eyen ibiom m̀mê mbomo n̄kuku ke uwa idiọkido, mmọ ẹkeda “mbomo n̄kuku iba m̀mê nditọ ibiom iba.” (Luke 2:24) Nte ekemde ye Ibet Moses, ẹkenịm enọ emi ke ntak mme ubuene. (Leviticus 12:6-8) Nte ini akakade, usụhọde ubon emi ama ọkọri. Joseph ye Mary ẹma ẹnyene nditọ itiokiet efen ke nsụhọde n̄kaha ebe ke oto-obot usụn̄ ke Jesus ama akamana ke utịbe utịbe usụn̄. (Matthew 13:55, 56) Ntre Jesus ọkọkọri okpon ke akamba ubon, eyedi ke ukeuke idaha.
10. Nso iwụt ke Mary ye Joseph ẹkedi mme abak-Abasi?
10 Ete ye eka oro ẹbakde Abasi ẹkebọk Jesus ẹnyụn̄ ẹse n̄kpọ ẹban̄a enye. Eka esie, Mary, ekedi n̄wọrọnda an̄wan. Ti ete ke ini ọkọkọmde enye, angel Gabriel ọkọdọhọ ete: “Mmọkọm fi, afo emi enyenede akwa mfọn-iso, Jehovah odu ye afo.” (Luke 1:28) Joseph n̄ko ekedi enyene-ifịk erenowo. Isua kiet kiet enye ama esisan̄a kilomita 150 aka Jerusalem ndikodụk Passover. Mary n̄ko ama esidụk, idem okposụkedi ẹkeyomde irenowo kpọt ẹnam ntre. (Exodus 23:17; Luke 2:41) Ini kiet ke utọ idaha oro, Joseph ye Mary ẹma ẹkụt Jesus emi ekedide eyen isua 12 ke ufọt mme andikpep ke temple ke ẹma ẹkenen̄ede ẹyom enye. Jesus ama ọdọhọ ete ye eka esie oro ẹketịmerede esịt ete: “Nte ifiọkke ite, nnyene ndidu ke ufọk Ete Mi?” (Luke 2:49) “Ete”—anaedi ikọ oro ama enyene se ọwọrọde ọnọ ekpri Jesus ke ima ima ye ata ata usụn̄. Akpa kan̄a, etie nte ẹma ẹtịn̄ ẹnọ enye ke Jehovah ekedi ata Ete esie. Ke adianade do, anaedi Joseph ekedi eti ete oro ekemende Jesus akama. Ke akpanikọ, Jehovah ikpemekke owo nsọn̄ido m̀mê owo mfiomo ndibọk edima Eyen Esie!
11. Nso ubọkutom ke Jesus ekekpep, ndien ke mme ini Bible, nso ke ndinam utom emi akabuana?
11 Ke mme isua oro enye okodude ke Nazareth, Jesus ama ekpep utom usọeto, eyedi ekekpep oto Joseph, ete oro ekemende enye akama. Jesus ama enen̄ede ọdiọn̄ọ ubọkutom emi tutu edi se ẹkotde enye ke idemesie “anamusọ.” (Mark 6:3) Ke mme ini Bible, ẹma ẹsinọ mme anamusọ eto utom ubọp ufọk, edinam mme n̄kpọ mbanaufọk (esịnede okpokoro, ifịm, ye anyan n̄kpọitie), ye edinam mme n̄kpọutom in̄wan̄. Ke n̄wed esie oro Dialogue With Trypho, Justin Martyr, eke ọyọhọ isua ikie iba E.N., ama ewet aban̄a Jesus ete: “Enye ama esinam utom nte anamusọ eto ke ini okodude ye mme owo, anamde n̄kpọ ufụn̄isọn̄ ye ọkpọnọ.” Utọ utom oro ikedịghe mmemmem, koro eyedi anamusọ eto ke eset ikesidepke-dep eto. Enen̄ede etie nte enye ekesikaka ekemek eto, ada ekụri ekek, onyụn̄ obiom eto oro ọnyọn̄ ufọk. Ntre ekeme ndidi Jesus ama ọfiọk n̄kpọ-ata oro odude ke ndinyene se ẹdade ẹdu uwem, ndinam mbubehe ye mbonurua, ye nte ẹsede ẹban̄a ubon ke okụk.
