“Eti Ibuot Odu ye Mme Osụk Idem”

‘Nso ke Jehovah oyom ye afo, ke mîbọhọke ndisụk idem nsan̄a ye Abasi fo?’—MICAH 6:8.

1, 2. Nso idi nsụkidem, ndien didie ke enye okpụhọde ye iseri?

 ỌWỌRỌISO apostle esịn ndidụri ntịn̄enyịn nnọ idemesie. Uko uko ebiereikpe Israel okot idemesie eyenọwọn̄ ke ufọk ete esie. Akakan owo oro akanam odude uwem enyịme ete ke imọ inyeneke akakan odudu. Kpukpru iren emi ẹwụt nsụkidem.

² Nsụkidem edi isio ye iseri. Owo emi osụkde idem enyene ukeuke idaha ekikere aban̄a mme ukeme esie ye se enye edide inyụn̄ idịghe owo n̄kohodeidem m̀mê owo ntan̄idem. Utu ke nditan̄ idem, mbụre mbụre, m̀mê ndiyom ikpọ itie, owo nsụkidem esifiọk kpukpru ini ete ke mme ukeme imọ ẹnyene adan̄a. Ntem, enye esikpono, onyụn̄ etịm ekere aban̄a mme udọn̄ ye ekikere mbon efen.

3. Ke nso usụn̄ ke eti ibuot “odu ye mme osụk idem”?

³ Ye eti ntak Bible ọdọhọ ete: “Eti ibuot odu ye mme osụk idem.” (Mme N̄ke 11:2) Owo nsụkidem enyene eti ibuot koro enye etiene usụn̄ oro Abasi enyịmede, enye onyụn̄ efep edu iseri oro esisụn̄ọde ke bụt. (Mme N̄ke 8:13; 1 Peter 5:5) Usụn̄ uwem ediwak asan̄autom Abasi ọsọn̄ọ eti ibuot oro odude ke ndisụk idem. Ẹyak nnyịn ikere iban̄a uwụtn̄kpọ ita oro ẹkesiakde ke akpa ikpehe ekikere.

Paul—“Anam-Utom” ye “Akama-Ukpọhọde”

4. Mme n̄wọrọnda ifetutom ewe ke Paul ekenyene?

⁴ Paul ekedi ọwọrọiso owo ke otu mme akpa Christian, ndien an̄wan̄a ntak ekedide ntre. Ke ini utom ukwọrọikọ esie, enye ama anam isan̄ ediwak kilomita ke mme itie tọsịn ke inyan̄ ye ke obot, enye ama onyụn̄ ọtọn̄ọ ata ediwak esop. Ke adianade do, Jehovah ama esinọ Paul mme n̄kukụt ye enọ editịn̄ ikọ ke usem. (1 Corinth 14:18; 2 Corinth 12:1-5) Enye ama ọnọ Paul odudu spirit n̄ko ndiwet leta 14 oro idahaemi ẹdide ubak N̄wed Abasi Christian Usem Greek. Nte an̄wan̄ade, ẹkeme ndidọhọ ke Paul ama anam utom akan kpukpru apostle eken.—1 Corinth 15:10.

5. Didie ke Paul okowụt ke imọ ikenyene ekikere oro adade ukem ukem iban̄a idem imọ?

⁵ Sia Paul akadade iso ke utom Christian, ndusụk  owo ẹkeme ndidori enyịn ndikụt enye owụtde idem aban̄a uwọrọiso esie, idem atan̄de idem aban̄a odudu esie. Nte ededi, ikedịghe ntre koro Paul ama osụhọde idem. Enye okokot idemesie ‘andikpri n̄kan ke otu mme apostle,’ adiande ete: ‘Ndotke ndikere apostle, koro n̄kesịnde ufọk Abasi enyịn.’ (1 Corinth 15:9) Nte akani andikọbọ mme Christian, akananam Paul ikefreke ite ke okoto ke ntak mfọnido oro owo mîdotke kpọt ke imo ikekeme ndikam nnyenyene itie ebuana ye Abasi, itịn̄ke-tịn̄ iban̄a edinyene mme san̄asan̄a ifetutom. (John 6:44; Ephesus 2:8) Ntem, Paul ikekereke ite ke mme n̄wọrọnda edinam imọ ke utom ukwọrọikọ ẹma ẹnam imọ ifọn ikan mbon efen.—1 Corinth 9:16.

