Nnyịn Idi Mmọ Emi Ẹbuọtde Idem

Ndikwọrọ Obio Ubọn̄ ke Altiplano ke Peru

ALTIPLANO odu ke ufọt n̄kan̄ edem usiahautịn ye edem usoputịn udịm udịm Obot Andes—adan̄a Bolivia ye Peru. Enyịn̄ esie ọwọrọ “n̄kokon̄ unaisọn̄,” m̀mê “mbatmbat obot.” Akamba ubak esie esịne ke Bolivia.

Altiplano edi kilomita 100 ke ubom onyụn̄ ọniọn̄ ebe kilomita 1,000, onyụn̄ ọtọn̄ọ ke enyọn̄ mmọn̄ ọdọk esịm n̄kpọ nte mita 3,700 ke ẹbaharede ukem ukem. Ke ini efede ke ubomofụm oto mbenesụk Lima, ibuot obio Peru, aka do, afo eyebe El Misti emi snow ofụkde, kpa obot nsụn̄ikan̄ oro okon̄de esịm mita 5,822. Obot Nevado Ampato ye Nevado Coropuna oro ẹdude nsannsan emi snow onyụn̄ ofụkde etịn̄e, ẹkon̄ ẹbe mita 6,000. Se iwọrọde ida inikiet inikiet edi akamba mbatmbat obot—Altiplano eke usụk usụk Peru.

Ibuot obio Altiplano ke Peru edi Puno, oro odude ke utịt utịt ufọt edem edere ye edem usoputịn Lake Titicaca, kpa n̄kpọdiọhọ mmọn̄ oro otụn̄ọde akan ke ererimbot, emi nsụn̄ikan̄ ekemede ndiwat. Sia ikpehe emi okon̄de ebe kilomita 3, esida ini mbemiso isenowo ẹmehede ye mbịtmbịt ofụm oro esifụmede. Mbon India oro ẹsemde usem Quechua ye Aymara ẹdụn̄ ke mben Lake Titicaca. Ẹkeme ndikụt nte mmọ ẹsịnede ndiye ndatndat, awawa, m̀mê blu blu ọfọn̄ ẹnam utom ke mme chacras, m̀mê n̄kpri in̄wan̄ mmọ. Okposụkedi Spanish edide akpan usem Peru, ẹsem usem Quechua ye Aymara n̄ko ke Altiplano.

Nditọn̄ọ Utom Ukwọrọikọ

Ediwak ke otu mme osụhọde-idem, ifịk ifịk mbon oro ẹsemde Quechua ye Aymara ẹmedi ẹdinyene nnennen ifiọk akpanikọ Bible ke ndondo emi. Emi ke akamba udomo edi koro Jehovah ọdiọn̄de ifịk ifịk ukeme mme anditan̄a Obio Ubọn̄ oro ẹnamde utom nte mme akpan asiakusụn̄.

Ke uwụtn̄kpọ, ẹma ẹnọ mme akpan asiakusụn̄ oro José ye Silvia ẹka obio Putina, oro oyomde usụn̄ ke n̄kpọ nte kilomita 50 ọkpọn̄ Lake Titicaca. Ke ufan̄ ọfiọn̄ iba, Silvia ama enịm ukpepn̄kpọ Bible 16, ndien José ama enịm 14. Ke n̄kpasịp ọfiọn̄ itiokiet, ibat mme asuanetop esop ama oto 23 ọdọk esịm 41. Kan̄a ke emi, ibat mme andidụk mbono esop ama oto 48 ọdọk esịm n̄wakn̄kan ibat edide 132.

José ọdọhọ ete: “Ke ini ikọtọn̄ọde ndinịm mme mbono esop ke mme obio emi ẹdude nsannsan mi, nnyịn ima ikụt ke ọfọn nditọn̄ọ ye An̄wan̄wa Mbono Esop ye Ukpepn̄kpọ N̄wed Esop. Emi anam edi mmemmem n̄kpọ ọnọ mbon oro ẹnyenede udọn̄ obufa nditọn̄ọ ndidụk mme mbono esop.”

Iban iba oro ẹdide nditọeka—kiet edi asiakusụn̄—ẹkebem iso ẹda eti mbụk ẹdi nsannsan obio Muñani, emi odude oyom usụn̄ ke n̄kpọ nte kilomita 20 ọkpọn̄ Putina. Mmọ ẹma ẹtọn̄ọ ukpepn̄kpọ Bible do ye eren oro ekekerede Lucio * oro ekedide nnan. Enye ama okot eyeneka esie eren, Miguel, emi okodude ekpere, kpa isụn̄utom Catholic ye adausụn̄ ke obio. Ke ini ufan Miguel okobụpde enye ntak emi enye esikade Muñani kpukpru urua, enye ama ọdọhọ ete ke imọ isika man ikekpep iban̄a Jehovah ye Ikọ esie. Do mbụme ama edemede: “Ntak emi nnyịn mîkpepke Bible mi?” Ke ntak udọn̄ oro mme owo ke obio mme Miguel ẹkewụtde, ikebịghike Mme Ntiense ẹma ẹnam ndutịm ndisinịm mme mbono esop do.

