Be ka se isịnede

Be ka se isịnede

Kop Se Spirit Ọdọhọde

Kop Se Spirit Ọdọhọde

Kop Se Spirit Ọdọhọde

“Utọn̄ fo ẹyekop uyo ke edem fo, ete, ‘Emi edi ọkpọusụn̄, mbufo ẹsan̄a ke esịt,’ ke mbufo ẹdiwọn̄ọrede ẹka nnasia, m̀mê ẹnyụn̄ ẹka ufien.”—ISAIAH 30:21.

1, 2. Didie ke Jehovah enyene nneme ye mme owo ke ofụri mbụk?

 ISUO Puerto Rico edi ebiet emi n̄kponn̄kan ye nsọpn̄kan ukwak ubọ ntọt nto anyan usụn̄ odude ke ererimbot. Ke ediwak iduọk isua, ntaifiọk ẹmedori enyịn ndida akaka n̄kpọ emi mbọ mme etop nto mme odu-uwem n̄kpọ ke ekondo efen. Edi akanam owo ibọhọ mme utọ etop oro. Nte ededi, ke edide isio, owo ekededi ke otu nnyịn ekeme ndibọ mme in̄wan̄în̄wan̄ etop ẹtode ikpehe emi owo mîdụhe ke ini ekededi—ye unana edida awak-n̄kukọhọ n̄kpọutom. Mmọ ẹmi ẹto Ebiet emi okon̄de akan ekondo efen ekededi emi ẹkerede-kere. Anie edi Ebiet emi mme utọ etop oro ẹtode, ndien mmanie ẹbọ mmọ? Nso ke mme etop oro ẹdọhọ?

2 N̄wetnnịm n̄kpọ Bible ọdọn̄ọ ediwak mbụk ẹban̄ade mme idaha oro ẹkenamde mme owo ẹkop mme etop ẹtode Abasi. Ndusụk ini mme edibotn̄kpọ eke spirit ẹmi ẹnamde utom nte mme isụn̄utom Abasi ẹkesinọ mme etop ẹmi. (Genesis 22:11, 15; Zechariah 4:4, 5; Luke 1:26-28) Ke idaha ita, ẹma ẹkop uyo Jehovah. (Matthew 3:17; 17:5; John 12:28, 29) Abasi ama etịn̄ ikọ n̄ko ebe ke mme prọfet ẹdide owo, emi ediwak mmọ ẹkewetde se enye ọkọnọde mmọ odudu nditịn̄. Mfịn, nnyịn imenyene Bible, emi esịnede n̄wetnnịm n̄kpọ aban̄ade ediwak ke otu mme etop ẹmi, ọkọrọ ye mme ukpepn̄kpọ Jesus ye mme mbet esie. (Mme Hebrew 1:1, 2) Jehovah ke akpanikọ esinọ ntọt ẹsọk mme edibotn̄kpọ esie ẹdide owo.

3. Nso idi uduak mme etop Abasi, ndien nso ke ẹdori enyịn nnyịn ndinam?

3 Kpukpru etop eke odudu spirit ẹtode Abasi mi ẹyarade esisịt n̄kpọ ẹban̄a ata ekondo. Mmọ ẹtịn̄ ẹban̄a se idide akpan n̄kpọ ikan, ẹmi ẹnyenede odudu ke uwem nnyịn idahaemi ye ke ini iso. (Psalm 19:7-11; 1 Timothy 4:8) Jehovah ada mme etop ẹmi etịn̄ uduak esie onyụn̄ ọnọ nnyịn ndausụn̄. Mmọ ẹdi usụn̄ kiet oro mme ikọ prọfet Isaiah ẹsude: “Utọn̄ fo ẹyekop uyo ke edem fo, ete, ‘Emi edi ọkpọusụn̄, mbufo ẹsan̄a ke esịt,’ ke mbufo ẹdiwọn̄ọrede ẹka nnasia, m̀mê ẹnyụn̄ ẹka ufien.” (Isaiah 30:21) Jehovah inyịkke-nyịk nnyịn ndikop “uyo” esie. Nnyịn inyene ndibiere nditiene ndausụn̄ Abasi nnyụn̄ nsan̄a ke usụn̄ esie. Ke ntak oro N̄wed Abasi eteme nnyịn ete ikpan̄ utọn̄ ke mme etop ẹtode Jehovah. Ke n̄wed Ediyarade, nsịnudọn̄ oro ‘kop se spirit ọdọhọde’ odu utịm ikatiaba.—Ediyarade 2:7, 11, 17, 29; 3:6, 13, 22.

