Andinọ Un̄wana ke Ediwak Idụt
Mbụk Eyouwem
Andinọ Un̄wana ke Ediwak Idụt
MBỤK GEORGE YOUNG NTE RUTH YOUNG NICHOLSON OBỤKDE
“Do, ntak ẹdopde uyo ke mme n̄kpoto ukwọrọikọ nnyịn? . . . Nso orụk mme owo ke nnyịn ikpedi edieke idopde uyo ke ima ikokụt ite ke mme n̄kpọ ẹmi ami n̄wetde mi ẹdi akpanikọ? Ẹyak nnyịn ikûmụm mme owo unịm ke unana ifiọk, edi ẹyak nnyịn itan̄a akpanikọ an̄wan̄wa ye unana mbubịk.”
MME ikọ ẹmi ẹkedi ubak leta Papa oro ekenyenede page 33 emi enye ekewetde eben̄e ete ẹsio imọ enyịn̄ ke n̄wed usịn-enyịn̄ ufọkabasi. Emi ekedi ke 1913. Ọtọn̄ọde ke ini oro ka iso, enye ama ọtọn̄ọ usụn̄ uwem oro ọkọyọhọde ye edinam oro akadade enye esịm edinam utom nte andinọ un̄wana ke ediwak idụt. (Philippi 2:15) Toto ke ini n̄kedide ekpri eyenan̄wan, mma nsibọ mme mbụk ẹban̄ade ifiọkutom Papa nto mme iman ye n̄wedmbụk, ndien mme ufan ẹma ẹsin̄wam mi nditan̄ mme mbụk uwem esie ndọn̄ ọtọkiet. Ke ediwak usụn̄, uwem Papa esiti mi aban̄a uwem apostle Paul. Ukem nte “apostle mme idụt” oro, Papa ekesidu ke mben̄eidem kpukpru ini ndika n̄kọnọ mme owo ẹtode kpukpru idụt ye isuo etop Jehovah. (Rome 11:13, NW; Psalm 107:1-3) Yak mbụk nnọ mbufo mban̄a ete mi, George Young.
Mme Ntọn̄ọ Ntọn̄ọ Isua
Papa ekedi ekperedem eyen John ye Margaret Young, mbon Scotland ẹkedide mbon Presbyterian. Enye akamana ke September 8, 1886, esisịt ini ke ubon esie ẹma ẹkewọrọ ẹkpọn̄ Edinburgh, Scotland, ẹka British Columbia ke n̄kan̄ edem usoputịn Canada. Ikpọ nditọeka esie iren ita—Alexander, John, ye Malcolm—ẹkemana ke Scotland isua ifan̄ ke mbemiso. Papa akada isua iba ọsọn̄ọ Marion, ekpri eyeneka mmọ an̄wan, emi mmọ ẹkesikotde Nellie ke nditịk enyịn̄.
Sia ẹkekọride ke in̄wan̄ ke Saanich, emi mîyomke usụn̄ ikpọn̄ Victoria, British Colombia, nditọ ẹmi ẹma ẹsidia uwem. Ke ukem ini oro, mmọ ẹma ẹkpep ndibiom mbiomo. Ntre mbemiso ete ye eka mmọ ẹnyọn̄de Victoria ẹdi, mmọ ẹma ẹsikụre utom mmọ ke an̄wa ẹnyụn̄ ẹnịm ufọk asana.
Nte ini akakade, Papa ye nditọeka esie iren ẹma ẹnyene udọn̄ ke udọk ukan̄ ye ke unyam eto n̄ko. Nditọ Young ẹmi ẹma ẹwọrọ eti etop nte mme esenyịn in̄wan̄ eto (mbon ẹmi ẹsisede isọn̄ man ẹkụt m̀mê eto ekeme ndikọri ke esịt) ye nte mme andidep ye mme andinyam eto. Papa ekesise aban̄a mme mbubehe okụk.