6. Didie ke Paul okowụt nsụkidem ke mme edinam esie ye mbon Corinth?

⁶ Ẹma ẹkụt nsụkidem Paul akpan akpan ke mme edinam esie ye mbon Corinth. Nte an̄wan̄ade, ndusụk mmọ ẹma ẹnen̄ede ẹma mbon oro mmọ ẹkebatde nte mme ọwọrọiso esenyịn, esịnede Apollos, Cephas, ye Paul ke idemesie. (1 Corinth 1:11-15) Edi Paul ikenyịkke-nyịk mbon Corinth ite ẹtoro imọ m̀mê enye ndikada uma mmọ nnam n̄kpọ ke idiọk usụn̄. Ke ini akakade ekese mmọ, enye ikasan̄ake “ye akan ikọ m̀mê ifiọk.” Utu ke oro, Paul eketịn̄ aban̄a idemesie ye mme nsan̄a esie ete: “Yak owo abat nnyịn ntem, ete nnyịn idi mme anam-utom Christ ye mme akama-ukpọhọde ndịbe-n̄kpọ Abasi.” *—1 Corinth 2:1-5; 4:1.

7. Didie ke Paul okowụt nsụkidem idem ke ini ọkọnọde item?

⁷ Paul ama akam owụt nsụkidem ke ini enye ọkọnọde ọkpọsọn̄ item ye ndausụn̄. Enye ekekpe mme ekemmọ Christian ubọk ke “mbọm Abasi” ye “ke ntak ima” utu ke ndida odudu apostle esie. (Rome 12:1, 2; Philemon 8, 9) Ntak emi Paul akanamde emi? Koro enye ekenen̄ede abat idemesie nte “andin̄wam” nditọete esie, idịghe nte ‘andikara mmọ ke n̄kpọ mbuọtidem.’ (2 Corinth 1:24) Eyịghe idụhe nte ke nsụkidem Paul akanam mme esop Christian akpa isua ikie ẹnen̄ede ẹma enye ntre.—Utom 20:36-38.

 Ekikere Adade Ukem Ukem Kaban̄a Mme Ifetutom Nnyịn

8, 9. (a) Ntak emi nnyịn ikpenyenede ekikere oro adade ukem ukem iban̄a idem nnyịn? (b) Didie ke mbon oro ẹnyenede ndusụk ifetutom ẹkeme ndiwụt nsụkidem?

⁸ Paul ama enịm eti uwụtn̄kpọ ọnọ mme Christian mfịn. Inamke n̄kpọ m̀mê mme ifetutom ewe ke ẹnọ nnyịn, nnyịn owo ndomokiet ikpenyeneke ndikere ke imọfọn ikan mbon efen. Paul ekewet ete: “Edieke owo abatde idem ke n̄kpọ ke ini enye mîdịghe n̄kpọ, enye ababian̄a idem.” (Galatia 6:3) Ntak-a? Koro “kpukpru owo ẹma ẹnam idiọk-n̄kpọ, ẹnyụn̄ ẹtaba ubọn̄ Abasi.” (Rome 3:23; 5:12, sịghisịghi ubọkn̄wed edi eke nnyịn.) Ih, nnyịn ikpedehede ifre ite ke kpukpru nnyịn ima ida idiọkn̄kpọ ye n̄kpa imana ito Adam. Mme san̄asan̄a ifetutom imenekede nnyịn ikpọn̄ idaha idiọkn̄kpọ nnyịn. (Ecclesiastes 9:2) Nte ekedide ye Paul, edi ke ntak mfọnido oro owo mîdotke kpọt ke owo ekeme ndikam nnyenyene itie ebuana ye Abasi, owo itịn̄ke-tịn̄ iban̄a edinam n̄kpọ esie ke ndusụk ifetutom.—Rome 3:12, 24.

