Mme Uwa Oro Abasi Akamade

“Ẹmek kpukpru ikpọ oku ẹnịm ẹte ẹwa enọ ye uwa.”—MME HEBREW 8:3.

1. Ntak emi mme owo ẹsikụtde ufọn edika mbịne Abasi?

 “NDIWA uwa edi ‘ndammana n̄kpọ’ ọnọ owo ukem nte ndibọn̄ akam; ndiwa uwa owụt se owo ekerede aban̄a idemesie, ndibọn̄ akam owụt se owo ekerede aban̄a Abasi,” ntre ke ewetmbụk Bible oro Alfred Edersheim ewet. Ọtọn̄ọde ke ini emi idiọkn̄kpọ okodụkde ererimbot, enye ada ubiomikpe, edidian̄ade n̄kpọn̄ Abasi, ye unana idotenyịn edi. Ẹyom ubọhọ ke mme n̄kpọ emi. Edi mmemmem n̄kpọ ndifiọk nte ke ini mme owo ẹdude ke utọ idiọk idaha oro, mmọ ẹsikụt ufọn edika mbịne Abasi n̄koyom un̄wam.—Rome 5:12.

2. Nso n̄wetnnịm n̄kpọ aban̄ade mme uwa oro ẹkewade ẹnọ Abasi ke eset ke nnyịn ikụt ke Bible?

² Akpa ini oro Bible etịn̄de aban̄a nte ẹkewade uwa ẹnọ Abasi edi ke ebuana ye Cain ye Abel. Nnyịn ikot ite: “Ekem ke utịt isua, Cain ada mbun̄wụm-in̄wan̄ edisọk Jehovah ke uwa. Abel onyụn̄ ada akpa nditọ n̄kpri ufene esiemmọ ye ikpọn̄ mmọ ọnọ.” (Genesis 4:3, 4) Udiana, nnyịn imokụt nte ke esịt ama edemede Noah, oro Abasi ekenịmde uwem ebe akwa Ukwọ oro okosobode idiọk emana eke eyo esie, ‘ndiwa uwa ke itie-uwa’ nnọ Jehovah. (Genesis 8:20) Ke ediwak idaha, anam-akpanikọ asan̄autom okonyụn̄ edide ufan Abasi do Abraham, ke edide se mme un̄wọn̄ọ ye mme edidiọn̄ Abasi ẹnụkde, ama ‘esinam itie-uwa onyụn̄ okot Jehovah ke enyịn̄.’ (Genesis 12:8; 13:3, 4, 18) Ke ukperedem, Abraham ama osobo n̄kponn̄kan udomo mbuọtidem ke ini Jehovah ọkọdọhọde enye ete awa eyen esie Isaac nte edifọp uwa. (Genesis 22:1-14) Mme mbụk emi, okposụkedi ẹdide mbio mbio, ẹsịn ekese un̄wana ke n̄kpọ aban̄ade uwa, nte nnyịn idikụtde.

3. Nso udeme ke mme uwa ẹnyene ke utuakibuot?

³ Ebede ke mmọ emi ye mme mbụk Bible en̄wen, ana in̄wan̄în̄wan̄ nte ke ndiwa ndusụk orụk uwa ekedi akpan ubak utuakibuot anyan ini mbemiso Jehovah ọkọnọde mme akpan ibet kaban̄a mme utọ uwa oro. Ke n̄kemuyo ye oro, n̄wed ndụn̄ọde kiet akabade “uwa” nte “edinam ido ukpono emi ẹdade enọ ẹsọk Abasi man ẹtọn̄ọ, ẹka iso, m̀mê ẹfiak ẹnyene eti itie ebuana ye se ẹdade ke edisana.” Edi emi edemede ndusụk akpan mbụme oro ẹdotde ikere iban̄a ye ntịn̄enyịn, utọ nte: Ntak emi ẹyomde uwa ke utuakibuot? Mme orụk uwa ewe ẹnem Abasi esịt? Ndien nso ke mme uwa eke eset ẹwọrọ ẹnọ nnyịn mfịn?

 Ntak Emi Ẹyomde Uwa?

