Ntak Enyenede Edu N̄waidem?

Bill edi ete ubon oro odude ke iduọk isua 50, oro edide andikpep ifiọk ubọpufọk. Ke ofụri isua, enye esibiat ediwak urua man an̄wam ke nditịm nnyụn̄ mbọp mme Ufọkmbono Obio Ubọn̄ nnọ mme esop Mme Ntiense Jehovah. Emma edi n̄kaiferi isua 22 oro mîdọhọ ndọ oro enen̄erede ọfiọk n̄wed onyụn̄ etịmde odot. Utu ke ndibịne mme ọkpọkpọ utịtmbuba ye inemesịt, enye esibiat se ibede hour 70 ke ọfiọn̄ kiet kiet nte ọkwọrọ ikọ, an̄wamde mme owo ẹfiọk Bible. Maurice ye Betty ẹma ẹkpọn̄ utom. Utu ke ndidu uwem ifụre idahaemi, mmọ ẹwọrọ ẹka idụt efen man ẹken̄wam mme owo do ẹkpep ẹban̄a uduak Abasi kaban̄a isọn̄.

MME owo emi ibatke idemmọ nte mme san̄asan̄a m̀mê mme uwouwo owo. Mmọ ẹkam ẹdi mme ata owo oro ẹnamde se mmọ ẹkerede ke enen ndinam. Ntak emi mmọ ẹdade odudu, ini, ukeme, ye inyene mmọ ẹnam n̄kpọ ke ufọn mbon efen? Se inụkde mmọ edi ntotụn̄ọ ima oro mmọ ẹnyenede ẹnọ Abasi ye mbọhọidụn̄ mmọ. Ima emi anam owo mmọ kiet kiet enyene ata edu n̄waidem.

Nso ke ikọ nnyịn ọwọrọ ke ini idọhọde edu n̄waidem? Ọfọn, ndinyene edu n̄waidem iyomke owo odu ndebe ndebe uwem m̀mê uwem usua inem uwem. Enye ibuanake ebeubọk ntụkidem oro ekemede ndibọ nnyịn idatesịt m̀mê uyụhọ. Nte The Shorter Oxford English Dictionary esịnde enye, n̄waidem akam ọwọrọ “ndisana ọkpọkpọ ufọn, inemesịt, ye mme udọn̄ nyak, ke ntak utom m̀mê mfọnọn̄kpọ mbon efen.”

Jesus Christ—N̄wọrọnda Uwụtn̄kpọ

Ikpọn̄îkpọn̄ edibon Eyen Abasi, Jesus Christ, edi n̄wọrọnda uwụtn̄kpọ owo oro enyenede edu n̄waidem. Ke ini edidu esie mbemiso edide owo, ana edi uwem esie ekedi idara idara onyụn̄ ọnọ uyụhọ ke n̄kponn̄kan udomo. Enye ama enyene n̄kpet n̄kpet, ntotụn̄ọ itie ebuana ye Ete esie ye mme edibotn̄kpọ eke spirit. Akan oro, Eyen Abasi ama ada mme ukeme esie anam inem inem ye aduai-owo-idem utom nte “etubom anamutom.” (Mme N̄ke 8:30, 31) Ke akpanikọ enye okodu uwem ke mme idaha oro ẹkenen̄erede ẹfọn ẹkan n̄kpọ ekededi oro idem ata imọ owo ke isọn̄ akanam enyenede. Sia ekedide  udiana ọnọ Jehovah Abasi, enye ama enyene ifetutom oro okokon̄de akan ke heaven.

