Ntak Emi Mmọ Mînyeneke Nditọ?

DELE ye Fola, * ebe ye n̄wan, ẹkedụn̄ ẹnyụn̄ ẹnam utom ke ọfis n̄kọk itieutom Watch Tower Society ke Nigeria. Esisịt ini ke mmọ ẹma ẹketọn̄ọ ndinam utom do, eka Fola ama edise mmọ. Enye okoto anyan usụn̄ edi man edineme n̄kpọ oro ekenen̄erede afịna enye, n̄kpọ oro akatabade enye idap ekese okoneyo.

Enye ama ọdọhọ mmọ ete: “Mbufo ẹmenam ekese nti n̄kpọ ẹnọ mi. Mbufo ẹmesinọ mme enọ ẹsọk mi, ẹnyụn̄ ẹdi ẹdise mi. Mme edinam uwụt ima oro ẹdi ọsọn̄urua n̄kpọ ẹnọ mi. Edi mmọ ẹsinam mi mfụhọ n̄ko koro mmesikere kpukpru ini m̀mê mmanie ẹdinam mme utọ n̄kpọ oro inọ mbufo ke ini mbufo ẹdisọn̄de nte ami. Mbufo ẹmedọ ndọ ke isua iba idahaemi, ndien mbufo inyeneke nditọ. Nte mbufo ikereke ke ekem ini mbufo ndikpọn̄ Bethel nnyụn̄ ntọn̄ọ ubon?”

Mama ọkọkọk ibuot ntem: Dele ye Fola ẹbiat ini oro ọniọn̄de ekem ke Bethel. Idahaemi ekem ini mmọ ndikere mban̄a ini iso mmọ. Ke akpanikọ, mbon efen ẹkeme ndimen utom mmọ nnam. Iyomke Dele ye Fola ẹkpọn̄ utom ukwọrọikọ uyọhọ ini, edi mmọ ẹkeme ndidụk orụk utom uyọhọ ini efen oro ediyakde mmọ ẹnyene nditọ ẹnyụn̄ ẹkop idatesịt eke edidi ete ye eka.

Editịmede Esịt Mama

An̄wan̄a ntak Mama eketịmerede esịt. Udọn̄ ndinyene nditọ edi ndammana n̄kpọ ye ọsọ n̄kpọ ke kpukpru ebiet ye eyo. Ndinyene nditọ esinam owo enyene ntotụn̄ọ idatesịt ye idotenyịn. Bible ọdọhọ ete: “Mfri idịbi onyụn̄ edi n̄kpọ eyen utom.” Ih, ukeme ndinyene nditọ edi ọsọn̄urua enọ otode ima ima Andibot nnyịn.—Psalm 127:3.

Ke ediwak itie, mme owo ẹsinen̄ede ẹnyịk mme ọdọ ndọ ẹte ẹnyene nditọ. Ke uwụtn̄kpọ, ke Nigeria, emi ukeuke an̄wan esimande nditọ itiokiet, edi ọsọ n̄kpọ mbon oro ẹyomde mfọnọn̄kpọ owo ndidọhọ mbufa mme ọdọ ndọ ẹte: “Ọfiọn̄ usụkkiet ọtọn̄ọde ke emi, nnyịn imodori enyịn ndikop uyo nsekeyen ke ufọk mbufo.” Ẹkeme ndinọ n̄wanndọ ye ebendọ n̄kpọnna nsekeyen, nte enọ usen udianndọ. Eka ebe ye eka an̄wan ẹsikpeme n̄wed usenọfiọn̄ ketket. Edieke n̄wanndọ mîyomoke idịbi ke ufan̄ isua kiet m̀mê akande oro, mmọ ẹsiyom ndifiọk m̀mê mfịna ekededi odu oro mmimọ ikemede ndin̄wam ndikọk.

Ye ediwak eka ntak oro eren ye n̄wan ẹdọde ndọ edi man ẹnyene nditọ ẹnyụn̄ ẹnam udịm ubon mmọ aka iso. Eka Fola ama ọdọhọ enye ete: “Ntak emi afo ọkọdọde ndọ edieke mûyomke ndinyene nditọ? Owo akaman fi; afo ekpenyene ndiman nditọ okwommọ.”