12. Nso iwụt ke etie nte Joseph ama akpa mbemiso Jesus, ndien nso ke emi ọkpọwọrọ ọnọ Jesus?
12 Nte akpan, ekeme ndidi Jesus ama an̄wam ke ndise mban̄a ubon, akpan akpan sia etiede nte ke Joseph ama akpa mbemiso Jesus. * Zion’s Watch Tower eke January 1, 1900, ọkọdọhọ ete: “Ido eset owụt nte ke Joseph akakpa ke adan̄aemi Jesus osụk edide ekpri, ye nte ke Jesus ama ọtọn̄ọ ndinam utom anamusọ eto onyụn̄ akabade edi andin̄wam ubon. Emi enyene ndusụk nsọn̄ọ ke ikọ ntiense N̄wed Abasi emi ẹkotde Jesus ke idemesie anamuso, ẹnyụn̄ ẹsiakde eka esie ye nditọeka esie, edi owo mîsiakke Joseph. (Mark 6:3) . . . Do, enen̄ede etie nte ke Ọbọn̄ nnyịn akada anyan iduọk isua efịteta ke uwem esie, ọtọn̄ọde ke n̄kpọntịbe [ẹwetde ke Luke 2:41-49] esịm ini baptism esie, anam mme utom ẹban̄ade n̄kpọ uwem nte ido edide.” Eyedi Mary ye nditọ esie, esịnede Jesus, ẹma ẹfiọk ubiak oro esidude ke ini edima ebe ye ete akpade.
13. Ke ini Jesus ọkọtọn̄ọde utom ukwọrọikọ esie, ntak emi enye ọkọtọn̄ọde ye ifiọk, ikike, ye ntotụn̄ọ ntụk oro owo baba kiet mîkpekemeke ndinyene?
13 Nte an̄wan̄ade, Jesus ikamanake idụk mmemmem uwem. Utu ke oro, enye ama enyene ifiọk aban̄a uwem mme usụhọde owo nnennen nnennen. Ekem, ke isua 29 E.N., ini ama edikem Jesus ndinam utom Abasi oro akanade ebet enye. Ke ini idọk eke isua oro, enye ama ana baptism ke mmọn̄ ẹnyụn̄ ẹbon enye nte Eyen Abasi eke spirit. ‘Enyọn̄ ama eberede ọnọ enye,’ owụtde nte an̄wan̄ade ke enye idahaemi ama ekeme nditi uwem esie eke heaven mbemiso edide owo, esịnede ekikere ye ntụk oro enye ekenyenede ke mbemiso. (Luke 3:21, 22) Ntre ke ini Jesus ọkọtọn̄ọde utom ukwọrọikọ esie, enye ọkọtọn̄ọ ye ifiọk, ikike, ye ntotụn̄ọ ntụk oro owo baba kiet mîkpekemeke ndinyene. Ye eti ntak, ekese ke otu se mme andiwet Gospel ẹkewetde ẹban̄a mme n̄kpọntịbe utom ukwọrọikọ Jesus. Kpa ye oro, mmọ ikekemeke ndiwet kpukpru n̄kpọ oro enye eketịn̄de onyụn̄ anamde. (John 21:25) Edi se ẹkenọde mmọ odudu spirit ndiwet anam nnyịn ikeme nditịm mfiọk ekikere akakan owo oro akanam odude uwem.
Nte Jesus Eketiede ke Ini Ekedide Owo
14. Didie ke mme Gospel ẹwụt Jesus nte owo oro enyenede ufiop ufiop ima ye ntotụn̄ọ ntụk?
14 Ido Jesus nte Gospel owụtde edi eke owo oro enyenede ufiop ufiop ima ye ntotụn̄ọ ntụk. Enye ama owụt ntụk esie ke akamba udomo: atua owo akpamfia mbọm (Mark 1:40, 41); ofụhọ aban̄a mbon isọn̄esịt (Luke 19:41, 42); owụt edinen iyatesịt kaban̄a mme ọdiọkitọn̄ okpụhọ-okụk (John 2:13-17). Nte owo mbọm, Jesus ama ekeme nditua eyet, ndien enye ikedịpke ntụk esie. Ke ini edima ufan esie Lazarus akakpade, ndikụt nte Mary, eyeneka Lazarus, atuade eyet ama otụk Jesus ntotụn̄ọ ntotụn̄ọ tutu enye ke idemesie atua, atuade eyet ke iso mbon efen.—John 11:32-36.