Edi, Eyen Abasi ama ‘an̄wan̄a Idem Esie, ada mbiet ofụn, owụt idem nte owo.’ (Philippi 2:7) Enye ama enyịme ndisana kpukpru ọkpọkpọ ufọn esie nyak ebe ke ndikabade ndi owo nnyụn̄ nnọ uwem esie nte ufak man ọkọk unan oro Satan ọkọnọde. (Genesis 3:1-7; Mark 10:45) Oro ọkọwọrọ ndidi ndidụn̄ ke otu anamidiọk ubonowo ke ererimbot oro esịnede ke ubọk Satan kpa Devil. (1 John 5:19) Enye n̄ko ọkọwọrọ ndiyọ mme idaha oro mînọhọ ọkpọkpọ ifụre ye inemesịt. Nte ededi, se ededi oro akatakde enye, Jesus Christ ama ebiere ndinam uduak Ete esie. (Matthew 26:39; John 5:30; 6:38) Emi ama esịn ima ye edinam akpanikọ Jesus ke udomo tutu esịm akpatre. Enye ekenyịme ndinam n̄waidem adan̄a didie? Apostle Paul ọkọdọhọ ete: “Enye ọsụhọde idem, akabade osụk ibuot tutu osụn̄ọ ke n̄kpa, kpa n̄kpa [eto ndutụhọ, NW].”—Philippi 2:8.

“Mbufo Ẹnyene Orụk Edu Ukere N̄kpọ Emi”

Ẹsịn udọn̄ ẹnọ nnyịn nditiene uwụtn̄kpọ Jesus. Paul ama akpak ete: “Mbufo ẹnyene orụk edu ukere n̄kpọ emi Christ Jesus ekenyenede.” (Philippi 2:5, NW) Didie ke nnyịn ikeme ndinam emi? Usụn̄ kiet edi nditre ‘ndise n̄kpọ eke nnyịn, edi ikam isede n̄kpọ owo en̄wen.’ (Philippi 2:4) Ata ima “iyomke ufọn esiemmọ.”—1 Corinth 13:5.

Mme owo oro ẹkerede ẹban̄a ẹsiwak ndiwụt anana-ibụk n̄waidem ke utom mbon en̄wen. Nte ededi, mfịn ediwak owo ẹtie ibụk ibụk. Ererimbot enyene edu ami-ndi-akpa. Oyom nnyịn ikpeme ibiọn̄ọ edu ererimbot oro koro edieke enye okụtde unen ke ndibot idaha ekikere ye edu nnyịn, eyedi nnyịn iyanam mme udọn̄ idem nnyịn ẹdi ata akpan n̄kpọ. Ndien mme ibụk ibụk udọn̄ ẹyekara kpukpru n̄kpọ oro nnyịn inamde—nte ibiatde ini nnyịn, odudu nnyịn, ye inyene nnyịn. Ntre oyom nnyịn in̄wana ọkpọsọn̄ ndibiọn̄ọ odudu emi.

Ndusụk ini nti item ẹkam ẹkeme ndinam edu n̄waidem nnyịn osụhọde. Ke ọfiọkde se idisụn̄ọde ito usụn̄ uwem n̄waidem Jesus, apostle Peter ama ọdọhọ ete: “Idiọk n̄kpọ aka nsannsan ye Afo, Ọbọn̄.” (Matthew 16:22) Etie nte ama ọsọn̄ enye ndikụt ntak oro Jesus ekenyịmede ndinam n̄waidem tutu esịm n̄kpa ke ufọn itie edikara Ete esie ye edinyan̄a ubonowo. Ntre enye ama odomo ndikpan Jesus ndibịne utọ usụn̄ edinam oro.

‘Tụk Idem Fo’

Didie ke Jesus akanam n̄kpọ? Mbụk oro ọdọhọ ete: “Enye ọwọn̄ọde ese mbet Esie, asua ọnọ Peter, ete enye, Da ke edem Mi, Satan: koro afo ukereke n̄kpọ Abasi, edi ekere n̄kpọ owo.” Ekem Jesus okot otuowo ye mbet esie ete ẹdi onyụn̄ ọdọhọ mmọ ete: “Owo ekededi ama oyom nditiene Mi, yak Enye otụk idem esie, onyụn̄ emen [eto ndutụhọ, NW] esie etiene Mi.”—Mark 8:33, 34.