Ke ẹsiode oro ẹfep, mme ata ata n̄kpọ ẹdu ndikere mban̄a. Ke ediwak idụt Africa, ukara inamke ndutịm ndise mban̄a mbonusọn̄. Nte ido edide, edi nditọ ẹsise ẹban̄a mme ete ye eka mmọ oro ẹsọn̄de, kpa nte mme ete ye eka oro ẹkesede ẹban̄a mmọ ke ini mmọ ẹkedide n̄kpri owo. Ntre eka Fola ama ekere ete ke ibọhọke nditọ imọ ẹnyene nditọ, ke ini iso mmọ ẹyekabade ẹdi ikpọn̄, se owo mîyomke, ye ubuene, inyeneke owo oro edibụkde mmọ ke ini mmọ ẹkpade.

Ke ekese ebiet ke Africa, ẹbat ke nditre ndinyene  nditọ edi isụn̄i. Ke ndusụk itie, ẹsikam ẹyom iban ẹwụt ke mmimọ imenyene ukeme uman nditọ mbemiso ndọ. Ediwak iban oro mîkemeke ndiyomo idịbi ẹsifehe idat idat ẹyom ibọk ye usọbọ man ẹkûka iso ẹdi ada.

Ke ntak mme edu emi, ẹsikere ke mme ọdọ ndọ oro ẹkoide-koi ẹtre ndinyene nditọ ẹtaba eti n̄kpọ. Ẹsiwak ndise mmọ nte ẹdide isio, mbon oro mîkwe n̄kpọ ika anyan, ye mbon oro ẹnyenede mbọm.

Idatesịt ye Mbiomo

Ikọt Jehovah ẹfiọk ẹte ke adan̄aemi idatesịt odude ke ndibọk nditọ, mbiomo odu n̄ko. Bible ọdọhọ ke 1 Timothy 5:8, ete: “Owo eke mîtịmke n̄kpọ inọ orụk esie, akpan-akpan mbon ufọk esie, esịn̄e nsa ye mbuọtidem, onyụn̄ ọdiọk akan owo eke mînịmke ke akpanikọ.”

Ana mme ete ye eka ẹnọ se ubon mmọ ẹyomde ke n̄kan̄ eke obụk ye eke spirit, ndien emi esida ekese ini ye ukeme. Mmọ ikereke ite sia edide Abasi ọnọ nditọ, edi Abasi enyene ndise mban̄a mmọ. Mmọ ẹfiọk ẹte ke ndibọk nditọ nte ekemde ye mme edumbet Bible edi mbiomo ofụri ini oro Abasi ọnọde mme ete ye eka; enye idịghe mbiomo oro ẹkpenyenede ndiyak nnọ mbon efen.—Deuteronomy 6:6, 7.

Edibọk nditọ edi ọkpọsọn̄ utom akpan akpan ke “ndiọk eyo” eke “ukperedem ini” emi. (2 Timothy 3:1-5) Ke ẹsiode mme idaha ndutịm uforo oro ẹkade-ka iso ndidiọk ẹfep, n̄kọri unana uten̄e Abasi ke n̄kaowo etịp esịn ke ndinam edibọk nditọ edi n̄kpọ-ata mfịn. Kpa ye oro, ke ofụri ererimbot, anana-ibat Christian oro ẹdọde ndọ ẹmenyịme n̄kpọ-ata emi ndien ke ẹbọk nditọ emi ẹten̄ede Abasi uforo uforo “ke ntụnọ ye item Ọbọn̄.” (Ephesus 6:4) Jehovah ama onyụn̄ ọdiọn̄ mme ete ye eka emi ke ọkpọsọn̄ utom mmọ.