4. Nte owụt eti ibuot ke eyo nnyịn ndidori enyịn Abasi nditie ke heaven ntịn̄ ikọ nnennen nnennen?

4 Mfịn, Jehovah itiehe ke ikpehe n̄kan̄ heaven itịn̄ ikọ inọ nnyịn nnennen nnennen. Idem ke mme ini Bible, Abasi ikesiwakke nditịn̄ ikọ nnennen nnennen, ndusụk ini ediwak isua ikie ẹma ẹsibe mbemiso etịn̄de. Ke ofụri mbụk, Jehovah esinen̄ede awak ndinyene nneme ye ikọt esie ke mme usụn̄ ẹmi mîdịghe ata nnennen nnennen. Ntre ke edi ke eyo nnyịn. Ẹyak nnyịn ikere iban̄a usụn̄ ita oro Jehovah adade enyene nneme ye nnyịn mfịn.

“Ẹkeda Odudu Spirit Abasi Ẹwet Ofụri N̄wed Abasi”

5. Nso idi akpan usụn̄ unyene nneme Jehovah mfịn, ndien didie ke nnyịn ikeme ndibọ ufọn nto enye?

5 Akpan usụn̄ unyene nneme ke ufọt Abasi ye owo edi Bible. Ẹkeda odudu spirit Abasi ẹwet enye, ndien kpukpru n̄kpọ ke enye ẹkeme ndinọ nnyịn ufọn. (2 Timothy 3:16) Bible ọyọhọ ye uwụtn̄kpọ mme ata owo ẹmi ẹkedade ifụre uduak mmọ ẹbiere ndikpan̄ utọn̄ nnọ uyo Jehovah m̀mê nditre ndikpan̄ utọn̄. Mme utọ uwụtn̄kpọ oro ẹti nnyịn ntak emi edide akpan n̄kpọ ndikpan̄ utọn̄ ke se spirit Abasi ọdọhọde. (1 Corinth 10:11) Bible n̄ko ọdọn̄ọ ata ọniọn̄, ọnọde nnyịn item ndida nnam n̄kpọ ke ini iyomde ndinam mme ubiere ke uwem. Etie nte n̄kpọ eke Abasi odude ke edem nnyịn, etịn̄ mme ikọ ẹmi ke utọn̄ nnyịn: “Emi edi ọkpọusụn̄, mbufo ẹsan̄a ke esịt.”

6. Ntak emi Bible etịmde ọfọn akan kpukpru uwetn̄kpọ eken?

6 Man ikop se spirit ọdọhọde ke Bible, ana nnyịn ikot enye kpukpru ini. Bible idịghe sụk ọwọrọetop n̄wed emi ẹtịmde ẹwet, kiet ke otu ediwak ẹmi ẹdude mfịn. Ẹkeda odudu spirit ẹwet Bible ndien enye ọdọn̄ọ mme ekikere Abasi. Mme Hebrew 4:12 ọdọhọ ete: “Ikọ Abasi enyene uwem, onyụn̄ ananam n̄kpọ, onyụn̄ ọsọp akan kpukpru ofụt iso iba, ekịm abahade ukpọn̄ ye spirit, ye ikek ye ndia; onyụn̄ enyene ukeme ndidụn̄ọde ekikere ye uduak esịt owo.” Nte nnyịn ikotde Bible, se isịnede ke enye ekịm odụk ekikere ye uduak esịt nnyịn nte ofụt, ayararede udomo emi uwem nnyịn asan̄ade ekekem ye uduak Abasi.