Nte ini akakade, udọn̄ oro Papa ekenyenede ọnọ mme n̄kpọ eke spirit ama anam enye ebiere ndikabade ndi ọkwọrọikọ Presbyterian. Nte ededi, ke ukem ini oro, mme ukwọrọikọ n̄wedmbụk n̄kpọntịbe oro Charles Taze Russell, akpa etieibuot Zion’s Watch Tower Tract Society, ọkọkwọrọde ẹma ẹnen̄ede ẹtụk uwem esie. Se Papa ekekpepde ama onụk enye ndiwet leta ediwọrọ n̄kpọn̄ oro n̄ketịn̄de mban̄a ke ntọn̄ọ ntọn̄ọ.
Papa ama ada Bible owụt ke ima ima ye in̄wan̄în̄wan̄ usụn̄ nte ke mme ukpepn̄kpọ ufọkabasi oro nte ke ukpọn̄ owo edi se mîkemeke ndikpa ye nte ke Abasi oyotụhọde ukpọn̄ owo ke nsinsi ke hell ikan̄ ẹdi nsu. Enye n̄ko ama ayarade ukpepn̄kpọ Abasi-Ita-ke-Kiet, owụtde nte ke enye ikọtọn̄ọke ito mme Christian ye nte ke enye inyeneke nsọn̄ọ ndomokiet ke N̄wed Abasi. Ọtọn̄ọde ke ini oro ka iso enye ama anam utom ukwọrọikọ Christian ke ndikpebe Jesus Christ, adade ofụri ukeme ye odudu esie anam n̄kpọ ke nsụhọdeidem ndinọ Jehovah ubọn̄.
Ke 1917, ke idak ndausụn̄ Watch Tower Society, Papa ama ọtọn̄ọ ndinam utom nte akaisan̄ ido ukpono, nte ẹkesikotde mme andida ke ibuot Mme Ntiense Jehovah oro ẹsan̄ade-san̄a ini oro. Enye ama esinọ mme utịn̄ikọ ke ikpọ ye n̄kpri obio ke Canada onyụn̄ owụt ndise oro ẹnamde-nam n̄kpọ ẹwụt ye ndutịm slide oro ẹkediọn̄ọde nte “Photo-Drama of Creation.” Ẹma ẹsiyọhọ mme ufọkmbre ẹbet edidi Papa. Ndutịm isan̄ esie ama esidu ke Enyọn̄-Ukpeme tutu ke 1921.
N̄wedmbụk n̄kpọntịbe Winnipeg kiet ama ọtọt ete ke Ọkwọrọikọ Young ama etịn̄ ikọ ọnọ owo 2,500 ndien nte ke ediwak owo ikekemeke ndidụk ufọk koro ẹkewakde ẹkaha. Ke Ottawa, enye ama etịn̄ ikọ ke ibuotikọ oro “Edika Hell ye Edifiak Nnyọn̄ Ndi.” Akanieren kiet do ama ọtọt ete: “Ke ama okokụre utịn̄ikọ, George Young ama ọnọ otu mme ọkwọrọ ederi ikot ete ẹdi mbot utịn̄ikọ ẹdineme ibuotikọ oro ye imọ, edi owo mmọ ndomokiet ikọdọkke ika. Mma mfiọk adan̄aoro nte ke mma n̄kụt akpanikọ.”
Papa ama esidomo ndibuan adan̄a ediwak edinam eke spirit nte enye ekekeme ke mme isan̄ edika n̄kese esie. Ke oro ebede, enye ama esidụk tren itọk itọk aka itie efen oro ẹkediomide. Ke ini asan̄ade ke ubomisọn̄, enye ama esikpọn̄ aka udiana itieutom esie anyan ini mbemiso ini udia usenubọk. Ke adianade ye enye ndinam utom ifịk ifịk, Papa ama ọwọrọ etop edidi owo oro okowụtde edikere mban̄a ẹma ẹnyụn̄ ẹdiọn̄ọ enye ke ntak utom Christian ye ntatubọk esie.