Ntak Ndusụk Owo Mînyeneke Nditọ

Ke n̄kan̄ eken, ediwak Christian oro ẹdọde ndọ, inyeneke nditọ. Ndusụk inyeneke ukeme ndinyene nditọ, ndien kpa ye oro idaha nditọ owo efen inyene. Mme ọdọ ndọ eken oro ẹnyenede ukeme ndinyene nditọ ẹbiere nditre ndinam ntre. Mme utọ ọdọ ndọ oro ibiereke nditre ndinyene nditọ ke ntak oro mmọ ẹfehede mbiomo m̀mê ẹkopde ndịk edisobo mme n̄kpọ-ata edidi ete ye eka. Utu ke oro, mmọ ẹbiere ndinọ ọyọhọ ntịn̄enyịn ke nsio nsio ikpehe utom ukwọrọikọ uyọhọ ini oro ndibọk nditọ mîkpayakke mmọ ẹnam. Ndusụk mmọ ẹnam utom nte mme isụn̄utom. Mbon efen ẹnam n̄kpọ Jehovah ke utom emi ẹsan̄ade-san̄a m̀mê ke Bethel.

Ukem nte kpukpru Christian, mmọ ẹfiọk ẹte ke utom odu oro anade ẹnam usọp usọp. Jesus ọkọdọhọ ete: “Ẹyenyụn̄ ẹkwọrọ gospel Ubọn̄ Abasi emi ke ofụri ekondo nte ntiense ẹnọ kpukpru mme idụt, ndien adan̄aoro ke utịt eyedi.” Ke ẹnam utom emi mfịn. Enye edi akpan utom, sia “utịt” ediwọrọde nsobo ọnọ mbon oro mîkpan̄ke utọn̄ inọ eti mbụk oro.—Matthew 24:14; 2 Thessalonica 1:7, 8.

Ini nnyịn ebiet ini oro Noah ye ubon esie ẹkebọpde akamba ubom oro ekenịmde mmọ uwem ebe akwa Ukwọ. (Genesis 6:13-16; Matthew 24:37) Okposụkedi oro nditọiren Noah mbita ẹma ẹkedọ ndọ, ndomokiet ikenyeneke nditọ ibọhọke ke Ukwọ oro ama ekebe. Ntak kiet kaban̄a oro ekeme ndidi nte ke mme ọdọ ndọ emi ẹkeyom ndiyak ọyọhọ ntịn̄enyịn ye odudu mmọ nsịn ke utom oro mmọ ẹkekamade ke ubọk. Efen ekeme ndidi nte ke mmọ ikamaha ndibon nditọ ndọn̄ ke mbiara ye afai afai ererimbot emi ‘idiọkn̄kpọ owo okokponde, kpukpru n̄kpọ ke ekikere esịt owo ẹnyụn̄ ẹsụk ẹdide idiọk kpukpru ini.’—Genesis 6:5.

Ke adan̄aemi emi mîwọrọke ite ke ọdiọk ndinyene nditọ mfịn, ediwak Christian oro ẹdọde ndọ ẹtre ndinyene nditọ man ẹkeme ndibuana ọyọhọ ọyọhọ ke usọp usọp utom oro Jehovah ọnọde ikọt esie ndinam. Ndusụk ọdọ ndọ ẹbet ndusụk ini mbemiso ẹnyenede nditọ; mbon en̄wen ẹbiere nditre ndinyene nditọ ẹnyụn̄ ẹkere ẹban̄a ndinyene ke edinen obufa ererimbot Jehovah. Nte emi edi unana edikụt n̄kpọ n̄ka anyan? Ndi mmọ ẹtaba inem uwem? Ndi mmọ ẹnyene mbọm?

Ifụre Ifụre ye Inem Inem Uwem

Dele ye Fola, oro ẹketịn̄de ẹban̄a ke mbemiso, ẹmedọ ndọ ke se ibede isua duop idahaemi,  ndien mmọ ẹbiere nditre ndinyene nditọ. Dele ọdọhọ ete: “Mme iman nnyịn ke ẹsụk ẹnyenyịk nnyịn ẹte inyene ndito. Se mmọ ẹkerede ẹban̄a akpan akpan edi ukpeme ini iso nnyịn. Kpukpru ini nnyịn imesiwụt esịtekọm iban̄a edikere mban̄a mmọ, edi nnyịn imesida mbufiọk inam an̄wan̄a mmọ nte ke imokop inemesịt etieti ke se nnyịn inamde. Amaedi ukpeme, nnyịn imesinam an̄wan̄a nte ke nnyịn ibuọt idem ke Jehovah, emi ekerede aban̄a mfọnọn̄kpọ kpukpru mbon oro ẹsọn̄ọde ẹda ẹnam akpanikọ ẹnọ enye. Nnyịn imesinam an̄wan̄a n̄ko nte ke ndinyene nditọ inọhọ ubiọn̄ nte ke mmọ ẹyese ẹban̄a mme ete ye eka mmọ ke ini usọn̄. Ndusụk owo ẹsise ẹban̄a mme ete ye eka mmọ esisịt, mbon efen ikemeke ndin̄wam, ndien mbon efen n̄ko ẹsikpa mbemiso mme ete ye eka mmọ ẹkpade. Ke n̄kan̄ eken, ye Jehovah ini iso nnyịn enyene nsọn̄ọ.”