7. Ntak emi edikot Bible edide akpan n̄kpọ, ndien ẹsịn udọn̄ ẹnọ nnyịn ndinam emi adan̄a ediwak ini didie?

7 “Ekikere ye uduak esịt owo” ẹkeme ndikpụhọde nte ini ebede ye nte mme n̄kpọ ẹmi nnyịn isobode ke uwem ẹtụkde nnyịn—edide inem n̄kpọ onyụn̄ edide ọkpọsọn̄ n̄kpọ. Edieke nnyịn mîkpepke Ikọ Abasi kpukpru ini, ekikere, ido, ye ntụk nnyịn ididụhe aba ke n̄kemuyo ye mme edumbet Abasi. Ntem, Bible eteme nnyịn ete: “Ẹka iso ẹdomo idem mbufo ẹse m̀mê mbufo ẹdu ke mbuọtidem, ẹka iso ẹdomo idem mbufo ẹfiọk.” (2 Corinth 13:5, NW) Edieke anade nnyịn ika iso ikop se spirit ọdọhọde, nnyịn inyene ndinam item oro ọdọhọde ikot Ikọ Abasi ke usen ke usen.—Psalm 1:2.

8. Ewe ikọ apostle Paul ẹn̄wam nnyịn ndidụn̄ọde idem nnyịn ke se iban̄ade edikot Bible?

8 Akpan n̄kpọ kiet emi ẹtide mme andikot Bible edi emi: Nam ini awakde ekem odu ọnọ fi ndiyak se okotde osụhọde odụk fi esịt! Ke ukeme emi isịnde ndinam item emi ẹnọde ẹte ikot Bible kpukpru usen, nnyịn ikpoyomke ndikot ediwak ibuot itọk itọk ye unana edifiọk se nnyịn ikotde. Ke adan̄aemi edide akpan n̄kpọ ndikot Bible kpukpru ini, uduak nnyịn ikpedịghe sụk ndisan̄a ikpat kiet ye ndutịm; akpana nnyịn inyene ata udọn̄ ndikpep n̄kpọ mban̄a Jehovah ye mme uduak esie. Ke afan̄ emi, ọkpọfọn nnyịn ida mme ikọ apostle Paul ẹmi idụn̄ọde idem. Ke ewetde n̄wed ọnọ ẹsọk mme ekemmọ Christian, enye ọkọdọhọ ete: “Ntọn̄ọ edọn̄ nnọ Ete, . . . nte, . . . Christ akpakam onyụn̄ odụn̄ ke esịt mbufo oto ke mbuọtidem; mbufo ẹkpekam ẹnyụn̄ ẹmụm n̄kam ẹnyụn̄ ẹsọn̄ọ ẹwụhọ ke ima, man mbufo ẹkeme nditiene kpukpru ikọt Abasi ntịm mfiọk se idide ubom ye uniọn̄ ye ukon̄ ye utụn̄ọ, nnyụn̄ mfiọk ima Christ emi ayan̄ade ifiọk; man mbufo ẹyọhọ ẹsịm ofụri uyọhọ Abasi.”—Ephesus 3:14, 16-19.

