Se Afo Ekpenyenede Ndidiọn̄ọ Mban̄a Ifọt

ỌSỌSỌN̄ ndinam se ifọt eyomfịn edide an̄wan̄a. Emi edi koro mme ifọt ẹkpụhọde akamba akamba. Mmọ inyeneke akpan ebiet odudu m̀mê ukpepn̄kpọ m̀mê edisana n̄wed ndinam se mmọ ẹnịmde ke akpanikọ edi ukem. Mmọ ẹkpụhọde n̄ko ke ido, ndutịm, edinam, ye ekikere kaban̄a mme utọ abasi ẹmi ẹkpekponode. Ewetn̄wed kiet etịn̄ ete: “Otu ndedịbe odudu ọnọ owo ‘ifụre ndimek’ ekikere emi owo amade.” Ewetn̄wed efen ọdọhọ ete: “Ata ediwak Mme Okpono Ndem Eyomfịn ẹkpere ndidu ke ntuaha ke kpukpru n̄kpọ.”

Ye ediwak owo, mme ntuaha oro idịghe mfịna. N̄weditem kiet enyenede mbon oro ẹyomde ndikama ifọt ọdọhọ ete: “Ke ini afo okụtde ntọt oro etiede nte odu ke ntuaha, dụn̄ọde ntọt emi nyụn̄ nam ubiere kaban̄a enye emi editienede. Kpan̄ utọn̄ nọ ntụk fo. Ke ikọ efen, nyene ifụre ndimek se amade ke otu mme edinam ye mme n̄wed ukpepn̄kpọ edinam man ebiere se afo ekerede ke enen.”

Ye mbon oro ẹdiọn̄ọde nte akpanikọ etiede, mme utọ ntuaha oro ẹdi mfịna. Akpanikọ edi nnennen ntọt, kpa n̄kpọ oro edide ata idem n̄kpọ. Mme n̄kpọ isidịghe akpanikọ n̄kukụre koro owo ekerede-kere m̀mê enyenede idotenyịn m̀mê enịmde ete ke mmọ ẹdi akpanikọ. Ke uwụtn̄kpọ, ini kiet ko mbiaibọk ẹkenịm ke akpanikọ ẹte ke mmimọ imekeme ndikọk udọn̄ọ n̄kan̄ ebe ke ndisịbe odu-uwem unen ke itie iba nnyụn̄ mbon mmọ ke ikpanesịt owo udọn̄ọ oro. Nte eyịghe mîdụhe, ediwak mbon udọn̄ọ ẹma ẹnịm ke akpanikọ ke ofụri esịt ẹte ke usọbọ emi ọyọkọk udọn̄ọ mmimọ. Nte ededi, mme edinịm ke akpanikọ ye idotenyịn mmọ ikodụhe ke n̄kemuyo ye nnennen ntọt—utọ edinam oro ikọkke udọn̄ọ n̄kan̄. Mme owo isisioho-sio akpanikọ idi; mmọ ẹsesịn ukeme ndidiọn̄ọ enye.

Bible ọdọhọ ke imenyene akpanikọ aban̄ade mme n̄kpọ eke spirit. Ke ini okodude ke isọn̄, Jesus Christ ama ọdọhọ Ete esie ke akam ete: “Ikọ Fo edi akpanikọ.” (John 17:17) Apostle Paul ekewet ete: “Ẹkeda odudu spirit Abasi ẹwet ofụri N̄wed Abasi.” (2 Timothy 3:16, NW) Ediwak mbon ẹmi ẹkamade ifọt inyịmeke emi. Utu ke oro, mmọ ẹyom odudu ye ndausụn̄ ẹto n̄ke, mme ido ukpono eset, ye idem mfụmmfụm ekikere ntaifiọk. Nte ededi, nte iwụtke eti ibuot ke ndikere mban̄a se Bible etịn̄de? Idem n̄kpọ, ekpere ndidi ẹdiọn̄ọ enye ke ofụri ererimbot nte edisana n̄wed. Enye n̄ko edi kiet ke otu mbịghi-n̄kan uwetn̄kpọ ido ukpono oro osụk odude. Ẹkewet Bible ke se ibede ufan̄  isua 1,600, kpa ye oro enye odu ke n̄kemuyo ke ofụri ukpepn̄kpọ esie. Ẹyak nnyịn imen mme ukpepn̄kpọ Bible idomo ye ndusụk ọsọ edinịm ke akpanikọ ẹmi mbon oro ẹsịnde udọn̄ ẹnọ ifọt ẹkpepde ke ndondo emi.