15. Didie ke ima ima ntụk Jesus ẹkewụt idem ke usụn̄ nte enye ekesede onyụn̄ anamde n̄kpọ ye mbon efen?
15 Ima ima ntụk Jesus ẹma ẹnen̄ede ẹwụt idem ke usụn̄ nte enye ekesede onyụn̄ anamde n̄kpọ ye mbon efen. Enye ama aka ebịne mbon ubuene ye mbon oro ẹfịkde, an̄wamde mmọ ‘ẹkụt nduọk-odudu ẹnọ ukpọn̄ mmọ.’ (Matthew 11:4, 5, 28-30) Enye ikọyọhọke ye utom ikaha ndiyere ikot mbon ukụt, edide n̄wan oro ọkọdọn̄ọde uwọrọiyịp emi okotụkde nyeriye ọfọn̄idem esie ke ndịbe m̀mê eben̄e-eben̄e edide nnan emi mîkamaha ndidop uyo. (Matthew 9:20-22; Mark 10:46-52) Jesus ama okụt eti n̄kpọ ke idem mbon efen onyụn̄ ọkọm mmọ; kpa ye oro, enye n̄ko ama enyịme ndinọ nsuannọ ke ini okoyomde. (Matthew 16:23; John 1:47; 8:44) Ke ini oro iban ẹkenyenede esisịt unen, Jesus ama anam n̄kpọ ye mmọ ke ndusụk udomo uku ye ukpono oro akadade ukem ukem. (John 4:9, 27) Nte an̄wan̄ade, otu iban ke unyịmesịt ẹma ẹda se mmọ ẹkenyenede ẹse ẹban̄a enye.—Luke 8:3.
16. Nso iwụt ke Jesus ama enyene ekikere oro adade ukem ukem aban̄a uwem ye mme n̄kpọ obụkidem?
16 Jesus ama enyene ekikere oro adade ukem ukem aban̄a uwem. Mme n̄kpọ obụkidem ikedịghe ata akpan n̄kpọ ke uwem inọ enye. Ke n̄kan̄ eke obụk, etie nte enye ekenyene ata esisịt. Enye ọkọdọhọ ete ke imọ inyeneke ‘ọtọ eke idoride ibuot.’ (Matthew 8:20) Ke ukem ini oro, Jesus ama anam mbon efen ẹkop idatesịt. Ke ini enye okodụkde usọrọ ndọ—edinam oro esisan̄ade ye mbre, ikwọ, ye idara—an̄wan̄a nte ke enye ikodụhe man etre mbon efen ndikop inemesịt ke edinam oro. Ke akpanikọ, Jesus akanam akpa utịben̄kpọ esie do. Ke ini wine okokụrede, enye ama anam mmọn̄ akabade eti wine, kpa edin̄wọn̄ n̄kpọ oro ‘enemde owo esịt.’ (Psalm 104:15; John 2:1-11) Ntem, edinam emi ama ekeme ndika iso, ndien nte eyịghe mîdụhe ebendọ ye n̄wanndọ ikadiaha esuene. Ẹka iso ndikụt ke enye ama esida ukem ukem sia edide ini emi ẹtịn̄de nte ke Jesus ekesinam utom ke anyan ini ye ọkpọsọn̄ ọkpọsọn̄ ke utom ukwọrọikọ esie enen̄ede awak akan.—John 4:34.
17. Ntak emi mîdịghe n̄kpọ n̄kpaidem nte ke Jesus ekedi Etubom Andikpep, ndien nso ke mme ukpepn̄kpọ esie ẹkewụt?
17 Jesus ekedi Etubom Andikpep. Ediwak ke otu ukpepn̄kpọ esie ẹkekọn̄ọ ke se isitịbede ke uwem ofụri usen, emi enye ekenen̄erede emehe. (Matthew 13:33; Luke 15:8) Edu ukpepn̄kpọ esie ikenyeneke mbiet—enen̄ede an̄wan̄a, emem, onyụn̄ enyene ufọn. Se enye ekekpepde akam enyene se ọwọrọde akan. Mme ukpepn̄kpọ esie ẹma ẹwụt udọn̄ ofụri esịt esie ndinam mme andikpan̄ utọn̄ nnọ enye ẹmehe ye mme ekikere, mme ntụk, ye mme usụn̄ Jehovah.—John 17:6-8.