Ke otu mme akpa mbono oro enye ekesidụkde, ẹkenịm enye oro ekedide ata n̄wọrọnda ke Edmonton, Alberta, ke 1918. Kpukpru mbonubon esie ẹma ẹdu do ndise nte Nellie akanade baptism. Oro n̄ko ekedi akpatre ini emi mmọ ẹkedude ọtọkiet. Isua iba ke ukperedem, udọn̄ọ n̄kan̄ ama owot Malcolm. Ukem nte nditọeka esie iren ita ye ete esie, Malcolm ekenyene idotenyịn uwem eke heaven, ndien kpukpru mmọ ẹma ẹnam akpanikọ ẹnọ Abasi tutu esịm n̄kpa.—Philippi 3:14.
Ndika Mme An̄wautom Esenidụt
Ke Papa ama okokụre isan̄ ukwọrọikọ ke Canada ke September 1921, Joseph F. Rutherford, etieibuot Watch Tower Society ini oro, ama ọdọhọ enye ebe aka mme isuo Caribbean. Ke kpukpru ebiet oro Papa okowụtde “Photo-Drama of Creation,” mme owo ẹma ẹnen̄ede ẹkop inemesịt. Enye ama etie ke Trinidad ewet ete: “Ediwak owo ẹma ẹfiak ẹnyọn̄ọ ke ntak oro ufan̄ mîkodụhe. Ke ọyọhọ okoneyo iba mme owo ẹma ẹyọhọ ufọk oro kpak.”
Ekem, ke 1923, ẹma ẹnọ Papa aka Brazil. Do enye ama esitịn̄ ikọ ọnọ akwa otuowo, ke ndusụk idaha ebe ke mme akabadeikọ oro ẹkekpede-kpe. Enyọn̄-Ukpeme (Ikọmbakara) eke December 15, 1923 ama ọtọt ete: “Ọtọn̄ọde ke June 1 esịm September 30 Brọda Young ama enịm an̄wan̄wa mbono esop 21, ye ofụri ibat mme andidụk edide 3,600; enịm mbono esop 48, ye mme andidụk ẹdide 1,100; asuan n̄wed mfọn oro ofụri ibat ekedide 5,000 ke usem Portuguese.” Ediwak owo ẹma ẹwụt udọn̄ ke ini Papa ọkọnọde utịn̄ikọ oro “Ediwak Miliọn Owo Oro Ẹdude Uwem Idahaemi Idikpaha Tutu Amama.”
Ke ini ẹkeyakde mbufa itieutom Brazil ẹnọ ke March 8, 1997, ediye uduot ekpri n̄wed edinam ediyak nnọ oro ama ọtọt ete: “1923: George Young edisịm Brazil. Enye etịm ọfis n̄kọk itieutom ke ufọt ufọt Rio de Janeiro.” Okposụkedi mme n̄wed Bible ẹma ẹkedodu ke Spanish, ẹma ẹyom mmọ n̄ko ke usem Portuguese, kpa akpan usem Brazil. Ntem, ke October 1, 1923, ẹma ẹtọn̄ọ ndimịn̄ Enyọn̄-Ukpeme ke usem Portuguese.
Papa ama osobo ye ata ediwak owo ke Brazil. Kiet ekedi imọ owo Portugal oro ekekerede Jacintho Pimentel Cabral, emi ọkọnọde ufọk esie ẹda ẹnịm mme mbono esop. Ikebịghike Jacintho ama enyịme akpanikọ Bible ndien ke ukperedem ama akabade edi anamutom n̄kọk itieutom. Owo efen ekedi Manuel da Silva Jordão, akparawa Portugal ekedide ekpeme in̄wan̄esa. Enye ama okop utịn̄ikọ an̄wa oro Papa ọkọnọde ndien emi ama onụk enye ndifiak nnyọn̄ Portugal man akanam utom nte colporteur, nte ẹkesikotde mme asan̄autom uyọhọ ini eke Mme Ntiense Jehovah ini oro.