9. Didie ke nnyịn ikeme ndikọri udọn̄ nnyụn̄ nnam udọn̄ nnyịn ndikpep n̄kpọ nto Jehovah etetịm okpon?

9 Edi akpanikọ, nte obot nnyịn etiede ndusụk nnyịn isikopke inem ukot n̄wed, ke adan̄aemi mbon eken ẹtịmde ẹma ukot n̄wed. Nte ededi, inamke n̄kpọ m̀mê nso idi edu nnyịn owo kiet kiet, nnyịn imekeme ndikọri udọn̄ nnyụn̄ nnam udọn̄ nnyịn ndikpep n̄kpọ nto Jehovah etetịm okpon. Apostle Peter ama anam an̄wan̄a ete ke nnyịn ikpenyene ndiyom ifiọk Bible, ndien enye ama ọdiọn̄ọ ete ke ekeme ndiyom ẹkọkọri utọ udọn̄ oro. Enye ekewet ete: “Nte nsek-nditọ, ẹyom ata mmọn̄-eba Spirit, man mbufo ẹda enye ẹkọri ẹsịm edinyan̄a.” (1 Peter 2:2, sịghisịghi ubọkn̄wed edi eke nnyịn.) Edi akpan n̄kpọ ndinọ idem ntụnọ edieke anade nnyịn ‘iyom’ ukpepn̄kpọ Bible. Kpa nte nnyịn ikemede nditọn̄ọ ndima obufa udia ke ima ikatabi enye ediwak ini, edu nnyịn kaban̄a ukotn̄wed ye ukpepn̄kpọ ekeme ndikpụhọde mfọn n̄kan edieke nnyịn inọde idem nnyịn ntụnọ nditiene edu edinam ofụri ini.

“Udia ke Edikem Ini”

10. Mmanie ẹnam “asan̄autom emi anamde akpanikọ, onyụn̄ enyenede ọniọn̄,” ndien didie ke Jehovah ada mmọ anam n̄kpọ mfịn?

10 Ke Matthew 24:45-47, Jesus anam ẹdiọn̄ọ usụn̄ en̄wen oro Jehovah adade etịn̄ ikọ ọnọ nnyịn mfịn. Enye ama etịn̄ ikọ do aban̄a esop Christian oro ẹyetde aran ke spirit—“asan̄autom emi anamde akpanikọ, onyụn̄ enyenede ọniọn̄” emi ẹmekde ndinọ ‘udia eke spirit ke edikem ini.’ Nte owo kiet kiet, mme andibuana ke otu emi ẹdi “mbonufọk” Jesus. Mmọ ẹmi, ke adianade ye “akwa otu owo” eke “mme erọn̄ en̄wen,” ẹbọ nsịnudọn̄ ye ndausụn̄. (Ediyarade 7:9; John 10:16) Ekese ke otu udia eke edikem emi ẹsidi ke uduot n̄wed ẹmi ẹmịn̄de-mịn̄, utọ nte Enyọn̄-Ukpeme, Awake!, ye mme n̄wed eken. Ẹsinọ udia eke spirit efen efen ke uduot utịn̄ikọ ye mme nnamn̄wụt ke ikpọ mbono, n̄kpri mbono, ye mme mbono esop.

11. Didie ke nnyịn iwụt ke imokop se spirit etịn̄de ebe ke “asan̄autom emi anamde akpanikọ, onyụn̄ enyenede ọniọn̄”?

11 Ẹtịm ntọt emi “asan̄autom emi anamde akpanikọ, onyụn̄ enyenede ọniọn̄” ọnọde man ẹsọn̄ọ mbuọtidem nnyịn ẹnyụn̄ ẹnọ ukeme ikike nnyịn ukpep. (Mme Hebrew 5:14) Ẹkeme ndinam utọ item oro abuana ofụri owo man ayak owo kiet kiet ada esịn ke edinam ọkpọkpọ. Ke ini ke ini, nnyịn imesibọ item n̄ko kaban̄a mme akpan ikpehe ke edu uwem nnyịn. Nso ikpedi edu nnyịn edieke nnyịn inen̄erede ikpan̄ utọn̄ ke se spirit ọdọhọde ebe ke otu asan̄autom? Apostle Paul ọbọrọ ete: “Ẹkop uyo mme andida mbufo usụn̄, ẹnyụn̄ ẹsụk ibuot ẹnọ mmọ.” (Mme Hebrew 13:17) Edi akpanikọ, kpukpru mbon oro ẹbuanade ke ndutịm emi ẹdi mme anana-mfọnmma owo. Edi, Jehovah adat esịt ndida mme asan̄autom esie ẹdide owo, kpa ye ẹdide mme anana mfọnmma, nnam n̄kpọ ndida nnyịn usụn̄ ke utịt ini emi.