18, 19. (a) Nso in̄wan̄în̄wan̄ uwụtn̄kpọ ke Jesus akada etịn̄ aban̄a Ete esie? (b) Nso ke ẹdineme ke ibuotikọ oro etienede?
18 Sia awakde ndida mme n̄ke ntịn̄ ikọ, Jesus ama ada mme in̄wan̄în̄wan̄ uwụtn̄kpọ oro owo mîkemeke ndisọp mfre ayararede owo emi Ete esie edide. Edi n̄kpọ kiet nditịn̄ mban̄a mbọm Abasi ke ofụri ofụri usụn̄. Edi ata n̄kpọ efen ndida Jehovah ndomo ye ete emi efende ọnọ emi okopde mbọm ke adade okụt eyen esie oro ọnyọn̄de edi tutu enye “efehe, awan̄a enye ke itọn̄, onyụn̄ etịm enye inua.” (Luke 15:11-24) Ke esịnde ọkpọsọn̄ ido mme adaiso ido ukpono ẹmi ẹkesede mme usụhọde owo ke ndek, Jesus ama anam an̄wan̄a nte ke Ete esie ekedi Abasi emi ẹkemede ndisan̄a n̄kpere emi okokopde akam osụhọdeidem ọbọ tax onyụn̄ esịn ndikop akam n̄wụtidem anam-inua owo Pharisee. (Luke 18:9-14) Jesus ama owụt Jehovah nte Abasi oro ekerede aban̄a emi ọdiọn̄ọde ini oro ekpri inuen ọduọde ke isọn̄. Jesus ama afiak ọsọn̄ọ mbet esie idem ete: “Ẹkûfehe ndien; mbufo ẹmesọn̄ urua ẹkan ediwak n̄kpri inuen.” (Matthew 10:29, 31) Nte an̄wan̄ade, n̄kpaidem ama omụm mme owo aban̄a “ukpepn̄kpọ” Jesus ndien mmọ ẹma ẹtiene enye. (Matthew 7:28, 29) Kamse, ke idaha kiet “akwa otu” owo ẹma ẹtie ye enye ke usen ita, ẹkam ẹtiede ye unana edidia udia!—Mark 8:1, 2.
19 Nnyịn imekeme ndikop inemesịt nte ke Jehovah amayarade ekikere Christ ke Ikọ esie! Didie, ndien, ke nnyịn ikeme ndikọri nnyụn̄ n̄wụt ekikere Christ ke nte nnyịn inamde n̄kpọ ye mbon efen? Ẹdineme emi ke ibuotikọ oro etienede.
[Mme Ikọ idakisọn̄]
^ ikp. 5 Ẹwụt nte nsan̄a ekemede ndinyene odudu ke idem mme edibotn̄kpọ eke spirit ke Ediyarade 12:3, 4. Do ẹwụt Satan nte “dragon” oro ekekemede ndida odudu esie ndụri “ntantaọfiọn̄,” m̀mê nditọ eke spirit eken, man ẹdiana ye enye ke usụn̄ nsọn̄ibuot.—Men Job 38:7 domo.
^ ikp. 12 Akpatre ini emi ẹtịn̄de ẹban̄a Joseph edi ke ini ẹkekụtde Jesus emi ekedide eyen isua 12 ke temple. Owo itịn̄ke ke Joseph ama odu ke usọrọ ndọ ke Cana, ke ntọn̄ọ utom Jesus. (John 2:1-3) Ke isua 33 E.N., Jesus oro ẹkekọn̄de ke eto akayak Mary ọnọ edima apostle John ndise mban̄a. Itiehe nte Jesus akpakanam oro edieke Joseph okpokosụk odude ke uwem.—John 19:26, 27.
Nte Afo Emeti?
• Ntak edide akpan n̄kpọ nnyịn ndimehe ye “ekikere Christ”?
• Nso nsan̄a ke Jesus ekenyene ke edidu esie mbemiso edide owo?
• Ke ini uwem esie eke isọn̄, mme idaha ye mme odudu ewe ke Jesus okosobo nnennen nnennen?
• Nso ke mme Gospel ẹyararede ẹban̄a edu Jesus?
[Mme Mbụme Ukpepn̄kpọ]
[Ndise ke page 10]
Jesus ọkọkọri okpon ke akamba ubon, eyedi ke ukeuke idaha
[Mme ndise ke page 12]
Idem ama akpa mme andikpep ke ifiọk ye mme ibọrọ Jesus oro ekedide eyen isua 12