Mmanie Ẹdụn̄ ke Obio Mme Spirit?

Akpan mbụme ke ndidụn̄ọde ifiọk aban̄ade n̄kpọ eke spirit edi emi, Mmanie ẹdụn̄ ke obio mme spirit? Ke adan̄aemi n̄wakn̄kan ifọt eyomfịn ẹtienede ndammana edinam ukpono uwak abasi, ndusụk mmọ ẹtuak ibuot ẹnọ akamba eka-abasi-an̄wan, emi ẹkerede nte anamde utom nte eyenan̄wan, eka, ye akanian̄wan, emi adade ọnọ mme akpan ikpehe ke uwem. Ufan ima esie edi abasi emi enyenede nnụk. Mme ifọt eken ẹtuak ibuot ẹnọ abasi ye abasi-an̄wan ọtọkiet. Ewetn̄wed kiet ọdọhọ ete: “Abasi-An̄wan ye Abasi ẹdi ediwụt mme ndammana odudu eke erenowo ye n̄wan. Kiet kiet [enyene] mme n̄wọrọnda edu oro edide ke ini ẹmende ẹdian kiet osụn̄ọ ke ndibot uwem.” Ewetn̄wed efen ewet ete: “Kiet ke otu ata akpan edimek ke ifọt edi afo ndimek mme ndem (Mme Abasi/Mme Abasi-An̄wan) ẹmi afo edisan̄ade kiet anam utom. . . . Ndikama ifọt ọnọ fi ifụre ndimek nnyụn̄ n̄kpono mme orụk abasi fo.”

Bible inọhọ ndomokiet ke otu mme ekikere ẹmi ibetedem. Jesus Christ akayak ofụri utom ukwọrọikọ esie esịn ke ndikpep mbon efen mban̄a Jehovah, “ata Abasi kierakiet.” (John 17:3) Bible ọdọhọ ete: “Jehovah omokpon, onyụn̄ ọfọn nte ẹtorode enye eti-eti: onyụn̄ ọfọn nte ẹbakde enye ẹkan kpukpru abasi. Koro kpukpru abasi mme idụt ẹdi mbiet n̄kpọ.”—1 Chronicles 16:25, 26.

Nso kaban̄a Devil? Webster’s Ninth New Collegiate Dictionary akabade ifọt nte “edinyene nneme ye devil.” Ọsọsọn̄ ndikụt ifọt mfịn emi edinyịmede edikabade emi, koro ediwak mmọ inịmke ite ke Satan kpa Devil akam ododu. N̄kaiferi kiet, emi The Irish Times eketịn̄de aban̄a nte “ata akamba ifọt emi edide adausụn̄ ke kiet ke otu ata n̄wọrọnda otu ifọt ke Ireland,” ọkọk ibuot ntem: “Edinịm Devil ke akpanikọ edi edinyịme Ido Ukpono Christ . . . [Devil] ikemeke ndidụn̄ ke ekondo emi Abasi mîdụhe.”

Bible ọsọn̄ọ nte ke Devil odu onyụn̄ ọdọhọ ke enye edi ntak ndutụhọ ye ndutịme ke ererimbot. (Ediyarade 12:12) Jesus ikekpepke nte ke Devil odu kpọt edi ama owụt n̄ko nte ke ẹkeme ndinam uduak Devil ye unana edidiọn̄ọ. Ke uwụtn̄kpọ, mme adaiso ido ukpono eke akpa isua ikie ẹmi ẹkekụtde idem ke edinen ẹkeda nte ke mmimọ, ke ndusụk udomo, ikedi nditọ Abasi ẹnyụn̄ ẹnịm ke akpanikọ ẹte ke mmimọ ikanam uduak Abasi. Jesus, emi ekekemede ndifiọk se ikodude mmọ ke esịt, ama ọfiọk ke idịghe ntre. Enye ama ọdọhọ mmọ in̄wan̄în̄wan̄ ete: “Mbufo ẹdi nditọ ete mbufo, kpa Satan, ẹnyụn̄ ẹyom ndinam obukpo udọn̄ ete mbufo.” (John 8:44) Ke adianade do, n̄wed Ediyarade eke Bible ọdọhọ ete ke Devil edi “andibian̄a ofụri ererimbot.”—Ediyarade 12:9.