Miguel ama ọtọn̄ọ ndibuana se enye ekekpepde ye mbon efen. Edi nso kaban̄a itie esie nte isụn̄utom Catholic ye udiana andikara? Ke mbono oro ẹkenịmde ke ufọkmbono obio, enye ama ọtọt ete ke imọ idịghe aba isụn̄utom Catholic. Ndi ẹyemek owo efen? Owo kiet ke otuowo ama ọdọhọ ete: “Ntak emi nnyịn iyomde isụn̄utom efen ke ini nnyịn ikpepde akpanikọ?” Nte ededi, enye eketịn̄ emi aban̄a mme n̄kpọ oro Mme Ntiense Jehovah ẹkekpepde. Owo efen ama adian do ete: “Nnyịn inyịmeke ite afo ikpọn̄  ọwọrọ. Ntak kpukpru nnyịn mîwọrọke?” Do kpukpru owo ẹma ẹfiori ke uyo kiet ẹte: “Kpukpru nnyịn imọwọrọ!”

Esisịt ini ke oro ebede ẹma ẹneme ẹban̄a ndisọi n̄kpọ ye mme cross ke mbono obio. Eren kiet ama ọdọhọ yak kpukpru owo oro ẹkedude ẹkot Deuteronomy 7:25, emi ọdọhọde ete: “Mbufo ẹda edisọi n̄kpọ mbiet mme abasi mmọ ẹfọp ke ikan̄: kûyom silver ye gold eke ofụhọde mmọ ke idem, kûnyụn̄ uda enye ke idem fo, mbak enye edisịn afia amia fi: koro Jehovah Abasi fo esede enye ke n̄kpọ mbubiam.”

Ekem eren oro ama ọdọhọ yak mbon oro ẹnyịmede ẹte ẹfọp kpukpru ndisọi n̄kpọ ẹmenede ubọk mmọ ke enyọn̄. Kpukpru owo ẹma ẹmenede ubọk inikiet. (Utom 19:19, 20) Idahaemi ubon 23 ke otu ubon 25 oro ẹdude ke obio oro ke ẹkpep Ikọ Abasi. Owo iba ke ẹnam utom nte mme asuanetop oro mînaha baptism, ndien mme ọdọ ndọ ition ke ẹnam ndutịm ndisịn ndọ mmọ ke n̄wed man ẹnyene edisana idaha ke iso Jehovah.—Titus 3:1; Mme Hebrew 13:4.

Ndikama Mme Kaset Umụmikọ Nnọ Ukpep

Sia ediwak owo ke Altiplano mîkemeke ndikot n̄wed, mme vidio ye kaset Watch Tower oro ẹnamde ke mme usem n̄kann̄kụk ẹdi akwa un̄wam—idem ke ndida nnịm ukpepn̄kpọ Bible. Ye un̄wam kaset umụmikọ, akpan asiakusụn̄ emi ekerede Dora esinịm ukpepn̄kpọ ke ediye uduot ekpri n̄wed Nso ke Abasi Oyom Oto Nnyịn? Ke ebrede ikpehe ekikere kiet ke ini kiet, enye esibụp eyen ukpepn̄kpọ Bible mme mbụme ke se enye osụk okopde.

Kpukpru ini ufọkutom usuanetop ekebe utịn̄ikọ n̄kann̄kụk esibre mme ikpehe ke ediye uduot ekpri n̄wed Oyom ke usem Quechua. Enye esinam ukem oro ye mme ikpehe ke magazine Awake! ke usem Spanish. Ntem, ediwak owo ẹkop etop Obio Ubọn̄ ẹnyụn̄ ẹyom ndikpep n̄kpọ efen efen ke ini Mme Ntiense Jehovah ẹwahade ufọk mmọ.

Altiplano edịbe ke enyịn mme owo ke ererimbot ke ofụri ofụri edi idịbeke ke enyịn Abasi. Ke ntak ima oro Jehovah amade ubonowo, ediwak mbon oro ẹdụn̄de ke obot Andes Altiplano ke ẹkabade ẹdi ubak akwa udịmowo oro ẹnọde uku uku ufọk utuakibuot akpanikọ esie ubọn̄.—Haggai 2:7.

[Mme Ikọ idakisọn̄]