⁹ Ke ọfiọkde emi, owo emi osụhọrede idem isitan̄ke idem iban̄a mme ifetutom esie m̀mê ndibụre mbụre mban̄a se enye anamde. (1 Corinth 4:7) Ke ini ọnọde item m̀mê ndausụn̄, enye esinam oro nte andin̄wam—idịghe nte andikara. Ke akpanikọ, akpakwan̄a owo oro enyenede ndusụk ukeme ndiyom itoro nto mme ekemmọ andinịm ke akpanikọ m̀mê ndida ima mmọ nnam n̄kpọ ke idiọk usụn̄. (Mme N̄ke 25:27; Matthew 6:2-4) N̄kukụre itoro oro odotde edi enye oro otode mbon efen—ndien ikpenyeneke ndidi se ẹben̄ede-ben̄e. Edieke ẹtorode nnyịn, nnyịn ikpayakke emi anam nnyịn ikere ke imedi n̄kpọ akan nte ikpekerede.—Mme N̄ke 27:2; Rome 12:3.

10. Nam an̄wan̄a nte ndusụk mbon oro ẹtiede nte mme usụhọde owo ẹkemede ndinen̄ede ‘mforo ke mbuọtidem.’

¹⁰ Ke ini ẹnọde nnyịn ndusụk ifetutom, nsụkidem ayan̄wam nnyịn ifep edida idem nnyịn ke akpan n̄kpọ n̄kaha, inamde mme owo ẹkere ke esop enyene uforo ofụri ofụri ke ntak mme ukeme nnyịn. Ke uwụtn̄kpọ, nnyịn imekeme ndinen̄ede nnyene ukeme unọ ukpep. (Ephesus 4:11, 12) Nte ededi, edieke nnyịn isụkde idem, nnyịn iyenyịme ite ke ndusụk ke otu n̄kponn̄kan n̄kpọ oro ẹsikpepde ke mme mbono esop isitoho mbot utịn̄ikọ. Ke uwụtn̄kpọ, nte isidịghe n̄kpọ nsịnudọn̄ inọ fi ke ini afo okụtde nte ete m̀mê eka oro ọbọkde nditọ ikpọn̄ atan̄de nditọ esie edi Ufọkmbono Obio Ubọn̄ kpukpru ini? M̀mê owo oro okopde mfụhọ emi ke edinam akpanikọ esidụkde mme mbono esop kpa ye uyịre uyịre ekikere unana edidot? M̀mê uyen emi akade iso ndinam n̄kọri eke spirit kpa ye ndiọi odudu ke ufọkn̄wed ye mme itie efen? (Psalm 84:10) Ekeme ndidi mme owo emi idịghe mme ọwọrọiso. Mbon efen ifiọkke mme idomo nsọn̄ọnda oro mmọ ẹsobode. Edi, mmọ ẹkeme ‘ndiforo ke mbuọtidem’ nte mbon oro ẹnen̄erede ẹwọrọ iso. (James 2:5) Idem n̄kpọ, edi edinam akpanikọ edinam owo enyene mfọn Jehovah ke akpatre.—Matthew 10:22; 1 Corinth 4:2.

Gideon—“Eyenọwọn̄” ke Ufọk Ete Esie

11. Ke nso usụn̄ ke Gideon okowụt nsụkidem ke nditịn̄ ikọ ye angel Abasi?

¹¹ Gideon, akparawa uko emi otode esien Manasseh, okodu uwem ke ntịme ntịme ini ke mbụk Israel. Ke isua itiaba, ikọt Abasi ẹma ẹbọ ufen ke idak ufịk mbon Midian. Nte ededi, ini ama edikem idahaemi ọnọ Jehovah ndinyan̄a ikọt esie. Ntem, angel kiet ama owụt Gideon idem onyụn̄ ọdọhọ ete: “Jehovah ododu ye afo owo uko.” Gideon ama osụhọde idem, ntre itoro unana idotenyịn emi ikọdọkke enye ibuot. Utu ke oro, enye ama obụp angel oro ukpono ukpono ete: “O Ọbọn̄ mi, edieke Jehovah odude ye nnyịn, anam didie, ndien, kpukpru n̄kpọ emi ẹnam nnyịn?” Angel oro ama anam mme n̄kpọ  ẹn̄wan̄a onyụn̄ asian Gideon ete: “Afo ayanyan̄a Israel osio ke ubọk Midian.” Didie ke Gideon akanam n̄kpọ aban̄a emi? Utu ke ndibụmede mbọ utom oro nte usụn̄ ndinam idemesie eren uko idụt oro, Gideon ama ọbọrọ ete: “O Ọbọn̄ mi, ami ndida nso nnyan̄a Israel? Sese, tọsịn mi ekpri akan ke Manasseh; ami nnyụn̄ ndi eyenọwọn̄ ke ufọk ete mi.” Nso nsụkidem ke emi ekedi ntem!—Judges 6:11-15.