Papa ama esinam isan̄ ke tren ntatara ntatara ke ofụri Brazil, ndien enye ama osobo ye mbon oro ẹkenyenede udọn̄. Ke kiet ke otu mme isan̄ esie, enye ama osobo Bony ye Catarina Green, ndien enye ama adan̄ ye mmọ ke n̄kpọ nte urua iba, atatde N̄wed Abasi ọnọ mmọ. Ndien ke nsụhọde n̄kaha owo itiaba ke ubon oro ẹma ẹyarade uyakidem mmọ nnọ Jehovah ke baptism mmọn̄.
Owo efen oro enye okosobode ekedi Sarah Bellona Ferguson ke 1923. Ke 1867, enye nte n̄kaiferi, ọkọrọ ye eyeneka esie eren Erasmus Fulton Smith ye mbonubon eken, ẹma ẹwọn̄ọ ẹkpọn̄ United States ẹka Brazil. Toto ke 1899 enye ama esibọ magazine Enyọn̄-Ukpeme kpukpru ini ke itie ubọ n̄wed. Papa ndika n̄kese ekedi ini oro Sarah, nditọ esie inan̄, ye owo kiet oro Papa okokotde Aunt Sallie ẹketiede ẹbet ke anyan ini, ndina baptism. Oro ekedi ke March 11, 1924.
Ikebịghike-bịghi, Papa ama ọtọn̄ọ ndikwọrọ ikọ ke mme idụt Edem Usụk America eken. Ke November 8, 1924, enye ama etie ke Peru ewet ete: “Idahaemi ke nsụk n̄kụre ndisuan tract 17,000 ke Lima ye Callao.” Ekem enye ama ọkpọn̄ aka Bolivia ndisuan mme tract do. Kaban̄a edika n̄kese oro, enye ama ewet ete: “Ete nnyịn ke ọdiọn̄ ukeme mi. Owo India kiet ama an̄wam mi. Ufọk esie odu ke inua akpa Amazon. Enye ọbọ tract 1,000 ye ndusụk n̄wed afiak ọnyọn̄.”
Ebede ke mme ukeme Papa, ẹma ẹsuan n̄kpasịp akpanikọ Bible ke ediwak idụt Ufọt Ufọt ye Edem Usụk America. Enyọn̄-Ukpeme (Ikọmbakara) eke December 1, 1924, ama ọtọt ete: “George Young omodu ke Edem Usụk America idahaemi ke se iwakde ibe isua iba. . . . Edi ifet ọnọ edima eyenete emi ndida etop akpanikọ n̄ka Punta Arenas, ke Straits Magellan.” Papa ama ada usụn̄ ke utom ukwọrọikọ n̄ko ke mme idụt nte Costa Rica, Panama, ye Venezuela. Enye ama aka iso idem okposụkedi ọkọdọn̄ọde utoenyịn emi akafịnade nsọn̄idem esie.
Ebe Aka Europe
Ke March 1925, Papa ama ebe aka Europe, ebiet emi enye okodoride enyịn ndisuan tract Bible 300,000 ke Spain ye Portugal nnyụn̄ nnam ndutịm man Brọda Rutherford edinọ mme an̄wan̄wa utịn̄ikọ. Nte ededi, ke ama ekedisịm Spain, Papa ama ewet aban̄a eyịghe oro enye ekenyenede aban̄a Brọda Rutherford ndidi ndinọ mme utọ utịn̄ikọ oro, ke ekerede aban̄a usua ido ukpono oro okodude do.