Dele ye mbon eken oro ẹtiede nte enye ẹnyene mbuọtidem ke un̄wọn̄ọ oro Jehovah ọkọn̄wọn̄ọde ọnọ mme anam-akpanikọ asan̄autom esie: “Ndikpụhu fi, ndinyụn̄ n̄kpọn̄ke fi.” (Mme Hebrew 13:5) Mmọ ẹnịm n̄ko nte ke “ubọk Jehovah ikabakede imụhọ ikan nte enye anyan̄ade; utọn̄ esie inyụn̄ idobike ikan nte enye okopde.”—Isaiah 59:1.

Ntak efen ndinyene mbuọtidem oto ke ndikụt nte Jehovah esinịmde mme anam-akpanikọ ikọt esie uwem. Edidem David ekewet ete: “N̄kedi eyenọwọn̄, ndien ndi ebiowo n̄ko; akanam n̄kwe nte ẹkpọn̄de eti owo, nte ubon esie ẹnyụn̄ ẹsan̄ade inọk.” Kere ban̄a oro. Ndi ọmọfiọk aban̄a anam-akpanikọ asan̄autom Jehovah ekededi oro “ẹkpọn̄de”?—Psalm 37:25.

Utu ke nditua n̄kpọfiọk, mbon oro ẹsịnde uwem mmọ ke ndinam n̄kpọ Jehovah ye mme ekemmọ Christian ẹsikop uyụhọ nditi enye. Brọda Iro Umah omodu ke utom uyọhọ ini ke isua 45 ndien anam utom idahaemi nte esenyịn oro asan̄ade-san̄a ke Nigeria. Enye ọdọhọ ete: “Okposụkedi ami ye n̄wan mi mînyeneke nditọ, nnyịn imọfiọk ite ke Jehovah ese aban̄a nnyịn mbiba kpukpru ini ke n̄kan̄ eke spirit ye ke n̄kan̄ eke obụk. Nnyịn inanake baba n̄kpọ kiet. Enye idikpọn̄ke nnyịn nte nnyịn ikọride isọn̄. Mme isua utom uyọhọ ini emi ẹdi ini oro ikopde inemesịt ikan ke uwem nnyịn. Nnyịn imenem esịt nte ke imekeme ndinam utom nnọ nditọete nnyịn, ndien nditọete nnyịn ẹdara utom nnyịn, mmọ ẹsinyụn̄ ẹn̄wam nnyịn.”

Ke adan̄aemi ediwak mme ọdọ ndọ mînyeneke nditọ eke obụk, mmọ ẹnyene isio isio orụk nditọ: mme mbet ẹdide Christian emi ẹtuakde ibuot ẹnọ Jehovah. Apostle John ekedi n̄kpọ nte isua 100 ke emana ke ini enye ekewetde ete: “Nnyeneke idatesịt eke okponde akan edikop eke n̄kopde nte nditọ mi ẹsasan̄a ke akpanikọ.” (3 John 4) Edinam akpanikọ eke “nditọ” John—mbon emi enye akadade esịn ke “akpanikọ”—ama ada akwa idatesịt ọsọk enye.