N̄kpọ nte isua 30 ke enye ama ọkọnọ Jesus item emi, Peter ama owụt nte ke etisịm ini oro ke imọ ima ifiọk se n̄waidem ọwọrọde. Enye ikesịnke udọn̄ inọ mme ekemmọ andinịm ke akpanikọ ndidu uwem ifụre nnyụn̄ nnyene edu edibọk idem nnịm. Utu ke oro, Peter ama eteme mmọ ete ẹfak ọfọn̄ esịt mmọ ẹnọ utom ẹkûnyụn̄ ẹsan̄a aba nte ekemde ye mme udọn̄ ererimbot oro mmọ ẹkenyenede ke akpa. Kpa ye mme idomo, mmọ ẹkenyene ndinịm edinam uduak Abasi akpa ke uwem mmọ.—1 Peter 1:6, 13, 14; 4:1, 2.

Usụn̄ uwem oro ọnọde utịp akan oro owo nnyịn ekededi ekemede ndibịne edi ndiyak idem nnyịn nnọ Jehovah, nditiene Jesus Christ ke edinam akpanikọ ye ndiyak Abasi ọnọ mme edinam nnyịn ndausụn̄. Paul ama enịm eti uwụtn̄kpọ ke afan̄ emi. Enye ndikenyene nte ini edide usọp usọp ke ekikere ye esịtekọm oro enye ekenyenede ọnọ Jehovah ẹma ẹnụk enye ndisana mme udọn̄  m̀mê mme idotenyịn ererimbot oro ẹkpekekemede ndiwọn̄ọde ntịn̄enyịn esie n̄kpọn̄ edinam uduak Abasi, nyak. Enye ama ọdọhọ ete: “Mmenyịme ke uyọhọ idatesịt ndida se nnyenede nnam n̄kpọ, ndinyụn̄ nda idem mi nnam n̄kpọ” ke ufọn mbon efen. (2 Corinth 12:15) Paul ama ada mme ukeme esie anam n̄kpọ Abasi, idịghe eke esie, aka iso.—Utom 20:24; Philippi 3:8.

Didie ke nnyịn ikeme ndidụn̄ọde idem nnyịn man ikụt m̀mê nnyịn imenyene idaha ekikere ebietde eke apostle Paul? Nnyịn imekeme ndibụp idem nnyịn mme utọ mbụme emi: Didie ke ami nsida ini mi, odudu mi, mme ukeme mi, ye inyene mi nnam n̄kpọ? Ndi ami nsida mmọ emi ye mme ọsọn̄urua enọ eken n̄kukụre ndinam mme udọn̄ idemmi ẹka iso, mîdịghe ndi ami mmesida mmọ n̄n̄wam mbon efen? Nte ami mmekere mban̄a edibuana ọyọhọ ọyọhọ ke utom unyan̄a uwem eke editan̄a eti mbụk, isọ-ọfọn nte anditan̄a Obio Ubọn̄ uyọhọ ini? Nte mmekeme ndibuana ata ọyọhọ ọyọhọ ke mme utọ utom nte edibọp m̀mê edidiọn̄ mme Ufọkmbono Obio Ubọn̄? Ndi ami mmesida mme ifet oro ẹbererede ndin̄wam mbon unana? Ndi ami mmọnọ Jehovah ofụri ukeme mi?—Mme N̄ke 3:9.

“Ekese Inemesịt Odu ke Ndinọnọ”