Ke okotde oto Isaiah 51:16 nte ibọrọ, Brọda Rutherford ekewet ete: “Mmesịn fi ikọ mi ke inua, nnyụn̄ mfụk fi ke mfụt ubọk mi, man nnen̄ede ikpaenyọn̄, nnyụn̄ n̄wụk isọn̄ ke itie esie, nnyụn̄ ndọhọ Zion, nte, Mbufo ẹdi ikọt mi.” (King James Version) Ye oro, Papa ama ebiere ete: “Ke akpanikọ edi uduak Ọbọn̄ ete ami n̄ka iso nnyụn̄ nyak se iditịbede nsịn enye ke ubọk.”
Ke May 10, 1925, Brọda Rutherford ama ọnọ utịn̄ikọ esie ye un̄wam akabadeikọ ke Ufọkmbre Novedades ke Barcelona. Se ibede owo 2,000 ẹma ẹdụk, esịnede akwa owo ukara kiet ye akpan owo ukpeme odude ke mbot edinam. Ẹma ẹtiene ukem ndutịm emi ke Madrid, ye owo 1,200 ẹdụkde. Udọn̄ emi mme utịn̄ikọ ẹmi ẹkedemerede ama osụn̄ọ ke nditọn̄ọ ọfis n̄kọk itieutom ke Spain oro, nte 1978 Yearbook of Jehovah’s Witnesses ọdọhọde, ekesịnede ke “idak ndausụn̄ George Young.”
Ke May 13, 1925, Brọda Rutherford ama ọnọ utịn̄ikọ ke Lisbon, Portugal. Enye ama okụt akwa unen n̄ko ke ndika do, kpa ye ukeme oro ọkwọrọ ederi ekesịnde nditịmede mbono oro ebe ke ndifiori n̄kpo ye ke ndibụn̄ mme akpakaha. Ke Brọda Rutherford ama ọkọnọ utịn̄ikọ esie ke Spain ye Portugal, Papa ama aka iso ndiwụt “Photo-Drama,” ndien enye ama anam ndutịm n̄ko man ẹmịn̄ ẹnyụn̄ ẹsuan mme n̄wed Bible ke mme ebiet oro. Ke 1927 enye ama ọtọt ete ke ‘ẹkwọrọ eti mbụk ke kpukpru ikpọ ye n̄kpri obio Spain.’
Ndikwọrọ Ikọ ke Soviet Union
Udiana itieutom isụn̄utom Papa ekedi Soviet Union, emi enye akakade ekesịm ke August 28, 1928. Leta oro enye ekewetde ke October 10, 1928, okot ubak ubak ete:
“Tọn̄ọ nte n̄kedi Russia, mmekeme ndinen̄ede mbọn̄ akam ke ofụri esịt nte, ‘Yak Ubọn̄ Fo edi.’ Ami ke n̄kpep usem, edi n̄kpep sụn̄sụn̄. Akabadeikọ mi edi ata eti owo, enye edi owo Jew, edi enye enịm Christ ke akpanikọ onyụn̄ ama Bible. Mmenyene ndusụk inem inem ifiọkutom edi mfiọkke m̀mê ẹdiyak ndu mbịghi adan̄a didie. Urua oko mma mbọ n̄wed ẹdọhọde n̄kpọn̄ ke ufan̄ hour 24 edi ẹma ẹbiere mfịna oro man n̄kpekeme ndidu mbịghi.”
Ẹma ẹsobo ye ndusụk Nditọ Ukpepn̄kpọ Bible ke Kharkov, idahaemi edide akpan obio ke Ukraine, ndien ufiop ufiop nneme oro ikenyenede ama asiaha mmọ mmọn̄eyet idatesịt. Ẹma ẹsinịm ekpri mbono kpukpru okoneyo tutu esịm ufọt okoneyo. Ke ewetde ke ukperedem aban̄a edisobo emi ye nditọete oro, Papa ọkọdọhọ ete: “Nditọete ẹmi ẹnyene mbọm, ẹma ẹbọ mmọ n̄wed ifan̄ ẹmi mmọ ẹkenyenede ndien ukara etie nsọn̄ido nsọn̄ido ye mmọ, edi mmọ ke ẹkop inemesịt.”