4. Nso iketịbe inọ Adam ye Eve ke ini mmọ ẹkenamde idiọkn̄kpọ?

⁴ Ke ini Adam akanamde idiọkn̄kpọ, enye okokokoi anam ntre. Enye ndikọbọ nnyụn̄ ndia mfri eto ifiọk eti ye idiọk ekedi edikokoi nsọn̄ ibuot. Utịp edinam nsọn̄ibuot oro ekedi n̄kpa, nte Abasi ama eketetịn̄ in̄wan̄în̄wan̄ ete: “Ke usen eke afo adiade ke esịt afo ayakpa n̄kpa.” (Genesis 2:17) Adam ye Eve ẹma ẹbọ n̄kpọ eyenutom idiọkn̄kpọ ke akpatre—mmọ ẹma ẹkpan̄a.—Genesis 3:19; 5:3-5.

5. Ntak emi Jehovah akanamde usio-ukot ke ufọn nditọ Adam, ndien nso ke Enye akanam ọnọ mmọ?

⁵ Nte ededi, nso kaban̄a nditọ Adam? Sia ẹkedade idiọkn̄kpọ ye unana mfọnmma ẹmana ẹto Adam, mmọ ẹsobo ukem edidian̄ade n̄kpọn̄ Abasi, unana idotenyịn, ye n̄kpa oro akpa owo iba oro ẹkesobode. (Rome 5:14) Nte ededi, Jehovah idịghe Abasi unenikpe ye odudu kpọt edi edi n̄ko—ke akpanikọ—Abasi ima. (1 John 4:8, 16) Ntre enye anam usio-ukot ndibiere mfịna oro. Ke ama eketịn̄ nte ke “n̄kpọ-eyen-utom idiọk-n̄kpọ edi n̄kpa,” Bible aka iso ọdọhọ ete, “edi enọ Abasi edi nsinsi uwem ke Christ Jesus Ọbọn̄ nnyịn.”—Rome 6:23.

6. Nso idi uduak Jehovah kaban̄a unan oro okosụn̄ọde oto idiọkn̄kpọ Adam?

⁶ Se Jehovah Abasi akanamde ke akpatre ndisọn̄ọ enọ oro ekedi ndinọ n̄kpọ oro edifụkde se itakde ke ntak idiọkn̄kpọ Adam. Ke usem Hebrew, ekeme ndidi ikọ oro ka·pharʹ ke akpa ọkọwọrọ “fụk” mîdịghe “sọhi fep,” ndien ẹkabade enye n̄ko nte “usio-isop.” * Ke ikọ efen, Jehovah ama ọnọ n̄kpọ oro odotde ndida mfụk idiọkn̄kpọ oro ẹkedade-da ẹmana ẹto Adam nnyụn̄ nsọhi unan oro okosụn̄ọde oto oro mfep man ẹkeme ndinyan̄a mbon oro ẹdotde ndibọ enọ oro nsio ke ubiomikpe idiọkn̄kpọ ye n̄kpa.—Rome 8:21.

7. (a) Nso idotenyịn ke ẹkenọ ebe ke ikpe oro Abasi ekebierede ọnọ Satan? (b) Nso ekọmurua ke ana ẹkpe kaban̄a edinyan̄a ubonowo nsio ke idiọkn̄kpọ ye n̄kpa?

⁷ Ẹma ẹtịn̄ ẹban̄a idotenyịn edinyan̄a owo nsio ke itie ufịn idiọkn̄kpọ ye n̄kpa ke ndondo oro akpa owo iba oro ẹma ẹkenam idiọkn̄kpọ. Ke ebierede ikpe ọnọ Satan, emi urụkikọt akadade aban̄a, Jehovah ọkọdọhọ ete: “Nyonyụn̄ nsịn usua ke ufọt fo ye n̄wan, ye ke ufọt ubon fo ye ubon esie: enye ayanuak fi ibuot, afo oyonyụn̄ anuak enye nditịn̄-ikpat.” (Genesis 3:15) Ebede ke ntịn̄nnịm ikọ oro, idotenyịn ama odu ọnọ kpukpru mbon oro ẹdinyenede mbuọtidem ke un̄wọn̄ọ oro. Nte ededi, odu ekọmurua oro ẹnyenede ndikpe kaban̄a edinyan̄a oro. Mfri oro ẹken̄wọn̄ọde ididịghe idisobo Satan ntre ntre; ana ẹnuak Mfri oro nditịn̄ ikpat, oro edi, ana enye akpa, kpa ye oro mîdidịghe ke nsinsi.

8. (a) Didie ke Cain okokpu? (b) Ntak emi uwa Abel ekenemde Abasi esịt?