12. Didie ke Gideon okowụt mbufiọk ke usụn̄ nte enye akanamde utom esie?

¹² Mbemiso ọkọdọn̄de Gideon aka ekọn̄, Jehovah ama odomo enye ese. Didie? Ẹma ẹdọhọ Gideon owụri itieuwa ete esie oro ekenyenede Baal onyụn̄ asiak eto-n̄kpe oro akadade ekpere enye. Utom emi ama oyom uko, edi Gideon ama owụt nsụkidem ye mbufiọk n̄ko ke usụn̄ nte akanamde enye. Utu ke ndisio idemesie nnyan ke eferife, Gideon akanam oro ke okoneyo ke ini owo mîkekemeke ndikụt enye. N̄ko-n̄ko, Gideon akanam utom esie ye ata ukpeme. Enye ama ada asan̄autom duop adian idem—eyedi man ndusụk mmọ ẹda ẹkpeme ke adan̄aemi mbon eken ẹn̄wamde enye ndiwụri itieuwa ye eto-n̄kpe oro. * Ke idaha ekededi, ye edidiọn̄ Jehovah, Gideon ama anam utom esie, ndien nte ini akakade Abasi ama ada enye ndinyan̄a Israel nsio ke ubọk mbon Midian.—Judges 6:25-27.

Ndiwụt Nsụkidem ye Mbufiọk

13, 14. (a) Didie ke nnyịn ikeme ndiwụt nsụkidem ke ini ẹnọde nnyịn ifetutom? (b) Didie ke Brọda A. H. Macmillan ekenịm eti uwụtn̄kpọ ke ndiwụt nsụkidem?

¹³ Nnyịn imekeme ndikpep ediwak n̄kpọ nto nsụkidem Gideon. Ke uwụtn̄kpọ, nnyịn isinam n̄kpọ didie ke ini ẹnọde nnyịn ifetutom? Ndi nnyịn isibem iso ikere iban̄a uwọrọiso m̀mê uku emi idinyenede ito ifetutom oro? Mîdịghe ndi nnyịn imesida nsụkidem ye akam  ikere m̀mê nnyịn imekeme ndiyọhọ se ifetutom oro oyomde oto nnyịn? Brọda A. H. Macmillan, emi okokụrede utom esie eke isọn̄ ke 1966, ama enịm eti uwụtn̄kpọ ke afan̄ emi. C. T. Russell, akpa etieibuot Watch Tower Society, ini kiet ko ama oyom ekikere oto Brọda Macmillan kaban̄a owo oro ekpesede aban̄a utom ke ini imọ ikade isan̄. Ke nneme oro eketienede, Brọda Macmillan ikotoroke idemesie, okposụkedi ekpekedide ata mmemmem ọnọ enye ndinam ntre. Ke akpatre, Brọda Russell ama ọdọhọ Brọda Macmillan ekere aban̄a edibọ utom oro. Ediwak isua ke ukperedem Brọda Macmillan ama ewet ete: “Isiọn̄ ama anam mi. Mma nnen̄ede n̄kere, nnyụn̄ mbọn̄ akam mban̄a enye ke ndusụk ini mbemiso n̄kasiande enye ke akpatre nte ke nyokop inemesịt ndinam kpukpru se n̄kemede man n̄n̄wam enye.”

¹⁴ Ikebịghike ke oro ebede, Brọda Russell ama akpa, ọkpọn̄de ọfis etieibuot Watch Tower Society enịm ukpọk. Sia Brọda Macmillan ekesede aban̄a itie emi ke ini Brọda Russell akakade akpatre isan̄ ukwọrọikọ esie, eyenete kiet ama ọdọhọ enye ete: “Mac, afo emenyene eti ifet ndida itie oro ke idemfo. Afo ekedi san̄asan̄a andida ke ibuot Brọda Russell ke ini enye akakade isan̄, ndien enye ọkọdọhọ kpukpru nnyịn ete inam se ededi oro afo ọdọhọde. Ọfọn, enye ama aka isan̄ inyụn̄ inyọn̄ke idi aba. Etie nte afo edi owo oro enyenede ndida itie esie.” Brọda Macmillan ama ọbọrọ ete: “Brọda, oro idịghe usụn̄ nte ẹkpesede n̄kpọ emi. Utom Ọbọn̄ edi emi ndien n̄kukụre itie oro afo enyenede ke ndutịm Ọbọn̄ edi enye oro Ọbọn̄ okụtde ke afo omodot ndinyene; ndien ami mmenịm nte ke idịghe ami nnyene ndikama itie oro.” Ekem Brọda Macmillan ama otoro owo efen esịn ke itie oro. Ukem nte Gideon, enye ama enyene ekikere oro adade ukem ukem aban̄a idemesie—ekikere oro nnyịn idinamde ọfọn ndikpebe.