Ndi Ndusụk Mfọni Ẹfọn?

Edi akpanikọ, ẹwak ndida mfọni n̄kabuan ye ndedịbe odudu. Ediwak owo ke ini eset ye ke eyomfịn ẹnịm ke akpanikọ ẹte ke mfọni emi mme ifọt ẹbrede esidi man ẹnọ mbon efen unan. Ẹdọhọ ke mme ifọt ẹnyene odudu ndinọ akwa unan ye idem ndiwowot owo ebe ke mfọni. Nte ido edide, ẹdọhọ ke ekpere  ndidi mme ifọt ẹdi ntak akpaimọ ndiọkiso, esịnede udọn̄ọ, n̄kpan̄a, ye mbun̄wụm in̄wan̄ ndikpu.

Mme ifọt mfịn ẹfan̄a utọ edori-ikọ oro ọkpọsọn̄ ọkpọsọn̄. Ke adan̄aemi ẹnyịmede ẹte ke ubi ubi ifọt emi ebịnede ndinam idiọk esidu ke ini ke ini, ediwak mmọ ẹsọn̄ọ ẹdọhọ ẹte ke ikama mfọni mmimọ inam ufọn, idịghe ndinọ unan. Mme ifọt ẹkpep ẹte ke odudu mfọni esifiak utịm ikata ebịne owo emi ebrede mfọni ndien ẹdọhọ ẹte ke emi edi akwa ubiọn̄ọ ọnọ mmimọ nditan̄a isụn̄i. Mme uwụtn̄kpọ inua-okot eti mfọni ẹmi ẹsịne idiọn̄ ndida n̄kpeme idemfo, ndida mbịn ndiọi odudu ẹmi mme akpa odudụn̄ ẹkenịmde nsion̄o ke ufọk fo, ndida nnam owo ama fi, ndida n̄kọk udọn̄ọ nnyụn̄ nnam owo okop nsọn̄idem, ndida nnam owo okûsio fi ke utom, ye ndida nnyene okụk. Ye utọ akpakịp odudu oro ẹdọhọde nte odude ke ifọt do, idịghe n̄kpọ n̄kpaidem ndikụt nte enye ọwọrọde etop ntre.

Nte ededi, Bible idọhọke ite ke odu mfọni oro ọfọnde ye enye oro ọdiọkde. Ke Ibet emi enye ọkọnọde Moses, Abasi ama anam idaha esie enen̄ede an̄wan̄a. Enye ọkọdọhọ ete: “Mbufo ẹkûbre mfọni.” (Leviticus 19:26, NW) Nnyịn ikot n̄ko ite: “Kûyak ẹkụt owo ke otu fo eke . . . [ebrede mfọni, NW], ye abia-inuen ye abiamfa, ye abia-ibọk, ye abia-ibọk edịm, ye obụp idem, ye owo n̄kukụt, ye obụp ekpo.”—Deuteronomy 18:10, 11.

Ntak emi Abasi eketịn̄de oro? Idịghe koro enye mîyomke nnyịn inyene se ifọnde. Jehovah ọkọnọ ikọt esie mme ibet ẹmi koro enye akamade mmọ mîkonyụn̄ iyomke mmọ ẹdụk ufụn ẹnọ ndịk ye nsunsu ekikere. Utu ke oro, enye ọnọ mme asan̄autom esie ikot ete ẹdi ẹbịne imọ kaban̄a mme n̄kpọ oro mmọ ẹyomde. Enye edi Andinọ “kpukpru eti edinọ ye kpukpru enọ eke ẹfọnde ẹma.” (James 1:17) Apostle John ama ọsọn̄ọ etịn̄ ọnọ mme ekemmọ andinịm ke akpanikọ ete: “Iyonyụn̄ ibọ se ededi eke iben̄ede ke ubọk [Abasi], sia nnyịn inịmde mbet Esie, inyụn̄ inamde se inemde Enye esịt.”—1 John 3:22.

Nso Kaban̄a Mme Idiọk Spirit?