⁸ Eyịghe idụhe nte ke Adam ye Eve ẹma ẹnen̄ede ẹkere m̀mê anie edidi Mfri oro ẹken̄wọn̄ọde. Ke ini Eve akamande akpan esie, Cain, enye ama atan̄a ete: “Mmenyene eyen eren emi otode Jehovah.” (Genesis 4:1) Ndi ekeme ndidi enye ekekere ete ke eyen imọ edidi Mfri oro? Edide enye ama ekere ntre m̀mê ikekereke, Cain, ọkọrọ ye uwa esie, ẹma ẹkpu. Ke n̄kan̄ eken, eyeneka esie Abel ama enyene mbuọtidem ke un̄wọn̄ọ Abasi onyụn̄ enyịme ndiwa ndusụk akpa nditọ n̄kpri ufene esie nte uwa nnọ Jehovah. Nnyịn ikot ite: “Oto mbuọtidem Abel ada uwa eke ọfọnde akan eke Cain awa ọnọ Abasi emi otode ke esịt ẹtịn̄ ikọ ẹdian enye, ẹte, enye edi edinen owo.”—Mme Hebrew 11:4.

9. (a) Abel ekenyene mbuọtidem ke nso, ndien didie ke enye okowụt oro? (b) Nso ke uwa Abel akanam?

⁹ Mbuọtidem Abel ikedịghe sụk edinịm ke akpanikọ nte ke Abasi odu, emi anade edi Cain n̄ko ama enịm. Abel ekenyene mbuọtidem ke un̄wọn̄ọ Abasi aban̄ade Mfri oro edidade edinyan̄a ọsọk mme owo oro ẹnamde akpanikọ. Owo ikayarakede inọ enye nte  ẹdisan̄ade ẹnam oro, edi un̄wọn̄ọ Abasi ama anam Abel ọfiọk nte ke ẹnyene ndinuak owo nditịn̄ ikpat. Ih, enyene ndidi enye ama esịm ubiere nte ke ẹnyene ndiduọk iyịp—ukem ukem se uwa aban̄ade. Abel ama awa enọ emi abuanade uwem ye iyịp ọnọ Enye emi uwem otode, ndusụk man owụt nte imọ ikenyenede udọn̄ iban̄a inyụn̄ iyomde ndikụt edisu un̄wọn̄ọ Jehovah. Edinam mbuọtidem emi edi se ikanamde uwa Abel enem Jehovah esịt, ndien ke esisịt udomo, enye okowụt se uwa enen̄erede ọwọrọ—usụn̄ emi mme anamidiọk ẹkemede ndisan̄a n̄kpere Abasi man ẹnyene mfọn esie.—Genesis 4:4; Mme Hebrew 11:1, 6.

10. Didie ke Jehovah ndikọdọhọ Abraham awa Isaac akanam se uwa ọwọrọde an̄wan̄a?

¹⁰ Ẹma ẹnam se uwa ọwọrọde an̄wan̄a ke ndyọ ndyọ usụn̄ ke ini Jehovah ọkọdọhọde Abraham awa eyen esie Isaac nte edifọp uwa. Okposụkedi owo mîkawaha uwa oro ke ata ata usụn̄, enye akada aban̄a se Jehovah ke idemesie edinamde nte ini akade—ndiwa ikpọn̄îkpọn̄ edibon Eyen esie nte n̄kponn̄kan uwa oro akanam ẹwade man ọyọhọ uduak Esie kaban̄a ubonowo. (John 3:16) Ye mme uwa ye enọ oro ẹkesiwade ke Ibet Moses, Jehovah ama enịm ntịn̄nnịm uwụtn̄kpọ ndikpep ndimek ikọt esie se anade mmọ ẹnam man ẹbọ edifen mme idiọkn̄kpọ ẹnyụn̄ ẹsọn̄ọ idotenyịn edinyan̄a mmọ. Nso ke nnyịn ikeme ndikpep nto mmọ emi?