15. Nso idi ndusụk nti usụn̄ oro nnyịn ikemede ndida mbufiọk nnam n̄kpọ ke ini ikwọrọde ikọ inọ mbon efen?

¹⁵ Nnyịn n̄ko ikpenyene ndisụhọde idem ke usụn̄ nte inamde utom nnyịn. Gideon ama enyene mbufiọk, ndien enye ama ekpeme man okûdemede iyatesịt mme andibiọn̄ọ enye nte mîdotke. Ukem ntre, nnyịn ikpenyene ndisụhọde idem nnyụn̄ nnyene mbufiọk ke nte itịn̄de ikọ ye mbon efen ke utom ukwọrọikọ nnyịn. Edi akpanikọ, nnyịn in̄wana ekọn̄ eke spirit man iwụri “n̄kpọsọn̄ ebiet” ye “ekikere esịt owo.” (2 Corinth 10:4, 5) Edi nnyịn ikpenyeneke ndisụhọde mbon en̄wen itie m̀mê ndinọ mmọ ntak ekededi ndiyat esịt mban̄a etop nnyịn. Utu ke oro, nnyịn ikpenyene ndikpono ekikere mmọ, isọn̄ọde itịn̄ n̄kpọ oro edem mbiba ẹnyịmede, ndien ekem idụri ntịn̄enyịn ika ikpehe etop nnyịn oro edide eti mbụk.—Utom 22:1-3; 1 Corinth 9:22; Ediyarade 21:4.

Jesus—Akakan Uwụtn̄kpọ Nsụkidem

16. Didie ke Jesus okowụt ke imọ ikenyene ekikere oro adade ukem ukem iban̄a idem imọ?

¹⁶ Mfọnn̄kan uwụtn̄kpọ nsụkidem edi eke Jesus Christ. * Kpa ye ntotụn̄ọ itie ebuana oro enye ekenyenede ye Ete esie, Jesus ikemen̄eke ndinyịme nte ke ndusụk n̄kpọ ẹma ẹkan ukeme imọ ndinam. (John 1:14) Ke uwụtn̄kpọ, ke ini eka James ye John ekeben̄ede ete yak nditọ imọ mbiba ẹtie ke n̄kan̄ Jesus ke obio ubọn̄ esie, Jesus ọkọdọhọ ete: “Nditie ke ubọk nnasia Mi ye ke ufien inyeneke Mi ndinọ.” (Matthew 20:20-23) Ke idaha efen, Jesus ama enyịme in̄wan̄în̄wan̄ ete: “Ami n̄kemeke ndinam baba n̄kpọ kiet ke Idem Mi . . . mbịneke uduak Idem Mi, edi mbịne uduak Andidọn̄ Mi.”—John 5:30; 14:28; Philippi 2:5, 6.

17. Didie ke Jesus okowụt nsụkidem ke mme edinam esie ye mbon efen?

 ¹⁷ Jesus ama okon̄ akan mme anana-mfọnmma owo ke kpukpru usụn̄, ndien Ete esie, Jehovah, ama ọnọ enye anana-mbiet odudu. Kpa ye oro, Jesus ama osụhọde idem ke mme edinam esie ye mme anditiene enye. Enye ikadaha akan ifiọk itịn̄ ikọ ye mmọ. Enye ama ọfiọk aban̄a mme ntụk mmọ onyụn̄ owụt mbọm onyụn̄ ekere aban̄a mme udọn̄ eke owo mmọ. (Matthew 15:32; 26:40, 41; Mark 6:31) Ntem, okposụkedi Jesus ekedide mfọnmma, enye ikedịghe oyom mfọnmma. Akananam enye ikoyomke n̄kpọ okpon akan se mme mbet esie ẹkekemede ndinọ, akananam enye ikonyụn̄ ibiomke mmọ mbiomo oro okodobide akan se mmọ ẹkekemede ndibiom. (John 16:12) Eyịghe idụhe ediwak owo ẹkediọn̄ọde enye nte owo oro ọnọde nduọkodudu!—Matthew 11:29.