Ndausụn̄ Otode Ubieresịt Nnyịn

12, 13. (a) Ewe ebiet ndausụn̄ en̄wen ke Jehovah ọnọ nnyịn? (b) Eti odudu ewe ke ubieresịt ekeme ndinyene ke idem mme owo ẹmi mîkam inyeneke nnennen ifiọk Ikọ Abasi?

12 Jehovah ọnọ nnyịn ebiet ndausụn̄ en̄wen—ubieresịt nnyịn. Enye okobot owo ye ukeme esịtidem ndidiọn̄ọ eti ye idiọk. Emi edi ubak obot nnyịn. Ke leta emi enye ekewetde ọnọ ẹsọk mbon Rome, apostle Paul ama anam an̄wan̄a ete: “Ke adan̄aemi mme Gentile ẹmi mînyeneke ibet ẹnamde ke edimehe se ibet etemede, edi esịt mmọ ọnọnọ mmọ item, okposụk edi nte mmọ mînyeneke ibet: mmọ ẹyarade edinịm-ibet eke item oro ẹwetde ke esịt mmọ etemede, esịt mmọ ẹnyụn̄ ẹtiene edinịm-ibet oro ẹdi ntiense mmọ, ekikere mmọ ẹnyụn̄ ẹneni ye kiet eken, ẹdori mmọ ikọ, mîdịghe, ẹtebe mmọ ikpe.”—Rome 2:14, 15.

13 Ke ndusụk udomo, ediwak owo ẹmi mîmeheke ye Jehovah ẹkeme ndinam ekikere ye edinam mmọ ẹdu ke n̄kemuyo ye mme edumbet Abasi ẹban̄ade eti ye idiọk. Etie nte n̄kpọ eke mmọ ẹkopde nte esịt mmọ etịn̄de ikọ sụn̄sụn̄ onyụn̄ adade mmọ asan̄a ke nnennen usụn̄. Edieke emi ekemede ndidi ntre ye mbon ẹmi mînyeneke nnennen ifiọk Ikọ Abasi, adan̄a didie akan oro ke esịt ekpetịn̄ ikọ ọnọ mme ata Christian! Ke akpanikọ, ubieresịt Christian oro ẹdade nnennen ifiọk Ikọ Abasi ẹnam asana oro onyụn̄ anamde n̄kpọ ke n̄kemuyo ye edisana spirit Jehovah ekeme ndinọ ndausụn̄ oro ẹkemede ndiberi edem.—Rome 9:1.

14. Didie ke ubieresịt oro Bible ọnọde ukpep ekeme ndin̄wam nnyịn nditiene ndausụn̄ spirit Jehovah?

14 Eti ubieresịt, enye oro Bible ọnọde ukpep, ekeme nditi nnyịn usụn̄ emi spirit oyomde nnyịn isan̄a. Mme ini ẹkeme ndidu oro N̄wed Abasi m̀mê mme n̄wed nnyịn oro ẹkọn̄ọde ke Bible mîtịn̄ke n̄kpọ nnennen nnennen itụk akpan idaha oro nnyịn ikemede ndisobo. Kpa ye oro, ubieresịt nnyịn ekeme ndidụri nnyịn utọn̄, ọtọtde nnyịn ete ikûdụk usụn̄ emi ekemede ndinọ nnyịn unan. Ke nditịm ntịn̄, ndifụmi se ubieresịt nnyịn etemede nnyịn ke mme utọ idaha oro ekeme ndiwọrọ ndifụmi se spirit Jehovah ọdọhọde. Ke n̄kan̄ eken, ebede ke ndikpep ndiberi edem ke ubieresịt Christian nnyịn oro ẹnọde ukpep, nnyịn imekeme ndinam nti edimek idem ke ini akpan ndausụn̄ emi ẹwetde-wet ẹnịm mîdụhe. Nte ededi, edi akpan n̄kpọ nditi nte ke ini edumbet, ewụhọ, m̀mê ibet emi Abasi ọnọde mîdụhe, idotke ndimen se idade ubieresịt nnyịn ibiere ndori mme ekemmọ Christian ke idem ke se idide ata ọkpọkpọ n̄kpọ.—Rome 14:1-4; Galatia 6:5.