Mme Uwa Oro Ẹnemde Jehovah Esịt

11. Nso ikpehe uwa iba ke akwa oku Israel ekesiwa, ndien kaban̄a nso uduak?

¹¹ Apostle Paul ọdọhọ ete: “Ẹmek kpukpru ikpọ oku ẹnịm ẹte ẹwa enọ ye uwa.” (Mme Hebrew 8:3) Tịm fiọk ete ke Paul abahade mme uwa oro akwa oku eke Israel eset ekesiwade esịn ke ikpehe iba, oro edi, “enọ” ye “uwa,” m̀mê “uwa kaban̄a mme idiọk-n̄kpọ.” (Mme Hebrew 5:1) Mme owo ke ofụri ofụri ẹsinọ mme enọ ndiwụt ima ye esịtekọm, ọkọrọ ye ndikọri itie ufan, mfọn, m̀mê unyịme. (Genesis 32:20; Mme N̄ke 18:16) Ukem ntre, ẹkeme ndise ediwak uwa oro Ibet ọkọdọhọde ẹwa nte mme “enọ” oro ẹnọde Abasi ndiyom unyịme ye mfọn esie. * Edibiat Ibet ama oyom ẹnọ usiene, ndien man ẹnam mme edinen̄ede, ẹma ẹsiwa “uwa kaban̄a mme idiọk-n̄kpọ.” Akpa N̄wed Ition eke Bible, akpan akpan n̄wed Exodus, Leviticus, ye Numbers, ẹnọ ata ediwak ntọt ẹban̄ade nsio nsio orụk uwa ye enọ. Ke adan̄aemi ekemede ndidi ata n̄kpọ-ata ọnọ nnyịn ndikpep nnyụn̄ nti kpukpru ntọt ẹdude, odot nnyịn ndinọ ntịn̄enyịn ke ndusụk akpan n̄kpọ ẹban̄ade nsio nsio orụk uwa.

12. M̀mọ̀n̄ ke Bible ke nnyịn ikeme ndikụt ibio ibio ntọt aban̄ade mme uwa eke Ibet?

¹² Nnyịn imekeme ndikụt nte ke Leviticus ibuot 1 esịm 7, ẹtịn̄ ẹban̄a akpan orụk uwa ition san̄asan̄a—edifọp uwa, inuak-udia, uwa emem, uwa idiọkido, ye uwa usio isop—idem okposụkedi ẹkesiwade ndusụk mmọ ọtọkiet. Nnyịn imokụt n̄ko nte ke ẹtịn̄ ẹban̄a mme uwa emi ikaba ke mme ibuot n̄wed emi, ye nsio nsio uduak: ini kiet, ke Leviticus 1:2 esịm 6:7, anamde se ẹkenyenede ndiwa ke itieuwa an̄wan̄a, ndien ọyọhọ ikaba, ke Leviticus 6:8 esịm 7:36, owụtde mme ubak oro ẹkesiode ẹnịm ẹnọ  akwa oku ye mbon oro ẹkenịmde ẹnọ andiwa. Ekem, ke Numbers ibuot 28 ye 29, nnyịn imokụt se ẹkemede ndida nte ọyọhọ ndutịm, owụtde se ẹkenyenede ndiwa ke usen ke usen, ke urua ke urua, ke ọfiọn̄ ke ọfiọn̄, ye ke mme usọrọ eke isua ke isua.

13. Tịn̄ ban̄a mme uwa oro ẹkesiwade ke unyịmesịt nte enọ ẹnọ Abasi.

¹³ Ndusụk ke otu mme uwa oro ẹkesiwade ke unyịmesịt nte enọ m̀mê usụn̄ ndisan̄a n̄kpere Abasi n̄kenyene mfọn esie ẹkedi edifọp uwa, inuak udia, ye uwa emem. Ndusụk nditọ ukpepn̄kpọ ẹdọhọ ẹte ke ikọ Hebrew oro adade ọnọ “edifọp uwa” ọwọrọ “uwa emi ọdọkde” m̀mê “enọ emi ọdọkde.” Emi odot koro ke ini ẹwade edifọp uwa, ẹma ẹsifọp unam oro ẹkewotde ke itieuwa ndien edinem utebe ama esidọk ebịne Abasi ke heaven. N̄wọrọnda n̄kpọ ke edifọp uwa ekedi nte ke ẹma ẹkesịme iyịp esie ẹkanade itieuwa, ẹkesiwa ofụri unam oro ẹnọ Abasi. Mme oku ẹma ‘ẹsifọp kpukpru ke itieuwa, ke edifọp uwa, uwa ikan̄, ẹnọ Jehovah ke edinem utebe.’—Leviticus 1:3, 4, 9; Genesis 8:21.