Kpebe Uwụtn̄kpọ Nsụkidem Jesus

18, 19. Didie ke nnyịn ikeme ndikpebe nsụkidem Jesus (a) ke usụn̄ nte isede idem nnyịn, ye (b) ke usụn̄ nte inamde n̄kpọ ye mbon efen?

¹⁸ Edieke akakan owo oro akanam odude uwem okowụtde nsụkidem, adan̄a didie akan oro ke nnyịn ikpowụt. Mme anana-mfọnmma owo ẹsimen̄e ndinyịme nte ke mmimọ inyeneke ofụri odudu. Nte ededi, ke ndikpebe Jesus, mme Christian ẹsidomo ndisụk idem. Mmọ itan̄ke idem ikaha ndinọ mbon oro ẹdotde ifetutom; m̀mê mmọ nditan̄ idem nnyụn̄ nsịn ndinyịme ndausụn̄ mbon oro ẹnọde odudu ndinọ ndausụn̄. Ke ẹnyenede edu edidianakiet, mmọ ẹyak kpukpru n̄kpọ ke esop ẹda itie “ke nde ye ke ido nte ẹyede.”—1 Corinth 14:40.

¹⁹ Nsụkidem oyonụk nnyịn ndiwụt eti ibuot n̄ko ke se nnyịn iyomde ito mbon efen onyụn̄ anam nnyịn ikere iban̄a mme udọn̄ mmọ. (Philippi 4:5) Nnyịn imekeme ndinyene ndusụk ukeme oro mbon efen mînyeneke. Edi, edieke nnyịn isụkde idem, nnyịn kpukpru ini ididorike enyịn mbon efen ndinam n̄kpọ nte nnyịn ikpamade mmọ ẹnam. Ke ifiọkde ite owo kiet kiet enyene mme mmeme esie, nnyịn ke ata nsụkidem iyanam ufan̄ inọ mme ndudue mbon efen. Peter ekewet ete: “Akan kpukpru n̄kpọ, ẹnyene ufiop ufiop ima ke otu idem mbufo; koro ima ofụkde ekese idiọk-n̄kpọ.”—1 Peter 4:8.

20. Nso ke nnyịn ikeme ndinam man ikan ntụhọ ekededi ndiwụt unana nsụkidem?

²⁰ Nte nnyịn ima ikokụt, eti ibuot odu ye mme osụk idem ke akpanikọ. Nte ededi, nso edieke afo ọfiọkde ke imọ imenyene ntụhọ iseri m̀mê unana nsụkidem? Kûyak idem emem fi. Utu ke oro, kpebe uwụtn̄kpọ David, emi ọkọbọn̄de akam ete: “Mụm owo fo kama mbak [mme edinam iseri, NW]; kûyak mmọ ẹkan mi.” (Psalm 19:13) Ebede ke ndikpebe mbuọtidem owo nte Paul, Gideon, ye—ke akande kpukpru owo efen—Jesus Christ, nnyịn owo kiet kiet iyokụt nte mme ikọ emi ẹdide akpanikọ: “Eti ibuot odu ye mme osụk idem.”—Mme N̄ke 11:2.

[Mme Ikọ idakisọn̄]

Nte Afo Emeti?

• Nso idi nsụkidem?

• Didie ke nnyịn ikeme ndikpebe nsụkidem Paul?

• Nso ke nnyịn ikeme ndikpep nto uwụtn̄kpọ nsụkidem Gideon?

• Didie ke Jesus ekenịm akakan uwụtn̄kpọ nsụkidem?

[Mme Mbụme Ukpepn̄kpọ]

[Ndise ke page 15]

Nsụkidem Paul ama anam mme ekemmọ Christian ẹma enye

[Ndise ke page 17]

Gideon ama ada mbufiọk anam uduak Abasi

[Ndise ke page 18]

Jesus, Eyen Abasi, owụt nsụkidem ke kpukpru se enye anamde