15, 16. Nso ikeme ndibiat ubieresịt nnyịn, ndien didie ke nnyịn ikeme ndibiọn̄ọ oro nditịbe?

15 Edisana ubieresịt oro Bible ọnọde ukpep edi eti enọ otode Abasi. (James 1:17) Edi ana nnyịn ikpeme enọ emi ibiọn̄ọ mme mbiara odudu edieke anade enye anam n̄kpọ ọfọn nte se ikpemede ido uwem. Mme ido edinam n̄kann̄kụk, mme ido eset, ye mme edu oro ẹtuahade ye mme idaha Abasi ẹkeme ndibiat ubieresịt nnyịn edieke itienede mmọ, onyụn̄ anam enye etre ndida nnyịn nsan̄a ke nnennen usụn̄. Eyedi nnyịn idikemeke ndibiere n̄kpọ ọfọn iyonyụn̄ ikam ikeme ndibian̄a idem nnyịn inyụn̄ inịm nte ke idiọk edinam enen̄ede ọfọn.—Men John 16:2 domo.

16 Edieke nnyịn ikade iso ndifụmi mme ntọt oro ubieresịt nnyịn ọnọde, enye ọyọdọdiọn̄ emem tutu esịt nnyịn odoro ufiọn m̀mê etre ndisọp n̄kop n̄kpọ ke n̄kan̄ ido uwem. Andiwet psalm ama etịn̄ aban̄a mme utọ owo oro ke ini enye ọkọdọhọde ete: “Esịt mmọ etie nte ikpọn̄ unam.” (Psalm 119:70) Ndusụk owo ẹmi ẹfụmide ndausụn̄ ubieresịt mmọ ẹtaba ukeme edikere n̄kpọ nte enende. Mme edumbet Abasi idaha mmọ usụn̄ aba mmọ inyụn̄ ikemeke ndinam nnennen ubiere. Man ifep utọ idaha oro, nnyịn ikpenyene ndisọsọp nnam n̄kpọ ntiene ndausụn̄ ubieresịt Christian nnyịn idem ke mme n̄kpọ oro ẹtiede nte n̄kpri n̄kpọ.—Luke 16:10.

Ọfọfọn Ọnọ Mmọ Ẹmi Ẹkopde Ẹnyụn̄ Ẹnamde

17. Nte nnyịn ikpan̄de utọn̄ inọ ‘uyo ke edem nnyịn’ inyụn̄ inamde se ubieresịt nnyịn oro Bible ọnọde ukpep etemede nnyịn, didie ke ẹdidiọn̄ nnyịn?

17 Nte nnyịn inyenede ido edikpan̄ utọn̄ nnọ ‘uyo ke edem nnyịn’—nte ẹnọde ebe ke N̄wed Abasi ye asan̄autom emi anamde akpanikọ, onyụn̄ enyenede ọniọn̄—ndien nte nnyịn inamde se ubieresịt nnyịn oro Bible ọnọde ukpep etide nnyịn, Jehovah ọyọnọ nnyịn spirit esie. Nte utịp, edisana spirit oyofori ukeme nnyịn ndinyịme nnyụn̄ ndiọn̄ọ se Jehovah etịn̄de ọnọ nnyịn.

18, 19. Didie ke ndausụn̄ Jehovah ekeme ndinọ nnyịn ufọn ke utom ukwọrọikọ ye ọkpọkpọ uwem nnyịn?