Ẹma ẹwet ẹban̄a utom ukwọrọikọ Papa ke Soviet Union ke san̄asan̄a ediye uduot ekpri n̄wed oro ẹkenọde mbon oro ẹkedụkde edinam ediyak mbufa ufọkutom n̄kọk itieutom nnọ ke June 21, 1997, ke St. Petersburg, Russia. Ediye uduot ekpri n̄wed oro ọdọhọ ke ẹma ẹnọ Papa aka Moscow, onyụn̄ ọtọt ete ke enye ama ọbọ unyịme “ndimịn̄ idem ekpri n̄wed Freedom for the Peoples ye Where Are the Dead? 15,000 man ẹsuan ke Russia.”
Ke ama ọkọnyọn̄ Russia edi, ẹma ẹnọ Papa akanam utom oro ẹsan̄ade-san̄a ke United States. Ke Edem Usụk Dakota enye ama aka ufọk Nellena ye Verda Pool, iban ẹmi ẹdide nditọeka ẹmi ẹkekabarede ẹdi mme isụn̄utom ke Peru ediwak isua ke ukperedem. Mmọ ẹma ẹwụt ntotụn̄ọ esịtekọm ẹban̄a ifịk ifịk utom ukwọrọikọ Papa ẹnyụn̄ ẹdọhọ ẹte: “Nditọete ẹma ẹsinen̄ede ẹnyene edu usiakusụn̄ ke mme ntọn̄ọ ntọn̄ọ ini oro nte mmọ ẹkesiwọrọde ẹka isen idụt ye esisịt inyene obụkidem edi ye esịt oro ọyọhọde ye ima ẹnyenede ẹnọ Jehovah. Oro edi se ikonụkde mmọ ndinam se mmọ ẹkenamde.”
Ndọ ye Udiana Isan̄
Ke ofụri isua ẹmi Papa ama esinyene nneme ye Clara Hubbert okotode Isuo Manitoulin, Ontario. Mmọ mbiba ẹma ẹdụk akamba mbono ke Columbus, Ohio, ke July 26, 1931, ke ini Nditọ Ukpepn̄kpọ Bible ẹkenyịmede enyịn̄ oro Mme Ntiense Jehovah. (Isaiah 43:10-12) Urua kiet ke ukperedem mmọ ẹma ẹdọ ndọ. Ikebịghike, Papa ama adaha udiana isan̄ isụn̄utom esie ke mme isuo Caribbean. Do, enye ama an̄wam ke nditịm mme mbono esop ye ke ndinọ mbon efen ukpep ke utom ukwọrọikọ eke ufọk ke ufọk.
Mama ama esibọ mme ndise, mme kad ekọm, ye mme leta oto Suriname, St. Kitts, ye ediwak itie en̄wen. Mme leta oro ẹkesitịn̄ ẹban̄a n̄kọri ke utom ukwọrọikọ ndien ndusụk ini ẹma ẹsisịne mme mbụk ẹban̄ade mme inuen, mme unam, ye mme eto ke idụt emi Papa okodude. Ke June 1932, Papa ama okụre utom esie ke Caribbean ndien, ke asan̄ade ke nsụn̄ikan̄ nte ido esie esidide, enye ama afiak ọnyọn̄ Canada. Ke oro ebede, enye ye Mama ẹma ẹbuana ke utom ukwọrọikọ uyọhọ ini ọtọkiet, ẹbiatde ini etuep eke 1932 ye 1933 ke n̄kann̄kụk Ottawa ye akwa otu asan̄autom uyọhọ ini eken.