Edi, ndi enen̄ede owụt eti ibuot ndinyene edu n̄waidem? Ke akpanikọ owụt! Paul ama ọfiọk oto ọkpọkpọ ifiọk n̄kpọntịbe nte ke utọ edu oro esida akpakịp utịp edi. Enye ama ada ekese inemesịt ye ọkpọkpọ uyụhọ ọsọk enye. Enye ama anam emi an̄wan̄a mbiowo Ephesus ke ini enye okosobode ye mmọ ke Miletus. Paul ọkọdọhọ ete: “Ami mmọnọ mbufo uwụtn̄kpọ ke kpukpru n̄kpọ nte ke ebede ke ndinam utom ọkpọsọn̄ ntem [ke ido n̄waidem] ana mbufo ẹn̄wam mbon mmemidem, ndien ana ẹnyene ikọ Ọbọn̄ Jesus ke ekikere, ke ini enye ke idemesie ọkọdọhọde ete, ‘Ekese inemesịt odu ke ndinọnọ akan nte odude ke ndibọbọ.’” (Utom 20:35, NW) Ediwak miliọn owo ẹkụt nte ke ndinyene utọ edu emi ada ekese inemesịt edi mfịn. N̄ko enye ayada idatesịt edi ke ini iso ke ini Jehovah edinọde mbon oro ẹkeyakde mme ufọn esie ye eke mbon efen ẹbem eke mmọ iso.—1 Timothy 4:8-10.

Ke ini ẹkebụpde ntak emi enye ekesịn̄erede idem ndin̄wam mbon efen ndibọp mme Ufọkmbono Obio Ubọn̄, Bill ọkọdọhọ ete: “Ndin̄wam n̄kpri esop ke usụn̄ emi esinọ mi ekese uyụhọ. Esinem mi ndida mme usọ  ekededi oro nnyenede nnam n̄kpọ ke ufọn mbon efen.” Ntak emi Emma emekde ndiyak odudu ye mme ukeme esie nsịn ke ndikpep mbon efen akpanikọ N̄wed Abasi? “Ami n̄kemeke ndikere nte nnamde n̄kpọ efen ekededi. Ke adan̄aemi nsụk ndide akparawa nnyụn̄ n̄kemede ndinam ntre, ami n̄kam nyom ndinam ofụri se n̄kemede ndinem Jehovah esịt nnyụn̄ n̄n̄wam mbon en̄wen. Ndiyak ndusụk inyene nnọ enye idịghe akamba n̄kpọ. Ami nnam sụk se n̄kpanamde ke n̄kerede mban̄a se Jehovah anamde ọnọ mi.”

Maurice ye Betty ituaha n̄kpọfiọk ke nditre ndidu uwem ifụre, ke etienede ediwak isua ọkpọsọn̄ utom edibọk ye edise mban̄a ubon mmọ. Idahaemi mmọ ẹma ẹkekpọn̄ utom mi, mmọ ẹyom ndika iso nda uwem mmọ nnam n̄kpọ oro enyenede ufọn onyụn̄ enyenede se ọwọrọde. Mmọ ẹdọhọ ẹte: “Nnyịn iyomke ndikam nsụhọde ntetie nduọk odudu idahaemi. Ndin̄wam mbon efen ẹkpep ẹban̄a Jehovah ke esenidụt ọnọ nnyịn ifet ndinam n̄kpọ oro enyenede uduak.”

Ndi afo emebiere ndinyene edu n̄waidem? Emi ididịghe mmemmem. Kpukpru ini ndiọi udọn̄ nnyịn ye ọkpọsọn̄ udọn̄ nnyịn ndinem Abasi esịt ẹdu ke ntuaha. (Rome 7:21-23) Edi enye edi en̄wan oro ikemede ndikan edieke nnyịn iyakde Jehovah ada nnyịn usụn̄. (Galatia 5:16, 17) Enye ke akpanikọ eyeti n̄waidem nnyịn ke utom esie onyụn̄ enen̄ede ọdiọn̄ nnyịn. Ke akpanikọ, Jehovah Abasi ‘eyeberede window heaven ọnọ nnyịn, onyụn̄ an̄wan̄a nti n̄kpọ ọnọ nnyịn tutu akaha.’—Malachi 3:10; Mme Hebrew 6:10.

[Ndise ke page 23]

Jesus ama enyene edu n̄waidem. Nte afo emenyene?

[Mme ndise ke page 24]

Paul ama esịn mme ukeme esie ke utom ukwọrọikọ Obio Ubọn̄