18 Spirit Jehovah ọyọsọn̄ọ nnyịn idem n̄ko ndida ọniọn̄ ye uko nyọ n̄kpọsọn̄ idaha. Nte ekedide ye mme apostle, spirit Abasi ekeme ndidemede nnyịn ekikere onyụn̄ an̄wam nnyịn kpukpru ini ndinam n̄kpọ nnyụn̄ ntịn̄ ikọ ke n̄kemuyo ye mme edumbet Bible. (Matthew 10:18-20; John 14:26; Utom 4:5-8, 13, 31; 15:28) Spirit Jehovah ye ọkpọkpọ ukeme nnyịn ẹyenam nnyịn ikụt unen nte nnyịn inamde mme akpan ubiere ke uwem, ọnọde nnyịn uko ndinam n̄kpọ ntiene mme ubiere oro. Ke uwụtn̄kpọ, ekeme ndidi afo ekere aban̄a ndikpụhọde usụn̄ uwem fo man anam ini efen efen odu ọnọ mme n̄kpọ eke spirit. Mîdịghe ekeme ndidi afo asak iso ese mme akpan edimek oro ẹkemede ndikpụhọde uwem owo, utọ nte edimek nsan̄andọ, edibiere ndibọ utom ẹnọde, m̀mê edidep ufọk. Utu ke ndiyak ntụk nnyịn nte owo edi n̄kukụre n̄kpọ emi ikerede iban̄a ke ini inamde mme ubiere nnyịn, nnyịn ikpenyene ndikop se spirit Abasi ọdọhọde nnyụn̄ nnam n̄kpọ ke n̄kemuyo ye ndausụn̄ esie.

19 Nnyịn ke akpanikọ imowụt esịtekọm ke nti n̄kpọ editi ye item oro nnyịn isibọde ito mme ekemmọ Christian, esịnede mbiowo. Nte ededi, iyomke nnyịn itetie ibet mbon efen ẹdụri ntịn̄enyịn nnyịn ẹwụt n̄kpọ kpukpru ini. Edieke nnyịn idiọn̄ọde ọniọn̄ ọniọn̄ usụn̄ nditiene ye mme edinen̄ede oro oyomde nnyịn inam ke ido ye edu nnyịn man inem Abasi esịt, ẹyak nnyịn inam oro. Jesus ọkọdọhọ ete: “Edieke mbufo ẹfiọkde mme n̄kpọ ẹmi, ọfọfọn ọnọ mbufo ke mbufo ẹnamde mmọ.”—John 13:17.

20. Nso edidiọn̄ isịm mbon oro ẹkpan̄de utọn̄ ẹnọ ‘uyo ke edem mmọ’?

20 Nte an̄wan̄ade, man ẹdiọn̄ọ nte ẹkpenemde Abasi esịt, iyomke mme Christian ẹkop ata ata uyo emi otode heaven, m̀mê ndiyom angel aka ebịne mmọ. Ẹnọ mmọ Ikọ Abasi oro ẹwetde-wet ye ima ima ndausụn̄ ebe ke otu oro ẹyetde aran ke isọn̄. Edieke mmọ ẹtịn̄de enyịn ẹnam ‘uyo ke edem mmọ’ ẹnyụn̄ ẹtienede ndausụn̄ ubieresịt mmọ oro Bible ọnọde ukpep, mmọ ẹyekụt unen ke ndinam uduak Abasi. Ekem mmọ ke akpanikọ ẹyekụt nte un̄wọn̄ọ apostle John osude: “Owo eke anamde se Abasi amade ododu ke nsinsi.”—1 John 2:17.

Ibio Ibio Ndụn̄ọde

• Ntak emi Jehovah enyenede nneme ye edibotn̄kpọ esie edide owo?

• Didie ke nnyịn ikeme ndibọ ufọn nto ndutịm edikot Bible ofụri ini?

• Didie ke nnyịn ikpanam n̄kpọ iban̄a ndausụn̄ emi otode otu asan̄autom?

• Ntak emi nnyịn mîkpofụmike se ubieresịt oro Bible ọnọde ukpep etemede?

[Mme Mbụme Ukpepn̄kpọ]

[Ndise ke page 13]

Iyomke owo enyene awak-n̄kukọhọ n̄kpọutom man ọbọ etop oto Abasi

[Ebiet Ẹdade N̄kpọ Ẹto]

Ẹbọ ẹto Arecibo Observatory/David Parker/Science Photo Library

[Mme ndise ke page 15]

Jehovah etịn̄ ikọ ọnọ nnyịn ebe ke Bible onyụn̄ ebe ke “asan̄autom emi anamde akpanikọ, onyụn̄ enyenede ọniọn̄”