Ibio Ibio Uwem Ubon
Ke 1934 David eyeneka mi ama amana. Ke ini enye ekedide eyenọwọn̄, enye ama esidọk ekebe itam Mama ada onyụn̄ anam mme ndomonse ke nte ẹnọde “utịn̄ikọ.” Ke ofụri uwem esie, enye emenyene ifịk ọnọ Jehovah nte ete esie. Mmọ mbita ẹkesiwat ke ubomisọn̄, emi ẹkedoride ukwak ikwọ ke enyọn̄, nte mmọ ẹkesan̄ade ẹse mme esop ọtọn̄ọde ke edem usiahautịn mbenesụk Canada tutu esịm edem usoputịn mbenesụk oro. Ami n̄kamana ke 1938 ke adan̄aemi Papa akanamde utom ke British Colombia. David eti nte Papa ekenịmde mi ke bed ndien Papa, Mama, ye David ẹtọn̄ọ edọn̄ ẹkanade bed oro ẹkụk ke adan̄aemi Papa ọkọbọn̄de akam ekọm aban̄a mi.
Ke ini etuep eke 1939, nnyịn ikodụn̄ ke Vancouver ke adan̄aemi Papa akasan̄ade ese mme esop ke n̄kann̄kụk oro. Kiet ke otu ediwak leta oro nnyịn ikọbọde ke ediwak isua ẹmi ẹbede edi eke January 14, 1939, emi enye ekewetde ke ini okodude ke Vernon, British Columbia. Papa ekewet enye ọnọ ẹsọk Clara, David, ye Ruth, ọdọhọde ete: “Ẹbọ esisịt ntịminua ye esisịt mfari.” Etop ekenyenede nnyịn owo kiet kiet ama odu ke esịt leta oro. Enye ama etịn̄ nte idọk okponde do edi nte mme anamutom mîwakke.—Matthew 9:37, 38.
Urua kiet ke enye ama okoto itieutom esie ọnyọn̄ edi Vancouver, Papa ama osụhọ ke ini mbono esop kiet. Ndụn̄ọde uyom udọn̄ọ oro ẹkenamde ke oro ebede ama ayarade nte ke enye ama enyene mbufụt emi ebietde kansa ke mfre. Ke May 1, 1939, enye ama okụre utom esie eke isọn̄. Ami n̄kedi ọfiọn̄ usụkkiet ke emana, ndien David ama ekpere ndisịm isua ition ke emana. Edima eka nnyịn, emi n̄ko ekenyenede idotenyịn heaven, ama anam akpanikọ ọnọ Abasi tutu esịm n̄kpa ke June 19, 1963.
Kiet ke otu leta oro Papa ọkọnọde ẹsọk Mama owụt nte enye akamade utom esie eke edida eti mbụk n̄ka ediwak idụt. Enye ọkọdọhọ ubak ubak ete: “Jehovah ke mfọnido ekenyịme mi n̄ka mme idụt ẹmi nte un̄wana man n̄katan̄a etop Obio Ubọn̄. Yak ẹtoro edisana enyịn̄ esie. Ubọn̄ esie ayama ebe ke unana ukeme ye mmeme.”
Idahaemi nditọ, nditọ nditọ, ye nditọ nditọ-nditọ George ye Clara Young ke ẹnam n̄ko utom ima ima Abasi nnyịn, Jehovah. Ẹma ẹtịn̄ ẹnọ mi ẹte ke Papa ama esikot oto Mme Hebrew 6:10 ndien ndien, emi ọdọhọde ete: “Abasi ikwan̄ake nte efrede utom mbufo ye ima enyịn̄ Esie eke mbufo ẹwụtde.” Nnyịn n̄ko ifreke utom Papa.
[Ndise ke page 23]
Ete mi, ke ubọk nnasia, ye nditọeka esie ita
[Mme ndise ke page 25]
Papa (adade-da) ye Brọda Woodworth, Rutherford, ye Macmillan
Isọn̄ isọn̄: Papa (ke ata ufien) ke otu ye Brọda Russell
[Mme ndise ke page 26]
Papa ye Mama
Isọn̄ isọn̄: Usen ndọ mmọ
[Ndise ke page 27]
Ami ye David ye Mama isua ifan̄ ke Papa ama akakpa