Ediwak ifọt ẹnyịme ye Bible ke n̄kpọ emi: Mme idiọk spirit ẹdu. Ke uto kiet andisịn udọn̄ nnọ ifọt ọtọt ete: “Mme Ekpo ẹdu: Mmọ ẹdu, ke ererimbot oro enyịn mîkwe oro ebietde eke nnyịn, mmọ ẹdi mme odu-uwem n̄kpọ. . . . Mme ikọ oro ‘Ekpri Demon’, ‘Idiọk Spirit’ ye ‘Demon’ ẹdi ata nnennen. Mmọ ẹnen̄ede ẹkop odudu. . . . Mme orụk oro ẹnyenede ifiọk ẹkan . . . ẹnyene ukeme (edieke owo an̄wamde ndiberede usụn̄ nnọ mmọ) ndibe ndụk ererimbot nnyịn. . . . Mmọ ẹkeme ndidụk fi idem  . . . , idem ẹkarade fi ẹsịm ndusụk udomo. Ih, emi etie ukem ukem nte n̄kani mbụk ẹban̄ade Demon nditụhọde owo.”

Ke mme ini Bible, demon ama esitụhọde mme owo ke nsio nsio usụn̄. Ndusụk mbon oro enye okotụhọrede ikekemeke nditịn̄ ikọ, ndusụk ẹkedi nnan, ndusụk ẹdama idat, ndien ndusụk ẹnyene odudu oro akande eke owo. (Matthew 9:32; 12:22; 17:15, 18; Mark 5:2-5; Luke 8:29; 9:42; 11:14; Utom 19:16) Ke ndusụk idaha ubiak oro ama esitetịm okpon ke ini ediwak demon ẹdụkde owo idem ke ukem ini. (Luke 8:2, 30) Do, ke akpanikọ, eti ntak odu emi anamde Jehovah odụri ikọt esie utọn̄ ete ẹkûsịn idem ke ifọt ye mme edinam ndedịbe odudu eken.

Ido Ukpono Oro Ọkọn̄ọde ke Akpanikọ

Ediwak owo ẹkama ifọt mfịn koro enye etiede nte orụk ido ukpono oro mînọhọ unan, etiede sụn̄sụn̄, onyụn̄ etienede odudu obot. Ẹnyịme enye ke ndusụk n̄kann̄kụk. Owo ikopke ndịk iban̄a enye. Utu ke oro, ẹsiwak ndida enye ke ọsọ n̄kpọ. Ke n̄kann̄kụk emi ediyọ ido ukpono anamde ediwak owo ẹnyịme idem esen esen edinam, ifọt enyene akamba ukpono.

Ke akpanikọ, ido ukpono ke ofụri ofụri amakabade edi an̄waurua emi mme owo ẹnyenede ifụre ndimek enye oro ekemde ye udọn̄ mmọ, ukem nte owo ekpedepde ikpaukot. Ke edide isio, Jesus eketịn̄ aban̄a edimek iba kpọt. Enye ọkọdọhọ ete: “Ẹbe ke mfafaha inua-otop ẹdụk: koro inua-otop emi adade owo aka nsobo atara, ọkpọusụn̄ onyụn̄ an̄wan̄a; mme andidụk ke esịt ẹnyụn̄ ẹwak. Koro inua-otop emi adade owo esịm uwem afafaha, usụn̄ onyụn̄ esịre; ndien mme andikụt enye iwakke.” (Matthew 7:13, 14) Nte ido edide, nnyịn imenyene ifụre ndimek usụn̄ emi nnyịn idisan̄ade. Edi sia nsinsi mfọnọn̄kpọ nnyịn odude ke itiendịk, edimek oro inamde enen̄ede edi akpan n̄kpọ. Man isịm ifiọk eke spirit, ana nnyịn ibịne usụn̄ akpanikọ—usụn̄ emi ẹkụtde ke Ikọ Abasi, kpa Bible, kpọt.

[Ndise ke page 5]

Ediwak owo mfịn ẹse ifọt nte ido ukpono obot oro mînọhọ unan

[Ndise ke page 6]

Ẹwak ndida mfọni n̄kabuan ye ndedịbe odudu

[Ndise ke page 6]

Ndi mme ifọt ke unana edidiọn̄ọ ẹnam uduak Devil?

[Ndise ke page 7]

Bible ayarade usụn̄ akpanikọ