14. Didie ke ẹkesiwa inuak udia?

¹⁴ Ẹtịn̄ ẹban̄a inuak udia ke Leviticus ibuot 2. Enye ekedi enọ unyịmesịt oro ekesịnede eti ndomuyo, oro nte ido edide ẹkesiyetde aran, ẹnyụn̄ ẹdiande frankincense. “Ndien yak [oku] owobi ndom ubọk esie kiet, ye aran esie, ye kpukpru frankincense esie; ndien yak oku osio ubak-editi esie, ọfọp ke itie-uwa, uwa ikan̄, edinem utebe, ọnọ Jehovah.” (Leviticus 2:2) Frankincense ekedi kiet ke otu n̄kpatan̄a n̄kpọ edisana incense oro ẹkesifọpde ke itie ufọp incense ke ataya ye temple. (Exodus 30:34-36) Edidem David nte an̄wan̄ade ekenyene emi ke ekikere ke ini ọkọdọhọde ete: “Yak akam mi ada ke iso fo nte incense; yak umenede ubọk mi etie nte uwa mbubịteyo.”—Psalm 141:2.

15. Nso ikedi uduak uwa emem?

¹⁵ Enọ unyịmesịt efen ekedi uwa emem, emi ẹtịn̄de ẹban̄a ke Leviticus ibuot 3. Ke usem Hebrew, se ikọ oro “emem” ọwọrọde akan sụk  unana ekọn̄ m̀mê ntịme. N̄wed oro Studies in the Mosaic Institutions ọdọhọ ete: “Ke Bible, enye ọwọrọ emi [unana ekọn̄], onyụn̄ ọwọrọ n̄ko idaha m̀mê itie emem ye Abasi, uforo, idatesịt, ye inemesịt.” Ntem, owo ikesiwaha uwa emem man ẹnyene emem ye Abasi, nte n̄kpọ eke ẹkpede emem ye enye, edi ẹkesiwa ndiwụt esịtekọm mban̄a m̀mê ndidara eti itie emem emi mbon oro ẹkenyenede unyịme esie ẹkenyenede ye Abasi. Mme oku ye andinọ ẹma ẹsita unam uwa oro ke ẹma ẹkewa iyịp ye ikpọn̄ esie ẹnọ Jehovah. (Leviticus 3:17; 7:16-21; 19:5-8) Andinọ, mme oku, ye Jehovah Abasi, ke ediye ye ndamban̄a usụn̄, ẹkebuana udia ẹdia, owụtde emem emem itie ebuana oro mmọ ẹkenyenede.

16. (a) Nso ikedi uduak uwa idiọkido? (b) Didie ke enye okokpụhọde ye edifọp uwa?

¹⁶ Mme uwa oro ẹkesiwade ndiben̄e edifen idiọkn̄kpọ m̀mê ndisio isop edibiat Ibet ama esịne uwa idiọkido. Okposụkedi ẹkesifọpde mme uwa emi ke itieuwa n̄ko, mmọ ẹma ẹkpụhọde ye edifọp uwa sia owo mîkawaha ofụri unam oro inọ Abasi, edi ẹwade ikpọn̄ ye ndusụk mbakidem kpọt. Ẹma ẹsiduọk nyọhọ-nsụhọ unam eken ke an̄wa itienna mîdịghe mme oku ẹma ẹsita enye ke ndusụk idaha. Ubahade emi enyene se ọwọrọde. Ẹkesiwa edifọp uwa nte enọ ẹnọ Abasi man ẹkeme ndisan̄a n̄kpere enye, ntre ẹkesiwa enye san̄asan̄a ye ofụri ofụri ẹnọ Abasi. Nte enemde, ẹkesiwak ndiwa uwa idiọkido mbemiso edifọp uwa, ọnọde ekikere nte ke ama oyom edifen idiọkn̄kpọ man uwa anamidiọk enem Abasi esịt.—Leviticus 8:14, 18; 9:2, 3; 16:3, 5.

17, 18. Ẹkesiwa uwa idiọkido kaban̄a nso?

¹⁷ Ẹkenyịme uwa idiọkido ke edibiat Ibet oro owo mîkohokoi kpọt, kpa idiọkn̄kpọ oro ẹnamde ke ntak mmeme obụkidem. “Ke ini owo eduede mbet Jehovah ekededi, eke mîkpanamke, mîkoho koi,” do anamidiọk oro ekenyene ndiwa uwa idiọkido nte ekemde ye ukeme, m̀mê idaha esie, ke obio. (Leviticus 4:2, 3, 22, 27) Ke n̄kan̄ eken, ẹma ẹsiwot mme anamidiọk oro mîkakabakede esịt; baba uwa ikodụhe inọ mmọ.—Exodus 21:12-15; Leviticus 17:10; 20:2, 6, 10; Numbers 15:30; Mme Hebrew 2:2.