Ukem idatesịt oro ọyọyọhọ mfịn. Bernice, emi otode Nigeria, ọdọ ndọ ke isua 19 onyụn̄ emek nditre ndinyene nditọ. Ke isua 14 emi ẹkebede, enye anam utom nte asiakusụn̄. Nte enye asan̄ade ekpere ini emi enye mîdikemeke ndiman nditọ aba, enye ituaha n̄kpọfiọk ndomokiet ke enye ndikayak uwem esie nsịn ke utom unam mbet. Enye ọdọhọ ete: “Mmesikop inemesịt ndikụt nte nditọ mi eke spirit ẹkọride. Idem edieke n̄kpenyenede nditọ, mmeyịk m̀mê mmọ ẹkpekpere mi idem nte mbon oro n̄n̄wamde ẹkpep akpanikọ. Mmọ ẹda mi nte ata eka mmọ, ẹtịn̄de mme idatesịt ye mme mfịna mmọ ẹnọ mi ẹnyụn̄ ẹyomde item ẹto mi. Mmọ ẹsiwet mme leta, nnyịn imesika ikese kiet eken.

“Ndusụk owo ẹsise owo nditre ndinyene nditọ nte isụn̄i. Mmọ ẹsidọhọ ẹte ke afo oyokụt ukụt ke ini usọn̄. Edi ami nsehe enye ntre. Mmọfiọk nte ke adan̄a nte nnamde n̄kpọ Jehovah ke ofụri ukpọn̄, enye ọyọnọ mi utịp onyụn̄ ese aban̄a mi. Enye iditopke mi iduọk ke ini nsọn̄de.”

Abasi Ama Onyụn̄ Ada Mmọ ke Ọsọn̄urua

Mbon oro ẹnyenede ẹnyụn̄ ẹbọkde nditọ oro ‘ẹkade iso ẹsan̄a ke akpanikọ’ ẹnyene ekese ntak ndikop inemesịt. Eyịghe idụhe Bible ọdọhọde ete: “Esịt eyenem ete eti eyen eti-eti: enyene-ibuot eyen oyonyụn̄ adat andibon enye esịt. Esịt eyenem usọ ye uka: andiman fi oyonyụn̄ adat esịt”!—Mme N̄ke 23:24, 25.

Ẹdiọn̄ mme Christian oro mînyeneke idatesịt  edida nditọ ndi ererimbot, ke mme usụn̄ efen. Ediwak ke otu mme ọdọ ndọ emi ẹnyene akpan udeme ke ndimenede mme ufọn n̄kpọ Obio Ubọn̄ ke akamba usụn̄. Ke ediwak isua oro ẹkebede, mmọ ẹmekọ ifiọk, ọniọn̄, ye usọ oro an̄wamde mmọ nditịp ekese nsịn ke utom Obio Ubọn̄. Ediwak mmọ ẹda iso ke utom emi.

Okposụkedi mmọ mînyeneke nditọ ke ntak mme ufọn n̄kpọ Obio Ubọn̄, Jehovah ọmọnọ mmọ ima ima ubon eke spirit oro owụtde ntotụn̄ọ esịtekọm ọnọ n̄waidem oro mmọ ẹnamde. Edi kpa nte Jesus ọkọdọhọde ete: “Baba owo kiet idụhe, eke ọkọkpọn̄de [ke ata ata usụn̄, “akayakde atak”] ufọk, m̀mê nditọ-eka iren, m̀mê nditọ-eka iban, m̀mê eka, m̀mê ete, m̀mê nditọ, m̀mê isọn̄, ke ntak Mi ye ntak gospel, emi mîdibọhọ n̄kpọ utịm ikikie ke emi ke ini emi, m̀mê ufọk, ye nditọ-eka iren, ye nditọ-eka iban, ye mme eka ye nditọ, ye isọn̄ . . . ye nsinsi uwem ke eyo emi edidide.”—Mark 10:29, 30.

Mbon oro ẹnamde akpanikọ ẹsọn̄ urua didie ntem ke enyịn Jehovah! Apostle Paul ọsọn̄ọ ọnọ kpukpru utọ mbon nsọn̄ọnda oro, mbon oro ẹnyenede nditọ ye mbon oro mînyeneke, ete: “Abasi ikwan̄ake nte efrede utom mbufo ye ima enyịn̄ Esie eke mbufo ẹwụtde, ke emi mbufo ẹkenamde n̄kpọ ẹnọ ikọt Abasi, ẹnyụn̄ ẹsụk ẹnanam.”—Mme Hebrew 6:10.

[Mme Ikọ idakisọn̄]

[Mme ndise ke page 23]

Mme ọdọ ndọ oro mînyeneke nditọ ẹmenyene ima ima ubon eke spirit