¹⁸ Ẹnam se uwa idiọkido ọwọrọde ye uduak esie an̄wan̄a ke Leviticus ibuot 5 ye 6. Owo ekeme ndinam idiọkn̄kpọ ye unana edidiọn̄ọ. Kpa ye oro, idiọkn̄kpọ esie ekeme nditụk unen ekemmọ owo m̀mê Jehovah Abasi, ndien ẹkenyene ndinen̄ede se ikwan̄ade oro. Ẹsiak ediwak otu idiọkn̄kpọ. Ndusụk ẹkedi idiọkn̄kpọ oro ẹnamde ke ndịbe (Le 5:2-6), ndusụk ẹdi idiọkn̄kpọ oro ẹnamde ẹdian “edisana n̄kpọ Jehovah” (Le 5:14-16), ndien ndusụk, okposụkedi mîkedịghe ke unana ifiọk ofụri ofụri, ẹdi mme idiọkn̄kpọ oro ẹkesụn̄ọde ẹto idiọk udọn̄ m̀mê mme mmeme obụkidem (Le 6:1-3). Ke adianade ye ediyarade mme utọ idiọkn̄kpọ oro, ẹma ẹsiyom andidue ekpe usiene ke ebiet odotde ndien ekem awa uwa idiọkido ọnọ Jehovah.—Leviticus 6:4-7.

N̄kpọ Oro Ọfọnde Akan Enyene Ndidi

19. Kpa ye oro ẹkenyenede Ibet ye mme uwa esie, ntak emi Israel okokpude ndinyene mfọn Abasi?

¹⁹ Ẹkenọ nditọ Israel Ibet Moses, ye ediwak uwa ye enọ esie, man mmọ ẹkpekeme ndisan̄a n̄kpere Abasi n̄kenyene nnyụn̄ mmụm mfọn ye edidiọn̄ esie n̄kama tutu Mfri oro ẹken̄wọn̄ọde edi. Apostle Paul, ata eyen Jew, ekesịn enye ke usụn̄ emi ete: “Ibet ekedi andikpeme nnyịn, emi adade nnyịn ọsọk Christ, man  ẹnam ikpe etebe nnyịn ke mbuọtidem.” (Galatia 3:24) Ke mfụhọ, Israel nte idụt ikenyịmeke ukpeme oro edi ẹma ẹda ifet oro ẹnam n̄kpọ ke idiọk usụn̄. Nte utịp, uwak uwa mmọ ẹma ẹkabade ẹdi n̄kpọ itekesịt ẹnọ Jehovah, emi ọkọdọhọde ete: “Mmoyụhọ edifọp uwa okukịm, ye ikpọn̄ edisehe unam; iyịp enan̄, ye eke nditọ erọn̄, ye eke okpo ebot inyụn̄ inemke mi esịt.”—Isaiah 1:11.

20. Nso iketịbe inọ Ibet ye mme uwa esie ke 70 E.N.?

²⁰ Ke 70 E.N., editịm n̄kpọ mme Jew, ye temple ye itie oku esie, ẹma ẹdisịm utịt. Ke oro ebede, owo ikekemeke aba ndiwa mme uwa ke ido oro Ibet okoyomde. Ndi emi ọwọrọ ke mme uwa, nte akpan ikpehe ke Ibet, inyeneke se ọwọrọde inọ mme andituak ibuot nnọ Abasi mfịn? Nnyịn iyodụn̄ọde emi ke ibuotikọ oro etienede.

[Mme Ikọ idakisọn̄]

Nte Afo Emekeme Ndinam An̄wan̄a?

• Nso ikonụk mme anam-akpanikọ iren ke eset ndiwa mme uwa nnọ Jehovah?

• Ntak emi ẹkeyomde mme uwa?

• Nso mme akpan orụk uwa ke ẹkesiwa ke idak Ibet, ndien nso ikedi uduak mmọ?

• Nte Paul ọdọhọde, nso akpan uduak ke Ibet ye mme uwa esie ẹkeyọhọ?

[Mme Mbụme Ukpepn̄kpọ]

[Ndise ke page 14]

Uwa Abel ama enem Abasi esịt koro okowụtde mbuọtidem esie ke un̄wọn̄ọ Jehovah

[Ndise ke page 15]

Nte afo ọmọfiọk se edinam emi ọwọrọde?